ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) Danışma Komitesi’nde Johnson&Johnson ilaç şirketleri tarafından geliştirilen aşının kullanımının onaylandığı toplantının ardından yaptığı açıklamada, Kovid-19’a karşı tek dozluk Johnson&Johnson aşısının acil kullanım izninin çıkarılması için hızlı bir şekilde çalışacağını belirtti. Üretici şirket, FDA’ya bağlı Aşılar ve İlişkili Biyolojik Ürünler Danışma Komitesi’nin, “Janssen” adlı Kovid-19 aşısının 18 yaş ve üstü yetişkinler için kullanımına ruhsat verilmesi tavsiyesini oybirliğiyle onayladığını açıkladı.
Koronavirüs salgınının ortaya çıkmasının üzerinden bir yıldan fazla bir sürenin geçmesinin ardından, şu ana kadar etkinlikleri yüzde 94’e ulaşan en az 7 aşının kullanımı onaylandı. Piyasaya yeni bir aşının çıkmasının, ABD ve Avrupa sağlık otoriteleri tarafından nihai test sonuçlarına gösterilen önemin gerektirdiği kadar dikkat çekici bir haber olmayacağı varsayılıyor. Aşının, ABD’de kullanımının onaylanmasının ardından Avrupa Ajansı tarafından da 11 Mart'ta onaylanması bekleniyor.
Avrupa Komisyonu’nda sağlık krizi yönetimi yetkilileri, aşının sadece bir doza ihtiyaç duyulmasına yönelik temel özelliği sayesinde, Avrupa Birliği’nin toplam nüfusunun yüzde 2,3’ünden fazlasına ulaşamayan aşılama kampanyalarının nihayet hızlanmasının önünü açacak olması nedeniyle, bu haberden büyük bir memnuniyet duyduklarını dile getirdiler. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Bürosu'na (UNHCR) planının, gelecek yaz bitmeden önce yetişkin nüfusun yüzde 70’ini aşılamayı amaçladığını da belirtmek gerekiyor.
Bu yeni aşı, Oxford Üniversitesi tarafından geliştirilen ve “AstraZeneca” şirketi tarafından üretilen aşı ile aynı teknolojiye dayanıyor, aşı, bağışıklık sistemini virüs ile savaşması için uyaran proteinleri üretmek için hücrelere giren bir DNA parçasını kullanıyor.
FDA’ya yönlendirilmeden önce perşembe günü bir grup bağımsız ABD’li uzman tarafından onaylanan aşının verileri, klinik çalışmalarının birkaç ülkedeki 40 bin gönüllü üzerinde yürütüldüğünü, genel etkinliğini yüzde 66,9, şiddetli hastalıkların oluşmasını engelleme etkinliğinin yüzde 85 olduğunu gösteriyor. Aşıyı aldıktan 28 gün sonra, gönüllülerin hiçbirinin hastanede tedavi görmediğini, bu da ölümlerin önlenmesindeki etkinliğinin yüzde 100’e ulaştığı anlamına geldiği bildirildi.
Aşı denemelerinde yan etkiler olmadan yüksek etkinlik gözlemlendi
Aşının ilk denemelerine katılan Marco Buffet, bu aşının farklı olan diğer özelliğinin, çok sayıda yaşlı insan üzerinde test edilmiş olması olduğunu, denemelerde yan etkiler olmadan yüksek etkinlik gözlemlendiğini söylüyor. Buffet “Aşı enjeksiyonu, virüslerle mücadele edebilen (Th1) hücrelerinden büyük bir miktar üreterek bağışıklık sisteminde hızlı bir yanıt oluşturuyor. Bununla birlikte, genellikle ciddi solunum komplikasyonlarına neden olan türündeki hücreleri (Th2) oluşturmuyor.”
Bu aşının zayıf yönlerinden biri, Güney Afrika’da ortaya çıkan mutanta karşı etkinliğinin yüksek olmaması. Şirket, Güney Afrika’da yürütülen klinik denemeler sonucunda yüzde 57’lik bir etkinlik gözlemlendiğini bildirdi ancak, Güney Afrika’da bu aşıyı yaptıranların, başka bir varyantın daha ortaya çıktığı Brezilya'da olduğu gibi, enfekte olduklarında yüzde 85’inin hastanede tedavi görmeye ihtiyaçları yoktu.
Aşının geliştirilmesi sürecindeki denemelerin ikinci aşamasının koordinasyonunu denetleyen viroloji uzmanı Hans Johansen, bu şartlarda sadece birden fazla doz gerektirmeyen bir aşı kullanmanın çok önemli olduğunu söylüyor. Johansen ilk sonuçların, aşının semptom gösteren yeni vaka sayılarını azalttığını gösterdiğini, ancak bu tür sonuçların, şu ana kadar kullanılan tüm aşılar için daha fazla zamana ve çalışmaya ihtiyaç duyduğunu ekledi.
Şirketin verilerine göre, aşıyı deneyen gönüllülerden yüzde 34’ü 60 yaşının üzerindeydi bu, aşının tüm yaş grupları için kullanılabileceği anlamına geliyor. Aşı ayrıca, çok düşük sıcaklık gerektiren “Pfizer” ve “Moderna” aşılarının aksine “AstraZeneca” aşısı gibi normal buzdolaplarında saklanabiliyor.
Bu aşıdan sağlanacak olan aşılara gelince, Başkan Yardımcısı Dr. Richard Nettles, ABD Kongresi’nde yaptığı bir konuşmada, önümüzdeki ayın sonunda ABD için 20 milyon doz aşının hazır olacağını, yaz kadar 100 milyon doz daha sağlanacağını ve bu yılın sonunda toplam bir milyar doza ulaşacağını duyurdu. AB Komisyonu dün, şirketle imzalanan sözleşmenin 400 milyon doz aşı alınmasını içerdiğini açıklamıştı.
Nettles, bu aşının üretim sürecinin karmaşık olduğunu, zira 2 aydan az olmamak üzere canlı hücreler sterilize edilmesi ardından hassas koşullarda laboratuvarlardan 15 farklı ülkedeki fabrikalara nakledilmesi sebebiyle 3 aylık bir süreye ihtiyaç duyduğunu belirtmişti. Nettles ayrıca şirketin bu aşı için kar etmeden sabit bir fiyat belirlemeyi planladığını da açıkladı.