Dünya Sağlık Örgütü (WHO), yoksul ülkelere yönelik yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı aşı dağıtımının hızlandırılması çağrısını yineleyerek, Afrika’daki epidemiyolojik sahnenin kötüleştiği konusunda uyarıda bulundu.
WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus dün düzenlenen basın toplantısında “Afrika’da sadece geçen hafta Kovid-19 vaka sayıları yüzde 52, can kayıpları ise yüzde 32 atış gösterdi. Durum kötüye gidiyor” dedi. Ghebreyesus, Afrika’daki epidemiyolojik durumun tehlikeli işaretleri konusunda uyarıda bulunurken, gözlemciler, tespit ve takip imkanlarının eksikliği nedeniyle gerçek vaka sayısının resmi olarak belirtilen rakamların iki katı olabileceğini tahmin ediyor. Ghebreyesus, önümüzdeki Eylül ayına kadar aşılama oranının toplam nüfusun yüzde 10’unun ulaşılması yönündeki ilk mütevazı hedefe ulaşmak amacıyla yoksul ülkelere aşı bağışlamanın orta vadeli bir çözüm olduğunu söyledi. Genel Direktör, aşılama oranının bu yıl sonuna kadar gelişmekte olan ülkelerin nüfusun yüzde 40’ına, gelecek yılın ortasına kadar yüzde 70’ine ulaşması için gereken aşı miktarın 11 milyar doz olduğunu, söz konusu miktarın ancak aşıların patentlerinin kaldırılması ve aşı üretebilen gelişmekte olan ülkelere bilgi ve teknoloji transferinin hızlandırılmasıyla sağlanabileceğini söyledi.
Delta varyantı Avrupa’da yayılıyor
Kovid-19’a bağlı olarak dünya çapında kaydedilen can kayıpları 4 milyona yaklaşmasının yanı sıra her gün 10 binden fazla kişi hastalık sebebiyle hayatını kaybederken, can kayıplarının yüzde 90’ı gelişmekte olan ülkelerde kaydediliyor. Avrupalıların koruyucu maskelerin kullanım zorunluluğunu bırakıp, doğal bir yaz tatili hayalini kurmaya başladığı bir dönemde, WHO yeni viral mutasyonları sadece aşı miktarında büyük bir açık olan ve aşılama kampanyalarında gecikmeler yaşayan ülkelerde değil, Avrupa Komisyonu tarafından belirlenen zaman çizelgesine göre aşılama oranının arttığı, ekonomik ve sosyal faaliyet döngüsünün kademeli olarak yeniden başlatıldığı ülkelerde de ciddi bir epidemiyolojik tehdit oluşturmaya devam ettiğini belirtti.
WHO Avrupa Bölge Direktörü Hans Kluge, Delta varyantının çoğu Avrupa ülkesinde değişen seviyelerde yayılmakta olduğunu, özellikle yaz tatillerinde son derece aktif olan seyahat ve toplanmaların yeniden başlayacağı göz önüne alındığında, mevcut aşılama oranının söz konusu varyantı kontrol altına almak için yeterli olmadığını belirtti.
Kluge’ın uyarısı, Portekiz hükümetinin güncel tahminlere göre yeni vakaların yaklaşık yarısını, hızla yayılan Delta varyantının oluşturması sebebiyle hafta sonu başkent Lizbon’u kapatmaya karar vermesinden saatler sonra geldi. Ardından Alman hükümeti dün öğleden sonra vatandaşlarına, son haftalarda söz konusu varyant ile yüksek sayıda vaka kaydedilmesi göz önüne alındığında, son derece dikkatli olunması ve yürürlükteki korunma ve virüsü kontrol altına alma önlemlerine uyulması çağrısında bulundu.
Almanya Sağlık Bakanı Jens Spahn, Robert Koch Enstitüsü tarafından yayınlanan son tahminlerin, Delta varyantının sonbaharda Almanya’da baskın hale gelmesi yönünde olduğunu belirtti. Tek doz aşının bu varyanta karşı yeterli bağışıklık sağmadığının ortaya çıktığı İngiltere’de epidemiyolojik sahnedeki son gelişmelere karşı uyarıda bulunuldu. Aşının tek dozunun yeterli bağışıklık sağlamaması, İngiliz hükümetinin söz konusu varyantın yayılması ile yeni vaka sayılarının sürekli artmasının ardından kısıtlamaları kaldırma tarihini 4 hafta ileriye, yani gelecek ayın 19'una ertelemesine neden oldu.
Uzun süreli bir sokağa çıkma yasağı ve çok etkili bir aşı kampanyasının ardından, ilkbaharda İngiltere’de epidemiyolojik durum önemli ölçüde iyileşmiş olmasına rağmen, Şubat ayından bu yana kaydedilen en yüksek vaka sayısı olarak, Perşembe günü 11 binden fazla yeni vakanın kaydedilmesi ile ülke şu anda vaka sayısında ciddi bir artışla karşı karşıya.
Rusya’da salgın dalgası
Kovid-19 salgınında vaka sayısını bir türlü istenilen seviyeye düşüremeyen Rusya’da başkent Moskova’da dün, yetkililerin ekonomiyi canlandırma çabaları sebebiyle alınan önlemler sınırlı kalsa da, EURO 2020 maçlarında taraftar bölgesi başta olmak üzere halka açık faaliyetlerin sınırlandırıldığı duyuruldu.
Moskova’da, son 24 saat içinde 9 bin 56 yeni vaka kaydedildi, bu sayı iki haftadan kısa bir süre önce kaydedilen sayının üç katıydı. Vaka sayılarında artış, yavaş bir aşılama kampanyası, Rusya’nın geliştirdiği aşıdan şüphe edilmesi, aylarca kısıtlama uygulanmaması, virüsün bir veya daha fazla mutasyona uğramış ve daha güçlü varyantlarının ortaya çıkmasının yanı sıra sosyal mesafe ve maske takma kurallarına uyulmaması gibi nedenlerden kaynaklanıyor. Moskova Belediye Başkanı yeni salgın dalgasının vahşetini açıklayarak, Moskova’daki yeni vakaların yaklaşık yüzde 90’ının Delta varyantından kaynaklandığını belirtti.
Endonezya’da endişe
Asya ile ilgili olarak ise WHO Baş Bilim İnsanı Soumya Swaminathan dün öğleden sonra yaptığı açıklamada, Jakarta’daki WHO ofisinden alınan güncel verilere istinaden Delta varyantının Endonezya’da da baskın varyant olma yolunda ilerlediğini söyledi. Swaminathan, Endonezya’da vaka sayısındaki son artışın, Çin tarafından geliştirilen Sinovac aşısının etkinlik seviyesinden düşük olmasından kaynaklanıp kaynaklanmadığına ilişkin bir soruya yanıt olarak şunları söyledi:
“Tahminlerimiz, söz konusu artışın, genellikle yoğun hareketlere ve toplanmalara sahne olan son bayramlara bağlı olduğu yönünde. Bu duruma, geçen yıl sonundaki bayramlarda Avrupa’da da tanık olmuştuk. Şu anda kullanılan tüm aşıların virüsün orijinal kökünden geliştirildiğini unutmayın. Bu durum, aşının tam dozlarının alınmasından önce yeni varyantlara karşı daha az etkili olmasına neden oluyor.”