ABD'nin Yemen Özel Temsilcisi Tim Lenderking, Husileri 2 Ekim'de ateşkesi uzatma fırsatını baltalamaya ve siyasi oyunlar oynamaya karşı uyardı.
Washington Yemen Araştırmaları Merkezi tarafından Perşembe akşamı düzenlenen bir sempozyumda konuşan Lenderking, “Şimdi siyasi oyunlar oynamanın zamanı değil, masaya gerçekçi öncelikler koymanın ve ateşkesin uzatılmasının zamanı. Yemenlilerin ve onların arkasındaki yabancı güçlerin Pazar günü ateşkesi uzatmayı kabul edeceklerini umuyorum. Ateşkes önceki aylarda şiddetin ve çatışma seviyelerinin azaltılması ve insani yardım sağlanmasına yardımcı olan yakıtın temini açısından önemli idi. İlk adımı attık ve ikinci adıma geçmeliyiz. Yıllardır maaşı ödenmeyen Yemenli memurların maaşlarının ödenmesinden bahsediyoruz. Her iki taraf da memurların maaşlarını ödemek istiyor. Maaşları ödemek için uygulamaya konabilecek bir mekanizma olmalı ve bunun iki taraf da uygulamaya istekli olursa sonuç alınacağından eminim. Geçen hafta Suudi Arabistan'ı ziyaret ettim ve Yemen Başkanlık Konseyi ve Yemen hükümetinin hazır olduğunu gördüm, ancak Husilerin ne istediği net değil.” İfadelerini kullandı.
Ateşkes bir ön adımdır
Lenderking, ABD'nin önceliğinin ateşkesin uzatılması olduğunu belirterek, “Yapabileceğimizin en fazla bu olduğunu söyleyemem, çünkü çok daha iyi bir iş yapmalıyız. Ateşkes her şeydir demeyeceğim ama bu ilk adımdır ve devam etmesi ve genişlemesi önemlidir, çünkü her şey olmasa da ateşkes birçok fayda sağladı. 25 binden fazla Yemenli hava yolculuğu yaptı. Piyasada daha fazla yakıt var ve bu, insani yardımın ulaştırılması ve bölge sakinlerinin araçlarını kullanabilmesi için önemli. Taraflar arasında diyalog için bir yol bulunmalı. Son aylarda ateşkes taraflar arasında iyi temaslara tanık oldu ve bunun üzerine konulabilir. Sivil kayıplar da yüzde 60 oranında azaltıldı ve sıfıra indirilmelidir.” Şeklinde konuşmasını sürdürdü.
Lenderking, ateşkes sırasında bile sivil çatışmaların devam ettiğini kabul ederek, ateşkesin faydalarını artırmayı ve "daha büyük, daha iyi, daha ciddi ve daha önemli seviyeye" geçmeyi taahhüt etti. Tarafları, ateşkesi uzatmaktan daha fazlasını hak eden Yemen'deki yeni nesillerin geleceğini düşünmeye çağıran ABD’li yetkili, yıkım ve mayın korkusunun sona ermesi gerektiğinin altını çizdi. ABD'nin Yemen Özel Temsilcisi, “Uluslararası toplumda ateşkesin uzatılmasını desteklemek için güçlü bir pozisyonumuz var ve bu fırsatı değerlendirmeli, Yemen'deki taraflara barışı seçmeleri ve altı aylık bir ateşkese geçmeleri için baskı yapmalıyız. Ticari uçuşlar ve maaş ödemeleri ile ilgili teknik sorunların çözülmesi konusunda diplomatik çabalara süre tanınması için uzun soluklu bir ateşkese ihtiyacımız var. İnsani yardım sağlamak için ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı ve Dünya Gıda Programı aracılığıyla 5 milyar dolar temin etmeliyiz. Her ne kadar bu, okyanusta bir damla olsa da Yemen büyük bir finansman eksikliğinden muzdarip. Yemenliler uluslararası toplumun yardımına bağımlı kalmaya devam etmek istemiyor. Yemen ekonomisini desteklemek önemli.” açıklamalarında bulundu.
İran barışa hazır mı?
Yemen Eski Dışişleri Bakanı Halid el-Yemeni, kalıcı bir ateşkese geçmek ve meydana gelebilecek ihlallerle başa çıkmak için tüm Yemenli taraflar arasında daha fazla toplantı yapılması ve Husilerle her konuda görüşme yapılması çağrısında bulundu. Yemenlileri ilgilendiren tüm konular hakkında Husilerle konuşulması ve dış etkilerin en aza indirilmesi çağrısında bulunan Yemeni, “Husiler barışa sürüklenmekten korkuyorlar, çünkü tek bildikleri savaş. İran, Yemen'de barışa hazır değil ve yardım sağlamak için herhangi bir insani plana katkıda bulunmadı.” dedi.
ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı Ortadoğu Programları Eski Direktörü Norman Roll, en büyük zorluğun İran olduğunu belirtti. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Roll, İran'ın Yemen'de barışı tesis etmek adına iş birliği yapması için tek bir stratejik nedeni olmadığını söyledi. Eski ABD'li yetkili, Husilerin İran adına Bab'ül Mendeb boğazı üzerinden küresel ticaretin büyük bir bölümünü tehdit ettiğini belirtti. İran böylece uluslararası ticarette ve uluslararası ekonomide iki önemli arteri, yani Hürmüz Boğazı ve Bab'ül Mendeb'i tehdit ediyor şeklinde konuştu.
Roll, “ABD, İran'ın Husilere silah gönderme yeteneğini kısıtladı. ABD Donanması, Yemenli tarafların siyasi çözümlere ulaşmak ve müzakereler yürütmelerine izin vermek için bu silahlara el koymaya çalıştı. Ancak bu zor olacak çünkü ABD ve uluslararası çabalar İran'ı yeterince kısıtlamak ve caydırmak için yetersiz. İran, Husilere balistik füze sağlamaya devam edecek. İran, Husilere Suudi topraklarını ve Mısır, Ürdün ve İsrail'i vurabilecek balistik füzeler sağlamaya devam ederse çok zor bir dinamiğe sahip olacağız ve bölge daha az istikrarlı olacak.” İfadelerini kullandı.