عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

NASA ekipleri kasımda fırlatılacak Ay roketini hazırlıyor

NASA, üçüncü fırlatma girişiminin ve kasım ayının, ağustos ve eylüldeki girişimlerden daha iyi geçmesi umuduyla büyük Ay roketini inceliyor

NASA Ay Roketi (AP)
NASA Ay Roketi (AP)
TT
TT

NASA ekipleri kasımda fırlatılacak Ay roketini hazırlıyor

NASA Ay Roketi (AP)
NASA Ay Roketi (AP)

The Independent'ta yer alan habere göre NASA mühendisleri uzay ajansının Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) roketinin etrafına toplandı ve uzun zamandır beklenen Artemis I görevi test uçuşu için 12 Kasım'da açılacak fırlatma takvimine hazır olma umuduyla sistemleri kontrol ediyor.
NASA, Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nde 39B fırlatma kompleksinde haftalarca kalan SLS roketini ve Orion uzay aracını, fırlatma sistemini Ian Kasırgası'ndan korumak için 26 Eylül'de roket hangarı Araç Montaj Binası'na geri götürmüştü.
NASA ekipleri 30 Eylül'e kadar SLS veya Orion'da fırtınaya bağlı herhangi bir hasar bulamadı ve şimdi roketi başka bir fırlatma girişimi amacıyla fırlatma rampasına geri döndürmeye hazırlamak için gerekli tüm sistem kontrollerini yapıyor. Bu, 29 Ağustos ve 3 Eylül'deki iptal edilen fırlatmaların ardından üçüncü fırlatma girişimi olacak.
NASA'ya göre hazırlık çalışmaları arasında müteakip görev sırasında serbest bırakılacak küçük, deneysel uydulardakiler de dahil roket ve uzay aracındaki termal koruma malzemelerinin kontrol edilmesi, roket ve uzay aracındaki bataryaların şarj edilmesi ve biyolojik deney örneklerinin yenilenmesi yer alıyor.
Artemis I, fırlatıldığında, SLS roketinin ilk yörünge test uçuşu olacak ve Orion uzay aracı Ay'a, Ay'ın çevresine ve Ay'dan geri dönüş yoluna gönderilecek. Bu, 2024'teki ilk mürettebatlı görevden önce hem roketin hem de uzay aracının bir aydan uzun sürecek mürettebatsız deneme uçuşu olacak. Artemis II adlı bu mürettebatlı görevde, 4 astronottan oluşan mürettebat benzer bir Ay uçuşu görevini gerçekleştirecek.
Her şey yolunda giderse 2025'te Artemis III'le beraber iki astronot 1970'lerden bu yana ilk kez Ay'a inecek.
Ian Kasırgası 28 Eylül'de saatte 249 km hızla esen rüzgarlarla bir Kategori 4 fırtınası olarak Florida ana karasına ulaşırken, Kennedy Uzay Merkezi'ne vardığında zayıflayarak tropik fırtınaya dönüşmüştü. NASA'ya göre bölgeye çok az zarar verildi. NASA'nın Crew-5 (Mürettebat-5) görevi, çarşamba günü merkezden Uluslararası Uzay İstasyonu'na sorunsuzca fırlatılabildi.
Fakat fırtına, tekrarlanan yakıt testleri ve iptal edilen fırlatmalar da dahil Artemis I'in uzaya gönderilmesinde yaşanan uzun gecikmelerin sadece sonuncusuydu.
29 Ağustos'taki fırlatma girişimi motor soğutma sorunu, 3 Eylül'deki fırlatmaysa yakıt sızıntısı nedeniyle iptal edilmişti.
Bununla beraber NASA yetkilileri sabırlı davrandı. Yönetici Bill Nelson roketin "hazır olduklarında" hazır olacağını söyledi.
NASA bir sonraki fırlatma girişimi için henüz kesin bir tarih belirlemedi ama 12 Kasım'da açılan kasım fırlatma takvimi başarısız olursa diye uzay ajansı 2023'e kadarki fırlatma takvimini göz önünde bulunduruyor.

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
TT
TT

Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Yeni bir araştırmaya göre, çığır açan bir gen tedavisi tek bir enjeksiyonla insanlardaki işitme kaybını birkaç hafta içinde tersine çevirebiliyor.

İsveç'in Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar son teknoloji tedavinin, doğuştan sağırlığı veya ileri derecede işitme bozukluğu olan çocuk ve yetişkinlerin işitme yetisini iyileştirdiğini ve klinik bir deneyde 7 yaşındaki bir çocuğun duyma becerisini neredeyse tamamen geri kazandığını açıkladı.

Hakemli dergi Nature Medicine'da detaylandırılan klinik çalışma, OTOF geninin sağlıklı bir kopyasının iç kulağa enjekte edilmesiyle 10 katılımcının tümünün işitmesinin gelişme gösterdiğini ortaya koydu.

Küçük ölçekli deney, OTOF adı verilen bir gendeki mutasyonlar sonucu genetik sağırlık veya ileri seviye işitme bozukluğundan muzdarip kişileri içeriyordu.

Bu mutasyonlar, ses sinyallerinin kulaktan beyne iletilmesinde kilit rol oynayan otoferlin proteininin eksikliğine neden oluyor.

Araştırmacılar tedavinin en çok çocuklarda işe yaradığını belirtse de yetişkinlere de fayda sağlayabileceğini söylüyor.

Deneyde adeno ilişkili virüsün sentetik ve zararsız bir versiyonu kullanılarak düzgün işleyen bir OTOF geni tek bir enjeksiyonla iç kulağa verildi.

Tedavinin etkileri hastaların çoğunda belirgin biçimde görülürken, işitme yetisi sadece bir ay sonra hızla iyileşti.

Araştırmacılar 6 ay sonra tüm katılımcılarda işitmede önemli ölçüde iyileşme kaydedildiğini ve algılanabilir ortalama ses seviyesinin 106 desibelden 52 desibele düştüğünü belirtiyor.

Çalışmada tedaviye en iyi yanıt verenlerin 5 ila 8 yaşındakiler olduğu tespit edildi.

7 yaşındaki bir kız çocuğu işitme yetisini neredeyse tamamen hızla geri kazandı ve 4 ay sonra annesiyle günlük konuşmalar yapabilmeye başladı.

Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarı Maoli Duan, "Bu yöntem ilk kez ergenler ve yetişkinlerde test edildi" diyor.

Katılımcıların çoğunda işitme duyusunun büyük ölçüde iyileşmesi, yaşam kaliteleri üzerinde derin bir etki yaratabilir. Şimdi bu etkinin ne kadar kalıcı olduğunu görmek için bu hastaları takip edeceğiz.

Araştırmacılar ayrıca tedavinin güvenli olduğunu ve iyi tolere edildiğini de saptadı. Katılımcılar 6-12 aylık takip süresinde herhangi bir ciddi yan etki bildirmedi.

En yaygın reaksiyon, bir tür akyuvar olan bağışıklık sistemi nötrofillerinin sayısındaki azalmaydı.

"OTOF sadece başlangıç" diyen Dr. Duan, araştırmacıların GJB2 ve TMC1 gibi diğer yaygın sağırlık genleri üzerinde de çalıştığını ekliyor.

Bunların tedavisi daha karmaşık ancak bugüne kadarki hayvan deneyleri umut verici sonuçlar ortaya koyuyor. Farklı genetik sağırlık türlerinden muzdarip hastaların bir gün tedavi görebileceğine güvenimiz tam.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news