ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns'ün Ukrayna’nın başkenti Kiev’e yaptığı ziyaret tek başına önemliyken ziyaretin Brüksel'deki karargâhta düzenlenen NATO Savunma Bakanları Toplantısı ile aynı zamana denk gelmesi de oldukça önemli. Ancak hem Burns’n Kiev ziyaretinin hem de NATO Savunma Bakanları Toplantısı’nın, Rusya’ya karşı savaşında Ukrayna’yı destekleyen ülkelerin Almanya'nın Ramstein kentinde yapacağı toplantıyla aynı zamana denk geliyor. Bu toplantıların çok önemli stratejik sonuçları söz konusu ve bunlara aşağıda sıralayacaklarımız da dahil.

*ABD’nin başını çektiği Batı ülkeleri, Rusya Devlet Başkanı Putin'in Ukrayna'da kazanmasına izin vermemeye kararlı.

*Putin'in Batı'yı kana bulamak için Ukrayna’daki savaşı uzatma stratejisi şimdiye kadar başarılı olamadı.

CIA Direktörü Burns'ün Kiev ziyareti

CIA Direktörü William Burns, tam bir siyaset ve istihbarat dahisi, birinci sınıf bir analisttir. Rusya tarihinin yanı sıra stratejik ve jeopolitik düşünce konusunda da bilgili bir isimdir. Eski Başkan George W. Bush döneminde ABD’nin Moskova Büyükelçisi idi. Dönemin Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice'a Ukrayna'nın NATO'ya üye olmasının yarattığı tehlike dair analiz notu gönderen de oydu, Putin'in düşüncelerini derinlemesine okuyup onun ülkesini eski ihtişamlı günlerine döndürmek istediği sonucuna varan da. Burns’ün analizlerine göre Putin ayrıca Rusya’nın çevresinde bir nüfuz alanı çizmek istiyor ve Ukrayna bu nüfuz alanının merkezinde yer alıyor.

Rusya-Ukrayna savaşı başlamadan önce Putin’in Ukrayna'daki hedeflerini analiz eden de, onun Ukrayna planlarının yarattığı tehlike konusunda uyarmak için Kremlin'i ziyaret eden de oydu. Burns aynı zamanda Rusya ordusunun Kiev çevresindeki askeri planlarına ilişkin Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'i bilgilendirmek için Kiev'i ziyaret eden ve Rusya Hava Kuvvetleri’nin başkenti Kiev'e 10 kilometre uzaklıktaki Gostomel Antonov Askeri Havaalanı'nın ele geçirmesini engellemenin önemini belirten kişiydi. Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, Rusya'nın Gostomel Antonov Askeri Havaalanı'nı ele geçirmesinin önlenmesinin tüm askeri operasyonun önünde engel oluşturduğunu söylüyorlar. Çünkü Kiev'in yani Ukrayna'daki en önemli siyasi ağırlık merkezinin düşmesi, Ukrayna’nın tamamında askeri savunmanın çökmesi ve dolayısıyla teslim olması anlamına geliyor.

Burns'ün ziyaretleri, her zaman son derece önemli zamanlarda gerçekleşir. Peki, Burns, Ukrayna Devlet Başkanı’nı son ziyaretinde ne söyledi? Diplomatik süreçten bahsetti mi? Elbette hayır. Çünkü henüz böyle bir süreç için gerekli atmosfer oluşmadı.  Öyleyse Ukrayna'nın gelecekteki askeri planlarından mı bahsetti? Tabii ki. Peki ya Zelenskiy'den ABD’yi bu meselelere bulaştırmamasını istedi mi? Ukrayna'nın planlarını her zaman en yakın müttefiklerinden bile gizli tuttuğu göz önüne alınırsa ondan istihbarat paylaşımı yapmasını istemiş olabilir mi?

Ukrayna Devlet Başkanı’na ve İstihbarat Şefi’ne Rusya'nın niyetleri ve bir sonraki aşamaya yönelik planları hakkında bilgi verdi mi? Bu ziyaret, Brüksel’deki NATO karargahında ve Ramstein Hava Üssü’nde gerçekleşen toplantıların bir uzantısı mı?

Tank!

ABD yapımı Bradley, Alman yapımı Marder, Fransız yapımı AMX-10, ABD yapımı Stryker, İngiliz yapımı Challenger ve (halen tartışılan) Alman yapımı Leopard model tanklar, akıllı mühimmat sistemleri, insansız hava araçları (İHA), çeşitli tür ve görevlerde karadan havaya füzeler ve her düzeyde mayın savunma sistemlerinin yanı sıra ABD’den Ukrayna ordusuna çeşitli silahlarla nasıl savaşılacağı konusunda verilen eğitim. Eksik olan ne? Kiev’in taleplerine göre Batılı ülkeler, Ukrayna’ya savaş uçakları ve uzun menzilli füzeler tedarik etmedi. Ukrayna, savaşı kazanmak için 600 zırhlı arala birlikte 300 muharebe tankı istedi. Peki, ABD’nin Ukrayna’ya silah tedarik kararının ve bunların kalitesinin dayandığı dengeler neler?

*Silahlar saha ve taktik gerekliliklerine göre tedarik edilir. Savaşın her aşamasının bir silahı ve pek çok örneği vardır

*Ukrayna ordusunun bu silahı, özellikle teknolojik yanını hızlı bir şekilde öğrenmesi gerekir

*Ayrıca bu silah, özellikle nükleer silahların kullanımı açısından Rusya’yı büyük bir gerilimi tırmandırmaya itmemeli

Leopard 2 neden tartışma konusu oldu?

Analistler, Almanya'nın Ukrayna'ya Leopard 2 model tankları gönderme ve hatta bu tanklara sahip olan ülkelere tankları Ukrayna’ya tedarik etmelerine için izin verme konusundaki isteksizliğinin çeşitli nedenleri olduğunu söylüyorlar. Analistlere göre bu nedenlerden bazıları şunlar:

*Almanya’da Ukrayna’ya silah tedariki konusunda halen büyük ölçüde isteksiz bir kamuoyu var.

*Almanya, Hitler döneminde Alman yapımı tankların Rusya'ya saldırmak için Ukrayna'ya geçtiği sıradaki acı tecrübeyi tekrarlamak istemiyor. Eğer bu tanklardan biri, Rusya ordusunun eline geçerse tankın yapımında kullanılan teknolojinin çalınma olasılığından bahsetmiyorum bile.

*Son olarak, tankı vermek demek gerilim demektir ve bu gerilim, Putin'in yenilgisi durumunda nükleer silahların kullanımına kadar varabilir. Özellikle Almanya’nın caydırıcı bir nükleer silaha sahip olmamasından ötürü toprakları nükleer silahların hedefi olabilir. Buna karşın Almanya, ABD’nin nükleer şemsiyesinin koruması altında olan bir ülke. Ancak Almanya, ABD’nin Berlin'i korumak için nükleer silah kullanacağına inanabilir mi?

Almanya Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde, Almanya'nın diğer ülkelerin Ukrayna'ya Alman yapımı tanklar tedarik etmesine bir itirazı olmadığını söyledi. Peki bu ne demek?

Açıklama, Alman hükümetinin önemli bir kaynağı tarafından yapılmıştı. Bu yüzden her ne kadar Başbakan’ın açıklamanın içeriğini kabul ettiği anlamına gelse de bunun resmi olarak ifade edilmesi gerekir. Öyleyse bu açıklama, Alman kamuoyunun nabzını tutmak için bir test olabilir mi? Yoksa amaç müttefiklerin düşüncelerini yatıştırmak mı? Elbette açıklama, bir süre sonra resmiyet kazanacak. Aksi halde Almanya’nın yeni Savunma Bakanı'nın geçtiğimiz günlerde “(Polonya’ya atıfla) Müttefikler, Ukrayna askeri personeli tank konusunda eğitmeye başlasın” şeklindeki son açıklamasının ne anlamı olabilir ki?

*Bu analiz, Şarku’l Avsat için bir askeri analist tarafından kaleme alınmıştır.