“Körfez 2024” yeni tanımlar

“Körfez 2024” yeni tanımlar
TT

“Körfez 2024” yeni tanımlar

“Körfez 2024” yeni tanımlar

Sami Abdullatif Al-Nesf

2024 yılı geçmişte olduğu gibi bölge ülkelerinin çoğunda vatandaşların akşama kadar evinin sağlam kalacağını bilmeden sabah evinden çıkmasına şahit olduğumuz, güvenliğin altın ve elmastan daha önemli ve değerli olduğu sorunlu bir bölgede asayiş ve emniyet açısından üstün bir körfez yılı olacak.

Ortadoğu bölge ülkelerinin peş peşe düştüğü ve halkların müdahil olup çıkamadıkları Kuzey Afrika’daki iç savaşlar; tıkanıklıkların, siyasi krizlerin ve ekonomik felaketlerin eşlik ettiği insanlık tarihinde bir olgudur. Altı körfez ülkesinde insanlar, iş adamları, şirketler, yatırımlar ve iş fırsatı oluşturmak için güvenli liman olmaya devam ediyor. Aslında körfez ülkeleri caddeleri veya mahallelerinde gece saat üçte veya öğleden sonra saat üçte yürümenin bir farkı olmadığı dünyadaki nadir bölgelerdendir. Güvenlik istikrarlı bir şekilde sağlanmış olup genellikle suç işlenmez. Suç işlenirse fail rekor sürede suç mahallinin yakınında yakalanır.

Yıkıcı Bir Olgu

Bölge ve güney ülkelerinde halkların yaşam standardına çok zarar veren döviz kurlarındaki peş peşe çöküşler sürekli yıkıcı bir olgu olarak görülmektedir. Körfez ülkeleri liderlerinin öngörüsü ve iyi maliye politikaları ile bağımsızlık ve paranın serbest dolaşımından bu yana döviz kurlarını sabit tuttular.

Körfez ülkeleri gerçek insan haklarını ve her dört yılda bir çoğunlukla kısa sürelerle anarşi, gürültü patırtı, savaşlar, kan, vücut parçaları ve kaynak israfıyla açılan sandıklara insanın değerini sığdırmanın mümkün olmadığını gördüler. Bunun üzerine körfez ülkeleri insana iş fırsatları, üstün sağlık ve eğitim hizmetleri, kültür, etkili kalkınma, bağımsız yargı ve parlak gelecek sağladı. Sadece içi boş parlak siyasi sloganlarla insan yaşamaz.

Arap Kahraman

Sonuçta körfez ülkeleri insan hakları ve insan değeri konusunda yeni bir tanım sundukları gibi Arap kahramanına da yeni bir tanım sunabilmeyi geride bıraktılar. Körfez anlayışıyla Arap kahramanı felaketler, başarısızlıklar ve yenilgilerle sonuçlanan coşkulu konuşmalar yapan maceracı bir lider değildir. O halkların kanını döken değil onlara kan enjekte eden, onların yok olmasına sebep olan değil, onları ayağa kaldırandır. Zenginliği israf etmeyip geliştiren, ülkeleri parçalayıp işgal edilmelerine sebep olan değil birleştirendir. Maceraları canların kaybına, sakatlıklara, fakirlik ve açlıklara sebep olan değil şehitlere, engellilere ve fakirlere özen gösterendir. Arap kahramanı savaşları ve maceraları hayatın bağı olan elektrik ve temiz suyu kesip kaybolmasına sebep olan değil, elektrik, kalkınma planları ve temiz su sağlayandır.

Körfez 2024

Körfez 2024 ve sonrasında, kurucu ve önceki liderlerin öngörüsü, mevcut yöneticilerin başarıları, akıllı davranmaları ve ileri görüşlü olmaları sayesinde; onlar yeni tanıma göre Arap kahramanının özelliklerine uyum sağlayanlar, yönetim ilkeleri ve iyi önlem almaya mirasçı olmada sebat edenlerdir. Arap kahramanına acemi değiller, komşular ve dünya ile barış, uyum, kalkınma, imar, savaşların, nefretin ve kinlerin sona ermesi, toprağına ve suyuna kan karışmış bölgede yeni ülkeler kurulması için bütün araçlarla sağlıklı, samimi, olumlu ilişki planları yapıyorlar. İnşa etme zamanı geldi.



Canı sıkılan kapuçin maymunları başka türlerin yavrularını kaçırıyor

Araştırmacılar maymunların kaçırdıkları yavruları "aksesuar" gibi taşıdığını düşünüyor (Brendan Barrett/Max Planck Hayvan Davranışı Enstitüsü)
Araştırmacılar maymunların kaçırdıkları yavruları "aksesuar" gibi taşıdığını düşünüyor (Brendan Barrett/Max Planck Hayvan Davranışı Enstitüsü)
TT

Canı sıkılan kapuçin maymunları başka türlerin yavrularını kaçırıyor

Araştırmacılar maymunların kaçırdıkları yavruları "aksesuar" gibi taşıdığını düşünüyor (Brendan Barrett/Max Planck Hayvan Davranışı Enstitüsü)
Araştırmacılar maymunların kaçırdıkları yavruları "aksesuar" gibi taşıdığını düşünüyor (Brendan Barrett/Max Planck Hayvan Davranışı Enstitüsü)

Erkek kapuçin maymunlarının, aynı adada yaşadıkları başka bir türün yavrularını kaçırmaya başladığı gözlendi. Bilim insanları bu "trendin" arkasında sadece can sıkıntısı olabileceğini düşünüyor.

Panama'nın Jicarón Adası'ndaki kapuçin maymunları, kendilerini tehdit eden bir avcı tür olmadan rahat bir yaşam sürüyor. Beyaz yüzlü bu maymunlar alet kullanma becerileriyle öne çıkıyor. Salyangoz gibi sert kabuklu canlıları taşla kırarak besleniyorlar.

Adadaki popülasyonu yıllardır takip eden araştırmacılar 2022'de ilginç bir görüntüyle karşılaştı. Yüzündeki yara nedeniyle Joker adı verilen bir kapuçin maymunu, sırtında bir uluyan maymun yavrusu taşıyordu. 

Hayvanı yakın takibe alan ekip, daha sonra Joker'i başka yavrularla da gördü. Birkaç ay sonra popülasyondaki diğer genç erkek maymunlar da uluyan maymun yavrularını taşırken kaydedildi. Ocak 2022'den Temmuz 2023'e kadar, 5 genç erkek kapuçinin, 11 farklı uluyan maymun yavrusunu taşıdığı saptandı.

Bilim insanları ilk başta yavruların evlat edinildiğini düşünse de bu davranışın genellikle dişiler tarafından gerçekleştirilmesi ihtimali düşürüyordu. Üstelik kapuçin maymunlarının, kaçırdıkları yavrulara bakıp büyütmek gibi bir derdi yok gibi görünüyordu. 

Araştırmacılara göre yavrulara zarar verme niyetleri de yoktu ancak 4 bebeğin hayatını kaybettiği tespit edildi. Anne sütüne erişimleri olmadığı için diğer yavruların da öldüğü tahmin ediliyor. 

Bulguları hakemli dergi Current Biology'de dün (19 Mayıs) yayımlanan çalışmanın yazarlarından Dr. Brendan Barrett "Görüntülere bakıp ne olacağını bilmemek, yazılmaya devam eden bir korku filmini izlemek gibiydi" diyor. 

Peki kapuçin maymunları yavruları neden kaçırıyor? Özellikle iki türün bu şekilde etkileşime girmediği düşünüldüğünde durum daha tuhaf bir hal alıyor.

Araştırmacılara göre bu sorunun cevabı can sıkıntısı. Max Planck Hayvan Davranışı Enstitüsü'nden makalenin başyazarı Zoë Goldsborough şu ifadeleri kullanıyor:

Jicarón Adası'ndaki koşulların, özellikle de karada yırtıcıların olmaması ve daha fazla boş vaktin, davranışlarda yenilik ve yayılmaya çok elverişli olduğunu düşünüyoruz.

Ekip ayrıca alet kullanan bir popülasyonda böyle bir davranış görülmesinin tesadüf olmayabileceğini, bunun da bir tür kültürel inovasyon olduğunu belirtiyor. 

Goldsborough "Bilim insanları hayvan taksonlarında kültürün kanıtlarını ortaya çıkarmaya devam ediyor ve bir davranış sosyal öğrenme yoluyla bireyler arasında yayılıyorsa kültürel olarak kabul ediliyor" diyerek ekliyor: 

Tanımladığımız yavru taşıma davranışı gerçekten de bu kapuçin grubunun kültürünün bir parçası.

Davranışa can sıkıntısının mı yoksa başka bir şeyin mi yol açtığını belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Ayrıca bu "trendi" başlatan Joker'in de popülasyondaki statüsünü öğrenmek istiyorlar. 

Hayvan refahı ve davranışı uzmanı Dr. Charlotte Burn de Joker'in yalnızlıktan dolayı mı böyle davrandığını ve yavruları kaçırmanın öne çıkmasını sağlayıp sağlamadığını merak ediyor.

Çalışmada yer almayan Dr. Burn "Eğer dışlanmış biriyse, o zaman diğerlerinin neden onun davranışını kopyaladığı daha büyük bir gizem teşkil ediyor" diyor: 

Belki diğerleri de onunla aynı şeyin eksikliğini duyuyordu.

Independent Türkçe, Science Alert, New York Times, Current Biology