Her 4 yılda bir denk gelen 29 Şubat tarihi hakkında bilmeniz gereken dört şey

Bu tarih, bilgisayar belleğinde listelenmediği için çeşitli ülkelerde birçok teknik arıza meydana geldi

Artık yılları dahil etmesi bakımından üstünlük Julius Caesar’da (AP)
Artık yılları dahil etmesi bakımından üstünlük Julius Caesar’da (AP)
TT

Her 4 yılda bir denk gelen 29 Şubat tarihi hakkında bilmeniz gereken dört şey

Artık yılları dahil etmesi bakımından üstünlük Julius Caesar’da (AP)
Artık yılları dahil etmesi bakımından üstünlük Julius Caesar’da (AP)

Dünyanın artık her dört yılda bir şahit olduğu ve bu yıl bu Perşembe gününe denk gelen 29 Şubat tarihi hakkında bilmeniz gereken dört şey var.

Eski Mısır, takvimini mevsimlerin doğal döngüsüne daha iyi uydurmaya çalıştı. Ancak Paris Gözlemevi’ne bağlı Gök Mekaniği ve Gök Günlüğü Hesaplama Enstitüsü’nün (L’Institut de mécanique céleste et de calcul des éphémérides/IMCCE) açıklamasına göre 708 yılındaki Roma Takvimi Reformu (MÖ 45’te Jülyen takviminin devreye sokulması) ile artık yılları hesaba katması bakımından üstünlük Julius Caesar’da.  

O dönemde 366 günden oluşan yıllarda fazladan gün, 24 Şubat’ın, yani Mart takviminden önceki altıncı günün tekrarıydı.

29 Şubat’ta doğan ünlüler

IMCCE Enstitüsü’ne göre 1582’de Gregoryen takvimine geçişle birlikte artık gün, şubatın sonuna eklendi ve 29 Şubat oldu.

Dünya’nın Güneş etrafındaki dönüşü tam olarak 365 gün 6 saat değil de 365 gün 5 saat 48 dakika ve birkaç saniye sürdüğü için, 4 rakamının katı olan tüm yıllar, artık yıllar değildir. Nitekim 100’ün katları bunun istisnasıdır. Bundan hareketle mesela 1900 ve 2100 yıllarında 29 Şubat tarihleri yoktur.

96 yaşında ölen Fransız oyuncu Michéle Morgan, 29 Şubat’ta doğduğu için ‘diğerlerinden dört kat daha yavaş’ yaşlandığını ve bu yüzden şanslı biri olduğunu söyleyerek, şaka yollu övünürdü. Onun gibi İtalyan besteci Rossini, Fransız oyuncu Gérard Darmon, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Amerikalı rap müzisyeni Ja Rule ve Kanadalı komedyen Sugar Sammy de 29 Şubat doğumlu.

Kadim gelenekler

Ulusal İstatistik ve Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü’nün verilerine göre dünyada sadece birkaç milyon insan, özellikle Fransa’da da 1968 yılından bu yana 27 bin 832 kişi bu ayrıcalıklı doğum tarihine sahip.

Meksika sınırında, Teksas’ın 1988 yılından itibaren artık yılların küresel başkenti ilan edilen şehri Anthony’de, 29 Şubat’ta doğan insanlar için özel festivaller düzenleniyor.

İrlanda’da hükümet, Birleşmiş Milletler tarafından 1994 yılında ilan edilen Uluslararası Aile Yılı’nın onuncu yıldönümü münasebetiyle 2004 yılında 29 Şubat’ta doğan çocuklara 100 euroluk ikramiye ödedi.

İrlandalılar ayrıca, beşinci yüzyıla kadar uzanan eski bir geleneği de halen anıyor. Bu geleneğe göre 29 Şubat, Bekarlar Günü ya da Kadınlar İçin Ayrıcalık Günü idi. Yani bu günde kadınlar, erkeklere evlenme teklifinde bulunabilirdi. Evlenme tekliflerini reddeden kişilerin ise bazılarının hediye sunması, bazılarının da para cezası ödemesi gerekiyordu. 2010 yılında bu gelenek, Amy Adams’ın başrol oynadığı romantik komedi filmi Leap Year’a ilham kaynağı oldu ve Time dergisi bu filmi ‘Yılın En Kötü Filmi’ olarak seçti.

Bilgisayarlarda arıza

Yeni milenyum yaklaşırken tüm endişeler, 1 Ocak 2000’de bilgisayarlarda büyük bir arıza meydana gelmesi ihtimaline yoğunlaştı. Ancak nihayetinde teknik sorunlar, 29 Şubat 2000 tarihiyle alakalıydı. AFP’nin arşivine göre Bulgaristan’da polis bilgisayarları, Japon meteoroloji servisleri, ABD Sahil Güvenlik’in mesaj arşivleme sistemi ve Montreal’de belediye vergi servisi geçici olarak hizmet dışı kaldı.  

Paris’te parkmetrelere özel bilgisayar sistemi 29 Şubat 2000 tarihini listelemediği için, cihazlarda tek tek düzeltme yapılması gerekti.

Aslında 2000 senesi artık yıl olamaz. Çünkü 100’ün katı olan seneler öyle değil. Ancak 2000 (ya da 1600 veya 2400) gibi 400’ün katı ise iş değişir.



İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
TT

İsrail, önde gelen Hamas liderlerinden Raid Saad'a suikast düzenledi

Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)
Hamas lideri Raid Saad (sosyal medya)

İsrail Times gazetesine göre, İsrailli bir yetkili bugün, Hamas'ın üst düzey lideri Raid Saad'ın Gazze şehrinde düzenlenen bir hava saldırısında öldürüldüğünü doğruladı. Bu da İsrail'in ateşkes anlaşmasını ihlal etmesi anlamına geliyor.

Alman Basın Ajansı'na (DPA) göre görgü tanıkları ve sağlık kaynakları bugün, Gazze şehrinin güneybatısındaki Raşid Caddesi üzerindeki Nablusi kavşağı yakınlarında bir araca düzenlenen İsrail hava saldırısında dört Filistinlinin öldüğünü ve birçok kişinin de yaralandığını bildirdi.

Görgü tanıkları, İsrail uçağının Nablusi Meydanı yakınlarında bir araca birkaç füze ateşlediğini, aracı imha ettiğini ve can kayıplarına yol açtığını söyledi. Ambulans ekipleri, ölü ve yaralıları hastanelere taşımak için acilen olay yerine gitti.

İsrail askeri sözcüsü Avichay Adraee ise yaptığı açıklamada, ordu ve Şin Bet'in (İsrail Güvenlik Teşkilatı) Gazze Şehrinde üst düzey bir Hamas komutanını hedef alan bir saldırı düzenlediğini ve onu son zamanlarda hareket için silah üretimi ve yeniden yapılanma çalışmaları yapmakla suçladığını belirtti.

İsrail Ordu Radyosu, saldrırının hedefinin, İzzeddin el-Haddad'dan sonra "Hamas'ın ikinci adamı" ve askeri üretim dosyasından sorumlu kişi olarak tanımladığı Raid Saad olduğunu bildirdi. İsrail'in bugünkü operasyonu gerçekleştirmeden önce son haftalarda kendisine birkaç kez suikast girişiminde bulunduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat’ın İbranice yayın yapan Ynet internet sitesinden aktardığına göre Raid Saad Hamas'ın askeri kanadı olan Kassam Tugayları'nın liderlerinden biri.

Hamas'tan hava saldırısının hedefinin kimliğiyle ilgili resmi bir açıklama yapılmadı.

Axios haber sitesi, İsrail'in saldırıdan önce Amerika Birleşik Devletleri'ni önceden bilgilendirmediğini ifade etti.


Trump yönetimi, Bolsonaro davasını yöneten yargıca yaptırımı kaldırdı

Moraes, X'e yönelik kapatma davası nedeniyle Elon Musk'la da atışmıştı (Reuters)
Moraes, X'e yönelik kapatma davası nedeniyle Elon Musk'la da atışmıştı (Reuters)
TT

Trump yönetimi, Bolsonaro davasını yöneten yargıca yaptırımı kaldırdı

Moraes, X'e yönelik kapatma davası nedeniyle Elon Musk'la da atışmıştı (Reuters)
Moraes, X'e yönelik kapatma davası nedeniyle Elon Musk'la da atışmıştı (Reuters)

ABD, Brezilya Yüksek Mahkemesi Yargıcı Alexandre de Moraes'e uyguladığı yaptırımı kaldırdı.

ABD Hazine Bakanlığı'ndan cuma günü yapılan açıklamada, Moraes'e 30 Temmuz'da getirilen yaptırımların kaldırıldığı duyuruldu.

Donald Trump yönetimi, Moraes'in eşi Viviane Barci de Moraes ve onun hukuk eğitim şirketi Instituto Lex'i de yaptırım listesinden çıkardı.

Açıklamada, "Moraes'e yaptırımın sürdürülmesi, ABD'nin dış politika çıkarlarıyla bağdaşmamaktadır" dendi.

Moraes, 2022 seçimlerinin ardından darbe planladığı gerekçesiyle eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro hakkında başlatılan hukuki süreci yürütüyordu.

Davada 70 yaşındaki Bolsonaro'ya 27 yıl 3 ay hapis cezası verilmişti. Radikal sağcı siyasetçinin avukatları, sağlık sorunları nedeniyle eski liderin ev hapsinde kalmasını talep etmişti. Ancak Yüksek Mahkeme yargıcı, geçen ay yaptığı açıklamada davanın tüm hukuki süreçlerinin tamamlandığını ve temyiz yolunun bulunmadığını bildirmişti. Hapis cezasının kesinleştiğine ve infazının başlatılmasına hükmetmişti.

Brezilya'da 2022'de düzenlenen devlet başkanı seçimini ikinci turda solcu Lula da Silva kazanmış, 1 Ocak 2023'te parlamentoda yemin ederek göreve başlamıştı.

Ancak radikal sağcı Bolsonaro destekçileri, önce ülkede günlerce süren otoyol kapatma eylemleri yapmış, 8 Ocak 2023'te de Ulusal Kongre binasını basmıştı.

Olaylar, 6 Ocak 2021'de Trump destekçilerinin ABD Kongresi'ni basmasına benzetilmişti.

Trump ise Bolsonaro hakkındaki davayı "cadı avı" diye nitelemiş, yargıç Moraes'e yaptırım kararı almıştı. Washington ayrıca Lula yönetimine yüzde 50 gümrük vergisi de getirmişti.

Brezilya'da Bolsonaro'nun hapis cezasının düşürülmesi için Temsilciler Meclisi'ne sunulan teklif çarşamba günü onaylanmıştı. Tasarının yasalaşması için Senato'dan geçmesi ve Lula tarafından da onaylanması gerekiyor.

Teklif kapsamında Ulusal Kongre baskınında yer aldıkları gerekçesiyle hapse atılanların da serbest bırakılması veya cezalarının azaltılması isteniyor.

Tartışmalı teklif için Temsilciler Meclisi'nde düzenlenen oturumda siyasetçiler arasında arbede yaşanmıştı. Solcu parlamenter Glauber Braga, meclis başkanının koltuğuna oturup kalkmamış, "darbe girişimi hamlesine karşı protesto düzenlediğini" söylemişti.

Polisin müdahale ettiği olayda bazı parlamenterler ve gazeteciler de dışarı çıkarılmıştı.

Independent Türkçe, New York Times, Washington Post


Trump’ın Asya’daki ateşkesi saatler içinde çöktü

ABD ve Malezya'nın arabuluculuğuna rağmen Kamboçya-Tayland hattında çatışmalar sürüyor (AFP)
ABD ve Malezya'nın arabuluculuğuna rağmen Kamboçya-Tayland hattında çatışmalar sürüyor (AFP)
TT

Trump’ın Asya’daki ateşkesi saatler içinde çöktü

ABD ve Malezya'nın arabuluculuğuna rağmen Kamboçya-Tayland hattında çatışmalar sürüyor (AFP)
ABD ve Malezya'nın arabuluculuğuna rağmen Kamboçya-Tayland hattında çatışmalar sürüyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Tayland ve Kamboçya'nın ateşkesi kabul ettiğini duyurmasına rağmen Bangkok yönetimi saldırıları sürdüreceğini bildirdi.

Trump, sosyal medyadan dün paylaştığı yazılı açıklamada, Tayland Başbakanı Anutin Charnvirakul ve Kamboçya Başbakanı Hun Manet'le "verimli bir görüşme yaptığını" ifade etmişti.

ABD Başkanı, Malezya Başbakanı Enver İbrahim'in de arabuluculuğuyla tarafların ateşkesi kabul ettiğini söylemişti.

Ancak Tayland Başbakanı Charnvirakul, Trump'la görüşmesinin ardından yayımladığı mesajda "Toprağımıza ve halkımıza yönelik tehdit olmadığını hissene kadar askeri operasyonlara devam edeceğiz" ifadelerini kullandı.

Charnvirakuli, Kamboçya sınırdaki mayınları temizleyip askerlerini çekene dek ateşkesin mümkün olmayacağını da ekledi.

Trump'ın ateşkes açıklamasına rağmen iki taraftan da saldırı haberleri geldi.

Tayland ordusu, Kamboçya'ya ait iki askeri hedefe sabah saatlerinde iki F-16'yla harekat düzenlendiğini duyurdu.

Sınırdaki Ban Nong Ya Kaeo ve Ban Nong Chan yerleşimlerine yakın noktadaki silah ve mühimmat depolarının vurulduğu aktarıldı.

Ayrıca Kamboçya'daki Thma Da bölgesinde yer alan Zafer Köprüsü'nün de vurulduğu belirtildi. Punom Pen yönetimi bölgedeki sivillerin tahliye edildiğini duyurdu.

Diğer yandan Tayland, Kamboçya'dan bugün düzenlenen roket saldırısında bazı sivillerin yaralandığını bildirdi.

Kamboçya-Tayland çatışmaları

İki ülke arasındaki sınır ihtilafı, Kamboçya'nın Fransız sömürgesi olduğu dönemde çizilen ve bölgenin Tayland'dan ayrılması için kullanılan 1907 tarihli haritadan kaynaklanıyor.

Kamboçya toprak talebinde bulunmak için bu haritayı referans alırken, Tayland haritanın yanlış olduğunu savunuyor.

Son dönemdeki gerginlikse 28 Mayıs'ta sınırda çıkan çatışmalarda bir Kamboçyalı askerin öldürülmesiyle başlamıştı. Taylandlı 5 asker de geçen hafta mayına basarak yaralanmıştı. 

Bunun üzerine 24 Temmuz'da taraflar arasında sıcak çatışma başlamıştı. 5 günlük çatışmalarda toplamda en az 38 kişi yaşamını yitirirken, her iki ülke de bölgeden binlerce kişiyi tahliye ettiğini duyurmuştu.

Taylandlı askerler geçen ay Kamboçya sınırında mayına basıp yaralanmış, Bangkok yönetimi de barış anlaşmasının askıya alındığını açıklamıştı.

Geçen ay tekrar başlayan çatışmalarda şimdiye dek en az 21 kişi öldü, 700 bin kişi tahliye edildi.

Independent Türkçe, CNN, BBC