Sudan'da savaş ülkenin doğusundaki el-Gadarif eyaletine ulaştı

HDK operasyonları ordu ve güvenlik karargahlarını hedef alıyor.

Ülkenin doğusundaki el-Gadarif eyaletinde bir caddede konuşlanan Sudan güvenlik güçleri. (AFP)
Ülkenin doğusundaki el-Gadarif eyaletinde bir caddede konuşlanan Sudan güvenlik güçleri. (AFP)
TT

Sudan'da savaş ülkenin doğusundaki el-Gadarif eyaletine ulaştı

Ülkenin doğusundaki el-Gadarif eyaletinde bir caddede konuşlanan Sudan güvenlik güçleri. (AFP)
Ülkenin doğusundaki el-Gadarif eyaletinde bir caddede konuşlanan Sudan güvenlik güçleri. (AFP)

Sudan'ın doğusundaki el-Gadarif eyaleti, dün (Salı) ilk kez Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) ordu karargahları ile güvenlik ve istihbarat teşkilatını hedef alan ve vatandaşların yaralanmasına yol açan hava bombardımanına tanık olduktan sonra savaşın ortasına girdi.

Yerel kaynaklara göre eyalet hükümeti yetkilileri sıkı güvenlik önlemleri alarak, ana pazarı kapatarak ve şehre giriş çıkışı tamamen engelleyerek azami hazırlık seviyesini yükseltmek için acele ederken, güvenlik personeli sokaklarda ve yerleşim yerlerinde yoğun bir şekilde konuşlandırıldı. Eyaletin Vali Vekili Muhammed Abdurrahman Mahcub, “Düşman, el-Gadarif'te güvenlik ve istikrarı vurmak için insansız hava araçları (İHA) kullandı, ancak çabaları başarısız oldu. Çünkü biri düşürüldü ve ikincisi bir caminin yakınında patladı. Eyalette durum şu anda istikrarlı” açıklamasında bulundu.

Birleşmiş Milletler (BM) ise dün yaptığı açıklamada, çatışmaların başlamasından bir yıl sonra ‘sanki olağanüstü hâl dün başlamış gibi’ her gün binlerce çaresiz insanın Sudan'dan kaçmaya devam ettiğini belirtti. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) Sözcüsü Olga Sarrado Mur, Cenevre'de düzenlediği basın toplantısında şu ifadeleri kullandı:

“Savaşın başlamasından bir yıl sonra, komşularıyla birlikte dünyanın en büyük ve en zor insani krizlerinden birini yaşayan Sudan'da savaş halen devam ediyor. Devam eden çatışma insanların hayatlarını paramparça etti, onları korku ve kayıp duygularıyla doldurdu. Sivillere yönelik saldırılar ve çatışmayla bağlantılı cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddet dalgaları hız kesmeden devam ediyor.”



4 bin yıllık balık avlama kanalları, arkeologları etkiledi

Kanalları kazarak inceleyen araştırmacılar, havadan alınan görüntüler olmadan sistemi bulamayacaklarını söylüyor (AP)
Kanalları kazarak inceleyen araştırmacılar, havadan alınan görüntüler olmadan sistemi bulamayacaklarını söylüyor (AP)
TT

4 bin yıllık balık avlama kanalları, arkeologları etkiledi

Kanalları kazarak inceleyen araştırmacılar, havadan alınan görüntüler olmadan sistemi bulamayacaklarını söylüyor (AP)
Kanalları kazarak inceleyen araştırmacılar, havadan alınan görüntüler olmadan sistemi bulamayacaklarını söylüyor (AP)

Orta Amerika'da 4 bin yıl önce balık avlamak için karmaşık sistemler geliştirildiği tespit edildi.

Drone ve Google Earth kullanarak Amerika ülkesi Belize'de araştırma yapan arkeologlar toprak kanallardan oluşan bir ağ keşfetti.

Kanallarla birlikte havuzlar da bulan bilim insanları, bu sistemin balık yakalamaya yaradığı sonucuna vardı.

Bulgularını hakemli dergi Science Advances'ta dün (22 Kasım) aktaran ekip, yaklaşık 42 kilometrekarelik bir alana yayılan 167 sığ kanal

Birbiriyle kesişen kanalların yakınlarındaysa neredeyse 60 havuz ortaya çıkarıldı. Bilim insanları kanallar aracılığıyla bu havuzlarda biriken deniz canlılarının yılda 15 bin kişiyi besleyebileceğini söylüyor.

Araştırmacılar çevrede bulunan kanca gibi mızrak uçlarının, sopalara bağlanarak balıkları zıpkınlamak için kullanılmış olabileceğini düşünüyor.

Kanallardaki maddeler üzerine yapılan analizler, avcı-toplayıcıların bunları 4 bin yıl önce yaptığını ortaya koydu. 

3900 ila 4200 yıl önce bölgede kuraklık yaşandığına dair işaretler kaydeden araştırmacılar, mısırla beslenen halkın balık tüketmeye geçmiş olabileceğini tahmin ediyor. 

Araştırmaya göre Maya uygarlığından önce kurulan kanallar en az bin yıl kullanılmış olabilir. Bölgede düzenli yaşama geçen Mayalar da görünüşe göre bu sistemden yararlanmış.

Kanallardan birinin büyük bir Maya merkezinden geçtiğini tespit eden ekip, 1800 ila 3200 yıl önce sistemi kullandıklarını söylüyor. 

Araştırmada yer almayan Pensilvanya Üniversitesi arkeoloğu Jeremy Sabloff, "Bu sürekliliği gösteriyor" diyor.

Pittsburgh Üniversitesi'nden arkeolog Claire Ebert da yer almadığı çalışmanın bulgularını şöyle değerlendiriyor:

Arazide bu kadar büyük ölçekli değişiklikleri bu kadar erken görmek gerçekten ilginç; insanların bir şeyler inşa etmeye çoktan başladığını gösteriyor.

Independent Türkçe, Guardian, Science News, Science Advances