Biden ilk değil... İsrail'e kırmızı çizgiler çizen ABD başkanları kimler?

ABD Başkanı Joe Biden ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Arşiv - Reuters)
ABD Başkanı Joe Biden ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Arşiv - Reuters)
TT

Biden ilk değil... İsrail'e kırmızı çizgiler çizen ABD başkanları kimler?

ABD Başkanı Joe Biden ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Arşiv - Reuters)
ABD Başkanı Joe Biden ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Arşiv - Reuters)

ABD Başkanı Joe Biden geçen hafta, Refah kentini işgal etmesi halinde İsrail'e askeri yardımı durdurma tehdidinde bulunarak sansasyon yarattı. Bu noktada Biden, İsrail için kırmızı çizgi çeken ilk ABD Başkanı değil.

Axios internet sitesi, Biden'ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun meydan okumasıyla karşılaşan uyarısının önemini vurguladı. Bu durumun, İki ülke arasındaki ilişkilerin kötüye gittiğinin bir başka göstergesi olduğuna işaret edildi. Refah'ın olası işgali iki ülke arasındaki en büyük gerilim kaynağını oluşturuyor. ABD'li yetkililer ise bunun yaratabileceği insani etki konusunda endişelerini dile getiriyor.

Şarku’l Avsat’ın Axios’tan aktardığı habere göre Biden, Refah operasyonuyla ilgili olarak İsrail'e bir kırmızı çizgi çekme olasılığını ilk kez mart ayında gündeme getirdi. Sitede yayınlanan haberde, Netanyahu’nun da kırmızı çizgisinin Hamas tarafından başlatılan 7 Ekim saldırısının tekrarlanmasını önlemek olduğunu söyleyerek yanıt verdiği ifade edildi.

sdvf
Gazze'deki çocuklar (AFP)

İsrail güçleri geçtiğimiz hafta Mısır ile Gazze Şeridi arasındaki Refah Sınır Kapısı’nın kontrolünü ele geçirdi. Bu sınır kapısı, Gazze Şeridi’ne insani yardım ulaştırmanın ana yöntemlerinden biriydi. Ancak Beyaz Saray, İsrail'in eylemlerinin henüz Biden'ın kırmızı çizgisini aştığını düşünmüyor. Bu da ABD politikasında bir değişiklik gerektiriyor.

Biden'ın İsrail'e yönelik tehdidi bazı Cumhuriyetçiler tarafından öfkeyle karşılandı. Senatör Ted Cruz Perşembe günü düzenlediği basın toplantısında Biden'ın ‘Hamas’ın ve Hizbullah'ın yeryüzündeki en büyük dostu’ olduğunu söyledi. Bu esnada Senatör Tom Cotton da X platformunda, “Siyasi nedenlerle sergilenen bu davranış müttefikimiz için utanç verici bir ihanettir” yazdı. Eski Başkan Yardımcısı Mike Pence, Biden'ın açıklamasını tamamen kabul edilemez olarak nitelendirdi.

Öte yandan, Biden'ın açıklaması bir dizi ilerici Demokrat tarafından memnuniyetle karşılandı. Senatör Bernie Sanders yaptığı açıklamada, “Başkan Biden haklı. ABD, Netanyahu'nun felaket ve insanlık dışı politikalarını desteklemek için daha fazla bomba ve füze sağlamaya devam edemez” ifadelerini kullandı.

Temsilci Alexandria Ocasio-Cortez, Biden'ın İsrail'e koşullar koymasını ‘yapılması gereken, güvenli ve adil bir şey’ olarak nitelendirdi.

Axios’un yapmış olduğu haberde, İsrail'e yardımı kesmekle tehdit eden diğer Amerikan başkanları da incelendi:

Dwight Eisenhower

AP'ye göre Dwight Eisenhower, Süveyş Krizi (1956'da Mısır'a karşı üçlü saldırı) sırasında İsrail'i Sina Yarımadası'ndan çekilmeye zorlayacak yaptırımlarla tehdit etti.

Yine 1953 yılında Eisenhower yönetimi, Ürdün Nehri üzerinde bir hidroelektrik projesinin inşası nedeniyle İsrail'e sağlanacak 26 milyon dolarlık finansmanı geçici olarak erteledi.

Ronald Reagan

Eski ABD Başkan Ronald Reagan, 1981 yılında iki adet F-16 savaş uçağı sevkiyatını erteledi ve Ortadoğu'da ‘artan şiddet düzeyi’ nedeniyle İsrail'e süresiz olarak silah satışını durdurdu.

Ertesi yıl Reagan yönetimi Kongre'yi İsrail'in ABD ile yaptığı silah anlaşmasını ihlal etmiş olabileceği konusunda uyarırken, New York Times İsrail'in Lübnan'ı işgali sırasında ABD yapımı silahlar kullandığını bildirdi.

xcfdbf
Eski ABD Başkanı Ronald Reagan (AFP)

1983 yılında Reagan, İsrail güçlerini Lübnan'dan çekmedikçe F-16 uçaklarını İsrail'e göndermeyeceğini bir kez daha yineledi. Reagan, “Bu güçler, kendilerinden ayrılmak isteyen başka bir ülkeyi işgal etme konumundayken, kanun bize o uçakları göndermemizi yasaklıyor” ifadesini kullandı.

George H.W. Bush

Washington Post'un haberine göre Bush yönetimi 1992 yılında, işgal altındaki Batı Şeria'da yerleşim birimleri inşa etmeye devam etmesi halinde İsrail'i 10 milyar dolarlık kredi garantisini kesmekle tehdit etti.

scgynum
Baba Bush (AFP)

 



Gazze ateşkesi: Müzakereler üçüncü gününe girdi… Henüz bir gelişme yok

İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda yerlerinden edilmiş Filistinlilerin barındığı bir okula düzenlediği saldırının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda yerlerinden edilmiş Filistinlilerin barındığı bir okula düzenlediği saldırının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Müzakereler üçüncü gününe girdi… Henüz bir gelişme yok

İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda yerlerinden edilmiş Filistinlilerin barındığı bir okula düzenlediği saldırının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda yerlerinden edilmiş Filistinlilerin barındığı bir okula düzenlediği saldırının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler (AFP)

Gazze Şeridi'ndeki ateşkes müzakereleri hakkında bilgi sahibi bir kaynak bugün yaptığı açıklamada, İsrail ile Hamas arasında Doha'da yapılan dolaylı görüşmeler üçüncü gününe girerken ‘şu ana kadar herhangi bir ilerleme kaydedilmediğini’ söyledi.

İsminin açıklanmaması kaydıyla AFP'ye konuşan kaynak, “Şu ana kadar bir ilerleme kaydedilmedi. Katar'ın başkentinde görüşmeler devam ediyor” ifadelerini kullandı.

Hamas ve İsrail heyetleri arasındaki dolaylı müzakereler, Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanması amacıyla bugün erken saatlerde Doha'da yeniden başladı.

AFP'ye konuşan Filistinli bir kaynak, ‘Mısırlı ve Katarlı arabulucuların huzurunda iki taraf arasındaki dolaylı müzakerelerin bu sabah Doha'da önerinin uygulanmasına yönelik mekanizmalar üzerinde devam ettiğini’ söyledi. Kaynak, müzakerelerin ‘İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilmesi, yardım girişi ve ateşkes mekanizmalarının görüşülmesine odaklandığını’ belirtti.

Müzakereleri ‘zor’ olarak nitelendiren kaynak, “Hamas bir anlaşmaya varma konusunda ciddi. ABD tarafının ateşkes anlaşmasına varılması ve esirlerin takas edilmesi için İsrail'e baskı yapacağını umuyoruz” dedi.

Şarku’l Avsat’ın ulaştığı bilgi sahibi kaynaklara göre, arabulucuların iki tarafa ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un önerisine dayanan yeni bir teklif sunmasının ardından pazar akşamı Katar'da ateşkes anlaşmasına varılması amacıyla iki taraf arasında yeni bir dolaylı müzakere turu başladı.