Filistin'den Trump'ın planına tepki: Batı Şeria ve Gazze satılık, pazarlıklık ya da takas konusu değildirhttps://turkish.aawsat.com/5110563-filistinden-trump%C4%B1n-plan%C4%B1na-tepki-bat%C4%B1-%C5%9Feria-ve-gazze-sat%C4%B1l%C4%B1k-pazarl%C4%B1kl%C4%B1k-ya-da-takas
Filistin'den Trump'ın planına tepki: Batı Şeria ve Gazze satılık, pazarlıklık ya da takas konusu değildir
Filistinliler dün Netzarim ekseninden evlerine dönmek için geçiş yaptı (DPA)
Filistin'den Trump'ın planına tepki: Batı Şeria ve Gazze satılık, pazarlıklık ya da takas konusu değildir
Filistinliler dün Netzarim ekseninden evlerine dönmek için geçiş yaptı (DPA)
Filistin Dışişleri Bakanlığı Batı Şeria ve Gazze'nin satılık, pazarlıklıklık ya da takas konusu olmadığını açıklarken Hamas, ABD Başkanı'nın “Gazze'yi satın alma ve sahiplenme” yönündeki açıklamalarının tepki gösterdi.
Filistin Dışişleri Bakanlığı bugün (Pazartesi) yaptığı açıklamada Kudüs ve Gazze Şeridi de dâhil olmak üzere halkımızın ve Batı Şeria'nın haklarının satılık, pazarlıklıklık ya da takas konusu olmadığını, bu tür fikirlerin çatışmayı uzatmayı ve Netanyahu'yu Filistin halkı ve çektiği acılar, bölge ve istikrarı pahasına İsrail'de iktidarda tutmayı amaçladığını belirtti.
Dışişleri Bakanlığı, Filistinli Wafa ajansı tarafından yayınlanan açıklamasında, uluslararası toplumu bu ırkçı sömürgeci politikayla yüzleşmeye, ret ve uyarı açıklamalarıyla yetinmemeye ve BM Güvenlik Konseyi'ni Filistin meselesiyle ilgili BM kararlarının uygulanmasındaki doğal rolünü üstlenmesi ve uluslararası barış ve güvenliğin korunmasındaki görevlerini yerine getirmesi için harekete geçirmeye çağırdı.
Açıklamada, İsrail hükümeti ve Başbakan Netanyahu'nun halkımıza karşı işledikleri soykırım, yerinden etme ve ilhak suçlarını, özellikle de etnik temizlik suçlarını, Gazze Şeridi'nin tamamının yok edilmesini ve işgal altındaki Batı Şeria'ya yıkım versiyonunun uygulanmaya başlanmasını örtbas etmeye çalıştıklarına, siyasi gerçeklikten kopuk ve çatışmaya siyasi çözüm haklarından uzak sloganları ve pozisyonları desteklemeye devam ettiklerine, İsrail hükümetinin yerinden etme fikrini benimsediğine ve bölge ve dünya ülkelerinin güvenlik ve istikrarını göz ardı ederek bunu işgal gücüyle uygulamaya çalıştığına dikkat çekildi.Hamas'ın üst düzey liderlerinden Halil el- Haya Pazartesi günü İran'ın başkenti Tahran'dan yaptığı açıklamada Batı'nın ve ABD Başkanı Donald Trump'ın projelerinin sona yaklaştığını söyledi.
Hareketin Trump'ın projesini yıkacağını vurgulayan Haya, Filistin halkının topraklarını terk etmeyeceğini ifade etti. Haya, “Batı'nın, Amerika'nın ve Trump'ın projeleri sona eriyor. Onlardan önceki projeleri nasıl yıktıysak onları da yıkacağız. Bu bizim milletimize ve şehitlerimize verdiğimiz sözdür ve Filistin halkı kendileriyle birlikte olan herkesi asla unutmayacaktır” dedi.
İran Lideri Ali Hamaney, Hamas liderlik konseyi üyesi Halil el- Haya'yı Tahran'daki görüşmeleri sırasında kabul ederken (AP)
Trump Pazar günü yaptığı açıklamada Gazze Şeridi'ni satın almaya ve kontrol etmeye kararlı olduğunu, ancak Ortadoğu'daki diğer ülkelerin Şerit'in bazı bölümlerinin yeniden inşasına katılmasına izin verebileceğini söyledi.
Pazar günü Hamas, ABD Başkanı Donald Trump'ın “Gazze'yi satın almak ve sahiplenmek” ile ilgili sözlerini saçma olarak niteledi ve Filistin ve bölge hakkında derin bir cehaleti yansıttığını söyledi.
Hamas'ın siyasi büro üyesi İzzet el-Rişk (arşiv-Reuters)
Gazze'nin alınıp satılacak bir mülk olmadığını, işgal altındaki Filistin topraklarının ayrılmaz bir parçası olduğunu ifade eden Hamas önde gelen liderlerinden İzzet el-Rişk, “Gazze halkı içindir ve 1948'den beri işgal altında olan şehirleri ve köyleri dışında Gazze'yi terk etmeyeceklerdir” dedi.
Trump Air Force One uçağında gazetecilere verdiği demeçte Filistinlilerle ilgileneceğini ve onların öldürülmemesini sağlayacağını ifade ederek Filistinlilerin bireysel olarak ABD'ye girişine izin vermeyi değerlendireceğini belirtti.
ABD Başkanı, Ortadoğu'daki ülkelerin Filistinlileri kabul edeceğini yineleyerek şunları vurguladı: “Gazze'yi gelecekteki kalkınma için iyi bir yere dönüştüreceğim.” Trump, Washington'un Gazze'deki tutukluların serbest bırakılma hızına karşı sabrını kaybedebileceğini de söyledi.
Ürdün ve Mısır'ın çok sayıda Gazzeliyi kabul etmesini istediğini yineleyen Trump “Muhtemelen bir buçuk milyon insandan bahsediyoruz. Oldukça basit bir şekilde tüm bölgeyi sterilize ediyoruz. Biliyorsunuz, yüzyıllar boyunca bu bölgede pek çok çatışma yaşandı. Bilmiyorum ama bir şeylerin olması gerekiyor" dedi.
ABD Başkanı 20 Ocak'ta göreve geldikten kısa bir süre sonra ABD'nin Gazze'nin kontrolünü ele geçirmesi ve büyük bir yeniden inşa çabasına girişmesi fikrini ortaya attı.
Başkan Trump'ın açıklamasında, 15 aydır İsrail işgal güçlerinin büyük bir askeri harekâtına maruz kalan Filistinlilerin geleceğine ilişkin bir bilgi yer almadı.
Netanyahu yeni Trump’ı anlamaya çalışıyorhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5222891-netanyahu-yeni-trump%E2%80%99%C4%B1-anlamaya-%C3%A7al%C4%B1%C5%9F%C4%B1yor
ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eşi Sara, 7 Temmuz 2025'te Beyaz Saray'ın güney girişinde sohbet ederken (DPA)
ABD-İsrail ilişkileri, bugün olduğu kadar çalkantılı bir dönem yaşamamıştı. Washington’un İsrail’e yönelik güvenlik, siyaset ve ekonomi alanlarındaki stratejik desteğine ve ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya verdiği güçlü desteğe rağmen, Tel Aviv’de artan bir kaygı ve yanıtsız kalan çok sayıda soru dikkat çekiyor. Trump’ın, Netanyahu’nun yargılandığı yolsuzluk davalarının düşürülmesini talep eden tutumu dahi bu belirsizlikleri gidermiş değil.
Öne çıkan soruların başında Trump’ın kendisi geliyor: İlk başkanlık dönemindeki Trump ile bugünkü Trump aynı mı? ‘İsrail’in küçük bir devlet olduğu ve genişlemeye ihtiyaç duyduğu’ yönündeki yaklaşımlarından vazgeçti mi?
Trump yönetiminin Aralık 2025’in başında yayımladığı ve yönetimin stratejik hedeflerini ortaya koyan belgede, Filistin meselesinin yakın vadede çözülebilir olmadığı ifade edildi. Bu durum, Gazze Şeridi’nde savaşı durdurmayı ve Ortadoğu’da kapsamlı bir barış tesis etmeyi amaçlayan Trump planının rafa kaldırılabileceği anlamına mı geliyor? Eğer öyle değilse, Trump İsrail üzerinde bir uzlaşıyı dayatacak baskı uygulayabilir mi? İsrail’e verilecek desteğin sınırları nerede başlayıp nerede bitecek? Trump, görev süresi boyunca önümüzdeki on yıl için İsrail’e nasıl bir askerî ve ekonomik yardım anlaşması sunacak?
ABD Başkanı Donald Trump, 13 Ekim 2025'te İsrail'i ziyareti sırasında Ben Gurion Uluslararası Havalimanı'nda parmağıyla İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu işaret ediyor. (Reuters)
Netanyahu’nun yakın çevresinde, ikili ilişkilerin sağlamlığına dair iyimser açıklamalara rağmen tablo net değil. Hatta kendisini ‘ABD meselelerinde İsrail’in en büyük uzmanı’ olarak gören Netanyahu’nun dahi Trump’ın gerçek tutumunu tam olarak kestiremediği, yeni Trump’ın kişiliğini anlamak için uzun saatler harcadığı ifade ediliyor.
Netanyahu uzun süre ABD'de yaşamıştı
Siyasi tarihe göre, bugüne kadar İsrail’i yöneten 13 başbakandan 8’i, ABD’de altı aydan uzun süre yaşamış durumda. ABD’de en uzun süre kalan başbakan 18 yıl ile Golda Meir olurken, onu 16 yıl ile Binyamin Netanyahu izliyor. Her iki lider de ABD’de uzun yıllar yaşamış olmaları sayesinde ABD’yi ‘içeriden en iyi tanıyan’ siyasetçiler olmakla övünüyordu.
Ancak İsrailli tarihçiler bu tabloyu tersinden okuyor. Gazeteci ve tarihçi Tani Goldstein, bazı çevrelerin Golda Meir ile Netanyahu’yu İsrail’in ABD ile ilişkilerinde en başarısız iki başbakan olarak gördüğünü belirtiyor. Goldstein’a göre, her iki lider de görev dönemlerinde iki ülke ilişkilerinde en fazla krize yol açan isimler olarak tarihe geçti.
Golda Meir, 1958 yılında İsrail Dışişleri Bakanı olduğu dönemde, ABD’nin Lübnan’daki anayasal kriz sırasında ülkeye müdahalesi esnasında, Başbakan David Ben-Gurion ile anlaşarak İsrail istihbarat servislerini Amerikan güçlerinin hizmetine sundu. Bu adım, Tel Aviv ile Washington arasındaki ilk güvenlik iş birliğinin temelini oluşturdu. Üç yıl sonra ise bir İsrail Başbakanı ile ABD Başkanı arasında ilk resmî görüşme gerçekleşti; o dönemde Beyaz Saray’da John F. Kennedy bulunuyordu. Ancak Meir’in kendisi, İsrail Başbakanı olduktan sonra, ilişkilerde ilk büyük krizi tetikleyen isim oldu.
1970’lerin başında ABD, Dışişleri Bakanı William Rogers’ın adıyla anılan bir İsrail-Arap barış planını gündeme getirdi. Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdunnasır’ın ölümünün ardından, Enver Sedat bu girişimleri güçlü biçimde canlandırmaya çalıştı ve barışa açık bir tutum sergiledi. ABD Başkanı Richard Nixon, Golda Meir’in kendisiyle stratejik bir ortak ve müttefik olarak hareket edeceğini, İsrail’e barışı getirecek bir anlaşmaya sıcak bakacağını düşünüyordu. Ancak Meir’in bu öneriyi reddetmesi, Nixon için büyük bir hayal kırıklığı oldu.
Eski ABD Başkanı Jimmy Carter, Eylül 1978'de Beyaz Saray'da İsrail Başbakanı Menachem Begin'in Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedat'ı kucaklamasını alkışlıyor. (AFP)
1973 Savaşı sırasında İsrail ciddi bir güvenlik kriziyle karşı karşıya kaldığında ve Mısır ile Suriye ordularının ülkenin varlığını tehdit ettiğini hissettiğinde, ABD Başkanı Richard Nixon, Golda Meir’i affetti. Nixon, İsrail’e büyük çaplı silah sevkiyatları ve Amerikan Hava Kuvvetleri pilotları tarafından kullanılan savaş uçakları gönderdi; bu uçaklar Mısır ve Suriye’ye karşı yürütülen savaşta fiilen yer aldı.
ABD-İsrail ilişkileri konusunda uzman tarihçi Prof. Dr. Eli Lederhendler’e göre, Golda Meir’in ‘ABD’yi içeriden tanıdığı’ yönündeki iddiaları İsrail açısından olumsuz sonuçlar doğurdu. Lederhendler, Meir’in kendine aşırı güvenen bir tutum sergilediğini ve ABD’ye dair bilgisinin İsrail’in çıkarlarına ters yönde işlediğini savunuyor.
Binyamin Netanyahu da ABD’yi içeriden bildiği düşüncesiyle benzer bir özgüvene sahip. Ancak birçok gözlemciye göre Netanyahu, ülke yönetiminde bulunduğu yıllar boyunca, ABD-İsrail ilişkilerinde Golda Meir’i hem kriz sayısı hem de bu krizlerin derinliği bakımından geride bıraktı. Netanyahu, 2015 yılında İran’la nükleer anlaşmanın imzalanmasını engellemek amacıyla ABD Başkanı Barack Obama’ya karşı açık bir siyasi mücadele yürüttü.
Netanyahu, 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısının ardından İsrail’in yardımına koşan ve Gazze’de ateşkesi sağlamaya çalışan dönemin ABD Başkanı Joe Biden ile de ciddi bir kriz yaşadı; Biden’ın girişimlerini boşa çıkardı. İsrail başbakanlarının çoğu, ülkenin hem Demokratlar hem de Cumhuriyetçilerden destek alabilmesi için iki partiyle dengeli ilişkiler kurmaya çalışırken, Netanyahu ABD iç siyasetine müdahil olarak Cumhuriyetçi adayları destekledi ve Demokratlarla sorunlar yaşadı.
Gazze Şeridi sınırına yakın bir noktada konuşlanmış tankın kulesinin üzerinde duran İsrail askerleri (AFP)
Washington’daki Netanyahu karşıtları, İran nükleer anlaşmasının Trump’ın ilk başkanlık döneminde iptal edilmesinde Netanyahu’nun belirleyici rol oynadığını savunuyor. Netanyahu’nun, ABD’yi savaşa sürüklemek isteyen bir lider olarak anılmaya başlandığına dikkat çekiliyor. Nitekim son bir yıl içinde bu değerlendirme kısmen doğrulandı ve ABD, kısa süreli ve sınırlı olsa da İran’la bir savaşa girdi. Netanyahu’nun bununla yetinmediği, ABD Başkanı’nı İran’a karşı yeni bir askerî harekâta ya tamamen Amerikan ya da iki ülkenin ortak yürüteceği bir savaşa ikna etmeye çalıştığı ifade ediliyor.
İlişkinin gücü
İsrail ile ABD arasındaki ilişkilerin stratejik ve güçlü olduğu konusunda kuşku yok; bu durum Trump döneminde de geçerliliğini koruyor. Ancak değişen bir unsur var ve bu durum İsrail’de kaygı yaratması gereken bir gelişme olarak görülüyor. Nitekim Tel Aviv’de bu endişe şimdiden hissedilmeye başlandı.
ABD ile kurulan ittifakın sağlamlığı, İsrail’in Ortadoğu’da genel olarak Batı’nın, özel olarak da ABD’nin çıkarları için ilk savunma ve saldırı hattı olmayı kabul eden tek ülke olmasından kaynaklanıyor. NATO’nun eski komutanlarından ve ABD’nin eski dışişleri bakanlarından General Alexander Haig, İsrail’i ‘Amerikan askerleri sahaya inmeden savaş yürüten Ortadoğu’daki Amerikan uçak gemisi’ olarak tanımlamıştı. Almanya Şansölyesi Friedrich Merz de İsrail’in ‘Batı adına kirli işler yaptığını’ ifade etmişti.
İsrail’in bu denli güçlü destek görmesinin temelinde bu yaklaşım yatıyor. Geçtiğimiz on yıllarda ABD’nin İsrail’e sağladığı askerî yardımlar önemli ölçüde arttı. 1998 yılında yıllık yaklaşık 1,8 milyar dolar olan yardım miktarının, 2028 itibarıyla yıllık 3,8 milyar dolara ulaşması öngörülüyor.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, ordu karargahında yaptıkları bir toplantı sırasında (İsrail hükümeti)
İsrail, önümüzdeki dönemde bu desteğin daha da artırılmasını talep ediyor. Bu rakamlara, Gazze savaşı sırasında ABD’nin sağladığı ve 22 milyar doları aşan destek dâhil değil. Haaretz gazetesinin 18 Aralık 2025 tarihli haberine göre, ABD son iki yılda savaş nedeniyle İsrail’e toplamda yaklaşık 32 milyar dolarlık yardımda bulundu. Gazete, Kongre Araştırma Servisi ve Washington’daki Brown Üniversitesi’ne dayandırdığı haberinde, Yemen ve İran’daki ABD askerî operasyonları gibi doğrudan maliyetlerin yanı sıra, Washington’un son iki yılda İsrail güvenlik kurumlarına 21,7 milyar dolar aktardığını yazdı. Buna ek olarak, ABD Temsilciler Meclisi 2025’in başında 26 milyar dolarlık özel bir askerî yardım paketini onayladı; bu paketin yaklaşık 4 milyar doları füze savunma sistemi kapsamında önleyici füzeler için, 1,2 milyar doları ise yeni lazer savunma sistemi Or Eitan için ayrıldı.
ABD-İsrail stratejik ittifakı, uzun yıllar boyunca iki ülkenin ‘ortak değerleri’ ve örtüşen çıkarları üzerine inşa edildi. Ancak Gazze savaşı, bu temellerde ciddi bir sarsıntıya yol açtı. Bu sarsıntı, Ortadoğu’da ‘gözde müttefikini’ sahiplenen bir süper gücün dayandığı dengeleri de derinden etkiledi.
Trump öngörülemez biri
Netanyahu, İsrail’in ABD’ye sunduğu stratejik hizmetin gücünün farkında ve bunu özellikle Obama ve Biden yönetimleri döneminde sert biçimde kullandı. Ancak Trump’ın Beyaz Saray’a dönüşü, denklemi Netanyahu ve hükümeti açısından sarsacak ölçüde değiştirdi ve onları temkinli adımlar atmaya zorladı. ABD’nin değişmekte olduğu gerçeği, Trump yönetiminin ilk yılında belirgin biçimde ortaya çıktı.
ABD Başkanı Donald Trump, alışılmışın dışında ve kararları öngörülemez bir lider olarak görülüyor. Bu durum, onunla muhatap olanların önceki başkanlara kıyasla daha fazla dikkatli davranmasını gerektiriyor. İsrail basınına göre bu yaklaşım, Başbakan Binyamin Netanyahu’da da kaygı yaratıyor. Netanyahu’nun, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’nin maruz kaldığı türden aleni eleştirilerle karşı karşıya kalmaktan çekindiği ifade ediliyor. Trump, İsrail’in stratejik öneminin farkında olsa da, değerlendirmeler onun hesaplarının yalnızca bu unsurla sınırlı olmadığını gösteriyor.
Trump, İsrail’in çıkarlarını İsraillilerden ve liderlerinden daha iyi bildiğine inanan liderler arasında yer alıyor. İsrail’in yürüttüğü ve bedelini İsraillilerin hayatlarıyla ödediği, ABD’ye ise tek bir asker kaybı yaşatmayan savaşları yüksek takdirle karşılıyor.
İsrail’de yapılan kamuoyu yoklamalarını yakından takip eden Trump’ın, 21 Aralık 2025’te Yahudi Halkı Araştırmaları Enstitüsü tarafından yayımlanan ve İsraillilerin yüzde 60’ının Trump’ın İsrail’in çıkarlarını önceleyen bir vizyonla hareket ettiğine inandığını ortaya koyan araştırmayı da dikkate aldığı belirtiliyor.
ABD kamuoyunda ise İsrail’e yönelik desteğin keskin biçimde azaldığına dikkat çekiliyor. Tel Aviv merkezli Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü’nün (INSS) bir çalışmasında, ‘İsrail’in ABD’deki konumunda ciddi bir kriz yaşandığı ve bunun stratejik bir tehdide dönüşme riskinin bulunduğu’ değerlendirmesine yer verildi.
Aralık 2025’in başında yayımlanan ve Eldad Shavit ile Ted Sasson tarafından hazırlanan çalışmada, “İsrail’in ABD’deki konumu benzeri görülmemiş bir krize girmiş durumda. Geleneksel destek, Demokratlar arasında ve hatta Cumhuriyetçilerin bir bölümünde gözle görülür biçimde aşındı” değerlendirmesi yer aldı.
Anketler, İsrail’e yönelik kamuoyu tutumunun, savaş sırasındaki İsrail uygulamalarından ve Gazze Şeridi’ndeki insani durumdan doğrudan olumsuz etkilendiğini ortaya koyuyor. Özellikle liberal çevrelerdeki Yahudi toplumu içinde desteğin gerilediği, İsrail’e yönelik eleştirilerin arttığı gözleniyor. Bu eğilimin, İsrail’in siyasi ve askerî hareket serbestisini kısıtlayabileceği ve ülkenin güvenliği açısından gerçek bir tehdit oluşturabileceği belirtiliyor.
Trump’ın, tabanını korumak istemesi ve Netanyahu’nun yönetiminin planları önünde engel oluşturduğunu düşünmesi halinde, bu değişimleri görmezden gelmesinin mümkün olmadığı ifade ediliyor. Nitekim Trump daha önce, Netanyahu döneminde İsrail’in ABD dışında neredeyse hiç dostunun kalmadığını, İsrail’i destekleyen tek ülkenin kendisi olduğunu söylemiş ve Tel Aviv’in ABD’nin çıkar ve iradesini zedeleyecek adımlardan kaçınması gerektiğini vurgulamıştı.
ABD’nin Ortadoğu’daki çıkarlarında da önemli bir değişim yaşandığına dikkat çekiliyor. Bu değişimin en belirgin göstergesi, Trump’ın bölgedeki Arap liderlerle kurduğu yeni söylem olarak öne çıkıyor. Netanyahu’nun bu ‘yeni dili’ dikkatle dinlediği ve sınırlarını anlamaya çalıştığı belirtiliyor.
ABD Başkanı’nın görevdeki bir yılının ardından, Netanyahu’ya yakın çevrelerde hâlâ yeni Trump’ın kişiliğini çözmeye çalıştığı, ABD’ye dair edindiği bilgilerin artık güncellenmiş bir anlayış gerektirdiği değerlendirmesi yapılıyor.
Netanyahu, Refah'taki patlamada bir subayın yaralanmasının ardından Hamas'ı tehdit ettihttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5222779-netanyahu-refahtaki-patlamada-bir-subay%C4%B1n-yaralanmas%C4%B1n%C4%B1n-ard%C4%B1ndan-hamas%C4%B1
Netanyahu, Refah'taki patlamada bir subayın yaralanmasının ardından Hamas'ı tehdit etti
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bugün yaptığı açıklamada, Refah'ta bir İsrail ordu subayının patlayıcı cihazla yaralanmasının ardından Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki ateşkes anlaşmasını ihlal ettiğini söyledi.
Netanyahu, Hamas'ın "iktidardan uzaklaştırılması, silahsızlandırılması ve aşırıcılığın ortadan kaldırılması"nı içeren ateşkes anlaşmasına uyması gerektiğini belirterek, hareketin silahsızlanmayı açıkça ve sürekli olarak reddetmesinin "açık ve devam eden bir ihlal" olduğunu vurguladı.
Netanyahu açıklamasında, "İsrail, askerin yaralanmasına neden olan hareketin ihlallerine karşılık verilecektir" uyarısında bulundu.
Gazze Şeridi'ndeki ateşkes anlaşması geçen ekim ayında yürürlüğe girmişti ve ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Hamas'ın silahsızlandırılmasını da içermesi beklenen anlaşmanın ikinci aşamasına geçmeyi hedefliyor.
Anlaşmanın ikinci aşaması, İsrail'in Gazze'nin bazı bölgelerinden daha fazla çekilmesini, uluslararası bir istikrar gücünün konuşlandırılmasını ve Trump liderliğindeki "barış konseyini" içeren yeni bir yönetim yapısının uygulanmasını içeriyor.Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre planlanan uluslararası gücün, şu anda İsrail askeri kontrolü altında bulunan Gazze Şeridi'nin bir bölümüne konuşlandırılması bekleniyor.
İngiltere’nin Ermenilere ve Süryanilere karşı işlediği suçlarhttps://turkish.aawsat.com/5222760-i%CC%87ngiltere%E2%80%99nin-ermenilere-ve-s%C3%BCryanilere-kar%C5%9F%C4%B1-i%C5%9Fledi%C4%9Fi-su%C3%A7lar
İngiltere’nin Ermenilere ve Süryanilere karşı işlediği suçlar
Bessam Şükri
Ekim ayının başlarında Riyad Kitap Fuarı'na katılımım sırasında, Dr. Müeyyed el-Vandavi'nin “İran ve Türkiye'den getirilen Ermeni ve Asuri mülteciler için kurulan Bakuba Kampı” adlı kitabıyla karşılaştım. Kitap, Dr. Müeyyed'in tercüme ettiği, sınıflandırdığı ve kronolojik olarak sunduğu İngiliz belgelerinden oluşuyor. Okuduğum gerçekler şok ediciydi. Hem Türkiye’deki Ermenilerin ve Süryanilerin (Asuriler) anavatanlarından zorla göç ettirilmeleri hem de Birinci Dünya Savaşı'nın bitiminden yıllar sonra ortaya çıkan bir yalan olduğunu anladığım Ermeni Soykırımı hakkındaki düşüncelerimi değiştirdi.
Bu kitabı (belgeleri) okumadan önce, Osmanlı İmparatorluğu'nun Ermeni ve Süryani vatandaşlarına saldırdığına ve onları tehcir ettiğine inanıyordum. Ancak, İngiliz belgeleri bana birkaç gerçeği gösterdi:
Birinci gerçek: İngiltere, Rusya ve Fransa, Birinci Dünya Savaşı'nda Ermenileri ve Süryanileri kendi ülkeleri Osmanlı İmparatorluğu ile Alman İmparatorluğu'na karşı savaşmak üzere paralı asker olarak kendi ordularına dahil ettiler veya onlardan çeteler kurdular. Onları, Osmanlı ordusunu kuşatmak ve ikmal yollarını kesmek için kullandılar. Osmanlı İmparatorluğu'nda yaygın olan dini hoşgörüden yararlanarak, bu kurbanlarını dini olarak kışkırttılar. Buna karşılık İngiltere, Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşı kazanması durumunda bu kurbanlara, Türkiye'nin güneyinin tamamını anavatan olarak verme sözü vermişti. İngiltere ve müttefikleri savaşı gerçekten de kazandı ve Osmanlı İmparatorluğu ile Almanya kaybetti. Ancak İngiltere, Türkiye'nin güneyini ayırıp Ermeniler ve Asuriler için bir vatan kuramadı. Neden? Çünkü Osmanlı İmparatorluğu ve Alman İmparatorluğu'ndan ele geçirdiği topraklar çok büyüktü; Kuzey Afrika'dan Ortadoğu ve Arap Körfez bölgesine kadar uzanıyor ve Afrika'daki birçok Alman kolonisini de içeriyordu. İngiltere bu kadar geniş toprakları kontrol edemezdi, bu yüzden güney Türkiye'yi Ermeniler ve Asuriler için bir anavatan olarak ayırma ihtiyacı duymadı. Dahası, Türk halkının padişah yönetiminden cumhuriyet yönetimine geçiş sırasında ülkesini savunmak konusunda gösterdiği cesur direniş, İngiliz güçlerinin Türkiye'ye girmesini engelledi.
İkinci gerçek: İngiliz belgeleri, kurbanları ile ilişkisinde benimsediği sömürgeci yaklaşımı ve Ermeniler ile Süryanileri nasıl kurtulması gereken ağır bir yük olarak gördüğünü ortaya koyuyor. Günümüz İngiliz vatandaşları, bu kurbanların İngiliz subaylarından gördükleri insanlık dışı muameleyi ve onlara karşı kullandıkları ırkçı ve küçümseyici dili okurlarsa, İngiltere'nin sömürge tarihinin, tarihsel hatalarının ve suçlarının büyüklüğünü anlayacaklardır.
Üçüncü gerçek: İngiltere, İngiliz kayıtlarında belgelendiği üzere, kuzey Irak'taki Kürtlere karşı açıkça etnik temizlik yaptı, onları topraklarından kovdu ve başlangıçta yerleşimci olarak İran'ın kuzeybatısındaki Urmiye ile Türkiye'nin güneyindeki Hakkari'den getirdikleri Süryanileri topraklarına yerleştirdi.
Dördüncü gerçek: İngiltere, kurbanları arasında bile ayrım yapıyordu ve Ermenileri, farklı bir kiliseye mensup oldukları için Süryanilere tercih ediyordu. Süryaniler, savaş esirlerinin kaldığı kamplara benzeyen kamplarda toplanırken, Ermenilerin Basra'dan gemiyle Irak dışına gitmelerine izin verildi. Dahası, isteyen Ermenilere Irak, Suriye, Lübnan ve Filistin gibi başka yerlerde yaşama izni de verildi.
Beşinci gerçek: İngiltere, Süryanileri Kuzey Irak’a ve Musul'un güneyindeki Ninova Ovası'na yerleştirdikten sonra, şantaj ve çok sayıda Iraklı şahsiyete yönelik suikastlar yoluyla Irak monarşisine Süryanileri Irak vatandaşı olarak kabul etmesi için baskı yaptı. Bu suikastlar arasında en öne çıkanlardan biri, intihar ettiği söylenen dönemin Irak Başbakanı Abdulmuhsin es-Sadun'u aslında İngiltere’nin öldürdüğü suçlamasıydı. Zira intihar değil, suikasta uğradığına dair şüpheler vardı. İngiltere ayrıca, Süryanilere Irak vatandaşlığı vermeyi reddettiği için Kral Birinci Faysal'ı susturmak amacıyla kendisine suikast düzenlemekle de suçlandı. Bu yöntemler, Kral Gazi suikastından sonra bile devam etti ve bu suikastta da parmaklar İngiltere'yi işaret ediyordu. İngiltere, Süryanilere nihayet 1940'ların ortalarında Prens Abdulilah'ın naipliği sırasında Irak vatandaşlığı verilene kadar Irak'a baskı yapmaya devam etti.
Altıncı gerçek: Yıllar boyunca medyada bir görünüp bir kaybolan ve modern Türkiye'yi sözde Ermeni soykırımından sorumlu tutan (ve elbette Süryanilerden hiç bahsetmeyen) yalanlar, İngiltere'nin modern Türkiye'ye karşı bazı Avrupa ülkelerinin katılımıyla zaman zaman siyasi ve ekonomik çıkarları için kullandığı şantaj yöntemlerinden başka bir şey değildir. Türkiye Osmanlı ve İngiliz arşivlerini açacak olursa, İngiltere'nin savaş sırasında Osmanlı vatandaşlarını kendi ülkelerine karşı kendi saflarında savaşmaları için seferber etme suçuna dair şaşırtıcı gerçekleri ortaya çıkaracaktır. Dahası İngiltere onları daha sonra yüzüstü bıraktı, verdiği sözleri yerine getirmedi, onları Osmanlı devletinin kurbanları olarak gördü ve bu yalandan da kâr sağladı.
Yedinci gerçek: Osmanlı İmparatorluğu sona erdi, savaşı bitirmek için anlaşmalar imzalandı ve Osmanlı İmparatorluğu topraklarından vazgeçti. Modern Türkiye, Osmanlı İmparatorluğu'nun halefi değildir çünkü siyasi sistemi farklıdır ve modern Türkiye'yi bir yalan olan Ermeni Soykırımı ile suçlamak kabul edilemez.
Sekizinci gerçek: İngiltere, Osmanlı İmparatorluğu'na karşı paralı asker olarak seferber ettiği Ermenileri ve Süryanileri, kuzey İran ve güney Türkiye'de binlerce Kürt, Arap ve Fars'ı öldürmeye kışkırttı. Bu paralı askerler birçok şehri yerle bir etti ve korkunç katliamlar gerçekleştirdi; bunlar tarihi olarak kaydedilmedi çünkü tarih kazananlar tarafından yazılır. Ancak iletişim devrimi ve internet teknolojisi ile birlikte İngiliz belgelerinin yayınlanması, sömürge tarihinin ve insanlığa karşı işlenen suçların bu karanlık sayfalarını gün yüzüne çıkardı. Aynı zamanda, ateşkes ve Osmanlı Devleti’nin anlaşmayı imzalamasından sonra, İngiltere, Türklere, Kürtlere ve Araplara karşı katliamlar gerçekleştiren Yunanlıları getirdi ve ardından onların yeniden Yunanistan'a çekilmesini kolaylaştırdı.
Dokuzuncu gerçek: Ermeni mülteciler Irak'taki toplam mülteci sayısının yüzde 25'ini, Süryani mülteciler ise yüzde 75'ini oluşturuyordu. İngiltere ve dünya, Süryaniler sorununu yıllarca görmezden geldi çünkü onları Irak ve Suriye'ye yerleştiren İngiltere’ydi. Aynı İngiltere, Türkiye üzerinde siyasi veya ekonomik baskı uygulamak istediği her zaman Ermeni Soykırımı yalanını kullanmaya devam ediyor.
Onuncu gerçek: İngiltere, karanlık bir geçmişe sahip aynı sömürgeci güç olmayı sürdürüyor ve Irak'a karşı komplolar kurmaya devam ediyor. Bunca yıldan sonra, 1916'da bir İngiliz haritacı tarafından Musul'un güneyindeki bölgeye verilen “Ninova Ovası” adını yeniden kullanmaya başladı. Amacı da Irak'ı bölmek ve Musul'un güneyinden Türkiye sınırına kadar olan bölgeyi ondan kopararak, Türkiye'nin güney sınırında gerilim kaynağı olacak yapay bir devlet kurmaktır.
Günümüz İngiliz neslinin kendi tarihini bilme hakkı vardır ve dünyanın dört bir yanındaki kolonileriyle ilgili İngiliz belgelerini okumalıdır. Onurlu bir yaşam sürmek isteyen herkes, atalarının hatalarını kabul etmeli ve kurbanlardan en azından manevi olarak af dilemelidir.
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة
