Filistin'den Trump'ın planına tepki: Batı Şeria ve Gazze satılık, pazarlıklık ya da takas konusu değildir

Filistinliler dün Netzarim ekseninden evlerine dönmek için geçiş yaptı (DPA)
Filistinliler dün Netzarim ekseninden evlerine dönmek için geçiş yaptı (DPA)
TT

Filistin'den Trump'ın planına tepki: Batı Şeria ve Gazze satılık, pazarlıklık ya da takas konusu değildir

Filistinliler dün Netzarim ekseninden evlerine dönmek için geçiş yaptı (DPA)
Filistinliler dün Netzarim ekseninden evlerine dönmek için geçiş yaptı (DPA)

Filistin Dışişleri Bakanlığı Batı Şeria ve Gazze'nin satılık, pazarlıklıklık ya da takas konusu olmadığını açıklarken Hamas, ABD Başkanı'nın “Gazze'yi satın alma ve sahiplenme” yönündeki açıklamalarının tepki gösterdi.
Filistin Dışişleri Bakanlığı bugün (Pazartesi) yaptığı açıklamada Kudüs ve Gazze Şeridi de dâhil olmak üzere halkımızın ve Batı Şeria'nın haklarının satılık, pazarlıklıklık ya da takas konusu olmadığını, bu tür fikirlerin çatışmayı uzatmayı ve Netanyahu'yu Filistin halkı ve çektiği acılar, bölge ve istikrarı pahasına İsrail'de iktidarda tutmayı amaçladığını belirtti.
Dışişleri Bakanlığı, Filistinli Wafa ajansı tarafından yayınlanan açıklamasında, uluslararası toplumu bu ırkçı sömürgeci politikayla yüzleşmeye, ret ve uyarı açıklamalarıyla yetinmemeye ve BM Güvenlik Konseyi'ni Filistin meselesiyle ilgili BM kararlarının uygulanmasındaki doğal rolünü üstlenmesi ve uluslararası barış ve güvenliğin korunmasındaki görevlerini yerine getirmesi için harekete geçirmeye çağırdı.
Açıklamada, İsrail hükümeti ve Başbakan Netanyahu'nun halkımıza karşı işledikleri soykırım, yerinden etme ve ilhak suçlarını, özellikle de etnik temizlik suçlarını, Gazze Şeridi'nin tamamının yok edilmesini ve işgal altındaki Batı Şeria'ya yıkım versiyonunun uygulanmaya başlanmasını örtbas etmeye çalıştıklarına, siyasi gerçeklikten kopuk ve çatışmaya siyasi çözüm haklarından uzak sloganları ve pozisyonları desteklemeye devam ettiklerine, İsrail hükümetinin yerinden etme fikrini benimsediğine ve bölge ve dünya ülkelerinin güvenlik ve istikrarını göz ardı ederek bunu işgal gücüyle uygulamaya çalıştığına dikkat çekildi.Hamas'ın üst düzey liderlerinden  Halil el- Haya Pazartesi günü İran'ın başkenti Tahran'dan yaptığı açıklamada Batı'nın ve ABD  Başkanı Donald Trump'ın projelerinin sona yaklaştığını söyledi.

Hareketin Trump'ın projesini yıkacağını vurgulayan Haya, Filistin halkının topraklarını terk etmeyeceğini ifade etti.  Haya, “Batı'nın, Amerika'nın ve Trump'ın projeleri sona eriyor. Onlardan önceki projeleri nasıl yıktıysak onları da yıkacağız. Bu bizim milletimize ve şehitlerimize verdiğimiz sözdür ve Filistin halkı kendileriyle birlikte olan herkesi asla unutmayacaktır” dedi.

zasxdefrgt
İran Lideri Ali Hamaney, Hamas liderlik konseyi üyesi Halil el- Haya'yı Tahran'daki görüşmeleri sırasında kabul ederken (AP)

Trump Pazar günü yaptığı açıklamada Gazze Şeridi'ni satın almaya ve kontrol etmeye kararlı olduğunu, ancak Ortadoğu'daki diğer ülkelerin Şerit'in bazı bölümlerinin yeniden inşasına katılmasına izin verebileceğini söyledi.

Pazar günü Hamas, ABD Başkanı Donald Trump'ın “Gazze'yi satın almak ve sahiplenmek” ile ilgili sözlerini saçma olarak niteledi ve Filistin ve bölge hakkında derin bir cehaleti yansıttığını söyledi.

sdfgthy
Hamas'ın siyasi büro üyesi İzzet el-Rişk (arşiv-Reuters)

Gazze'nin alınıp satılacak bir mülk olmadığını, işgal altındaki Filistin topraklarının ayrılmaz bir parçası olduğunu ifade eden Hamas önde gelen  liderlerinden İzzet el-Rişk, “Gazze halkı içindir ve 1948'den beri işgal altında olan şehirleri ve köyleri dışında Gazze'yi terk etmeyeceklerdir” dedi.

 Trump Air Force One uçağında gazetecilere verdiği demeçte Filistinlilerle ilgileneceğini ve onların öldürülmemesini sağlayacağını ifade ederek Filistinlilerin bireysel olarak ABD'ye girişine izin vermeyi değerlendireceğini belirtti.

ABD Başkanı, Ortadoğu'daki ülkelerin Filistinlileri kabul edeceğini yineleyerek şunları vurguladı: “Gazze'yi gelecekteki kalkınma için iyi bir yere dönüştüreceğim.” Trump, Washington'un Gazze'deki tutukluların serbest bırakılma hızına karşı sabrını kaybedebileceğini de söyledi.

Ürdün ve Mısır'ın çok sayıda Gazzeliyi kabul etmesini istediğini yineleyen Trump “Muhtemelen bir buçuk milyon insandan bahsediyoruz. Oldukça basit bir şekilde tüm bölgeyi sterilize ediyoruz. Biliyorsunuz, yüzyıllar boyunca bu bölgede pek çok çatışma yaşandı. Bilmiyorum ama bir şeylerin olması gerekiyor" dedi.

ABD Başkanı 20 Ocak'ta göreve geldikten kısa bir süre sonra ABD'nin Gazze'nin kontrolünü ele geçirmesi ve büyük bir yeniden inşa çabasına girişmesi fikrini ortaya attı.

Başkan Trump'ın açıklamasında, 15 aydır İsrail işgal güçlerinin büyük bir askeri harekâtına maruz kalan Filistinlilerin geleceğine ilişkin bir bilgi yer almadı.



Trump–Netanyahu görüşmesi sonrası Gazze’de ikinci aşama tartışması

Gazze Şeridi'nin merkezindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici barınakların arasında duran bir çocuk (AFP)
Gazze Şeridi'nin merkezindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici barınakların arasında duran bir çocuk (AFP)
TT

Trump–Netanyahu görüşmesi sonrası Gazze’de ikinci aşama tartışması

Gazze Şeridi'nin merkezindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici barınakların arasında duran bir çocuk (AFP)
Gazze Şeridi'nin merkezindeki el-Bureyc Mülteci Kampı’nda, yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan geçici barınakların arasında duran bir çocuk (AFP)

Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasının ocak ayı ortalarında başlayabileceği yönündeki söylentiler, ABD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu arasındaki görüşmenin önemli sonuçları arasında yer aldı. Öte yandan İsrail kaynaklarından ‘aşamanın başlaması konusunda anlaşma sağlandığı, ancak uygulama mekanizmalarında hala boşluklar olduğu’ yönünde sızıntılar geldi.

Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlara göre ikinci aşamada haftalarca süren durağanlığın ardından ortaya çıkan bu olası süreç, Washington'ın anlaşmayı uygulamaya istekli olmasına bağlı. İsrail'in ikinci aşamaya devam etmeyi kabul edeceği ve şartlarını, kontrolü altındaki bölgelerde yeniden inşa hakkı verecek ve Hamas'ı silahsızlandırma bahanesiyle geri çekilmemesini sağlayacak şekilde düzenleyeceği beklentileri arasında, bu durum geçtiğimiz ekim ayında yürürlüğe giren ABD Başkanı Donald Trump’ın barış planını karmaşık hale getiriyor.

İsrail gazetesi Israel Hayom dün, Trump’ın Kaliforniya’daki Mar-a-Lago tatil köyünde Netanyahu ile yaptığı görüşmede, Gazze'deki planının ikinci aşamasını 15 Ocak'ta başlatması için Netanyahu'ya bir tarih belirlediğini bildirdi.

Bir diğer İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, İsrailli kaynaklara dayandırdığı haberinde Trump’ın Gazze'deki planını mümkün olan en kısa sürede uygulamaya koymayı taahhüt ettiğini ve ikinci aşamanın başlamasını Gazze Şeridi'nden son rehinenin cesedinin iadesi ile ilişkilendirmeme sözü verdiğini yazdı.

ABD merkezli Axios internet sitesi dün, iki kaynağa dayandırdığı haberinde, Netanyahu'nun, Trump'ın ekibiyle uygulama mekanizmaları konusunda anlaşmazlıkları olmasına rağmen, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesini kabul ettiğini bildirdi.

İsrail basını, Netanyahu ile Trump'ın yakın çevresi arasında ikinci aşamaya geçiş ve Hamas’ın ortadan kaldırılması konusunun atlanması konusunda önemli görüş ayrılıkları olduğunu ortaya koydu. Netanyahu ile görüşmesinin ardından Trump, Florida'da düzenlenen ortak basın toplantısında çoğu konuda anlaşmaya vardıklarını açıkladı. Netanyahu ile Hamas'ın silahsızlandırılması konusunda konuştuğunu da sözlerine ekleyen Trump, Hamas’ın ‘bunu yapmak için çok az zamanı olduğunu, aksi takdirde ağır bir bedel ödeyeceğini’ vurguladı. Ancak, Hamas tamamen silahsızlandırılmadan önce İsrail'in Gazze'den askerlerini çekip çekmeyeceği sorulduğunda, “Bu daha sonra konuşacağımız başka bir konu” yanıtını verdi.

vgt
ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'deki savaşı sona erdirme planının ikinci aşaması halen bazı eksikliklerle karşı karşıya (Mısır Başkanlığı)

Al-Farabi Stratejik Araştırmalar Merkezi Genel Sekreteri Dr. Muhtar Gubbaşi, tarih belirleme konusunun Washington'ın iradesine ve İsrail'in uygulamasına bağlı olduğunu düşünüyor. Dr. Gubbaşi’ye göre pazartesi günü Trump ve Netanyahu arasında yapılan toplantıda yaşananlar, birden fazla konuda ortak koordinasyonlarına rağmen Trump'ın işleri hızla ilerletmeye istekli olduğunu gösteriyor.

Öte yandan Filistinli siyasi analist Abdulmehdi Mattava’ya göre Trump ve İsrailli yetkililerin farklı vizyonlara sahip olduğu açık. Trump, hızlı hareket etmek istiyor, ancak silahsızlanma engeliyle karşı karşıya, İsrail ise ikinci aşamayı bölmek istiyor, bu da o aşamada takılıp kalacağımız anlamına geliyor.

Mattava, ikinci aşamanın planlandığı gibi başlamasını bekliyor. Bu aşamada, sınır kapılarının açılması, yardım kamyonlarının sayısının artırılması, bir ‘barış konseyi’ ve Gazze Şeridi’ni yönetmek için bir komite atanması gibi adımlar atılacak. Bunun yanında Washington, Hamas'ın silahsızlandırılması konusunda bir anlaşmaya varılamaması halinde İsrail'in kontrolündeki bölgelerde yeniden inşa çalışmalarına başlamasına izin verecek.

Mısır Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamaya göre Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdulati, CNN televizyonuna verdiği röportajda “Mısır, Gazze'deki ateşkesi istikrara kavuşturmak ve ikinci aşamaya geçmek, erken iyileşme ve yeniden inşa çabalarına devam etmek için çabalarını sürdürecek” dedi.

fvgb
Gazze şehrinin sahil şeridinde sıralanan ve Filistinli mültecileri sert kış koşullarından koruyan çadırlar (AFP)

Hamas Sözcüsü Hazım Kasım, Netanyahu'nun Trump ile görüşmesinden önce yaptığı açıklamada, Hamas’ın ‘Başkan Trump’ın Gazze Şeridi ve tüm bölgede barışı sağlama yeteneğine güvenmeye devam ettiğini’ söyledi.

Kasım, Trump'a ‘İsrail'e daha fazla baskı uygulayarak Şarm ei-Şeyh'te alınan kararlara uymasını sağlaması’ çağrısında bulundu.

Kasım, Hamas'ın silahsızlandırılması talepleri hakkında resmi bir yorumda bulunmadı, ancak Hamas, daha önce bunun için bazı koşullar belirlemişti.

Öte yandan İsrail'in engellerinin ikinci aşamanın hızlı ilerlemesini geciktireceğini, ancak Mısır'ın bu engelleri aşmak için çabalarını sürdüreceğini düşünen Gubbaşi, “İsrail'in Trump ile yapılan görüşmenin sonuçlarına bağlılığı ışığında, ikinci aşamanın başlangıç tarihi veya gecikmesi konusunda her şey mümkün” diye ekledi.


Sudan hükümeti "2026 acil durum bütçesini" onayladı ve bunu "mucize" olarak nitelendirdi

Sudan hükümeti Başbakan Dr. Kamil Idris başkanlığında toplantısını gerçekleştirdi (SUNA)
Sudan hükümeti Başbakan Dr. Kamil Idris başkanlığında toplantısını gerçekleştirdi (SUNA)
TT

Sudan hükümeti "2026 acil durum bütçesini" onayladı ve bunu "mucize" olarak nitelendirdi

Sudan hükümeti Başbakan Dr. Kamil Idris başkanlığında toplantısını gerçekleştirdi (SUNA)
Sudan hükümeti Başbakan Dr. Kamil Idris başkanlığında toplantısını gerçekleştirdi (SUNA)

Sudan Başbakanı Dr. Kamil Idris, dün Bakanlar Kurulu tarafından onaylanan 2026 mali yılı için acil durum bütçesini "mucize" olarak nitelendirdi.

Maliye Bakanlığı'nı, olağanüstü koşullar altında harcamaları kontrol altına aldığı, devlet kaynaklarını etkin bir şekilde yönettiği ve gelirleri artırdığı için övdü.

Sudan Başbakanı, ilk "mucizenin" bütçenin yaklaşık yüzde 9'luk bir GSYİH büyüme oranı beklentisi olduğunu, ikincisinin ise 2026 yılı boyunca ortalama enflasyon oranının yüzde 65'e düşürülmesi olduğunu belirtti.

Maliye Bakanı Dr. Cibril İbrahim, bütçenin ücretlerin iyileştirilmesini ve hizmet sektörünün giriş seviyesinde iş imkanlarının sağlanmasını içerdiğini belirterek, gelir tabanının genişletilmesinin yatay genişlemeye bağlı olduğunu ve vatandaşlara yeni vergi yükleri getirmeyi gerektirmediğini açıkladı. Bütçe ayrıca, 2025 yılındaki %101,9'luk orana kıyasla, 2026 yılı için ortalama enflasyon oranını %65'e düşürmeyi hedefliyor.

İbrahim, bütçenin kamu maliyesini reforme etmeye, belirli harcamalara ve kamu giderlerine öncelik vermeye, silahlı kuvvetlerin ve güvenlik hizmetlerinin ihtiyaçlarını karşılamaya, bakanlıkların ve hükümet birimlerinin temel ihtiyaçlarını karşılamaya, ayrıca komşu ülkelerdeki yerinden edilmiş ve mülteci Sudanlıların koşullarını iyileştirmeye ve onlara insani yardım sağlama maliyetlerini karşılamaya odaklandığını belirtti.

Maliye Bakanı, savaşın devam eden zorluklarına rağmen 2025 bütçesinin performansının beklentileri aştığını, kamu gelirlerinin %147'lik bir performans oranına ulaştığını ve harcamaların temel ihtiyaçlara yönelik olarak sürdürüldüğünü açıkladı. Bakan, bütçenin Hartum'a dönüş için uygun bir ortam yaratmaya ve Hartum Havalimanı'nı rehabilite etmeye yönelik olduğunu ifade etti.


Washington, "Somali kökenli Amerikalılar"ın vatandaşlıklarını iptal etmek için bir inceleme yürütüyor

ABD Başkanı Donald Trump (EPA)
ABD Başkanı Donald Trump (EPA)
TT

Washington, "Somali kökenli Amerikalılar"ın vatandaşlıklarını iptal etmek için bir inceleme yürütüyor

ABD Başkanı Donald Trump (EPA)
ABD Başkanı Donald Trump (EPA)

Trump yönetimi dün yaptığı açıklamada, Somali kökenli Amerikalı vatandaşların vatandaşlıklarının iptaline yol açabilecek sahtekarlıkları ortaya çıkarmak için göçmenlik davalarını incelediğini belirtti.

Beyaz Saray'ın sosyal medya hesabından yayınlanan açıklamada, İç Güvenlik Bakan Yardımcısı Trisha McLaughlin, "ABD yasalarına göre, bir kişi vatandaşlığı sahtekarlıkla elde ettiyse, bu, vatandaşlığın iptali için gerekçe oluşturur" dedi.

ecvd
İnsanlar Miami'deki ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri ofisine giriyor (AP)

Vatandaşlık iptali davaları nadirdir ve yıllar sürebilir; Göçmen Hukuki Kaynak Merkezi'ne göre, 1990 ile 2017 yılları arasında yılda yaklaşık 11 böyle dava incelenmiştir.

Trump, ocak ayında göreve gelmesinden bu yana kapsamlı bir sınır dışı etme kampanyası, vize ve daimi oturma izinlerinin iptali ile göçmenlerin sosyal medya paylaşımlarının daha yakından incelenmesini içeren sert bir göçmenlik politikası izlemiştir.

İnsan hakları grupları, Trump'ın politikalarının adil yargılanma ve ifade özgürlüğü gibi hakları kısıtladığını söyleyerek onu kınadı. Trump ve müttefikleri ise bu politikaların iç güvenliği güçlendirmeyi amaçladığını savunuyor.

Son haftalarda, federal yetkililer Minnesota'daki Somali kökenli Amerikalıları, milyonlarca dolar federal sosyal hizmeti zimmete geçiren bir dolandırıcılık planının merkez üssü olarak gösterdiler.

Göçmen hakları savunucuları, yönetimin bu dolandırıcılık soruşturmasını, daha geniş anlamda Somali göçmenlerini hedef almak için bir bahane olarak kullandığını söylüyor.