ABD-Ukrayna anlaşmasının konusu sadece madenler değil

Kapsamlı bir ortaklık ve yeniden inşa fonunun kurulmasını öngörüyor

 ABD Hazine Bakanı Scott Besent ve Ukrayna Başbakan Yardımcısı Yulia Sviridenko, Washington DC'de ABD'nin Ukrayna madenlerine erişimini sağlayan anlaşmayı imzaladıktan sonra (Reuters)
 ABD Hazine Bakanı Scott Besent ve Ukrayna Başbakan Yardımcısı Yulia Sviridenko, Washington DC'de ABD'nin Ukrayna madenlerine erişimini sağlayan anlaşmayı imzaladıktan sonra (Reuters)
TT

ABD-Ukrayna anlaşmasının konusu sadece madenler değil

 ABD Hazine Bakanı Scott Besent ve Ukrayna Başbakan Yardımcısı Yulia Sviridenko, Washington DC'de ABD'nin Ukrayna madenlerine erişimini sağlayan anlaşmayı imzaladıktan sonra (Reuters)
 ABD Hazine Bakanı Scott Besent ve Ukrayna Başbakan Yardımcısı Yulia Sviridenko, Washington DC'de ABD'nin Ukrayna madenlerine erişimini sağlayan anlaşmayı imzaladıktan sonra (Reuters)

Washington ve Kiev, aylarca süren zorlu ve gergin müzakerelerin ardından çarşamba akşamı Ukrayna'nın mineralleri ve doğal kaynaklarının paylaşımı konusunda bir anlaşma imzaladı. Ancak anlaşmanın sadece maden meselesinin ötesinde kapsamlı bir ekonomik ortaklık olduğu ortaya çıktı.

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, anlaşmanın ABD-Ukrayna Yeniden Yapılanma Yatırım Fonu'nu kuracağını ve iki ülkenin "birlikte çalışarak ve yatırım yaparak, birleşik varlıklarımızın, yeteneklerimizin ve kapasitelerimizin Ukrayna'nın ekonomik toparlanmasını hızlandırmasını sağlayacağını" söyledi. "Rus savaş makinesini finanse eden veya tedarik eden hiçbir ülke veya kişinin Ukrayna'nın yeniden inşasından faydalanmasına izin verilmeyecek" vurgusunu yaptı.

Ukrayna Ekonomi Bakanı Yulia Sviridenko ise anlaşmanın "maden, petrol ve doğalgaz çıkarma projelerine" finansman sağlayacağını belirtti. Ancak Ukrayna'nın "bu kaynaklar üzerinde mülkiyet ve tam kontrole sahip olduğunu" ve "Neyin, nerede çıkarılacağına Ukrayna devletinin karar vereceğini" vurguladı.



Volkanın yakınından çıkan metal eşyalar, 3 bin 400 yıl öncesine ışık tutuyor

Somló Tepesi'nden Erken Demir Çağı metal buluntuları (Laszlo Gyorgy/Antiquity)
Somló Tepesi'nden Erken Demir Çağı metal buluntuları (Laszlo Gyorgy/Antiquity)
TT

Volkanın yakınından çıkan metal eşyalar, 3 bin 400 yıl öncesine ışık tutuyor

Somló Tepesi'nden Erken Demir Çağı metal buluntuları (Laszlo Gyorgy/Antiquity)
Somló Tepesi'nden Erken Demir Çağı metal buluntuları (Laszlo Gyorgy/Antiquity)

Macaristan'da volkanik bir tepenin yakınlarında ortaya çıkarılan metal eşya yığını, 3 bin 400 yıl önce Avrupa'da yaşamış eski bir nüfusun gizemlerinin çözülmesini sağladı.

Macaristan'ın batısındaki Somló volkanik tepesinde yapılan kazılarda, MÖ 1450'yle MÖ 800 arasındaki Geç Tunç Çağı ve MÖ 800'le MÖ 450 arasındaki Erken Demir Çağı'na tarihlenen mücevherler, silahlar ve süslemeler de dahil yüzlerce eser keşfedildi.

Kazılarda ayrıca deri kalıntıları ve kehribar boncukların yanı sıra yaban domuzu ve evcil domuz dişleri de dahil başka kadim malzemeler de ortaya çıkarıldı.

Antiquity adlı akademik dergide yayımlanan çalışmaya göre, bu eserlerin en eskilerinden bazıları MÖ 1400'le MÖ 1300 arasına tarihleniyor.

Bulgular, MÖ 13. ve 6. yüzyıllar arasında Batı Macaristan'da önemli bir insan varlığına işaret ediyor.

Son yıllarda Avrupa'nın pek çok yerinde erken dönem şehirciliğine yönelik araştırmalar artmış olsa da tepe yerleşimleri üzerine yapılan çalışma sayısı az.

Yaklaşık 431 metre yüksekliğindeki ve taşocakçılığı nedeniyle el değmemiş Macar tepesi yakınlarında daha önce yapılan bir kazıda, anıtsal mezar höyüklerinde Erken Demir Çağı'na ait mezar eşyaları bulunmuş ve bu da Somló gibi simgesel yapıların seçkin bir savaşçı lider sınıfının güç merkezleri olduğunu göstermişti.

Yeni çalışmada araştırmacılar, Geç Tunç Çağı ve Erken Demir Çağı'nda insanların yoğun olarak yaşadığı bir alan bulmak için havadan lazer tarama ve metal dedektörü araştırmaları yaptı.

MÖ 13. ve 6. yüzyıllar arasında burada yaşayan insanların seçkin savaşçılar tarafından yönetilen kabile veya klan temelli toplumlar olduğu sonucuna vardılar.

Son kazıda tepenin güneydoğu kesiminde 900 kadar metal obje bulundu. Bunlardan biri, Batı Macaristan'da bulunan, Geç Tunç Çağı'nın sonlarına ait ilk seramik kap örneği.

"Seramik kapların içindeki birikme bu döneme işaret etmiş ancak bu hiç belgelenmemişti" diyen araştırmacılar, bazı kaplarda Geç Tunç Çağı ve Erken Demir Çağı geçimlik gıdaları olarak bilinen mercimek ve parçalanmış küçük tohumlu tahıl birikintileri bulduklarını da sözlerine ekledi.

Çalışmada, "Ortaya çıkarılan zulalar, Somló Tepesi'nde kasıtlı ve karmaşık bir istifleme geleneğine tanıklık ediyor" diye yazdılar.

Büyük miktarlarda bronz topaklar, damlacıklar, döküm fıskiyeleri ve bir tarafı kavisli, bir tarafı düz olan parçalanmış külçeler, platoda tunç işleme atölyelerinin varlığına işaret ediyor.

Bulgular ayrıca bölgenin Geç Tunç Çağı'ndan Erken Demir Çağı'na nasıl geçtiği hakkında da fikir veriyor.

Araştırmada, "Erken Demir Çağı'na geçiş sırasında tepede yerleşim kesintisiz devam etmiş gibi görünüyor" dendi.

Independent Türkçe