Hacılar teşrik günlerinin sonuna yaklaşırken valizlerini hazırlıyor

Bazı hacılar, Medine’ye gitmek üzere bazıları ise evlerine geri dönmek üzere yola çıkmaya hazırlanıyor

TT

Hacılar teşrik günlerinin sonuna yaklaşırken valizlerini hazırlıyor

Hacılar teşrik günlerinin ilkinde şeytan taşladıktan sonra cemerat tesisinden ayrılırken (Fotoğraf: Adnan Mehdeli)
Hacılar teşrik günlerinin ilkinde şeytan taşladıktan sonra cemerat tesisinden ayrılırken (Fotoğraf: Adnan Mehdeli)

Kutsal topraklarda Hac ibadetini yerine getiren hacılar, dün Hac ibadetinin vaciplerinden şeytan taşlama cemrelerini (cemerat) tamamlayarak teşrik günlerinin (Eyyam-ı Teşrik) sonuna (Karr günü) geldiler. Cuma günü Mina'ya yerleşen hacılar, manevi atmosferin tadını çıkarırken, tam bir hizmet ve güvenlik sistemi koordinasyonunda Hz. Muhammed'in rehberliğinde ibadetlerini yerine getirdiler.

Şeytan taşlama işlemi, iyi tasarlanmış bir koridor planına göre gerçekleştirilirken plan, ilgili makamlar arasında iş birliği ve koordinasyonla ve anbean yapılan saha takibiyle, ince ince hesaplanmış organizasyon prosedürleri çerçevesinde kalabalığın cemerat tesisi içinde sorunsuz bir şekilde hareket etmesini kolaylaştırdı. Böylece hacıların en üst düzeyde emniyet ve güvenliğinin yanında sükûnet ve huzur ortamında ibadetlerini yerine getirmeleri sağlandı.

fgthy
Hacılar teşrik günlerinin ilkinde şeytan taşladıktan sonra cemerat tesisinden ayrılırken (Fotoğraf: Adnan Mehdeli)

Hacı adayları, Zilhicce ayının on ikisinde pazar günü gün batımından sonra Mina'dan ayrılarak yedişer çakıl taşı toplayarak küçük cemre, orta cemre ve büyük cemre (Akabe cemresi) olmak üzere üç cemrede şeytanı taşladıktan sonra veda tavafını yapmak üzere Mekke'deki Mescid-i Haram’a giderek haccın son ibadetlerini yerine getirecekler.

Seyahat talimatlarına uyma

Suudi Arabistan İçişleri Bakanlığı, hacı adaylarına cemerat, tavaf ve sa'y bölgelerine giderken ve dönerken belirlenen yolları takip etmeleri, cemerat tesisi ve Mescid-i Haram’a bavullarını götürmemeleri, teşrik günleri boyunca hareketlerini düzenleyen programlara ve talimatlara uymaya devam etmeleri ve hareketlerinde sükunet ve düzeni korumaları çağrısında bulundu. Bakanlık acele eden hacı adaylarına ise hizmetlerinden sorumlu kişiler tarafından belirtilen hareket saatine kadar kamplarında kalmaya çağırdı.

cdfghyju
Dün akşam Mescid-i Haram’a gelen hacı adayları (SPA)

İçişleri Bakanlığı Sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, hacıların güvenliği için güvenlik ve organizasyon çalışmalarının, planlar çerçevesinde hacılar ibadetlerini tamamlayıp güvenli bir şekilde evlerine dönene kadar devam edeceğini vurguladı. Sözcü, Suudi Arabistan yönetiminin arzularına ulaşmak amacıyla bu büyük onuru yerine getirmede başarı ve muvaffakiyet için dua etti.

İfaza için düzenleme

Mina'dan Mescid-i Haram’a kadar olan ‘iftaza’ adlı aşama entegre ve sıkı bir operasyonel planla koordine ediliyor. Hac ibadetinin en yoğun aşamalarından biri olan bu aşamada, kalabalığın zamansal ve mekânsal baskısını aşamalandırarak ve dağıtarak çift taraflı ulaşımın yapılmasını öngören plan çerçevesinde otobüsler için yaya trafiğinden ayrı çift yönlü özel güzergahlar tahsis edilmesini ve her biri 125 yolcu kapasiteli 100 körüklü otobüsün saatte 20 bin yolcu taşınıyor. Bu da yolculuk süresinin sadece 20 dakikaya indirilmesine ve ifaza tavafının (ziyaret tavafı) çok kısa bir sürede gerçekleştirilmesine katkıda bulunuyor.

Misafirlerinin bagajlarının korunması

Harameyn (Mescid-i Haram ve Mescid-i Nebevi) İşleri Genel Başkanlığı, hacıların ibadetlerini kolay ve rahat bir şekilde yerine getirebilmeleri için bagajlarının korunması hizmeti sundu. Bagajlar, ana kapılara yakın dört merkezde ve ilgili yedi noktada günün her saati teslim alınıyor, donanımlı raflara yerleştiriliyor ve ardından ve izleme sistemleri, hızlı teslimat ve bagajın incelenmesi ve kaydedilmesi ve hacı adaylarının bilgilerinin kaydedildiği bir bileklik verilmesi gibi işlemler gerçekleştirilerek güvenli bir şekilde muhafaza ediliyor.

Hacı adaylarının deneyimlerinin iyileştirilmesi

Suudi Arabistan Hac ve Umre Bakanlığı, hacıların deneyimlerini iyileştirmek ve inanç yolculuklarının kalitesini arttırmak için kalplerine neşe ve rahatlık getirecek kaliteli girişimler başlattı. Bakanlık bu girişimler çerçevesinde ibadetlerin huşu içerisinde yapılmasını sağlamak amacıyla saha faaliyetlerini ve entegre hizmetleri uygulamaya çalışan 600'den fazla uzmandan oluşan ‘es-Saade Ekibi’ programını hayata geçirdi.

zxcvfdbgh
Hacı adaylarının inanç yolculuklarının kalitesini artırmaya yönelik girişimlerden bir kare (Fotoğraf: Gazi Mehdi)

Ekip, bu manevi atmosferi esnek ve profesyonel bir şekilde yönetmek, engellerle karşılaşıldığında öfkenin ortaya çıkmasını engellemek ve olumsuz deneyimleri olumlu anlara dönüştürerek stresi azaltmaya ve genel izlenimi iyileştirmeye katkıda bulunuyor.

Kesimhanelerde denetim yoğunlaştırıldı

Mekke-i Mükerreme Belediyesi, kontrol noktaları aracılığıyla bölgeye canlı hayvan girişini koordine etmek ve bunların rastgele yollarda kesilmesini önlemek için kontrollerini yoğunlaştırdı. En yeni ekipman ve mekanizmalarla donatılan kesimhanelerde, Kurban Bayramı'nın birinci gününden itibaren hacı adaylarının kurban taleplerini kabul etmeye başlayan belediye, hacı adaylarının hac ibadetini sağlıklı ve kolay bir şekilde yerine getirmelerini sağlama ve rastgele kesim yapılarak çevre kirliliğine veya hastalıklara neden olabilecek sonuçları ortadan kaldırma konusundaki kararlılığını vurguladı.

Kurban Bayramında operasyonel iyileşme

Suudi Arabistan Hedy ve Edha Projesi, en yüksek performansını göstererek bayramın birinci saatinde 27 binden fazla kurban kesimi gerçekleştirdi. Böylece ilk saatlerden itibaren geçtiğimiz hac mevsiminde saat başı kesilen 18 bin kurbanın ötesine geçildi. Bu başarı bir milyon metrekareden fazla alanı kapsayan 7 komplekste çalışan uzman ekiplerle entegre bir operasyonel model çerçevesinde elde edildi. Bayram süresince 1,1 milyondan fazla hacı adayı, yasal, sağlık ve çevresel hususları dikkate alan hassas bir takvime göre ağırlandı.

sdfrgty
Bir saatte 27 binden fazla kurban kesilerek rekor kırıldı (SPA)

Medine yoğunluğa hazırlanıyor

Öte yandan Medine'deki devlet kurumları, ibadetlerini tamamladıktan sonra otobüsler ve Harameyn Ekspresi treniyle 12 Zilhicce (8 Haziran) pazar akşamı gelmeye başlayacak olan hacı adaylarını karşılamak üzere hazırlıklarını tamamladı. Ziyaretçilerin Mescid-i Nebevi’ye girişlerini kolaylaştırmak üzere, onaylanan başvurular çerçevesinde önceden rezerve edilmiş tarihlere ve mekânın kapasitesine göre rehberlik ve organizasyon hizmetleri verilecek.

dfrgt
Medine hacı adaylarının ilk öncü kafilesini karşılamaya hazırlanıyor (SPA)

İlgili makamlar, Hac mevsimi sonrası için operasyonel planları uygulamaya başlarken el-Hicret Otoyolu’nda trafiğin sorunsuz akışını sağlamak amacıyla saha çalışmalarını artırdı ve hacıların Medine-i Münevvere'den geçerek Kasım ve Tebuk gibi varış noktalarına seyahat ettikleri yollarda en üst düzeyde güvenlik önlemleri aldı.



Güney Asya'da kırılgan barış

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Güney Asya'da kırılgan barış

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Kaswar Klasra

Hindistan ve Pakistan arasında, Hindistan yönetimindeki Keşmir'de gerçekleşen yeni bir terör saldırısıyla tetiklenen son şiddet patlaması, dünyanın dikkatini Güney Asya'daki gergin cephe hatlarına yeniden odakladı. ABD öncülüğündeki uluslararası arabuluculuk çabaları, iki nükleer silahlı komşuyu savaşın eşiğinden geri çekmeyi başarmış olsa da, bu ihtiyatlı sakinlik kalıcı bir barış olarak kabul edilemez.

İki ülke arasındaki anlaşmazlığın merkezinde yer alan Keşmir anlaşmazlığına bir çözüm bulunmaması nedeniyle, bölge 1 milyardan fazla insanın hayatını tehdit eden bir gerilimi tırmandırma döngüsünün esiri olmaya devam ediyor.

Bu hadise, on yıldan kısa bir sürede yaşanan üçüncü büyük tırmandırma sayılıyor ve her dalga bir öncekinden daha tehlikeli. Hindistan'ın Pakistan topraklarında faaliyet gösteren militanları sorumlu tuttuğu Pahalgam'daki saldırı, her iki taraftaki askeri tesisleri hedef alan bir dizi füze ve insansız hava aracı saldırısını tetikledi. Gerginliğin tırmanma hızı ve yoğunluğu, durumun kırılganlığını ve yarımadanın büyük bir felakete kaymaya hazır olduğunu teyit ederek, tehlike seviyesini yükseltti. Önceki örneklerde olduğu gibi, ABD, krizi kontrol altına almak için arabuluculu olarak müdahalede bulundu. Kendisine duyurulmayan Çin ve Körfez çabaları da destek verdi.

Bu model tanıdık hale geldi; Keşmir'de bir terör olayı gerçekleşiyor, onu Hindistan’ın yanıtı,  ardından Pakistan'ın askeri yanıtı takip ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı analize göre Son şiddet dalgasını diğerlerinden ayıran husus yalnızca yoğunluğu değil, aynı zamanda kullanılan savaş araçlarının gelişmişliğiydi. Her iki taraf da geleneksel askeri güç kullanımının yanı sıra siber operasyonlara ve insansız hava araçlarına başvurdu. Bu çatışma, yapay zekanın, otonom insansız hava araçlarının ve siber savaşın savaş alanını yeniden şekillendirmeye başladığı Güney Asya'nın askeri tarihinde yeni bir bölümü işaret ediyor. Bununla birlikte, siyasi söylem durgun kaldı ve önemli bir dönüşüme sahne olmadı.

 Hindistan, çok daha büyük olan ekonomisi ve Batı'ya giderek daha yakın hale gelmesi sebebiyle stratejik bir ivmeye sahip olduğunu hissedebilir, fakat devam eden istikrarsızlık büyük hedeflerini tehdit ediyor. Tedarik zincirlerini Hindistan'a taşımayı düşünen küresel şirketler, çalkantılı bir bölgesel tablo karşısında tereddüt ediyor. Kalkınma veya kuzeydeki Çin tehdidi ile yüzleşmede kullanılabilecek kaynaklar kronik sınır krizi tarafından tüketiliyor. Dahası, Keşmir'de devam eden huzursuzluk, yerel halkı devletten daha da uzaklaştırıyor ve Yeni Delhi'nin son vermeye çalıştığı ayaklanmayı körüklüyor.

Pakistan’a gelince, yüksek gerilimin maliyeti onun için daha ağır. Uluslararası kredilere bağımlı ve yakın zamanda terörizm finansmanı artırılmış izleme listesinden çıkarılan kırılgan ekonomisi, her tırmandırmada ağır kayıplar yaşıyor.

Pakistan'ın Pahalgam saldırısıyla ilgili ortak soruşturma teklifi -Hindistan'ın bu tür girişimleri tekrar tekrar reddetmesine rağmen- ciddiye alınmayı hak ediyor. Bu tür konularda şeffaflık ve iş birliği, karşılıklı şüphe döngüsünü kırmaya yardımcı olabilir. Hindistan gerçekten sadece geçici bir ateşkes değil, uzun vadeli bir barışı hedefliyorsa, yanlış değerlendirme riskini azaltacak mekanizmalar kurmak için İslamabad ile ciddi bir diyaloğa girmelidir.

Sadece krizleri yönetmek yerine, iki ülke çatışmanın kökenlerini ele alma gibi daha zor bir göreve girişmelidir. Nükleer silaha sahip iki komşu arasındaki son gerginlik, Keşmir sorununun acilen ele alınması gereken bir nükleer patlama noktası olduğunu teyit etti. Bu kriz Hindistan ve Pakistan'daki 1 milyardan fazla insanın hayatını tehdit ediyor.

Uluslararası aktörler, özellikle de Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği ve Körfez ülkeleri, doğrudan askeri iletişim kanalları da dahil olmak üzere etkili bir kriz yönetim mekanizmasının kurulması için bu anı değerlendirmelidir

Pakistan, Keşmir sorununun çözümünün ancak diyalog yoluyla mümkün olduğunu kabul ederken, Hindistan askeri baskının siyasi bir çözüme alternatif olmadığını kabul etmelidir. Keşmir'de adil ve kalıcı bir çözüm sadece bölgeyi istikrara kavuşturmakla kalmayacak, aynı zamanda onlarca yıldır arzu edilen ekonomik ve ticari iş birliğinin ve ilişkilerin normalleşmesinin önünü açacaktır.

Dış baskıyla durdurulan son turun sonucu, sahadaki gerçekleri değiştirmedi. Her iki tarafın askeri kuvvetleri halen yüksek alarm durumunda ve resmi bir barış anlaşması imzalanmadı. Ancak, her iki başkent de kısa vadeli taktik hesapların ötesine geçmeye karar verirse, bu tırmandırma bir dönüm noktası olabilir.

Uluslararası aktörler, özellikle de Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği ve Körfez ülkeleri, doğrudan askeri iletişim kanalları, bağımsız soruşturma organları ve şeffaflığa yönelik karşılıklı taahhütler de dahil olmak üzere etkili bir kriz yönetim mekanizmasının kurulması için baskı yapmak üzere bu anı değerlendirmelidir. Aynı şekilde Pakistan ekonomisini ticaret ve yatırım teşvikleri yoluyla desteklemek, alışılmadık yöntemlere olan bağımlılığını azaltabilirken, Hindistan'ın daha ölçülü bir duruşu Keşmirliler ile genel olarak bölgenin sakinleri arasındaki güveni yeniden inşa edebilir.

Bu ganimet için yapılmış bir savaş değildi ve taraflardan hiçbiri zafer kazanmadı. Aksine bu savaş, Güney Asya'nın uçurumun eşiğinde olduğunun acı bir hatırlatıcısı ve Delhi ile İslamabad liderlerine kalıcı bir barış için gereken sıkı ve zorlu çalışmaya başlamaları yönünde acil bir çağrıydı.