İçerideki ve dışarıdaki Yeni Amerika

ABD dünyanın en büyük ve en etkili gücü olmaya devam ediyor, dolayısıyla orada olup bitenlerle ilgileniyoruz

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

İçerideki ve dışarıdaki Yeni Amerika

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

İbrahim Hamidi

Her gün ABD’nin içeride ve dışarıda değiştiğini ve derin bir bölünme yaşadığını gösteren bir detayla uyanıyoruz. Buna karşın ABD dünyanın en büyük ve en etkili gücü olmaya devam ediyor, dolayısıyla da orada olup bitenlerle ilgileniyoruz.

Yeni Amerika'nın en son tezahürü, Başkan Donald Trump’ın belgesiz göçmenlere yönelik baskınlar ve onlarca belgesiz göçmenin tutuklanması nedeniyle patlak veren protestoların ardından Los Angeles’ta olağanüstü hal (OHAL) ilan etmesiydi. Trump, ülkede onlarca yıldır görülmemiş bir hamlede bulunarak 2 bin kişilik Ulusal Muhafız birliğinin şehre konuşlandırılması talimatı verdi.

Federal hükümet istisnai olarak, Los Angeles yangınları gibi doğal afetlerde ve bazen de sivil ayaklanma durumlarında aynı zamanda yedek ordu olan Ulusal Muhafızlara başvurur. Kaliforniya'nın Demokrat Partili Valisi Gavin Newsom, Cumhuriyetçi Başkan Trump'ın kararını ‘provokatif ve gerilimi arttıracak bir karar’ olarak nitelendirerek buna karşı çıktı. Zira Ulusal Muhafızlar mevcut durumun aksine neredeyse her zaman Başkan yerine yerel yetkililerin talebiyle konuşlandırılır.

Buna karşın ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Vali Newsom'u görevini ihmal etmekle suçladı ve onu ‘dengesiz biri’ olarak nitelendirdi, ardından Trump adına deniz piyadelerini konuşlandırmakla tehdit etti. Bakan Pete yaptığı açıklamada, “Şiddet devam ederse Camp Pendleton'da görev yapan deniz piyadeleri harekete geçirilecek. Şu an alarm durumundalar” dedi.

Trump'ın eylemlerinin, göreve geldiğinden bu yana ‘canavarlara ve hayvanlara’ benzettiği belgesiz göçmenlerin ülkeye girişini engelleme vaatleriyle uyumlu olduğu bir gerçek. Bu hamlenin barışı yeniden tesis etmeyi amaçladığı da doğru. Fakat bu hamle aynı zamanda Demokratlar tarafından yönetilen bölgelere, göçmenler ile Cumhuriyetçi Başkan Trump’ın yönetiminin sınır dışı etme mekanizmaları arasında duranları cezanın beklediğine dair üstü kapalı bir mesaj da taşıyor.

“Birçok analist dünyanın en güçlü iki adamının aralarının açılmasını tahmin ediyordu, ancak çok azı bu savaşın böylesine ‘sözlü silahlarla’ ve ‘tehditkar mühimmatla’ yapılacağını bekliyordu.

Los Angeles'taki askeri konuşlanma, federal hükümet ile yerel yetkililer arasında yeni bir sayfa ve yeni Amerika'nın bir yüzü. Diğer yüzü ise Trump ile eski müttefiki Elon Musk arasındaki söz düellosu oldu.

Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı analize göre Birçok analist dünyanın en güçlü iki adamının aralarının açılmasını tahmin ediyordu, ancak çok azı bu savaşın böylesine ‘sözlü silahlarla’ ve ‘tehditkar mühimmatla’ yapılacağını bekliyordu. Gerilim, Trump'ın ‘büyük ve güzel yasa tasarısı’ olarak nitelendirdiği ve geniş Amerikalı kitlelerin vergilerini düşüren ve Musk'ın servetinin baş tacı olan Tesla da dahil olmak üzere, önemli bir kısmı federal hükümetten gelen elektrikli otomobillerin satın alınmasının finansmanındaki sübvansiyonları azaltan yasa tasarısıyla başladı.

Trump'ın yasa tasarısını ‘iğrenç ve tiksindirici’ olarak niteleyerek sözlerine başlayan Musk, daha sonra eleştirilerini Başkan'ın kendisine yönelterek, eğer destek vermeseydi, Cumhuriyetçilerin 2024 seçimlerini kaybedeceğini söyledi. Trump, buna “Bütçemizde milyarlarca dolar tasarruf etmenin en kolay yolu, devlet sübvansiyonlarını ve Elon sözleşmelerini sona erdirmektir” diyerek yanıt verdi. Sözlü savaş kızıştı. Musk, Trump'ı cinsel taciz suçundan sabıkası olan Jeffrey Epstein'a atıfla ‘Epstein dosyalarında’ yer almakla suçladı. Ancak geçici ateşkes umutları arasında bu paylaşımını ve Trump’ın ‘görevden alınması’ çağrılarını hemen sildi.

“Trump, kısa bir süre önce gerçekleştirdiği Körfez turunda ABD'nin askeri müdahale ve dış müdahaleler yoluyla ‘ulus inşası’ döneminin sona erdiğini açıkça ifade etmişti. Dünya ve bölgemiz yeni Amerika ile yaşamaya hazırlanmalı ve uyum sağlamalı.

Tüm bunlar, Washington'da ve Los Angeles'ta, Trump'ın önemli ticari imtiyazlar elde etmek amacıyla müttefiklerine ve düşmanlarına baskı yapmak için yürüttüğü ABD gümrük vergisi savaşının ve askeri taahhütlerde, insani ve teknik yardımda, yani dünyadaki ‘sert güç’ ve ‘yumuşak güçte’ ‘Trumpvari’ bir düşüşün yanı sıra Ukrayna'ya Rusya’nın mürekkebiyle yazılmış bir anlaşmayı kabul etmesi için yapılan baskının ortasında yaşanıyor.

Yeni Amerika, NATO üyesi Avrupa ülkeleri arasında ABD'nin askeri korumasını kaybetme hissi yarattı ve kendi kendine yeterlilik için savunma harcamalarını arttırmaya yönelik acil önlemler alınması ihtiyacı doğurdu.

Aynı zamanda dünyanın yoksul ülkelerinde de ABD ve Avrupa yardımları ve destek projeleri olmadan geçecek yıllara hazırlanma hissi uyandırdı.

Trump yönetimi Ortadoğu'da Körfez ülkeleriyle güvenlik, askeri, ekonomik ve bilimsel ittifaklarını güçlendirmeye devam ederken, Ortadoğu'nun diğer bölgelerinde askeri olarak geri çekiliyor ve Suriye ile Irak'tan geri çekilmeyi hızlandırmak için uygun bir zemin hazırlıyor. Bunun yanında en önemli iki sorun olan İran ve Gazze'ye çözüm bulmaya odaklanıyor.

Trump, kısa bir süre önce gerçekleştirdiği Körfez turunda ABD'nin askeri müdahale ve dış müdahaleler yoluyla ‘ulus inşası’ döneminin sona erdiğini açıkça ifade etmişti. Dolayısıyla, ABD’de hem içeride hem de dışarıda büyük değişiklikler olacak. Dünya ve bölgemiz yeni Amerika ile yaşamaya hazırlanmalı ve uyum sağlamalı.



Los Angeles’ta Ulusal Muhafızlar’ın konuşlanmasıyla gerilim artıyor

Los Angeles'ta bazıları hasar görmüş polis araçları (AFP)
Los Angeles'ta bazıları hasar görmüş polis araçları (AFP)
TT

Los Angeles’ta Ulusal Muhafızlar’ın konuşlanmasıyla gerilim artıyor

Los Angeles'ta bazıları hasar görmüş polis araçları (AFP)
Los Angeles'ta bazıları hasar görmüş polis araçları (AFP)

ABD’de göçmenlerin tutuklanmasını protesto etmek üzere başlayan gösteriler üçüncü gününde devam ederken, protestocular dün Los Angeles'ta arabaları yaktı ve polisle çatıştı. ABD Başkanı Donald Trump, ülkenin ikinci büyük kentinin sokaklarına Ulusal Muhafız birliklerinin konuşlandırılması talimatı vermişti.

Latin kökenli nüfusun yoğun olduğu kentte güpegündüz başlayan operasyonların öfkeli tepkilere yol açması bekleniyordu. Ancak muhalifler, yasadışı göçle mücadeleyi ikinci döneminin temel direklerinden biri haline getiren Trump'ın, genellikle eyalet valisine bağlı bir yedek ordu olan Kaliforniya Ulusal Muhafızları’nı görevlendirerek gerilimi kasıtlı olarak körüklediğini söylüyor.

Jcjjc
Compton, Kaliforniya'daki protestolar sırasında yanan bir araç (AP)

Kaliforniya Valisi Gavin Newsom X platformu üzerinden yaptığı paylaşımda, “Trump devreye girene kadar bir sorunumuz yoktu. Bu, devlet egemenliğinin ciddi bir ihlalidir... Emri iptal edin. Kontrolü Kaliforniya'ya geri verin” ifadelerini kullandı.

Waymo'nun sürücüsüz araçlarından en az üçü dün öğleden sonra alev aldı ve protestocular Los Angeles şehir merkezinde sınırlı bir alanda dolaşırken diğer ikisi tahrip edildi. Onlarca insanın yolda toplanması nedeniyle ana otoyoldaki trafik bir saatten fazla süreyle durduruldu. Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre, Kaliforniya Otoyol Devriyesi memurları biber gazı kullanarak kalabalığı uzaklaştırdı.

ABD İç Güvenlik Bakanlığı'ndan federal ajanlar ile bir gözaltı merkezi önündeki onlarca protestocu arasında erken saatlerde yaşanan ufak çaplı bir çatışmanın ardından tüm çatışmalar yerel kolluk kuvvetleriyle bağlantılı hale geldi. Öğleden sonra Los Angeles Polis Teşkilatı (LAPD) görevlileri federal binalardan biraz uzakta hatlar oluşturarak öfkeli protestocular ile 79. Piyade Tugayı Muharebe Ekibi'nden kask ve kamuflaj üniformalarıyla toplanan onlarca silahlı Ulusal Muhafız üyesi arasında teması engelledi.

Yetkililer, Los Angeles şehir merkezinin tamamını ‘yasadışı toplanma’ bölgesi ilan etti. LAPD, bu sabah erken saatlerde X platformunda yaptığı paylaşımda “Bölgeyi derhal terk edin” yazdı.

Polis raporlarına göre, hafta sonu boyunca devam eden protestolarla bağlantılı olarak 56 kişi tutuklandı.

ABD medyası, polis şefi Jim McDonnell'ın “Şu ana kadar tutuklananların sayısı daha sonra olacaklarla kıyaslandığında önemsiz düzeyde” dediğini aktardı.

Kkkfj
Los Angeles'taki protestolar sırasında yanan ABD bayrağı (AFP)

Yasadışı göçle mücadeleyi ikinci döneminin en önemli önceliklerinden biri haline getiren Trump, Ulusal Muhafızlar’ın ‘kanun ve düzeni’ uygulayacağı sözünü vererek, askerlerin başka şehirlere konuşlandırılması ihtimaline açık kapı bıraktı.

Kuvvetler her yerde

Ulusal Muhafızlar’ın kullanımı sorulduğunda Trump, askerlerin ülkenin diğer bölgelerinde daha yaygın bir şekilde konuşlandırılabileceğini ima etti.

Trump gazetecilere yaptığı açıklamada, Los Angeles'a gönderilen birliklerin ‘çok güçlü kanun ve düzen’ uygulayacağını söyledi. “Şiddet yanlısı insanlar var ve yaptıklarının yanlarına kâr kalmasına izin vermeyeceğiz” diyen Trump, protestoları bastırmak için silahlı kuvvetlerin konuşlandırılmasına izin veren Ayaklanma Yasası’nın etkinleştirilmesiyle ilgili bir soruya yanıt olarak şu cevabı verdi: “Her yere birlik gönderiyoruz. Ülkemizde bir ayaklanma olmasına izin vermeyeceğiz.”

Kckxk
Los Angeles şehir merkezindeki protestolar sırasında bir kadın Meksika bayrağı sallıyor. (AP)

ABD'nin Demokrat Partili eyalet valileri dün yaptıkları açıklamada, Trump'ın Los Angeles'a Ulusal Muhafız birlikleri göndermesini eleştirerek bu konudaki yetkinin eyalet valisine ait olduğunu belirtti. Valiler yaptıkları ortak açıklamada, bu hareketin ‘yetkinin endişe verici bir şekilde kötüye kullanılması’ olduğunu söyledi.

ABD Kuzey Komutanlığı, ‘yaklaşık 500 deniz piyadesinin devam eden federal operasyonları geliştirmek ve desteklemek için gerektiğinde konuşlanmaya hazır olduğunu’ bildirdi.

Jcjdj
 Los Angeles şehir merkezindeki bir gözaltı merkezinin yakınındaki protestolar sırasında yoğun dumanın ortasında koruyucu maske takan bir adam (AP)

Ulusal Muhafızlar, genellikle Los Angeles yangınları gibi doğal afetlerde ve bazen de sivil ayaklanmalarda, ancak genellikle yerel yetkililerin onayı ile göreve çağrılır.

Gerilim

Cumhuriyetçiler, Newsom ve diğer yerel yetkililerin protestoların çoğunlukla barışçıl olduğu ve Ulusal Muhafızlar’ın konuşlandırılmasının gerilimi daha da arttıracağı yönündeki açıklamalarını reddederek Trump'ın yanında yer aldı. Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson ABC'ye verdiği demeçte, “Bu konuda hiç endişeli değilim” dedi. Savunma Bakanı Pete Hegseth'in Ulusal Muhafızlar’ı desteklemek için deniz piyadelerini çağırma tehdidini yorumlayan Johnson, bunu aşırıya kaçmak olarak görmediğini belirterek, “Ne gerekiyorsa yapmaya hazır olmalıyız” ifadesini kullandı.

Jdjjd
Protestoların üçüncü gününde Los Angeles şehir merkezinde göstericiler ve kolluk kuvvetleri arasındaki çatışmalardan (DPA)

AFP'nin konuştuğu protestocular, askerlerin düzeni sağlamak için gönderilmediğini söyledi. Protestoculardan Thomas Henning, “Bunun bir gözdağı taktiği olduğunu düşünüyorum. Bu protestolar barışçıl. Şu anda kimse zarar vermeye çalışmıyor ama Ulusal Muhafızlar ellerinde dolu şarjörler ve büyük silahlarla Amerikalıları haklarını kullanmaktan alıkoymaya çalışıyor” şeklinde konuştu.

Bir diğer protestocu Estrella Corral ise protestocuların yanlış bir şey yapmamış olan çalışkan göçmen işçilerin maskeli göçmenlik ajanları tarafından tutuklanmasına duydukları öfkeyi dile getirdiklerini söyledi. Corral, “Burası bizim toplumumuz ve kendimizi güvende hissetmek istiyoruz. Trump'ın Ulusal Muhafızlar’ı konuşlandırması çok saçma. Bence gerilimi artırıyor” dedi.

Kfkdk
Los Angeles'ta düzenlenen protestolar sırasında yanan bir çöp konteyneri (EPA)

78 yaşındaki protestocu Marshall Goldberg, Ulusal Muhafızlar’ın konuşlandırılmasının kendisini ‘çok kırgın’ hissettirdiğini söyledi. Goldberg, “Devletin belgesiz işçilere yaptıklarından nefret ediyoruz. Ancak bu son adım, protesto hakkını ve barışçıl toplanma hakkını elimizden alma konusunda başka bir seviye” ifadelerini kullandı.

Onlar suçlu değil

Ocak ayında göreve geldiğinden bu yana Trump, ‘canavarlar’ ve ‘hayvanlar’ olarak nitelendirdiği belgesiz göçmenlerin ülkeye girişini engelleme vaadini hayata geçiriyor. Daha önce İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün başkanlığını yapmış olan ABD'li aktivist Kenneth Ross, 1965'ten bu yana ilk kez Ulusal Muhafızlar’ın eyalet valisinin talebi olmadan görevlendirildiğini söyledi. Ross, Trump'ın ‘göçmenlere yönelik operasyonları sürdürmek için şov yaptığını’ ifade etti.

Kfkfk
Polis memurları, Los Angeles Belediye Binası önündeki protestoculara plastik mermi sıktı. (AFP)

Cuma günü Los Angeles'ın çeşitli bölgelerinde silahlı ve maskeli göçmenlik ajanları operasyonlar düzenleyerek öfkeli kalabalıkların toplanmasına ve saatlerce süren çatışmalara yol açarken, Los Angeles protestolarından önce CBS News tarafından yapılan bir anket Amerikalıların küçük bir çoğunluğunun halen göçmenlik karşıtı kampanyayı desteklediğini gösterdi.

Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum dün yaptığı açıklamada, ABD'de yaşayan göçmenleri savundu. Sheinbaum, “ABD'de yaşayan Meksikalılar, daha iyi bir yaşam aramak ve ailelerini geçindirmek için vatanlarından ayrılan dürüst erkek ve kadınlar. Onlar suçlu değiller” dedi.