İçerideki ve dışarıdaki Yeni Amerika

ABD dünyanın en büyük ve en etkili gücü olmaya devam ediyor, dolayısıyla orada olup bitenlerle ilgileniyoruz

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

İçerideki ve dışarıdaki Yeni Amerika

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

İbrahim Hamidi

Her gün ABD’nin içeride ve dışarıda değiştiğini ve derin bir bölünme yaşadığını gösteren bir detayla uyanıyoruz. Buna karşın ABD dünyanın en büyük ve en etkili gücü olmaya devam ediyor, dolayısıyla da orada olup bitenlerle ilgileniyoruz.

Yeni Amerika'nın en son tezahürü, Başkan Donald Trump’ın belgesiz göçmenlere yönelik baskınlar ve onlarca belgesiz göçmenin tutuklanması nedeniyle patlak veren protestoların ardından Los Angeles’ta olağanüstü hal (OHAL) ilan etmesiydi. Trump, ülkede onlarca yıldır görülmemiş bir hamlede bulunarak 2 bin kişilik Ulusal Muhafız birliğinin şehre konuşlandırılması talimatı verdi.

Federal hükümet istisnai olarak, Los Angeles yangınları gibi doğal afetlerde ve bazen de sivil ayaklanma durumlarında aynı zamanda yedek ordu olan Ulusal Muhafızlara başvurur. Kaliforniya'nın Demokrat Partili Valisi Gavin Newsom, Cumhuriyetçi Başkan Trump'ın kararını ‘provokatif ve gerilimi arttıracak bir karar’ olarak nitelendirerek buna karşı çıktı. Zira Ulusal Muhafızlar mevcut durumun aksine neredeyse her zaman Başkan yerine yerel yetkililerin talebiyle konuşlandırılır.

Buna karşın ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Vali Newsom'u görevini ihmal etmekle suçladı ve onu ‘dengesiz biri’ olarak nitelendirdi, ardından Trump adına deniz piyadelerini konuşlandırmakla tehdit etti. Bakan Pete yaptığı açıklamada, “Şiddet devam ederse Camp Pendleton'da görev yapan deniz piyadeleri harekete geçirilecek. Şu an alarm durumundalar” dedi.

Trump'ın eylemlerinin, göreve geldiğinden bu yana ‘canavarlara ve hayvanlara’ benzettiği belgesiz göçmenlerin ülkeye girişini engelleme vaatleriyle uyumlu olduğu bir gerçek. Bu hamlenin barışı yeniden tesis etmeyi amaçladığı da doğru. Fakat bu hamle aynı zamanda Demokratlar tarafından yönetilen bölgelere, göçmenler ile Cumhuriyetçi Başkan Trump’ın yönetiminin sınır dışı etme mekanizmaları arasında duranları cezanın beklediğine dair üstü kapalı bir mesaj da taşıyor.

“Birçok analist dünyanın en güçlü iki adamının aralarının açılmasını tahmin ediyordu, ancak çok azı bu savaşın böylesine ‘sözlü silahlarla’ ve ‘tehditkar mühimmatla’ yapılacağını bekliyordu.

Los Angeles'taki askeri konuşlanma, federal hükümet ile yerel yetkililer arasında yeni bir sayfa ve yeni Amerika'nın bir yüzü. Diğer yüzü ise Trump ile eski müttefiki Elon Musk arasındaki söz düellosu oldu.

Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı analize göre Birçok analist dünyanın en güçlü iki adamının aralarının açılmasını tahmin ediyordu, ancak çok azı bu savaşın böylesine ‘sözlü silahlarla’ ve ‘tehditkar mühimmatla’ yapılacağını bekliyordu. Gerilim, Trump'ın ‘büyük ve güzel yasa tasarısı’ olarak nitelendirdiği ve geniş Amerikalı kitlelerin vergilerini düşüren ve Musk'ın servetinin baş tacı olan Tesla da dahil olmak üzere, önemli bir kısmı federal hükümetten gelen elektrikli otomobillerin satın alınmasının finansmanındaki sübvansiyonları azaltan yasa tasarısıyla başladı.

Trump'ın yasa tasarısını ‘iğrenç ve tiksindirici’ olarak niteleyerek sözlerine başlayan Musk, daha sonra eleştirilerini Başkan'ın kendisine yönelterek, eğer destek vermeseydi, Cumhuriyetçilerin 2024 seçimlerini kaybedeceğini söyledi. Trump, buna “Bütçemizde milyarlarca dolar tasarruf etmenin en kolay yolu, devlet sübvansiyonlarını ve Elon sözleşmelerini sona erdirmektir” diyerek yanıt verdi. Sözlü savaş kızıştı. Musk, Trump'ı cinsel taciz suçundan sabıkası olan Jeffrey Epstein'a atıfla ‘Epstein dosyalarında’ yer almakla suçladı. Ancak geçici ateşkes umutları arasında bu paylaşımını ve Trump’ın ‘görevden alınması’ çağrılarını hemen sildi.

“Trump, kısa bir süre önce gerçekleştirdiği Körfez turunda ABD'nin askeri müdahale ve dış müdahaleler yoluyla ‘ulus inşası’ döneminin sona erdiğini açıkça ifade etmişti. Dünya ve bölgemiz yeni Amerika ile yaşamaya hazırlanmalı ve uyum sağlamalı.

Tüm bunlar, Washington'da ve Los Angeles'ta, Trump'ın önemli ticari imtiyazlar elde etmek amacıyla müttefiklerine ve düşmanlarına baskı yapmak için yürüttüğü ABD gümrük vergisi savaşının ve askeri taahhütlerde, insani ve teknik yardımda, yani dünyadaki ‘sert güç’ ve ‘yumuşak güçte’ ‘Trumpvari’ bir düşüşün yanı sıra Ukrayna'ya Rusya’nın mürekkebiyle yazılmış bir anlaşmayı kabul etmesi için yapılan baskının ortasında yaşanıyor.

Yeni Amerika, NATO üyesi Avrupa ülkeleri arasında ABD'nin askeri korumasını kaybetme hissi yarattı ve kendi kendine yeterlilik için savunma harcamalarını arttırmaya yönelik acil önlemler alınması ihtiyacı doğurdu.

Aynı zamanda dünyanın yoksul ülkelerinde de ABD ve Avrupa yardımları ve destek projeleri olmadan geçecek yıllara hazırlanma hissi uyandırdı.

Trump yönetimi Ortadoğu'da Körfez ülkeleriyle güvenlik, askeri, ekonomik ve bilimsel ittifaklarını güçlendirmeye devam ederken, Ortadoğu'nun diğer bölgelerinde askeri olarak geri çekiliyor ve Suriye ile Irak'tan geri çekilmeyi hızlandırmak için uygun bir zemin hazırlıyor. Bunun yanında en önemli iki sorun olan İran ve Gazze'ye çözüm bulmaya odaklanıyor.

Trump, kısa bir süre önce gerçekleştirdiği Körfez turunda ABD'nin askeri müdahale ve dış müdahaleler yoluyla ‘ulus inşası’ döneminin sona erdiğini açıkça ifade etmişti. Dolayısıyla, ABD’de hem içeride hem de dışarıda büyük değişiklikler olacak. Dünya ve bölgemiz yeni Amerika ile yaşamaya hazırlanmalı ve uyum sağlamalı.



Ünlü oyuncu, Lars von Trier'in setinde yaşadıklarını anlattı

44 yaşındaki Bryce Dallas Howard, Jurassic World: Hakimiyet (Jurassic World: Dominion) ve Argylle: Gizli Casus'la (Argylle) da tanınıyor (TriStar Pictures)
44 yaşındaki Bryce Dallas Howard, Jurassic World: Hakimiyet (Jurassic World: Dominion) ve Argylle: Gizli Casus'la (Argylle) da tanınıyor (TriStar Pictures)
TT

Ünlü oyuncu, Lars von Trier'in setinde yaşadıklarını anlattı

44 yaşındaki Bryce Dallas Howard, Jurassic World: Hakimiyet (Jurassic World: Dominion) ve Argylle: Gizli Casus'la (Argylle) da tanınıyor (TriStar Pictures)
44 yaşındaki Bryce Dallas Howard, Jurassic World: Hakimiyet (Jurassic World: Dominion) ve Argylle: Gizli Casus'la (Argylle) da tanınıyor (TriStar Pictures)

Avangard sinemanın tartışmalı ismi Lars von Trier, yıllardır yarattığı polemiklerle gündeme gelmeye devam ediyor. Ünlü yönetmenle ilgili son hikayeyse oyuncu Bryce Dallas Howard'dan geldi. Von Trier, daha önce Björk'ün cinsel taciz suçlamaları ve John C. Reilly'nin 2005 yapımı Manderlay'den, sette bir hayvanın öldürülmesi üzerine ayrılması gibi olaylarla da eleştirilmişti.

Howard, Amazon Prime Video'da yakında yayına girecek Deep Cover adlı dizisinin tanıtımı kapsamında The Times'a verdiği yeni röportajda, çocukluğunu babası Ron Howard'ın yönetmenlik ve oyunculuk kariyeri sayesinde film setlerinde geçirdiğinden bahsetti. Ancak bu deneyimlerden biri, kariyerinin başında Melankoli (Melancholia) yönetmeniyle yaşadığı olayla biraz daha az parlakmış.

Howard, Danimarkalı yönetmenin Manderlay setine ilk geldiğinde yaşadıklarını şöyle anlattı:

Bana hakaret etmeye başladı: 'Baban berbat bir yönetmen' dedi. Ben de 'Lars, ne yapmaya çalışıyorsun?' diye sordum. O da 'Senin sinirli yüzünün nasıl göründüğünü bilmiyorum' dedi.

Ardından von Trier'in, yüzüne bir bardak su fırlattığını belirten oyuncu, şöyle devam etti:

Ben de ona bir bardak su fırlattım. 'Bunu neden yaptın?' dedi ve kalkıp gitti. Bu benim Lars von Trier deneyimimdi. Ağlamadım ya da kötü hissetmedim. Hatta biraz eğlendiğimi bile söyleyebilirim.

2022'de Parkinson teşhisi konan ve Şubat 2025'te bir bakım merkezine yatırılan Lars von Trier, yıllardır sorunlu tavırlarıyla anılıyor. Alman kökeni üzerinden Nazi sempatisi şakaları yapması, kadın oyunculara yaklaşımı ve filmlerinde kadın karakterleri işleyiş biçimi de sık sık tepki çekmişti.

2005 yapımı Manderlay ise Willem Dafoe ve Danny Glover'ın da rol aldığı bir dönem filmiydi. Yapım, 1930'lar Alabaması'nda hâlâ kölelik düzeniyle işleyen bir plantasyonu keşfeden bir kadın ve babasının hikayesini anlatıyor. Manderlay, Nicole Kidman'ın başrolünde yer aldığı 2003 yapımı Dogville'in devamı niteliğinde.

Independent Türkçe, The Times, Deadline