Kaani, 7 Ekim operasyonunun perde arkasını anlattı: Heniyye operasyonun zamanlamasından haberdar değildi

DMO Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani, Nasrallah'ın Aksa Tufanı’nın ardından yaşanacakları erkenden planlamaya başladığını söyledi

 İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani (Mehr Haber Ajansı)
İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani (Mehr Haber Ajansı)
TT

Kaani, 7 Ekim operasyonunun perde arkasını anlattı: Heniyye operasyonun zamanlamasından haberdar değildi

 İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani (Mehr Haber Ajansı)
İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani (Mehr Haber Ajansı)

İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani, Hamas'ın 2023 yılında gerçekleştirdiği 7 Ekim operasyonu hakkında yeni ayrıntılar açıkladı. Kaani, İsmail Heniyye dahil hareketin üst düzey liderlerinin operasyonun tam zamanını bilmediklerini doğruladı.

Devlet televizyonu tarafından yayınlanan bir röportajda Kaani, “7 Ekim operasyonu başladığında Lübnan'a giriyordum ve Hasan Nasrallah ile bu konuyu nasıl gündeme getireceğimi, ne yapmamız veya yapmamamız gerektiğini düşünüyordum. Ancak konuşmaya başlamadan önce, ilk andan itibaren tamamen düşüncelere dalmış olduğunu fark ettim” dedi.

Kaani şöyle devam etti: “Ne biz, ne Nasrallah, ne de Hamas'ın ana liderleri operasyonun tam zamanını önceden bilmiyorduk. İsmail Heniyye Irak'a uçmak için havaalanına gidiyordu ve yolda operasyonun başladığını öğrendi.”

 Hamas'ın önde gelen liderlerinden İsmail Heniyye, Gazze şehrinde düzenlenen bir basın toplantısında (Arşiv – Reuters)Hamas'ın önde gelen liderlerinden İsmail Heniyye, Gazze şehrinde düzenlenen bir basın toplantısında (Arşiv – Reuters)

Operasyona ilişkin gizemi ve kafa karışıklığını artıran Kaani, ‘o andan sonra Nasrallah'ın Aksa Tufanı sonrası dönem için erken planlama yapmaya başladığını’ doğruladı.

İsmail Heniyye, Hamas’ın Siyasi Büro Başkanı ve en önde gelen siyasi liderlerinden biriydi. Temmuz 2024'te, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın göreve başlama törenine katılmak üzere Tahran'ı ziyaret ettiği sırada konutunu hedef alan bir saldırı sonucu suikasta kurban gitti.

Hedef alınan diğer liderlerin aksine, İsrail bugüne kadar Heniyye'in suikastı hakkında kamuoyuna herhangi bir açıklama yapmadı ve Kaani'nin adı da hiçbir İsrail hedef listesinde yer almadı.

Kaani'nin açıklamaları, Hamas'ın Gazze Şeridi'nden başlattığı ve İsrail'de yüzlerce kişinin ölümüne ve eşi görülmemiş bir savaşın patlak vermesine yol açan saldırıdan önce yaşanan belirsizliği vurguluyor.

İsrail, İran'ı Gazze Şeridi ve Lübnan'da kendisine karşı operasyonlar planlamak veya finanse etmekle defalarca suçladı. Ancak Tahran genellikle doğrudan müdahil olduğunu reddediyor ve ısrarla desteğinin siyasi olduğunu vurguluyor.



Bilim insanları eski bir Anadolu geleneğinin peşine düştü: Karınca yoğurdu

Geleneksel tarifte, ılık süte 4 kırmızı orman karıncası eklenerek mayalanmaya bırakılıyor (David Zilber)
Geleneksel tarifte, ılık süte 4 kırmızı orman karıncası eklenerek mayalanmaya bırakılıyor (David Zilber)
TT

Bilim insanları eski bir Anadolu geleneğinin peşine düştü: Karınca yoğurdu

Geleneksel tarifte, ılık süte 4 kırmızı orman karıncası eklenerek mayalanmaya bırakılıyor (David Zilber)
Geleneksel tarifte, ılık süte 4 kırmızı orman karıncası eklenerek mayalanmaya bırakılıyor (David Zilber)

Bilim insanları eski bir Anadolu yöntemiyle karıncaları kullanarak yoğurt yaptı. 

Danimarkalı mikrobiyolog Leonie Jahn, Kopenhag'daki iki Michelin yıldızlı Alchemist restoranında Bulgarların eski bir yoğurt tarifiyle ilgili deneyler yapıldığını öğrendiğinde merakı uyanmış. Dünyanın En İyi 50 Restoranı listesinde 5. sırada yer alan Alchemist, kendini "kısmen bilim laboratuvarı" diye tanımlıyor.

Danimarka Teknik Üniversitesi'nden Jahn, restoranda yapılan yoğurtların içine karınca konduğunu duyunca bu yöntemi derinlemesine araştırmaya karar vererek çeşitli kurumlardan araştırmacılarla işbirliği yaptı.

Münih Üniversitesi'nde doktora öğrencisi olan Türkiye ve Bulgaristan yurttaşı Sevgi Mutlu Sirakova'yla iletişime geçince, "karınca yoğurdunun" bölgede çok eskiye dayanan bir geçmişi olduğunu öğrendi.

Bulguları hakemli dergi iScience'ta dün (3 Ekim) yayımlanan çalışmaya göre sütün fermente edilerek peynir ve yoğurt elde edilmesi yaklaşık 9 bin yıl öncesine, bugünkü Türkiye ve Bulgaristan'a dayanıyor.

Mutlu Sirakova yüksek lisans tezinde bu konuyu araştırırken, büyüdüğü Yeni Mahalle (Nova Mahala) köyünde yoğurt yapımında karıncaların kullanıldığını öğreniyor. 

Yeni çalışmada Mutlu Sirakova, Jahn ve diğer bilim insanları, köyü ziyaret ederek bu tarifi denedi. Araştırmacılar 4 kırmızı orman karıncasını ılık süt dolu küçük bir kaba koydu. Kabı kapatıp karınca yuvasına gömdüler ve bir gece orada bıraktılar.

Ertesi gün kısmen katılaşmış karışımdan böcekleri çıkarıp tadına baktılar. Makaleye göre "hafif ekşimsi ve hafif otsu bir tada" sahipti.

Jahn ve ekibi, Danimarka'daki benzer bir orman karıncası türünü kullanarak laboratuvar ortamında bu süreci tekrarladı ve karıncaların neyi değiştirdiğini anlamaya çalıştı. Ekip, daha fazla enzim ve mikroorganizma salınması için bu sefer karıncaları ezdi.Karıncaların salgıladığı çeşitli asit ve enzimlerin birlikte çalışarak sütü koyulaştırdığını tespit ettiler. Bunlar arasında karıncaların savunma mekanizması olarak ürettiği formik asit ve bağırsaklarında yaşayan bakterilerin ürettiği laktik ve asetik asit türleri de var.

Yoğurdun mayalanma sürecinde çeşitli mikroorganizmalar rol oynayabiliyor. Ancak araştırmacılar, 1900'lü yılların başında laboratuvarda yoğurt üretilmeye başlandığından beri genellikle sadece iki tür laktik asit bakterisi kullanıldığını söylüyor.

Sirakova "Çeşitliliği canlı tutmak son derece önemli" diyor.

Bilim insanları, sunduğu farklı bileşenlerden dolayı karınca yoğurdunun farklı bir tadı olduğunu söylüyor. Çalışmanın ortak yazarı Nabila Rodríguez Valerón şöyle diyor: 

Bir mikroorganizma belirli bir aroma bileşiği üretir ancak örneğin karıncaların taşıdığı tüm mikroorganizmalar gibi birçok farklı bileşik kullanınca, ekşi maya, miso veya soya sosundaki gibi bir bileşim ortaya çıkıyor.

Alchemist'te servis edilen dondurma, mascarpone peyniri ve kokteyl gibi çeşitli ürünlerde bu yoğurt kullanılıyor. Çalışmanın yazarı Veronica Marie Sinotte, denediği kokteyl için "Kesinlikle inanılmaz" diyerek ekliyor:

Karıncaların verdiği asit limonumsu bir tat yaratıyor ama bu limondan daha karmaşık bir aroma.

Bilim insanları uygun koşullarda yapılmadığında sağlık riskleri yaratabileceği için bu tarifin evde denenmemesi gerektiğinin altını çiziyor. 

Ayrıca kırmızı orman karıncalarının nesli tükenme riskiyle karşı karşıya olduğu için onları öldürmeyi yanlış bulduklarını da belirtiyorlar. 

Sinotte, "Bu karıncalar ekosistemlerin önemli bir parçası" diyerek ekliyor: 

Dolayısıyla, belki de bu karıncalardaki bakterilerden bazılarını toplayıp diğer yiyecekleri nasıl mayalayacaklarını görebileceğimizi düşünebiliriz.

Independent Türkçe, New York Times, CNN, iScience


Lübnan'ın doğusunda İsrail'e ait bir İHA düştü

 Güney Lübnan’da İsrail insansız hava aracının (İHA) hedef aldığı bir arabanın enkazı etrafında toplanan Lübnanlılar (AFP)
Güney Lübnan’da İsrail insansız hava aracının (İHA) hedef aldığı bir arabanın enkazı etrafında toplanan Lübnanlılar (AFP)
TT

Lübnan'ın doğusunda İsrail'e ait bir İHA düştü

 Güney Lübnan’da İsrail insansız hava aracının (İHA) hedef aldığı bir arabanın enkazı etrafında toplanan Lübnanlılar (AFP)
Güney Lübnan’da İsrail insansız hava aracının (İHA) hedef aldığı bir arabanın enkazı etrafında toplanan Lübnanlılar (AFP)

İsrail'e ait bir insansız hava aracı (İHA) bugün Lübnan'ın doğusundaki Hermel bölgesinde düştü.

Şarku’l Avsat’ın Lübnan Ulusal Haber Ajansı’ndan (NNA) aktardığına göre İsrail'e ait bir İHA, Vadi Fisan bölgesinde düştü ve Lübnan ordusu olay yerine intikal etti.

İsrail'in 27 Kasım'da yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasının şartlarına uymaması ve güçlerinin Lübnan'ın güneyinde neredeyse her gün hava saldırıları düzenlemeye devam etmesi dikkat çekiyor.

Hizbullah ile İsrail arasında bir yıldan fazla süren savaşın ardından ABD'nin arabuluculuğuyla varılan 2024 anlaşması, Hizbullah'ın sınırdan çekilmesini, askeri yapısının sökülmesini, silahların devletin elinde sınırlandırmasını ve İsrail'in çatışma sırasında işgal ettiği noktalardan çekilmesini öngörüyordu. Ancak İsrail, beş stratejik tepenin üzerinde kuvvetlerini tutmaya devam etti ve Hizbullah üyeleri ve tesislerini hedef aldığını söylediği saldırıları sürdürdü.


Rus İHA’larına karşı savaş uçaklarından 16 bin kat daha ucuz küçük füzeler

Nordic Air Defence'ın yayınladığı, İHA karşıtı savunma sisteminin bilgisayar ortamında oluşturulmuş görüntüleri (Telegraph)
Nordic Air Defence'ın yayınladığı, İHA karşıtı savunma sisteminin bilgisayar ortamında oluşturulmuş görüntüleri (Telegraph)
TT

Rus İHA’larına karşı savaş uçaklarından 16 bin kat daha ucuz küçük füzeler

Nordic Air Defence'ın yayınladığı, İHA karşıtı savunma sisteminin bilgisayar ortamında oluşturulmuş görüntüleri (Telegraph)
Nordic Air Defence'ın yayınladığı, İHA karşıtı savunma sisteminin bilgisayar ortamında oluşturulmuş görüntüleri (Telegraph)

Bir savaş uçağından 16 bin kat daha ucuz olan yeni bir İsveç savunma sistemi, havaalanları üzerinde uçan Rus insansız hava araçlarını (İHA) düşürebiliyor.

Stockholm merkezli bir teknoloji şirketi olan Nordic Air Defence, havaalanları ve fabrikalar gibi kritik yerlerin üzerinde uçan İHA’ları düşürmek için ‘kinetik enerji’ kullanan düşük maliyetli bir mini füze geliştirdi.

Kruger 100 önleme füzesi, kızılötesi sensörler kullanarak düşman İHA’larını yüksek hızda takip edip düşürüyor ve bu sayede sivil alanlarda patlayıcı mermilerden daha güvenli bir şekilde kullanılabiliyor.

Nordic Air Defence CEO'su Karl Rosander, Telegraph gazetesine verdiği demeçte, “Havaalanlarına yapılan bu izinsiz girişler, kamu alanlarını İHA’lardan korumak için onları basitçe vurmaktan daha sofistike bir çözüme ihtiyaç olduğunu gösteren en iyi örnek. Sadece elektrikle çalışan küçük bir önleme füzesi geliştiriyoruz. Bu füze, herhangi bir savaş başlığı veya patlayıcı içermiyor ve yüksek hızda seyreden İHA’yı düşürüyor. Bu, polisin onu sivil ortamlarda kullanabileceği anlamına geliyor. Havaalanları üzerinde patlayıcılar fırlatmak istemiyoruz. Bu nedenle bu sistem Danimarka'da yaşananlar için ideal olacak, pahalı füzelerin fırlatılmasını önleyecek” ifadelerini kullandı.

AB'ye yönelik İHA tehdidi

Avrupa Birliği (AB) liderleri, Danimarka, Norveç ve Almanya'da bir dizi şüpheli Rus İHA’sı ihlali sonrasında havaalanlarını savunmak için acil çözümler arıyor.

Karşılaştıkları en büyük zorluk, güvenlik. Çünkü sivil alanlar üzerinde güçlü füzelerle İHA’ları düşürmek, ölüm ve yaralanma riskinin yanı sıra kritik altyapıya zarar verme riskini de beraberinde getiriyor.

Bir diğer önemli endişe ise maliyet. Çünkü Rus İHA’larının tanesi bin sterlin kadar düşük bir fiyata mal olabilirken, NATO'nun Polonya'da başarıyla uyguladığı savaş uçağı konuşlandırma taktiği, buna kıyasla aşırı pahalı.

Rusya'nın kullandığı İran İHA'ları (Reuters)Rusya'nın kullandığı İran İHA'ları (Reuters)

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte bu hafta yaptığı açıklamada, “Bin veya iki bin dolarlık İHA’ları, yarım milyon hatta bir milyon dolarlık füzelerle vurmak kabul edilemez” dedi.

Rosander tarafından tasarlanan Kruger sisteminin en büyük avantajı, tahmini maliyetinin 5 bin doları (3 bin 700 sterlin) geçmemesi. Bu maliyet, geçtiğimiz ay Polonya üzerinde uçan İHA’ları imha etmek için kullanılan F-15 ve F-35 savaş uçaklarının fiyatının çok altında.

Mobil İHA önleme çözümü

Şarku’l Avsat’ın Telegraph’tan aktardığına göre bu sistem, İHA’ların kara kuvvetleri için sürekli bir tehdit oluşturduğu Ukrayna gibi savaş bölgelerinde de faydalı olacak. Sistem, askerlerin, havadan engellemesi veya vurması giderek zorlaşan bomba yüklü İHA’ları vurmasına olanak tanıyacak.

Ukrayna'da şu anda kullanılan İHA önleme sistemleri de, onları vurarak düşüren kinetik füzeler yerine patlayıcı savaş başlıklarıyla donatılmış askeri versiyonlar.

Şirket tarafından yayınlanan görüntülerde, bomba taşıyan iki quadcopter dronun bir askeri konvoya yaklaştığı bir savaş senaryosu gösteriliyor. Kinetik füzelerle donatılmış bir araç, İHA’ları hedeflerine ulaşmadan önce durdurmak ve imha etmek için araca monte edilmiş bir sistemden mermi ateşliyor.

Almanya'da İHA görülmesi

Münih Havalimanı bu hafta, Avrupa'ya yönelik şüpheli bir Rus İHA saldırısı nedeniyle bir geceliğine kapatıldı. İHA'lar ilk olarak perşembe günü saat 22:30 civarında, ardından bir saat sonra tekrar görüldü.

O akşam 12'den fazla uçuş ertelendi veya iptal edildi. Yolcular, uçuşların yeniden başlamasına izin verilen ertesi sabaha kadar havaalanında portatif yataklarda uyumak zorunda kaldı.

Dün geç saatlerde yeni İHA ihbarları nedeniyle Münih Havalimanı bir süre kapatılmak zorunda kalındı. Bu olaydan bir gün önce, İHA'lar nedeniyle 30'dan fazla uçuş iptal edilmişti. (AFP)Dün geç saatlerde yeni İHA ihbarları nedeniyle Münih Havalimanı bir süre kapatılmak zorunda kalındı. Bu olaydan bir gün önce, İHA'lar nedeniyle 30'dan fazla uçuş iptal edilmişti. (AFP)

Geçtiğimiz hafta Almanya'nın kuzeybatısındaki Schleswig-Holstein eyaletinde, bir yakıt rafinerisinin, elektrik santralinin, hastanenin ve tersanenin etrafında uçan İHA'lar görüldü.

Bu olay, geçen hafta Danimarka ve Norveç'teki havaalanlarına, ayrıca Aalborg ve Karup'taki Danimarka askeri tesislerine yapılan İHA saldırılarının ardından yaşandı.

Küçük füzeler, AB liderlerinin değerlendirdiği tek yeni İHA önleme sistemi değil. Liderler, ‘İHA duvarı’ olarak adlandırılan bir yapının inşasını da araştırıyorlar. Telegraph’a göre bu duvar, Rusya ve onun ana bölgesel müttefiki Belarus ile Avrupa'nın doğu sınırında konuşlandırılan radarlar ve hava savunma sistemlerinden oluşacak.

AB dün, Ukrayna ve çoğunluğu Baltık ve İskandinav ülkelerinden olmak üzere 10 diğer AB üye ülkesini davet ederek, İHA duvarının nasıl inşa edileceğine ilişkin ilk resmi görüşmelerini gerçekleştirdi.

Başlangıçta, son yıllarda Kremlin'e yakınlaşan Macaristan ve Slovakya görüşmelere dahil edilmedi. Ancak, her iki ülke de daha sonra Brüksel'deki toplantıya temsilcilerini gönderdi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (DPA)Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (DPA)

İHA duvarının eksiklikleri

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, bu hafta Kopenhag'da düzenlenen zirvede şunları söyledi: “İHA üretimimizi ve İHA karşıtı yeteneklerimizi artırmamız gerekiyor. Buna, herhangi bir dış müdahaleyi önleyebilecek ve elbette etkisiz hale getirebilecek bir Avrupa İHA karşıtı önlemler ağı kurmak da dahil.”

Ancak uzmanlar, bir İHA duvarının çok pahalı olabileceğini ve yalnızca Rusya veya Beyaz Rusya topraklarından başlatılan İHA saldırılarının kara üzerinden uçmasını engelleyebileceğini söyledi.

Bu bağlamda Rosander, sistemin mimarisini ve teknolojisini standartlaştırarak doğu kanadı genelinde etkinliğini sağlamak gerektiğini vurguladı. Rosander, “Tüm Avrupa için tek bir standart üzerinde anlaşmaya varılmalı. Bu gerçekten büyük bir zorluk. Bunu başarmak için çok katmanlı ve karmaşık bir çözüm gerekiyor. Her şeyi kontrol eden tek bir sistem üzerinde birleşmeliyiz” ifadelerini kullandı.

Bu, doğu kanadındaki tüm AB ülkelerinin tam siyasi taahhüdünü de gerektiriyor. Aksi takdirde Rus İHA sürülerinin kolayca sızabileceği bir hava sahası boşluğu oluşacak.

İHA duvarının Avrupa için çözümün sadece bir parçası olmasının bir başka nedeni de, AB sınırları içinde İHA'ların fırlatılmasını önlemede işe yaramaması. Bunu göz önünde bulundurarak, bazı Avrupa ülkeleri İHA'lara karşı savunmalarını iyileştirmek için ulusal düzeyde kendi reformları üzerinde çalışıyor.