Papa XIV. Leo'nun Türkiye ziyareti dış basına nasıl yansıdı?

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Papa XIV. Leo'nun Türkiye ziyareti dış basına nasıl yansıdı?

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Papa XIV. Leo'nun bugün başlayan Türkiye ziyareti dış basında geniş yer buldu. 

ABD'li Papa Robert Francis Prevost'un İtalya dışındaki ilk yurtdışı ziyaretini Türkiye'ye yapması özellikle Amerikan medyasında yankı uyandırdı. 

New York Times, Papa'nın şimdiye dek pek bilinmeyen "politik görüşlerinin" 6 günlük Ortadoğu turunda daha net anlaşılacağını yazıyor. 

Fordham Üniversitesi'nden David Gibson, Papa XIV. Leo'nun bu seyahatlerde "gerçekten kim olduğunu göstereceğini" söylüyor. 

Dublin Trinity College'dan Massimo Faggioli de Papa'nın dünya görüşünü daha açık dile getireceğini belirterek şu ifadeleri kullanıyor: 

Şimdiye kadar neredeyse her konuda temkinli davrandı ancak Türkiye ve Lübnan ziyaretleri, daha sistematik bir şeyler görebileceğimiz bir an sunacak.

Analizde, göreve geldikten sonraki ilk yurtdışı seyahatinin Leo için "en büyük sınav" olacağı da vurgulanıyor.

CNN'in haberinde, yurtdışı seyahatlerinin papalık kurumunun "yumuşak gücünün" önemli bir parçasını oluşturduğu belirtiliyor. Leo'nun selefi Papa Francis, 2022'de Lübnan'ı bu yıl da Türkiye'yi ziyaret etmek istediğini söylemişti ancak sağlık sorunları sebebiyle bunlar gerçekleşmedi. Francis, 21 Nisan'da yaşamını yitirmişti.

Bunlara ek olarak Vatikan Devlet Başkanı Leo'nun, Birinci İznik Konsili'nin 1700. yıldönümü vesilesiyle İznik'i ziyaret edeceği hatırlatılıyor. 325'te düzenlenen İznik Konsili'inde İsa'nın "tanrısallık vasfı" başta olmak üzere Hıristiyan inancı açısından kritik kararlar alındı. Paskalya kutlamasının günü de (İsa'nın çarmıha gerildikten sonraki üçüncü günü) burada kararlaştırıldı. 

Ayrıca "Baba-Oğul-Kutsal Ruh" diye tanımlanan "teslis" inancının temelleri de İznik Konsili'nde atıldı. Ardından bu doktrin 381'deki Konstantinopolis Konsili'nde resmileştirildi.

Ancak Batı ve Doğu kiliseleri, bir dizi anlaşmazlığın ardından 1054'te resmi olarak ayrıldı. 

İznik'te Fener Rum Patriği Bartholomeos'la bir araya gelecek Papa'nın özellikle Ortodoks-Katolik ayrılığına karşı diyalog ve birlik çağrısı yapması bekleniyor.

Leo, seyahatinden önce yayımladığı açıklamada kiliselerin "anlamını yitirmiş teolojik tartışmaları geride bırakması gerektiğini" söylemişti.

Bartholomeos'un danışmanlarından John Chryssavgis, dini bölünme zulümlerin yaşandığı bir çağda iki ruhani liderin yan yana durmasının önemli olacağını vurguluyor. 

Wall Street Journal'ın haberinde de Leo'nun Ortadoğu gezisinde selefi Francis'in izinden giderek "Müslüman dünyasına ve Doğu Ortodoks kiliseleri dahil diğer Hıristiyan mezheplerine yönelik dini yardım faaliyetlerine verdiği önemin devamlılığını" sağlamak istediği yazılıyor. 

Times of Israel'in analizinde, Papa'nın Gazze ve Ukrayna savaşının yanı sıra Lübnan'daki çatışmaların sürdüğü kritik bir dönemde Ortadoğu'yu ziyaret edeceğine dikkat çekiliyor. 

Vatikan'ın "Gazze'deki ateşkeste arabulucu rolü oynayan bölgedeki kilit aktörlerden Ankara'yla diyaloğu korumak istediği" ifade ediliyor.

Papa'nın Donald Trump'ın yönetiminin göçmenlere yönelik politikalarını eleştirdiği hatırlatılarak, Vatikan'ın Türkiye'nin çoğu Suriyeli olmak üzere göçmenleri ülkeyi almasını "takdir ettiği" yazılıyor. 

BBC'nin analizinde, Papa'nın Türkiye ve Lübnan'da yapacağı konuşmalarda Ortadoğu'da yaşanan savaşlara dikkat çekmesinin beklendiği belirtiliyor. 

Guardian'ın analizinde de Leo'nun barış çağrısı yapacağına dikkat çekiliyor. Vatikan uzmanı Christopher White, şunları söylüyor: 

Türkiye ve Lübnan, Papa'nın Ukrayna ve Ortadoğu'da barış çabalarını yoğunlaştırması için stratejik konumlar.

Türkiye'ye gelen 5. papa

Papa XIV. Leo, öğle saatlerinde Ankara'ya vardı. Kendisine Vatikan Devlet Sekreteri (Başbakan) Kardinal Pietro Parolin ve Devletlerle İlişkiler Sekreteri (Dışişleri Bakanı) Başpiskopos Paul Richard Gallagher eşlik ediyor. 

Vatikan Devlet Başkanı Papa Leo, ilk olarak Anıtkabir'i ziyaret etti. Daha sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la buluşacak ve Diyanet İşleri Başkanı Safi Arpaguş'la görüşecek. 

Bugün akşam saatlerinde İstanbul'a geçecek Papa, yarınki temaslarının ardından öğleden sonra helikopterle Bursa'nın İznik ilçesine gidecek. Fener Rum Patriği Bartholomeos'la bir araya gelip, Birinci İznik Konsili'nin 1700. yıl dönümüne ilişkin Hıristiyan mezhepleri arasındaki ayine katılacak.

29 Kasım'da Sultanahmet Camii'ni ziyaret edecek ve Mor Efrem Süryani Ortodoks Kilisesi'nde Hıristiyan cemaat temsilcileriyle bir araya gelecek. Aynı gün Volkswagen Arena'da düzenlenecek ayinin ardından Papa, pazar günü öğleden sonra gezisinin ikinci ayağı olan Lübnan'ın başkenti Beyrut'a gidecek.

Türkiye'yi daha önce 2014'te Papa Francis, 2006'da Papa XVI. Benedictus, 1979'da Papa II. Ioannes Paulus ve 1967'de Papa VI. Paulus ziyaret etmişti.

Independent Türkçe, New York Times, CNN, Wall Street Journal, BBC, Guardian, Vatican News, Times of Israel



Bilim dünyasını karıştıracak araştırma: Lucy, homininlerin atası değil mi?

Bilim dünyasını karıştıracak araştırma: Lucy, homininlerin atası değil mi?
Bilim dünyasını karıştıracak araştırma: Lucy, homininlerin atası değil mi?
TT

Bilim dünyasını karıştıracak araştırma: Lucy, homininlerin atası değil mi?

Bilim dünyasını karıştıracak araştırma: Lucy, homininlerin atası değil mi?
Bilim dünyasını karıştıracak araştırma: Lucy, homininlerin atası değil mi?

Araştırmacılar ünlü Lucy'nin, sanıldığı gibi bütün insan türlerinin atası olmayabileceğine dair kanıtlar buldu.

1974'te Etiyopya'da keşfedilen ve daha sonra Lucy adını alan fosiller, insan evriminde önemli bir dönüm noktasına işaret ediyor. 

Yaklaşık 3,2 milyon yıllık iskeleti, keşfedildiği dönemde bilinen en eksiksiz erken hominin isketletlerinden biriydi. 

Australopithecus afarensis adını alan tür 50 yıldır Homo sapiens (modern insan) de dahil tüm insan türlerinin atası kabul ediliyordu. 

Ancak Arizona Eyalet Üniversitesi'nden Yohannes Haile-Selassie ve ekibinin yeni araştırması, insanların A. afarensis'in değil başka bir türün soyundan gelmiş olabileceğini öne sürüyor.

Bilim insanları Etiyopya'nın Afar bölgesinde 2009'da bazı ayak kemikleri bulmuş ve bunların A. afarensis'ten farklı bir türe ait olduğunu belirlemişti.

Haile-Selassie ve ekibi daha sonra bölgede diş fosilleri keşfederek bunların ve ayak kemiklerinin, Australopithecus deyiremeda adlı yeni bir türe ait olduğunu 2015'te duyurmuştu. 

Ancak yine de ellerinde yeterli sayıda örnek olmadığı için kemikleri ayrı bir tür altında sınıflandırma konusunda kararsızlardı. 

dfrgt
Australopithecus deyiremeda'nın ayak kemikleri, ağaçlara tırmanmada Lucy'den daha becerlikli olduğunu gösteriyor (Yohannes Haile-Selassie)

Aynı bölgede ortaya çıkarılan çene ve diş kemikleri, artık A. deyiremeda'nın bir tür olarak yerini sağlamlaştırdı. Araştırmacılar henüz kesinliği kanıtlanmasa da daha önceki ayak fosillerinin de bu türden geldiğini düşünüyor.

Bulguları önde gelen hakemli dergi Nature'da dün (26 Kasım) yayımlanan çalışmaya göre A. afarensis ve A. deyiremeda, yaklaşık 3,3 ila 3,5 milyon yıl önce Afrika'nın doğusunda birlikte yaşamış.

Dahası, A. deyiremeda'nın kemikleri üzerinde yapılan analizler, A. afarensis'ten ziyade onun atası olan Australopithecus anamensis'le daha yakın akraba olduğuna işaret ediyor. 

Yani A. anamensis, hem Lucy'nin türünün hem de A. deyiremeda'nın atası gibi görünüyor. Bilim insanları bu nedenle Lucy'nin, daha sonraki Australopithecus türlerinin ve Homo cinsinin atası olmayabileceğini düşünüyor.

Çalışmada yer almayan ancak makaleyle birlikte yayımlanan bir yazı kaleme alan insan evrimi uzmanı Dr. Fred Spoor, bulguların bilim dünyasını "karıştıracağını" söylüyor. 

"Onlarca yıldır Lucy ve akrabalarının atalarımız olduğunu söyleyen ders kitapları ve belgeseller hazırlandı" diyen Spoor ekliyor: 

A. anamensis tanımlandığında bile, A. afarensis'in atası olarak görüldü ve bu nedenle evrim ağacında onun arkasına yerleştirildi. Yeni araştırma, A. anamensis'in yalnızca Lucy'nin atası olmadığını, aynı zamanda bizimki de dahil birçok başka insan türünün de ondan türemiş olabileceğini öne sürüyor.

Çalışmada ayrıca A. afarensis ve A. deyiremeda birbirlerine çok yakın yaşasa da doğrudan rekabete girmedikleri öne sürülüyor.

Dişlerin kimyasal analizi, A. deyiremeda'nın yaprak, meyve ve kabuklu yemişlerle beslenirken, A. afarensis'in tahıl ve otlarla hayatını sürdürdüğünü gösteriyor. Bilim insanları farklı kaynaklara ihtiyaç duymalarının rekabetin önüne geçtiğini düşünüyor.

Ayak yapıları da farklı yaşam tarzlarına işaret ediyor. A. afarensis çoğunlukla iki ayak üzerinde yürürken, A. deyiremeda vaktini ağaçlara tırmanarak geçirmiş gibi duruyor. 

Spoor "Bu türlerin beslenme şekilleri ve davranışları farklı olsa da yollarının kesişmiş olması muhtemel" diyerek ekliyor: 

Ancak ne ölçüde kesiştiğini bilmiyoruz.

Bilim insanları hem iki türün ilişkisine hem de insanların evrimine daha fazla ışık tutmak için çalışmalara devam etmeyi planlıyor.

Yeni fosiller bulmak için Etiyopya'ya tekrar gitmeyi planlayan Haile-Selassie "Örneğin A. anamensis'in ayağının nasıl göründüğünü hâlâ bilmiyoruz. Bu bize A. deyiremeda gibi bir başparmağı olup olmadığını ve ne kadar akraba olduklarını gösterebilir" ifadelerini kullanıyor:

Bunu öğrenmek, bu türler ve birbirleriyle nasıl ilişkili oldukları hakkında bildiklerimizi geliştirmek açısından çok önemli.

Independent Türkçe, Londra Doğa Tarihi Müzesi, Science Alert, IFLScience, Nature


Teslimat drone'u internet kablosunu kesen Amazon'a federal soruşturma

Amazon Prime Air teslimat drone'u, 2019 Mart'ta uçuş denemesinde (Amazon)
Amazon Prime Air teslimat drone'u, 2019 Mart'ta uçuş denemesinde (Amazon)
TT

Teslimat drone'u internet kablosunu kesen Amazon'a federal soruşturma

Amazon Prime Air teslimat drone'u, 2019 Mart'ta uçuş denemesinde (Amazon)
Amazon Prime Air teslimat drone'u, 2019 Mart'ta uçuş denemesinde (Amazon)

Amazon Prime Air teslimat drone'u, 2019 Mart'ta uçuş denemesinde (Amazon)

ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA), geçen hafta Waco'da meydana gelen olayın ardından perakende devinin Prime Air teslimat hizmetini soruşturduğunu açıkladı.

Düzenleyici kurum yaptığı açıklamada, "18 Kasım Salı günü yerel saatle 12.45 civarında bir MK30 drone'u, Teksas'ın Waco kentindeki bir kabloya çarptı" dedi ve bu olayı "araştırdıklarını" ekledi.

ABD Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu (NTSB), kurumun olayı soruşturmadığını açıkladı.

Bir Amazon sözcüsü, "Bu bir kaza değildi" dedi.

18 Kasım'da bir teslimatı tamamladıktan sonra bir drone, yüksekteki ince bir internet kablosunu kesti ve ardından tasarlandığı gibi "Güvenli Acil Durum İnişi" gerçekleştirdi. Sözcü, "yaralanma veya yaygın internet kesintisi yaşanmadığını" da sözlerine ekledi.

Olayı ilk kez duyuran CNBC tarafından incelenen video görüntüleri, Amazon'un MK30 drone'larından birinin bir müşterisinin bahçesinden yükselirken, 6 pervanesinden birinin internet kablosuna dolandığını gösteriyordu. Daha sonra motorlarını kapatan drone, kontrollü bir iniş gerçekleşti.

Bu durum, NTSB ve FAA'nın, ekimde Arizona'da iki Amazon Prime Air drone'unun bir vinç koluna çarptığı ayrı bir olayı araştıracaklarını açıklamasının ardından yaşandı.

Amazon, 2023'te Teksas'ın College Station kentindeki müşterilerine Amazon Eczanesi'yle ortaklaşa drone'larla reçeteli ilaç teslimatına başlamıştı.

E-ticaret şirketi, 2030 sonuna kadar yılda 500 milyon paketi drone'larla teslim etmeyi hedefliyor.

Amazon, bu yıl Durham'a bağlı Darlington'daki lojistik merkezinden ilk Birleşik Krallık (BK) drone teslimat hizmetini başlatma planlarını duyurmuştu..

Başarılı olması durumunda Amazon, BK Sivil Havacılık Otoritesi'nden planlama izni ve yetki alınması koşuluyla ülke genelinde daha geniş bir uygulama başlatacağını belirtmişti.

O dönemde bir sözcü, "BK'deki müşterilerimiz için drone teslimatını gerçeğe dönüştürmeye hazır ve heyecanlıyız" demişti.

Dünyanın başka yerlerinde düzenleyici kurumlar ve hizmet verdiğimiz topluluklarla yakın işbirliği içinde güvenli ve güvenilir drone teslimat hizmetleri oluşturduk ve BK'de de aynısını yapmak üzere çalışıyoruz.

Independent Türkçe için çeviren: Çağatay Koparal


Sosyobiyolojik paradoks: İnsanın evrimi, yarattığı dünyaya yetişemiyor

Kent ortamı vahşi doğadan daha güvenli olsa da kendine has bazı zorlukları da var (Unsplash)
Kent ortamı vahşi doğadan daha güvenli olsa da kendine has bazı zorlukları da var (Unsplash)
TT

Sosyobiyolojik paradoks: İnsanın evrimi, yarattığı dünyaya yetişemiyor

Kent ortamı vahşi doğadan daha güvenli olsa da kendine has bazı zorlukları da var (Unsplash)
Kent ortamı vahşi doğadan daha güvenli olsa da kendine has bazı zorlukları da var (Unsplash)

Yeni bir araştırmaya göre insanlar modern dünyaya ayak uyduracak düzeyde evrimleşmedi. Araştırmacılar bu çarpıklığı, çeşitli sağlık sorunlarıyla ilişkilendiriyor.

İnsanlığın asıl sorunu şu: Taş devri duygularımız, Ortaçağ kurumlarımız ve tanrısal bir teknolojimiz var.

Sosyobiyolojinin öncü ismi Edward O. Wilson'ın bu sözleri sarf etmesinin ardından geçen yıllarda teknoloji çok daha gelişti. 

İnsan biyolojisinin bu ortama ayak uydurmakta zorlandığını öne süren araştırma sayısı artıyor.

Loughborough Üniversitesi'nden Daniel Longman ve Zürih Üniversitesi'nden Colin Shaw, hakemli dergi Biological Reviews'te yayımlanan makalede benzer bir sorunun yanıtını aradı: Modern dünyadaki hızlı ve kapsamlı çevresel değişiklikler, Homo sapiens'in bu ortama fiziksel uygunluğunu tehlikeye atıyor olabilir mi?

Araştırmacılar Homo sapiens'in (modern insan), tarihinin çok büyük bir kısmını doğal ortamlarda geçirdiğini ve Sanayi Devrimi'yle birlikte bunun hızla değişmeye başladığını belirtiyor.

Sanayileşme, kentleşme ve sağlıkla ilgili verileri sentezleyen araştırmacılar, insanların son yüzyılda dünyadaki hızlı değişimlere uyum sağlamak için yeterli zamanı olmadığına dair birçok işaret olduğunu savunuyor.

Örneğin doğurganlık oranlarının düşmesi, bağışıklık sisteminin zayıflamasıyla alerji ve otoimmün hastalıklara daha savunmasız hale gelinmesi, bilişsel işlevlerin daha yavaş gelişmesi ve fiziksel dayanıklılığın azalması gibi durumlara dikkat çekiyorlar.

Shaw, "Ortada bir paradoks var: Bir yandan son 300 yılda gezegendeki birçok insan için muazzam bir refah, konfor ve sağlık hizmeti yaratılırken, diğer yandan bu endüstriyel başarıların bazıları bağışıklık, bilişsel, fiziksel ve üreme işlevlerimiz üzerinde epey zararlı etkilere yol açtı" ifadelerini kullanıyor.

Bilim insanları Homo sapiens'in eskiden vahşi doğada karşılaştığı stres faktörleriyle, bugünküler arasında bir fark olduğunu belirtiyor.

Örneğin eskiden bir aslanla karşı karşıya gelen insanların, hayvanla savaşmak veya kaçmak gibi iki seçeneği vardı. Shaw, "Buradaki kilit nokta, aslanın tekrar uzaklaşması" diyor.

Modern dünya da aslında bunun gibi pek çok stres faktörüyle dolu: şehir gürültüsü, hava ve ışık kirliliği, mikroplastikler, böcek ilaçları, yapay ışıklar, sürekli gelen bildirimler…

Araştırmacılar kent yaşamının günlük zorluklarının insanları sürekli tetikte tuttuğunu ifade ediyor. Ancak avcı-toplayıcı atalarımızın aksine, bunlara tepki göstermek ortadan kaybolmalarını sağlamıyor.

Shaw "Vücudumuz tüm bu stres faktörlerine sanki vahşi dünyada aslanla karşılaşmış gibi tepki veriyor" diyerek ekliyor: 

İster patronunuzla zorlu bir tartışma olsun, ister trafik gürültüsü, stres tepki sisteminiz sanki aslanlarla karşılaşıyormuşsunuz gibi davranıyor. Sonuç olarak sinir sistemi çok güçlü bir tepki gönderiyor ama toparlanmayı sağlamıyor.

Bilim insanları gittikçe daha fazla kişinin kentlerde yaşamasıyla bu sorunun daha da artmasını bekliyor.

Ekip bu tehlikeleri daha iyi anlayıp doğa ve kentle kurulan ilişkiyi yeniden değerlendirmenin bir çıkış yolu gösterebileceğini söylüyor.

Shaw "Yaklaşımlardan biri, doğayla ilişkimizi temelden yeniden düşünmek olabilir; onu önemli bir sağlık faktörü olarak ele alabilir ve avcı-toplayıcı geçmişimizden kalma alanları koruyup yenileyebiliriz" diyor:

Araştırmamız, örneğin tansiyonu, kalp atış hızını veya bağışıklık fonksiyonunu en çok hangi uyaranların etkilediğini belirleyebilir ve bu bilgiyi karar vericilere aktarabilir. Şehirlerimizi doğru şekilde tasarlamalı, doğal alanları yenilemeli, onlara değer vermeli ve buralarda daha fazla vakit geçirmeliyiz.

Independent Türkçe, IFLScience, New Atlas, Biological Reviews