Sudan Ordu Komutanı Burhan, savaşın başlamasından bu yana ilk kez görüntülendi

Çatışmalar devam ediyor... Hızlı Destek Kuvvetleri polis güçlerine yönelik yeni atamaları reddediyor

Burhan, Ordu Genel Komutanlığı’ndaki askerler arasında (Silahlı Kuvvetler Facebook sayfası)
Burhan, Ordu Genel Komutanlığı’ndaki askerler arasında (Silahlı Kuvvetler Facebook sayfası)
TT

Sudan Ordu Komutanı Burhan, savaşın başlamasından bu yana ilk kez görüntülendi

Burhan, Ordu Genel Komutanlığı’ndaki askerler arasında (Silahlı Kuvvetler Facebook sayfası)
Burhan, Ordu Genel Komutanlığı’ndaki askerler arasında (Silahlı Kuvvetler Facebook sayfası)

Sosyal medyada, Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan’ı Başkent Hartum’daki Ordu Genel Komutanlığı karargahında askeri üniforması ve omzunda tüfeğiyle askerlerinin arasında yürürken gösteren kısa bir video yayıldı.

Diğer yandan, Sudan başkenti Hartum’un farklı bölgelerinde ordu güçleri ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında şiddetli çatışmalar devam etti.

Videoda Burhan’ın hemen arkasında savaşın patlak verdiği ilk günlerde yani Nisan ayı ortasında bombalanan ve büyük bir bölümü yanan kara kuvvetleri komuta binasının durumu da görüldü.

Burhan, Ordu Genel Komutanlığı’ndaki askerler arasında (Silahlı Kuvvetler Facebook sayfası)
Burhan, Ordu Genel Komutanlığı’ndaki askerler arasında (Silahlı Kuvvetler Facebook sayfası)

Dün (Çarşamba) yayınlanan videonun tam olarak ne zaman çekildiğini bilinmese de, Sudan Ordusu komutanının bir aydan uzun bir süre önce savaşın patlak vermesinden bu yana ilk kez görüntülenmesi oldu.

Hamideti lakaplı Hızlı Destek Kuvvetleri’nin lideri Muhammed Hamdan Daklu yakın zamana kadar yaptığı toplantılarında ve açıklamalarında Burhan ve diğer ordu liderlerinin Genel Komutanlığın bodrumunda saklandığını, onları yakalayıp yargılayacaklarını söylüyordu.

Sudan ordusu daha önce, savaşın ilk haftalarında iki karargahın bazı kısımlarını kontrol eden Hızlı Destek Kuvvetlerini karargahtan çıkardıktan sonra, ordunun genel karargahı ve Hartum Uluslararası Havaalanı üzerindeki tam kontrolünü yeniden ilan etmişti.

Burhan, Ordu Genel Komutanlığı’ndaki askerler arasında (Silahlı Kuvvetler Facebook sayfası)
Burhan, Ordu Genel Komutanlığı’ndaki askerler arasında (Silahlı Kuvvetler Facebook sayfası)

Burhan, savaşın ilk gününde yayınlanan kısa bir videoda, komutanlık karargahında ‘bodrum’ olması muhtemel bir yerde, yanında askeri komutan Şemsettin Kabbaşi ve diğer komutanlarla birlikte büyük bir ekranda Hartum’daki askeri operasyonların gidişatını takip ederken görülmüştü.

Hızlı Destek Kuvvetleri Komutanı ise ilk kez iki hafta önce Hartum’daki başkanlık sarayı önünde halkın önüne çıktı.

Burhan, Ordu Genel Komutanlığı’ndaki askerler arasında (Silahlı Kuvvetler Facebook sayfası)
Burhan, Ordu Genel Komutanlığı’ndaki askerler arasında (Silahlı Kuvvetler Facebook sayfası)

Diğer yandan Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında Bahri şehrinin kuzeyindeki bazı mahallelerde ve Hartum’un diğer bölgelerinde iki gündür çatışmalar devam ediyor.

Görgü tanıklarının Şarku’l Avsat’a anlattığına göre, savaş uçakları, Bahri ile Omdurman şehrini birbirine bağlayan Halfaya Köprüsü yakınlarındaki bir dizi mevkiyi bombaladı.

Hızlı Destek Kuvvetleri, el-Kadro bölgesindeki bir ordu karargahını kontrol altına aldıklarını, 700 askerin ele geçirildiğini ayrıca Başkent Hartum’un merkezindeki Genelkurmay Başkanlığı ve Hava Savunma Komutanlığı’nın da ele geçirildiğini belirtti.

Dün vatandaşlar, Bahri’nin kuzeyindeki el-Kadro ve el-Droshab bölgelerinde ağır silahlarla çatışmaların yeniden başladığını bildirdi.

Hızlı Destek Kuvvetlerinin bu bölgelere yönelik saldırılarını yoğunlaştırması ve Hartum’da konuşlandırılan güçlerinin çoğunu, askeri havaalanını da içeren ordunun en büyük askeri bölgesi olan, Omdurman şehrinin kuzeyindeki Vadi Seydna üssüne saldırmak için seferber etmesi bekleniyor.

Ordu dün Hızlı Destek Kuvvetlerinin başkent Hartum içinde ve dışındaki hareketlerini izlediğini duyurdu. Kuvvetlerinin herhangi bir operasyon değişikliğiyle kararlı bir şekilde başa çıkmaya hazır olduğunu vurguladı.

Diğer yandan, Hızlı Destek Kuvvetleri, Egemenlik Konseyi Başkanı Ordu Komutanı Abdulfettah el-Burhan’ın polis güçlerini devam eden savaşa sürüklemek için polis teşkilatı liderliğinde değişiklik yapma kararına itiraz ettiklerini açıkladı. Hızlı Destek Kuvvetleri dün yaptıkları açıklamada, polis güçlerinin tarihi boyunca milliyetçi ve tarafsız kaldığını, ‘ordu komutanlarının ve eski rejimin kalıntılarının yaptığı planlara’ dahil olup, aslında taraf olmadığı bir savaşa girmemesi gerektiğini söyledi.

Hızlı Destek Kuvvetleri, polisin veya adını ve üniformalarını kendi güçlerine karşı kullanan herhangi bir tarafın herhangi bir hareketi ve eylemiyle yüzleşmekten çekinmeyeceği konusunda uyarıda bulundu.

Ordu Komutanı Abdulfettah el-Burhan pazartesi günü, Polis Güçleri Genel Müdürü Anan Hamid’i görevinden alarak yerine Halid Muhyiddin’i atayan bir karar yayınladı. Savaşın patlak vermesinden sonra, binlerce polis gücü Hartum’un dört bir yanındaki merkezlerden, karakollardan ve sokaklardan çekildi.

Ordu komutanlığı daha önce, Hızlı Destek Kuvvetleriyle çatışmalar sırasında yerleşim yerlerinin ve sokakların güvenliğini sağlamak için çok sayıda polis güçleri konuşlandırmıştı.

Suudi Arabistan Krallığı ve ABD’den başlatılan, çatışma alanlarında sivillerin zarar görmemesini gerektiren bir girişimle Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri temsilcileri geçen hafta perşembe günü Cidde şehrinde bir ilkeler beyannamesini imzaladı.

Krallık ve ABD’nin yaptığı arabuluculuk, uluslararası ve bölgesel destekle, ülkedeki krizi çözmek için siyasi müzakerelerin yolunu açan kalıcı bir ateşkes anlaşmasına varılmasını amaçlıyor.



Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
TT

Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)

Gazze Şeridi’nde şu anda tıkanma yaşayan ateşkes anlaşması, Hamas’ın ikinci aşamada öngörülen idari ve güvenlik düzenlemelerine ilişkin çekinceleri ve kamuoyuna yansıyan talepleriyle yeniden gündeme düştü. Bu gelişme, ABD’den ikinci aşamaya geçiş konusunda ‘perde arkasında’ yürütülen çabalara dair açıklamaların yapıldığı bir döneme denk geldi.

Hamas’ın dün açıkladığı ve silahsızlanma, barış konseyi, istikrar güçleri ile Gazze Şeridi’nin yönetimi için bir komite oluşturulmasına ilişkin dört ana başlığı içeren bu çerçeveye dair değerlendirmelerde görüş ayrılığı yaşanıyor. Şarku’l Avsat’a konuşan bazı uzmanlar, söz konusu taleplerin ikinci aşamaya geçişi zorlaştıran krizleri ortaya koyduğunu ve hareketin üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik manevralar olduğunu savunurken, diğerleri ise İsrail kaynaklı engellere rağmen Hamas’ın anlaşmayı uygulama konusunda ciddiyetini yansıttığı görüşünü dile getiriyor.

ABD Başkanı Donald Trump tarafından önerilen ve geçtiğimiz ekim ayında Gazze’de ateşkes sağlanmasına temel oluşturan barış planı, başkanlığını Trump’ın üstleneceği bir barış konseyi kurulmasını, bu konseyin Filistinli teknokratlardan oluşan bir komiteyi denetlemesini, Hamas’ın silahsızlandırılmasını, savaş sonrası Gazze yönetiminde rol almamasını ve istikrar güçlerinin konuşlandırılmasını öngörüyor.

Hamas’ın Gazze’deki lideri Halil el-Hayye, hareketin kuruluşunun 38. yıl dönümünde yaptığı açıklamada, silahın işgal altındaki halklar için uluslararası hukukla güvence altına alınmış bir hak olduğunu belirterek, bu hakkın korunmasını ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını güvence altına alan her türlü önerinin incelenmesine açık olduklarını ifade etti.

El-Hayye, Trump planında yer alan ve ABD Başkanı’nın liderliğinde kurulması öngörülen barış konseyinin görevinin, ateşkes anlaşmasının uygulanmasını gözetmek, finansmanı sağlamak ve Gazze Şeridi’nin yeniden imarını denetlemek olduğunu vurguladı. Filistinliler üzerinde ‘her türlü vesayet ve manda uygulamasını’ ise reddettiklerini söyledi.

Gazze Şeridi’nin yönetimi için Filistinli bağımsız isimlerden oluşan bir teknokratlar komitesinin derhal kurulması çağrısında bulunan el-Hayye, Hamas’ın tüm alanlardaki yetkileri bu komiteye devretmeye ve görevlerini kolaylaştırmaya hazır olduğunu kaydetti. Kurulması planlanan uluslararası gücün görevinin ise Gazze sınırlarında ateşkesi korumak olması gerektiğini vurguladı.

El-Hayye ayrıca, arabuluculara ve özellikle ‘temel garantör’ olarak nitelendirdiği ABD yönetimi ile Başkan Trump’a, İsrail’i anlaşmaya saygı göstermeye ve uygulamaya zorlamak için çalışmaları, anlaşmanın çöküşe sürüklenmesine izin vermemeleri çağrısında bulundu.

asdfr
Başlarında yük taşıyan kadınlar, Gazze Şeridi'nin güneyinde yerinden edilmiş Filistinlilere barınak sağlamak için temizlenmiş araziye kurulan çadırların önünden geçiyor. (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk geçen hafta yaptığı açıklamada, ateşkesin ilan edilmesinden bu yana Gazze’de sarı hattın gerisinde kalan bölgede 350’den fazla İsrail saldırısının belgelendiğini ve en az 121 Filistinlinin hayatını kaybettiğini söyledi. Öte yandan Hamas liderlerinden Raid Saad, cumartesi günü İsrail’in Gazze’de aracını hedef alan saldırısında öldürüldü.

İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi amaçlayan planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalışmalar yürüttüğünü ve çok uluslu uluslararası gücün gelecek aydan itibaren bölgede göreve başlamasının planlandığını belirtti. İsrail Yayın Kurumu’na göre, ABD’li yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

İsrail Kanal 14 televizyonu, kasım ayının sonlarında yaptığı bir haberde, ABD’nin uluslararası istikrar gücünün Gazze’de konuşlandırılması için tarih olarak ocak ayının ortasını belirlediğini, nisan ayı sonunu ise bölgedeki silahsızlanma sürecinin tamamlanması için nihai takvim olarak öngördüğünü aktarmıştı. Kanal, bu hedeflerin gerçeklikten kopuk bir beklenti olduğunu ve sürecin yeniden ertelenebileceğini kaydetmişti.

El-Ehram Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde İsrail meseleleri uzmanı olan Mısırlı analist Dr. Said Ukkaşe, Hamas’ın ortaya koyduğu çerçevenin ikinci aşamada ilerleme ihtimalinin zayıf olduğunu gösterdiğini ve bunun daha fazla İsrail saldırısını tetikleyebileceğini savundu. Ukkaşe, bu tutumun, tehlikeli koşullar altında ilerleyen ikinci aşama yükümlülükleri öncesinde Hamas üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik ‘manevralar’ olduğunu ifade etti.

Hamas dosyasına odaklanan Filistinli siyaset analisti İbrahim el-Medhun ise İsrail’in anlaşmayı sabote etmeye yönelik tekrarlanan engellerine rağmen ikinci aşamaya geçilmesi ve uygulanmasının kaçınılmaz olduğunu dile getirdi. Silah meselesine ilişkin olarak Hamas’ın, Filistin iç kamuoyunda derinlemesine bir diyalog yürüttüğünü, Kahire’deki arabulucularla da şeffaf ve açık görüşmeler yaptığını belirten el-Medhun, tüm taraflarca kabul edilebilecek bir vizyonun şekillenebileceğini ve hareketin barış güçlerinin varlığına açık olduğunu söyledi.

Hamas’ın ortaya koyduğu bu çerçeveye arabulucuların henüz yorum yapmadığı bir ortamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati’nin, İngiliz mevkidaşı Yvette Cooper ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde Gazze’de geçici bir uluslararası istikrar gücünün konuşlandırılmasının önemini vurguladığını bildirdi. Abdulati, ateşkesin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve Trump planının ikinci aşamasına ilişkin yükümlülüklerin uygulanmasının önemine dikkat çekti.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) düzenlenen Sir Bani Yas Forumu’na katılımı sırasında konuşan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesinin gerekliliğini ve uluslararası istikrar gücünün oluşturulmasının önemini yineledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, cuma günü gazetecilere Gazze anlaşmasındaki gelişmelere ilişkin yaptığı açıklamada, “Barış anlaşmasının ikinci aşamasına yönelik olarak şu anda perde arkasında çok sayıda sessiz planlama yürütülüyor… Kalıcı ve sürdürülebilir bir barış sağlamak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

ABD’nin Wall Street Journal gazetesi, cumartesi günü yetkililere dayandırdığı haberinde, Trump yönetiminin Gazze Şeridi’nde istikrarı sağlamak amacıyla bir ABD’li generalin komutasında 10 bin askerden oluşan çok uluslu bir güç oluşturmayı hedeflediğini aktardı. Haberde, bazı ülkelerin, gücün görev kapsamının Hamas’ın silahsızlandırılmasını da içerebileceğine yönelik çekinceleri nedeniyle henüz asker göndermediği belirtildi.

Gazete ayrıca ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, Gazze’de konuşlandırılması planlanan bu güç için yaklaşık 70 ülkeden askerî veya mali katkı talebinde bulunduğunu, ancak yalnızca 19 ülkenin asker göndermeye ya da ekipman ve lojistik destek gibi farklı şekillerde katkı sunmaya istekli olduğunu yazdı.

Ukkaşe, Trump’ın 29 Aralık’ta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yapacağı görüşmede ikinci aşamanın başlatılması için baskı kuracağını öngörerek, İsrail’in bu aşamaya girmeyi kabul edeceğini ancak çekilmelerin uygulanmasına ilişkin müzakerelerin süresiz biçimde uzayabileceğini söyledi.

El-Medhun ise Kahire’nin İsrail kaynaklı engellerin farkında olduğunu ve anlaşmanın başarısızlığa uğramasına yol açabilecek muhtemel İsrail gerekçelerini ortadan kaldırmak için ikinci aşamaya geçişin hızlandırılmasını talep edeceğini ifade etti.


Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
TT

Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)

Tunus'un merkezindeki Kayravan şehrinde, cumartesi akşamı, polis ve gençler arasında art arda ikinci gece çatışmalar yaşandı.

Ailesinin ifadesine göre, çatışmalar bir kişinin polisin kovalamacası ve ardından kendisine yönelik şiddet sonucu ölmesinin ardından patlak verdi. Ölen kişinin akrabaları, ehliyetsiz motosiklet kullandığını ve bir polis aracı tarafından takip edildiğini söylüyor. Ardından dövülerek hastaneye kaldırılan adam, hastaneden kaçmayı başardı. Cumartesi günü geçirdiği kafa travması sonucu hayatını kaybetti.

Tunus'ta da yüzlerce kişi, muhalefet dernekleri ve partilerinin çağrısına yanıt olarak, dördüncü hafta üst üste başkentte "özgürlükleri savunmak ve Cumhurbaşkanı Kays Said'in politikalarını protesto etmek" amacıyla gösteri düzenledi.


Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
TT

Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)

Lübnan-İran ilişkileri çok hassas bir aşamaya geldi ve şu anda, İran liderliği kararını verip Lübnan işlerine müdahalesini durdurmadığı sürece, kontrolden çıkma ve önlenemez olumsuz sonuçlar doğurma riskiyle karşı karşıya. Önde gelen bir siyasi kaynak Şarku’l Avsat'a durumu böyle aktardı. İran'ın Beyrut'taki elçileri müdahaleyi reddederken, Lübnan'daki resmi makamlar müdahaleyi kanıtlayan delillere sahip olduklarını vurguluyor.

Kaynak, İran'ın müdahalesine örnekler verdi; bunlardan ilki, resmi davet olmadan elçilerin gelmesiydi ve resmi görüşmelerinin çoğunun, Hizbullah, Hamas ve İslami Cihad hareketlerinin önderliğindeki görüşmelerini haklı çıkarmak için siyasi bir kılıf sağlama bağlamında kaldığını vurguladı.