Esad'ın Arap Birliği'ne dönüşü dünya basınına nasıl yansıdı?

Suriye lideri, 12 yıl sonra Arap Birliği'ne yeniden katıldı

Esad'ın Arap Birliği'ne dönüşü ABD'den tepki topladı (SPA)
Esad'ın Arap Birliği'ne dönüşü ABD'den tepki topladı (SPA)
TT

Esad'ın Arap Birliği'ne dönüşü dünya basınına nasıl yansıdı?

Esad'ın Arap Birliği'ne dönüşü ABD'den tepki topladı (SPA)
Esad'ın Arap Birliği'ne dönüşü ABD'den tepki topladı (SPA)

Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın 12 yıl sonra Arap Birliği'ne yeniden katılması dünya basınının da gündemine girdi. 

Esad, Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde dün düzenlenen 32. Arap Birliği Liderler Zirvesi'ndeki konuşmasında, daima Arap dünyasının parçası olacaklarını belirtirken, diğer ülkelerin Suriye'nin içişlerine karışmaması gerektiğini söyledi. 

57 yaşındaki lider, Türkiye'nin Suriye'de "yayılmacı Osmanlı zihniyetiyle hareket ederek tehlike" yarattığını da savundu. 

Arap Birliği, iç savaş nedeniyle 12 Kasım 2011'de Suriye'nin üyeliğini askıya almıştı.

Birliğe üye ülkelerin dışişleri bakanları, 7 Mayıs'ta Mısır'ın başkenti Kahire'de düzenlenen Arap Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda, Suriye'nin ittifaka geri dönmesinde anlaşmaya varıldığını duyurmuştu.

BBC: Esad'ın savaşı kazandığını gösteren en net işaret

Birleşik Krallık'ın kamu yayımcısı BBC, Esad'ın yıllar sonra Arap Birliği'ne dönüşünün, "ülkesindeki savaşı kazandığını gösteren şimdiye kadarki en net işaret" olduğunu yazdı.

Haberde, Suriye'de 2011'de başlayan iç savaşta Esad karşıtı milisleri destekleyen Suudi Arabistan'ın Ortadoğu politikasını değiştirmek istediği, bunun için de Esad'la ilişkileri düzeltmeye ihtiyaç duyduğu belirtildi. 

Esad'ın Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman tarafından yakın şekilde karşılandığına da işaret edildi.

Analizde, Suriye'nin birliğe dönüşünde Captagon ticaretinin durdurulmasına yönelik çabaların da önemli rol oynadığına dikkat çekildi. Dünyadaki Captagon üretiminin yüzde 80'i Suriye'de gerçekleşiyor. Arap Birliği'ndeki ülkelerse bu uyuşturucunun yayılmasını durdurmaya çalışıyor.

Guardian: Ortadoğu'da dönüm noktası

BK'nin önde gelen gazetelerinden Guardian, Esad'ın Arap Birliği'ne geri dönüşünü "Ortadoğu'da bir dönüm noktası" diye niteledi. 

Analizde, Suriye liderinin hiçbir önkoşul olmadan birliğe kabul edildiğine dikkat çekilerek, bunun "Esad'ın dayanıklılığının ve acımasızlığının karşılığını aldığını gösterdiği" savunuldu. 

Haberde, Arap Birliği'nde Esad'ın dönüşünden memnun olmayan tarafların da bulunduğu hatırlatılarak, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Sani'nin konuşma yapmadan zirveden ayrıldığına işaret edildi. 

Atlantik Konseyi: Arap hükümetleri üç konuda ilerleme kaydetmek istiyor

Kuteybe İdlibi'nin ABD merkezli düşünce kuruluşu Atlantik Konseyi'nin sitesinde yayımladığı yazıda, Arap Birliği'ndeki ülkelerin, Esad'ı kabul ederek göçmenlerin geri gönderilmesi, Captagon ticaretinin engellenmesi ve Suriye'de iktidarın yeniden tesis edilmesi konularında ilerleme kaydetmeyi amaçladığı ifade edildi.

Birleşmiş Milletler verilerine göre yaklaşık 5,5 milyon Suriyeli savaştan kaçarak Türkiye, Lübnan, Ürdün, Irak ve Mısır'a gitti.

Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) adlı muhalif çatı örgütün ABD temsilcisi İdlibi, analizinde özellikle bu ülkeler için sığınmacıların geri gönderilmesinin ekonomik istikrarın sağlanması açısından öncelikli olduğu ifade edildi. 

Ayrıca Esad rejimine yılda 57 milyar dolar kazandıran Ortadoğu'daki Captagon ticaretinin de engellenmesinin amaçlandığı belirtildi. 

Esad'ın iktidarını tesis etmesinin ve iç savaşın sonlanmasının da talep edildiği yazıldı. Analizde, özellikle Suudi Arabistan ve Ürdün'ün, Türkiye'nin desteklediği Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ve çatı yapısını Türkiye'nin terör örgütü olarak kabul ettiği YPG'nin oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri'nin (SDG) ülkeden çekilmesini "üstü örtük şekilde talep ettiği" de savunuldu. SDG, ABD yönetimi tarafından da fonlanıyor.

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, zirvedeki açıklamasında "Şam hükümetiyle diyalog kurmak gerekiyor, bunu Batılı ortaklarımızla görüşeceğiz" demişti. 

The National: Pratik ve acil adımlar için yapıcı bir çağrı 

Birleşik Arap Emirlikleri'nde (BAE) yayımlanan The National gazetesinin haberinde, zirvede "Suriye krizinin çözülmesi ve ülkede birlikle egemenliğin korunması için pratik ve acil adımlar atılması çağrısı yapıldığı" belirtildi.

Analizde, zirve sonunda imzalanan Cidde Bildirisi'yle bu yönde yapıcı adımlar atılacağına dair teminat verildiği, görüşmelerde istikrar ve diyalog çağrılarının ön plana çıktığı ifade edildi.

Gulf News: Arap dünyasında ilerleme için önemli bir zirve

BAE'deki haber sitelerinden Gulf News da zirvede, "Arap dünyasında ilerleme ve refahın sağlanması için işbirliğinin öneminin vurgulandığını" yazdı. 

Analizde, BAE Devlet Başkan Yardımcısı Mansur Nahyan'ın Arap ülkeleri arasında diyalog çağrısına işaret edildi. Zirveyse "Suriye'nin mevcut zorlukların üstesinden gelerek istikrara kavuşması için önemli bir adım" diye nitelendi. 

TASS: Rusya, Ortadoğu'daki çözümün parçası

Rus devletine ait TASS haber ajansı, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in zirvedeki ülkelere gönderdiği mesajı ön plana çıkararak, "Rusya'nın Ortadoğu'daki sorunların çözümünü desteklediğini" yazdı.

Putin, dünkü mesajında "Rusya ve Arap ülkeleri arasındaki çok yönlü işbirliğinin daha da genişletilmesinin, ortak çıkarlarımıza uygun olduğuna inanıyoruz" demişti. 

TASS'ın bir başka haberindeyse Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen Safedi'nin, Almanya'nın önde gelen dergilerinden Der Spiegel'a söyleşisindeki "Rusya, Suriye'de istikrarı sağlayan bir unsur" sözleri aktarıldı.

Independent Türkçe, Reuters, BBC, Guardian, Atlantic Council, The National News, Gulf News, TASS



Hamas dört kadın esiri serbest bıraktı… Filistinli 200 mahkûmun serbest bırakılması bekleniyor

İsrailli kadın askerler Kızılhaç'a teslim edilirken (Reuters)
İsrailli kadın askerler Kızılhaç'a teslim edilirken (Reuters)
TT

Hamas dört kadın esiri serbest bıraktı… Filistinli 200 mahkûmun serbest bırakılması bekleniyor

İsrailli kadın askerler Kızılhaç'a teslim edilirken (Reuters)
İsrailli kadın askerler Kızılhaç'a teslim edilirken (Reuters)

Hamas, İsrail ile varılan takas anlaşması çerçevesinde serbest bırakılan dört İsrailli kadın esiri bugün Gazze'de yüzlerce Filistinlinin ve onlarca Hamas ve İslami Cihad savaşçısının toplandığı bir meydanda Uluslararası Kızılhaç Komitesi'ne (ICRC) teslim etti.

İsrail medyası, dört kadın esirin, bugün gerçekleşecek olan ikinci takas kapsamında 200 Filistinli mahkûmun serbest bırakılması karşılığında teslim alındığını bildirdi.

Serbest bırakılan dört İsrailli kadın esir şunlar: Danielle Gilboa, Karina Ariyev, Liri Albag ve Naama Levy. Kaçırıldıkları 7 Ekim 2023 tarihinde askerlik görevlerini yapmakta olan kadın askerler, ICRC'ye teslim töreninde askeri üniformalarıyla göründüler ve ICRC araçlarına doğru ilerlemeden önce bir podyuma çıkıp gülümsediler.

Geçtiğimiz hafta Hamas, her İsrailli esire karşılık 30 Filistinli mahkûmun serbest bırakılmasını öngören ateşkes anlaşması kapsamında ilk üç kadın esiri serbest bıraktı.

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'ndan savaşçılar sabah 09:30 sularında bir minibüsle alana gelirken, onları İslami Cihad Hareketi’nin silahlı kanadı Kudüs Seriyyeleri'nden savaşçılar izledi.

Hamas ayrıca, İsrail'in bugün serbest bırakacağı 200 Filistinli mahkûmun isimlerini yayınladı ve bunlardan 70'inin Gazze Şeridi ve Batı Şeria'dan sınır dışı edileceğini duyurdu. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre serbest bırakılan mahkûmların büyük çoğunluğu müebbet ve ağır hapis cezalarına çarptırılmış isimler.

Hamas'a bağlı Esirler Medya Ofisi bugün yaptığı açıklamada, Gazze anlaşması kapsamında bugün serbest bırakılması planlanan Filistinli mahkumların listesini inceledikten sonra bazı isimlerin yanlış olduğunu tespit ettiklerini bildirdi.

Kassam Tugayları Sözcüsü Ebu Ubeyde dün yaptığı açıklamada, hareketin ateşkes anlaşması kapsamında bugün dört İsrailli kadın esiri serbest bırakacağını duyurdu.

Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyeleri bugün Gazze şehrindeki bir meydanda dört İsrailli kadın esiri teslim alırken bir belge imzaladı. (Reuters)Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyeleri bugün Gazze şehrindeki bir meydanda dört İsrailli kadın esiri teslim alırken bir belge imzaladı. (Reuters)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi müzakereciler aracılığıyla ‘esirlerin isim listesini’ aldığını doğruladı.

Gazze Şeridi'nde tutulan İsrailli esirlerin ailelerinin oluşturduğu Esirler ve Kayıp Aileleri Forumu yaptığı açıklamada, ‘Daniel Gilboa, Karina Ariyev, Liri Albag ve Naama Levy'nin 477 günün ardından serbest bırakılmasını’ memnuniyetle karşıladıklarını belirtti. Açıklamada, “Bütün bir ulus onlar için savaştı ve ailelerinin kollarına dönmelerini sabırsızlıkla bekliyor” denildi.

Dört kadın esir, Hamas'ın 7 Ekim 2023'te İsrail'in güneyine düzenlediği Aksa Tufanı Operasyonu sırasında kaçırıldıklarında askerlik görevlerini yerine getiriyorlardı.

Gazze Şeridi'nde yürürlükte olan ateşkes anlaşması uyarınca takas kapsamında serbest bırakılacak Filistinli tutukluların sayısı açıklanmadı. İsrail Cezaevi Servisi (IPS) bazılarının Gazze Şeridi'ne, bazılarının da Batı Şeria'ya geri gönderileceğini duyurdu.

İsrail'den uyarı

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee X platformundan yaptığı açıklamada, anlaşmanın uygulanmasının yedinci gününün sabahında Gazze Şeridi sakinlerini, esirleri geri getirme anlaşmasını uygulamak için, sürtüşme ve yanlış anlamaları önlemek üzere tüm ayrıntılara dikkat etmeleri konusunda uyardı.

Açıklamada, “Mevcut tüm talimatlar halen yürürlüktedir ve anlaşmanın bir sonraki aşamasına geçişle birlikte yeni talimatlar yayınlanana kadar da yürürlükte kalacaktır. Gazze Şeridi'nde konuşlu güçlere yaklaşmak sizi riske atar. Gazze Şeridi'nin güneyinden kuzeyine veya Netzarim Koridoru’na doğru hareket etmek, İsrail ordusunun bölgedeki faaliyetleri ışığında tehlikeli olmaya devam etmektedir” ifadeleri yer aldı.

Hamas'a yakın bir Filistinli kaynak AFP'ye yaptığı açıklamada, Kassam Tugayları ve direniş gruplarının dört kadın esiri bugün serbest bırakacağını ve ICRC'nin üzerinde anlaşmaya varılan mekanizmaya göre kesin tarih ve teslim edilecekleri yer konusunda bilgilendirileceğini söyledi.

Ateşkes anlaşması uyarınca, üç aşamalı anlaşmanın ilk aşamasının altı hafta sürmesi ve yaklaşık bin 900 Filistinli tutukluya karşılık 33 esirin serbest bırakılması planlanıyor.

Hamas geçen hafta sonunda, İsrail hapishanelerinde tutuklu bulunan 90 Filistinli karşılığında üç esiri serbest bıraktı. An itibariyle ilk aşamada serbest bırakılacak esir sayısı 26. Serbest bırakılacak İsrailli esirlerin bir listesi teslim edildi, ancak serbest bırakılmaları için herhangi bir takvim belirlenmedi.

 Gazze Şeridi'nde Hamas tarafından tutulan esirlerin çizildiği bir duvar resmi (AP)Gazze Şeridi'nde Hamas tarafından tutulan esirlerin çizildiği bir duvar resmi (AP)

Hamas'ın 7 Ekim 2023 tarihinde İsrail topraklarında gerçekleştirdiği saldırı, İsrail tarafında çoğu sivil olmak üzere bin 210 kişinin ölümüyle sonuçlandı. Saldırı sırasında 251 kişi esir alındı. Bunlardan 91'i halen Gazze Şeridi'nde tutulmakta olup, İsrail ordusu 34'ünün ölü ya da kayıp olduğunu açıkladı.

Hamas başka esirlerinde öldürüldüğünü duyurdu. Ancak İsrail'den herhangi bir doğrulama gelmemesi ve herhangi bir kanıt sunulmaması, kalan esirlerin ailelerini belirsizlik ve endişe içinde bıraktı.

Tel Aviv'de dün akşam esirlere destek amacıyla düzenlenen gösteri sırasında, esirlerden birinin yeğeni olan Shahar Mor Zahiro, ‘diri ve ölü tüm esirlerin geri dönmesi’ çağrısında bulundu ve ilk aşamada hepsinin serbest bırakılması gerektiğini vurguladı.

“Son şansımız”

“Bu bizim son şansımız” diyen Shahar Mor Zahiro, birçok kişinin Netanyahu hükümetinin ilk aşama sona erdiğinde Gazze Şeridi'nde askerî harekâtı yeniden başlatacağından korktuğunu söyledi.

Hamas'a bağlı Sağlık Bakanlığı'na göre İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik savaşında çoğu sivil en az 47 bin 283 kişi hayatını kaybetti.

Pazar gününden bu yana birkaç olay dışında ateşkes genel olarak devam etti. Ancak Gazze Şeridi'nde yerinden edilen insanlar evlerine dönmek için can atarken, birçoğunun elinde enkazdan başka bir şey kalmadı.

AFP'ye konuşan yerinden edilmiş bir kadın, “Yıkım nedeniyle çadırlarımızı koyacak yerimiz yok” dedi.

Ateşkes bir haftadan kısa bir süre içinde binlerce tır insani yardımın bölgeye girmesine izin verdi.