Şam-Amman uluslararası yolunda yeni uzlaşı

Suriye resmi SANA ajansı, 2021'de Dera'nın Mehcah kasabasında önceki çözüm sürecine ilişkin görüntüleri yayınladı.
Suriye resmi SANA ajansı, 2021'de Dera'nın Mehcah kasabasında önceki çözüm sürecine ilişkin görüntüleri yayınladı.
TT

Şam-Amman uluslararası yolunda yeni uzlaşı

Suriye resmi SANA ajansı, 2021'de Dera'nın Mehcah kasabasında önceki çözüm sürecine ilişkin görüntüleri yayınladı.
Suriye resmi SANA ajansı, 2021'de Dera'nın Mehcah kasabasında önceki çözüm sürecine ilişkin görüntüleri yayınladı.

Suriye rejimi, ülkenin güneyindeki Dera'da uzlaşma anlaşmasına tabi bölgelerden, aranan kişilerle yeni uzlaşılar yapılmasını talep ediyor. Bu uzlaşılar, Deraa'nın kuzey kırsalındaki Mahcah kasabası ve Deraa'nın doğu kırsalındaki en-Naime, Um el-Mayazin ve Nasib gibi, Şam ve Amman'ı birbirine bağlayan uluslararası karayolu üzerindeki bölgeleri hedefliyor.

Bu yerleşimlerde yeni olanın, Suriye rejiminin, Rus tarafının desteklediği ve askeri istihbarat birimine bağlı sekizinci Tugay yerleşim gruplarının unsurları ve liderleri de dahil olmak üzere, yeni yerleşimlerin kapsadığı kasaba ve köylere isteyenlerin isimlerini göndermek olduğuna dikkat çekiliyor.

Şam ve Amman'ı birbirine bağlayan uluslararası yol üzerinde bulunan Dera'nın kuzey kırsalındaki Mahcah kasabasından kaynaklar Şarku'l Avsat’a yaptıkları açıklamada, Kasabadaki yerel meclis, onlar için belediye binasında bir uzlaşı merkezi açtıktan sonra, kasabada yeni uzlaşılar yapmak için 29 kişiden oluşan bir liste dağıttığını bildirdi. Rejim, bölgedeki eski muhalif grupların 2018 uzlaşılarından sonra kurulan ve Rus tarafının desteğinden yararlanan sekizinci Tugay unsurları da dahil olmak üzere sahip oldukları bir dizi bireysel silahı teslim etme çağrısında bulundu.

Kaynak, Suriye rejiminin, kendilerine yönelik doğrudan bir suçlama olmamasına rağmen ilgili kişilerden yeni uzlaşıyı yürütmelerini talep ettiğini açıkladı. Kaynağa göre bunların arasında uzlaşı sürecini üç kez tamamlamış kişiler var. Bunlardan biri de özel gereksinimli.

Söz konusu kişilerin çoğu 2018'den bu yana herhangi bir yerel fraksiyona bağlı olmayan siviller haline geldi. Ancak, rejim o yıl bölgenin kontrolünü ele geçirmeden önce Dera'nın doğusundaki Busra el-Şam şehrinde 8. Tugay Askeri İdaresi'ne bağlı 8. Tugay mensupları (8 kişi) hariç hepsi eski muhalif gruplar arasındaydılar ve bir kısmı insani yardım alanlarında çalıştı.

Kaynak, rejimin, Suriye olaylarının başlamasından bu yana ve 2018'deki ilk uzlaşma anlaşmasının ardından oluşturduğu ve silahlandırdığı halk komitelerinin üyeleri ve liderleri ile yerel güvenlik gruplarının sunduğu çözüm önerilerini görmezden geldiğine dikkat çekti.

Dera şehrinde el-Kasm lakaplı Mustafa el-Mesalme grubu ve Dera'nın doğu kırsalındaki Imad Ebu Zureuk grubu gibi bölge halkından yerel silahlı gruplar olmalarına rağmen, güvenlik güçlerine bağlı, ihlal ve uyuşturucu kaçakçılığı yapmakla suçlanıyorlar.

Dera'nın kuzey kırsalındaki Mahcah kasabası, Dera vilayetinin geri kalan şehir ve kasabalarında olduğu gibi, bir güvenlik kaosuna ve istikrarsızlığa tanık oluyor. Suriye rejiminin üyeleri ve merkezleri ile güvenlik servislerine bağlı halk komitelerinin üyeleri defalarca hedef alındı. Bunlardan sonuncusu geçtiğimiz salı günü kasabadaki halk komitelerinin bir üyesine suikast girişimi oldu. Bu, halk komitesi grupları arasında bir gerilim durumu ve seferberliğe yol açtı.

Son birkaç gün içinde, Deraa'nın doğu kırsalındaki en-Naime, Um el-Mayazin kasabaları gibi, uluslararası karayolu üzerinde bulunan Deraa'nın doğu kırsalındaki birçok köy ve kasabada uzlaşılar gerçekleşti.

Rejim ile Dera'nın doğu ve batı kırsalından ileri gelenler arasındaki son müzakereler hakkında bilgi sahibi olan kaynaklar, 2018 yılının Temmuz ayında Dera ve Kuneytra'da imzalanan ilk uzlaşma anlaşmasına giren alanların çoğunu içeren yeni uzlaşma bölgeleri için hazırlıkların sürdüğünü belirtti.

Güvenlik Komitesi geçtiğimiz günlerde aranan kişilerin ve silahların çoğalmasını azaltmak ve uzlaşma anlaşması kapsamına giren kasaba ve köylerden silahlı tezahüratların kaldırılması için yeni uzlaşılar yapılmasını talep etti.

Kaynak, Güvenlik Komitesi’ne göre arananların bulunduğu bölgenin arananların isimlerini, bazılarının sahip olduğu silahları teslim etme ve Suriye devletine karşı düşmanlıklara geri dönmemek veya ona karşı eylemlerde bulunmamak için imza atacağını da sözlerine ekledi.

Kaynak, askerlikten kaçanların, askeri hakimden onları askeri firar cezasından muaf tutma kararı ve askeri birliklerine geri dönmeleri için bir tarih alacağını söyledi.

Buna göre askerliğini yapmayanlara 6 ay süre verilecek ve askerlik yapmama cezası kaldırılacak. 8'inci Tugay da dahil olmak üzere uzlaşı gruplarının mensuplarının durumlarının çözüme kavuşturulması süreci yürütülecek ve bölgede bulunan muhalif gruplarla daha önceki katılımları nedeniyle kendilerine dayatılan güvenlik talepleri de geri çekilecek. Bunun yanı sıra silah bulundurmaları, bağlı oldukları Suriye askeri otoritesi ile düzenlenecek.

Şarku'l Avsat’a konuşan eski muhalefet lideri, son uzlaşma tekliflerinin bölgeyi (Ürdünlülerin) özellikle Şam - Amman Uluslararası Otoyolu üzerinde bulunan köyler ve kasabaları düzenlemek amacıyla sunulduğunu öne sürdü. Son iki ay içerisinde Suriye polis güçlerini ve güvenlik birimlerini hedef alan güvenlik olaylarının yaşandığı bu uluslararası yolda olduğu gibi Naime, Um el-Mayazin, Mahcah ve Nasib kasabalarında da benzer durumların meydana geldiğini belirtti.

Yeni uzlaşma, şartları, maddeleri ve özellikleri açısından önceki uzlaşmalardan farklı olmadığı gibi, muhtemelen Dera'daki rejim tarafından, Arap ülkeleriyle olan anlaşmalarına bağlı olduğunu göstermek için bir ilk adım olarak takip edilebilecek bir yöntem olarak düşünülüyor. Bu, mayıs ortasında Amman'daki Arap Dışişleri Bakanları Toplantısı'nın son bildirisinde belirtilen anlaşmaya göre, binlerce mültecinin Ürdün'den geri dönüşü için koşulları sağlamak amacıyla gerçekleştiriliyor.

Muhalif lider, 2018 yılından bu yana, Suriye'nin güneyindeki Dera ilinde, Rusya'nın himayesinde muhaliflerle Suriye rejimi arasında birçok uzlaşma anlaşması imzalandığını aktardı. Bu anlaşmaların, Suriye'deki olayların ve 2011'de bölgede Suriye rejimine karşı yapılan eylemlerin patlak vermesinden sonra gerçekleştiğini söyledi.

Söz konusu uzlaşmalar her seferinde benzer maddeler içeriyordu. Bu maddeler arasında silahların teslim edilmesi, uzlaşmayı reddeden silahlı grupların bölgeden çekilmesi, hükümet hizmetlerinin yeniden sağlanması ve yol, okul ve hastane gibi kamu tesislerinin bölgede yeniden inşa edilmesi yer alıyordu.

Dera'da dört uzlaşma gerçekleştirilmesine rağmen, anlaşmalar tam olarak uygulanmadı. Taraflar arasında sürekli karşılıklı suçlamalarda bulunulması, bölgenin güvenliğini ve istikrarını sarsan birçok güvenlik olayının meydana gelmesine neden oldu. Günlük olarak, rejim unsurlarına ve subaylarına yönelik saldırılar ve suikastlar ile eski muhalif grupların üyeleri ve liderlerine yönelik saldırılar gerçekleşti. Ayrıca, uyuşturucu tacirleri ve satıcılarına yönelik saldırılar da meydana geldi. Bununla birlikte yerel halkın hizmet ve yaşam koşulları iyileşmedi, hizmetlerin bölgelere etkili bir şekilde geri dönmediği görüldü.



Hamas lideri: Gazze'de 5 günlük ateşkes yönündeki iddialar reddedildi

Hamas, Gazze Şeridi'nde 5 günlük ateşkes teklifinin kabul edilemez olduğunu söyledi (AFP)
Hamas, Gazze Şeridi'nde 5 günlük ateşkes teklifinin kabul edilemez olduğunu söyledi (AFP)
TT

Hamas lideri: Gazze'de 5 günlük ateşkes yönündeki iddialar reddedildi

Hamas, Gazze Şeridi'nde 5 günlük ateşkes teklifinin kabul edilemez olduğunu söyledi (AFP)
Hamas, Gazze Şeridi'nde 5 günlük ateşkes teklifinin kabul edilemez olduğunu söyledi (AFP)

Hamas lideri Usame Hamdan dün yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'nde beş günlük ateşkes teklifinin kabul edilemez olduğunu belirterek, hareketin aynı zamanda savaşı durdurmakla da ilgilendiğini vurguladı.

Lübnan'ın Al-Mayadeen TV'sine konuşan Hamdan, ABD'nin Gazze'de ateşkes anlaşması için yaptığı son teklifin, son ABD başkanlık seçimlerinden önce yapıldığına dikkat çekerek, “Biz halkımıza yönelik saldırganlığı durdurmakla ilgileniyoruz ve beş günlük bir ateşkesten bahsedip sonra savaşa geri dönmek bu talebi karşılamaz” dedi.

Hamdan şöyle devam etti: “İsrail, direnişin elindeki esirleri geri almak ve direnişin teslim bayrağını çekmesini ve ardından savaşı durdurup durdurmayacağına karar vermesini istiyor.”

Gazze'de devam eden çatışmalar ışığında esirlerin durumuyla ilgili olarak Hamdan şunları söyledi: “Hiç kimse esirlerin durumu ve statüsü hakkında bir şey söyleyemez. Gazze'de devam eden bir savaş var ve eğer esir alınan direnişçilerden haber alınamıyorsa, İsrailli esirlerden de haber alınamıyor. İsrailli tutsaklarla ilgilenen bir direnişçi şehit olursa, onlarla ilgilenen kişiyi kaybettiklerinde hayatları tehlikeye girer.”

İsrail ile Hamas arasında ateşkes anlaşmasına varmak için Mısır, Katar ve ABD'nin himayesinde yürütülen birçok müzakere turu, geçen yıl Kasım ayında varılan bir haftalık ateşkes haricinde çöktü.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre bu ayın başlarında Katar, Hamas ve İsrail'e, görüşmelere yeniden başlamak için “hazır olduklarını ve ciddiyetlerini” gösterene kadar arabuluculuk çabalarını askıya alacağını bildirdi.

Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki başkan vekili Halil El Haya bu ayın başlarında yaptığı açıklamada, ABD'nin son ateşkes önerisinin “savaşı durdurmaktan ya da yerinden edilmiş insanların geri dönmesinden değil, sadece bazı İsrailli mahkumların geri dönmesinden bahsettiğini” söyledi. El Haya sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu saldırganlığın durmasını istiyoruz ve herhangi bir mahkûm takası gerçekleşmeden önce durması gerekiyor.”