Tunus Seçim Komisyonu’ndan Cumhurbaşkanı Said’in siyasi rotasına yönelik adım

Tunus Cumhurbaşkanı Said, oyunu başkentte kullandı. (AFP)
Tunus Cumhurbaşkanı Said, oyunu başkentte kullandı. (AFP)
TT

Tunus Seçim Komisyonu’ndan Cumhurbaşkanı Said’in siyasi rotasına yönelik adım

Tunus Cumhurbaşkanı Said, oyunu başkentte kullandı. (AFP)
Tunus Cumhurbaşkanı Said, oyunu başkentte kullandı. (AFP)

Tunus Seçim Komisyonu, yerel seçim bölgelerinin kapsamını belirleme yönünde ulusal bir proje başlatıldığını duyurdu. Gelişme, seçmen kütüğünü güncelleme çabalarıyla aynı zamanda kaydedildi. Bu adım, yurtdışındaki yedi seçim dairesindeki kontenjanların doldurulması için yapılacak kısmi genel seçimlere hazırlık, ayrıca birinci meclise ek olarak Bölgeler ve İdareler Konseyi adlı ikinci bir meclis odası için seçimlerin yapılması çerçevesinde atıldı.

Tunus Yüksek Seçim Kurulu Sözcüsü Muhammed et-Tilili el-Mansuri, 140 çalışma grubunun oluşturulduğunu duyurdu. Bu grubun Seçim Komisyonu, İçişleri Bakanlığı, Ulusal Haritalama ve Uzaktan Algılama Merkezi, Ulusal İstatistik Enstitüsü, Yerel Seçim Bölgelerinin Bölgesel Tespiti için Ulusal Proje’nin uygulanmasıyla ilgili tüm bölgesel idarelerden temsilcileri içerdiğini de ekledi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre söz konusu projenin 2 bin 85 dekanlık (yerel bölge bölümü) dahilinde 2 bin 155 seçim bölgesinin oluşturulmasına yol açması bekleniyor. Sınırlarının idari ve bölgesel meclis seçimlerine hazırlanıldığı sırada resmi ve doğru bir şekilde belirlenmesi hedefleniyor.

Fotoğraf Altı: Tunus’ta önceki seçim kampanyası süresince ülkenin birçok yeri adayların posterleri ile kaplandı. (AFP)
Tunus’ta önceki seçim kampanyası süresince ülkenin birçok yeri adayların posterleri ile kaplandı. (AFP)

Mansuri, önceden belirlenmiş bir takvime göre bu ekiplerin saha çalışmalarının tüm eyaletlerde ve yerel bölgelerde eş zamanlı olarak başladığını bildirdi. Böylece yerel meclis seçimlerinin düzenlenmesine, bölge meclisleri ve il meclislerinin bileşimine hazırlık yapıldığını, Tunus'u siyasi krizinden, bir önceki rejimin kontrolünden çıkarmak için 2021'den beri Cumhurbaşkanı Kays Said tarafından önerilen siyasi gidişatın uygulanması için çaba gösterildiğini vurguladı.

Tunus Seçim Komisyonu Yurtdışı Seçim Operasyonları Direktörü Cihad el-Avadi ise birinci ve ikinci turlarda 154 milletvekili çıkaran Tunus Parlamentosu'ndaki boşluğu doldurmak ve seçim sürecini tamamlamak için yürütülen yoğun hazırlıklar kapsamında Paris'teki Tunus Büyükelçiliği temsilcileriyle bir araya geldi. Parlamento seçimlerine aday olma yolunda 400 tavsiyenin toplanması ihtiyacı başta olmak üzere çeşitli zorluklar nedeniyle bu seçim bölgelerinde hiçbir Tunuslunun yarışmaması nedeniyle yedi milletvekili eksik kalmıştı.

Terörle Mücadele Ulusal Komitesi bünyesinde Terör Finansmanının Önlenmesine İlişkin Birleşmiş Milletler Kararlarını Etkinleştirme Birimi Başkanı Zafir bin Hamide, terör suçlarıyla bağlantılı yerel kişi ve kuruluşlar listesinin 154 kişi sonrasında şu an 141 gerçek ve tüzel kişinin yer aldığını söyledi. Mali kredilerden dondurulan fonların değerinin ise 650 bin Tunus dinarı (yaklaşık 216 bin dolar) sınırına ulaştığını da sözlerine ekledi.

Hamide perşembe günü Sousse şehrindeki Gümrükler Genel İdaresi yöneticileri yararına düzenlenen bir eğitim kursunun oturum aralarında Tunus haber ajansı TAP’a yaptığı açıklamada, Ulusal Terörle Mücadele Komitesi'nin ölüm neticesinde 13 kişinin geçersiz sayılması kararı verdiğini açıkladı. Bu eğitimlerin finansal olan ve finansal olmayan kurumlara ve 2015 yılında çıkarılan terörle mücadele ve kara para aklanmasının önlenmesine ilişkin kanunun uygulanmasıyla ilgili tüm yapılara yönelik olduğunu açıklayan Hamide, bu kursların, Tunus'un Mali Eylem Görev Gücü tarafından 2025'te tabi tutulacağı karşılıklı değerlendirmeye hazır olunması çerçevesinde yer aldığını kaydetti.

Söz konusu kursların, Mali Eylem Görev Gücü'nün 40 tavsiyesinin tamamına uyulmasını sağlama çerçevesinde düzenlendiğini belirten Hamide, uygulamayla ilgili kişilerin kapasitelerine yönelik desteğin, Kasım 2018'de ulusal mali yaptırımlar sisteminin kurulması ardından başladığını belirtti.

Terör finansmanının ve kitle imha silahlarının yayılmasının önlenmesine ilişkin BM kararlarının uygulanmasını izleyen kanun koyucunun dayandığı Terörle Mücadele Komitesi tarafından verilen fonların dondurulmasına ilişkin ilk karar bu tarihte verilmişti.



Hızlı Destek Kuvvetleri El Faşir üzerindeki kontrolünü duyurdu

El Faşir'den Tawila kasabasındaki kamplara yerleşen yerinden edilmiş aileler (Mülteciler ve Yerinden Edilmiş Kişiler Koordinasyonu Facebook hesabı)
El Faşir'den Tawila kasabasındaki kamplara yerleşen yerinden edilmiş aileler (Mülteciler ve Yerinden Edilmiş Kişiler Koordinasyonu Facebook hesabı)
TT

Hızlı Destek Kuvvetleri El Faşir üzerindeki kontrolünü duyurdu

El Faşir'den Tawila kasabasındaki kamplara yerleşen yerinden edilmiş aileler (Mülteciler ve Yerinden Edilmiş Kişiler Koordinasyonu Facebook hesabı)
El Faşir'den Tawila kasabasındaki kamplara yerleşen yerinden edilmiş aileler (Mülteciler ve Yerinden Edilmiş Kişiler Koordinasyonu Facebook hesabı)

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) dün, Sudan'ın batısındaki Kuzey Darfur Eyaleti'nin başkenti el Faşir'in kontrolünü, Sudan ordusuyla stratejik şehirdeki en çetin çatışmanın ardından tamamen ele geçirdiklerini açıkladı. HDK dün erken saatlerde, ordunun şehirdeki son kalesi olan 6. Piyade Tümeni'ni ele geçirdiklerini duyurdu.

Karadaki bu gelişme, HDK tarafından elde edilen en önemli askeri zaferi temsil ediyor, ancak ordudan konu hakkında henüz resmi bir açıklama yapılmadı.

El Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu (yerel bir insan hakları grubu), Altıncı Piyade Tümeni komutanının yakalanmasıyla ilgili bilgilerin yayılmasının ardından, "tüm ordu ve ortak kuvvet komutanlarının güvende olduğunu ve çatışmaları El Faşir içinden yönettiğini" açıkladı. Şarku'l Avsat'ın görüştüğü el Faşir'deki yerel kaynaklar, "çatışmaların devam ettiğini" ifade etti.


UNIFIL: Güney Lübnan'da devriyelerimizden biri İsrail güçlerinin saldırısına uğradı

Güney Lübnan'da bir UNIFIL devriyesi (EPA)
Güney Lübnan'da bir UNIFIL devriyesi (EPA)
TT

UNIFIL: Güney Lübnan'da devriyelerimizden biri İsrail güçlerinin saldırısına uğradı

Güney Lübnan'da bir UNIFIL devriyesi (EPA)
Güney Lübnan'da bir UNIFIL devriyesi (EPA)

Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü (UNIFIL), dün yaptığı açıklamada, İsrail'e ait bir insansız hava aracının (İHA), Lübnan'ın güneyindeki Kfar Kila kasabası yakınlarında bulunan devriyelerinden birinin yakınına bomba attığını, gücün personeline veya ekipmanına herhangi bir can kaybı veya hasar verilmediğini belirtti.

UNIFIL açıklamasında, bir İsrail İHA’sının Kfar Kila kasabası yakınlarındaki devriyesine yaklaşarak bir bomba bıraktığını, ardından bir İsrail tankının barış güçlerine ateş açtığını ifade etti.

UNIFIL, İsrail ordusunun bu eylemlerini "BM Güvenlik Konseyi'nin 1701 sayılı Kararı'nı ve Lübnan egemenliğini ihlal ve barış güçlerinin emniyet ve güvenliğine saygısızlık" olarak değerlendirdi.


Mısır'ın Gazze'de kurulacak istikrar gücüne liderlik etme olasılığı risklerle dolu

Görsel: Al Majalla
Görsel: Al Majalla
TT

Mısır'ın Gazze'de kurulacak istikrar gücüne liderlik etme olasılığı risklerle dolu

Görsel: Al Majalla
Görsel: Al Majalla

Amr İmam

ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze Şeridi'ne yönelik planının ikinci aşaması kapsamında, Ortadoğu’yu istikrara kavuşturmakla görevli uluslararası gücün başına geçmesi en olası aday Mısır gibi görünüyor. Kahire için, diğer Arap ve İslam ülkelerinden birimlerin de dahil olması beklenen bu güce katılmak ve hatta liderliğini üstlenmek, karmaşık güvenlik, ekonomi ve jeopolitik meselelerin atılmasını gerektirdiği zorunlu bir adım.

ABD ve Avrupa tarafından desteklenen ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nden (BMGK) yetki alacak olan bu güç, İsrail ile Hamas arasında ateşkesin ardından beklenen yeniden inşa çabalarının temel direği olacak. Bu güç, İsrail güçlerinin Gazze’den çekildiği bölgelerde güvenliği sağlamak, Hamas başta olmak üzere silahlı grupları silahsızlandırmak ve geçici bir Filistin hükümetinin kurulmasını kolaylaştırmak gibi önemli görevleri üstlenecek. Öte yandan Kahire ve Tel Aviv arasında keskin bir anlaşmazlık söz konusu. İsrail Başbakan Binyamin Netanyahu’nun açıkça belirttiği gibi İsrail, Filistin Yönetimi’nin savaş sonrası Gazze’de herhangi bir rol üstlenmesini kategorik olarak reddediyor.

gsdf
Arap Birliği'nin Kahire, Mısır'daki genel merkezi, 30 Nisan 2023 (Reuters)

Gazze’nin güneyindeki Refah’ta 19 Ekim’de Hamas’tan olduğu düşünülen silahlı kişiler ile orada konuşlanmış İsrail güçleri arasında çıkan çatışmalar, Hamas’ın üst düzey liderlerinin savaşçılarını kontrol etme yeteneğinin azaldığını ortaya koydu.

Ancak, Gazze’nin çalkantılı tarihi, Mısır'ın iç durumunun kırılganlığı ve iç içe geçmiş bölgesel manzaranın karmaşıklığı göz önüne alındığında, Kahire’nin istikrar gücüne liderlik yapması, onu bazı güvenlik, siyasi, ekonomik ve sosyal risklerle karşı karşıya getirebilir.

Uzun soluklu bir katılım

İsrail güçlerinin çekilmesi ve Hamas’ın silahlarının imha edilmesinin ardından Gazze’de bir güvenlik boşluğu oluşması muhtemel. Bu boşluk, istikrar gücü –özellikle de bu gücün belkemiğini oluşturması beklenen Mısır birlikleri– Hamas'ın kalıntıları ve muhtemelen daha sonra ortaya çıkabilecek yeni gruplar da dahil olmak üzere silahlı gruplara karşı açık operasyonlar düzenlemeye itebilir.

Hamas, savaş sırasında İsrail ile iş birliği yaptığından şüphelenilen ailelerle hesaplaşmaya başladığından, savaşın ardından şimdiden kaos yaşanmaya başladı. Gazze’nin güneyindeki Refah’ta 19 Ekim’de Hamas’tan olduğu düşünülen silahlı kişiler ile orada konuşlanmış İsrail güçleri arasında çıkan çatışmalar, Hamas’ın üst düzey liderlerinin savaşçılarını kontrol etme yeteneğinin azaldığını ortaya koydu. Saldırı, Hamas liderliği tarafından emredilmedi, ancak örgütsel direktiflerin kapsamı dışında hareket eden saha ajanlarının inisiyatifiyle gerçekleştirildi. Bu durum, sahadaki düzensizliği ve hareket içindeki iç disiplinsizliği yansıtıyor.

İsrail ordusunda kayıplara yol açan bu çatışmaların ardından Hamas, sorumluluğu reddetmek ve ateşkes ihlaline karışmadığını kanıtlamak amacıyla, mart ayından bu yana o bölgedeki savaşçılarla temas kurmadığını hemen açıkladı. Gazze’deki güvenlik boşluğu, özellikle de Hamas'ın tamamen silahsızlandırılması durumunda zamanla daha da genişleyecek gibi görünüyor. Öyle ki bu olasılık geniş çaplı şüpheler uyandırıyor.

xscdfrg
Ateşkesin yürürlüğe girmesinden bir gün sonra, 11 Ekim 2025 tarihinde Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Gazze şehrinde yıkımın ortasında yürüyen insanlar (AFP)

Bazı işaretler, Hamas’ın doğrudan iktidarı ele almadan silahlarını elinde tutma ve gölgede faaliyet gösterme konusunda Hizbullah modelini benimseyebileceğini düşündürüyor. Bu da özellikle Hamas ile çatışmaya girmeye, Filistinli gruplar arasındaki iç çatışmaları durdurmak için müdahale etmeye veya olası İsrail müdahalelerini engellemeye zorlanırsa, bu gücün misyonunun geçici bir rolden uzun vadeli ve maliyetli bir müdahaleye dönüşebileceği anlamına geliyor.

Kaosun Sina Yarımadası’na doğru yayılması korkusu

Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı analize göre Gazze'nin Mısır'ın kuzeydoğusunda bulunan ve İsrail ile sınır komşusu olan Sina Yarımadası'na yakınlığı, riskleri daha da artırıyor. Filistin topraklarındaki karışıklıklar, 2021 yılında Mısır silahlı kuvvetleri ve polisi tarafından ortadan kaldırılmadan önce Sina Yarımadası’nda faaliyet gösteren DEAŞ üyeleri de dahil olmak üzere aşırılıkçıların sınır ötesi saldırılarını körükleyebilir.

Bu tür olası saldırılar, DEAŞ’ın Sina'daki uyuyan hücrelerini uyandırabilir ve bu durum Mısır'ın terörle mücadele çabalarını zora sokup askeri kayıplara uğratabilir. Tüm bu endişeler, Kahire'yi Gazze'de savaşın patlak vermesinden bu yana son iki yıl içinde Sina'da bazı önlemler almaya itti. Bu önlemler arasında, bölgeye, özellikle de Gazze ile 12 kilometrelik sınır boyunca daha fazla Mısırlı asker konuşlandırılması da yer alıyor. Bu askeri konuşlandırma, Mısır'ı 1979 tarihli İsrail-Mısır Barış Antlaşması’nı özellikle de o bölgede izin verilen asker sayısına getirdiği kısıtlamaları ihlal etmekle suçlayan Tel Aviv ile gerginliklere kapıyı araladı.

Gazze’den Sina’ya yayılan şiddet aynı zamanda savaş sonrası dönemde Mısır’ın güvenlik ve askeri müdahalesine karşı halkın öfkeli tepkisine yol açacaktır. Mısırlılar savaş sırasında Filistin davasına güçlü bir sempati gösterirken, Gazze krizi toplumsal bölünmeleri derinleştirdi ve Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin imajını güçlendirdi.

Ancak bazı çevrelere göre Mısır’ın Batı yanlısı olarak kabul edilen ve Filistinli grupları silahsızlandırmaya için çalışan bir gücün liderliğini üstlenmesi, İsrail veya ABD ile ‘iş birliği’ olarak görüleceğine şüphe yok. Bu durum, protestolara veya kargaşaya yol açabilir ve Müslüman Kardeşler (İhvan-ı Muslimin) gibi grupların Filistin davasını istismar etmesine veya gösterilere müsamaha göstermeyen Kahire için durumu daha da karmaşık hale getirebilir. Bu da genel olarak Mısır rejiminin istikrarını tehdit eden ideolojik zorlukları yeniden canlandırabilir.

Artan mali yük

Bir başka endişe kaynağı ise, bu gücün hedeflerine ulaşamaması durumunda, bu gücün lider ülkesi olan Mısır’ın günah keçisi haline gelmesi. Bu durum, Kahire’nin Arap dünyasındaki ve uluslararası arenadaki itibarını zedeleyecek ve Gazze'deki savaşın sonuçlarından halen mustarip olan Mısır’a ek ekonomik baskılar getirecek. Bu sonuçlar, turizm sektöründe ciddi kayıplar ve ülkenin ihracat, doğrudan yabancı yatırımlar, yurtdışındaki Mısırlıların havaleleri ve turizmden sonra en büyük beşinci döviz kaynağı olan Süveyş Kanalı’ndan elde edilen gelirlerde önemli bir düşüş olarak kendini gösterdi.

Gazze’deki istikrar gücü için finansman kaynakları hala belirsizliğini koruyor, ancak bu kaynağın bölgesel ve uluslararası bağışçılardan sağlanması bekleniyor. Ancak Mısır bu fonlamaya katkıda bulunursa, bu katkı sadece güce katılan kuvvetlerinin masraflarını karşılamakla sınırlı olsa bile, zaten Sina'daki operasyonların yükü altında ezilen ordunun bütçesi üzerindeki baskı artacak ve borçların karşılandığı fon, altyapı, eğitim ve sağlık gibi hayati öneme sahip alanlardan kaynaklar başka yerlere aktarılacak.

Uluslararası bağışçılar geçici destek sağlayabilir, ancak küresel ilginin azalması Mısır’ı yeniden inşa veya lojistik hizmetlerin sağlanması için artan maliyetleri tek başına üstlenmek zorunda bırakabilir. Bu durum, Kahire’nin Filistinlilerin Sina'ya kitlesel göçü konusundaki endişelerini daha da derinleştirecek.

Korkular henüz bastırılmış değil

Başkan Trump’ın Gazze’deki savaşı sona erdirmek için hazırladığı yeni plan, bu savaşın vurduğu bölgedeki kontrolü ele geçirme ve bölge halkını Mısır ve Ürdün'e yerleştirme projesini fiilen rafa kaldırmış olsa da en azından Mısır'da yerinden edilme korkusu hala devam ediyor. Sina Yarımadası ve Gazze arasındaki Refah sınır kapısının yeniden açılması olasılığı, Gazze Şeridi yeniden inşa edilip yaşanabilir hale gelene kadar Mısır’ın Gazze nüfusunun bir kısmını geçici olarak Sina’da barındırması yönünde çağrılara yol açacaktır. Gazze'den Sina’ya mülteci akını, Mısır'ın kaynaklarını zorlayacak ve ekonomik durumu daha da kötüleştirecek.

Bu, Mısır’ın en büyük kabusunun gerçeğe dönüşeceği, yani Gazze sakinlerine kapılarını açmak zorunda kalacağı anlamına geliyor. Eğer bu gerçekleşirse, Gazze krizi tamamen Mısır'ın omuzlarına binecek ve Mısır bu krizi tek başına çözmek zorunda kalacak.

Tüm bu zorluklara rağmen Mısır’ın ilerlemekten başka seçeneği yok, çünkü güvenli ve yaşayabilir bir Gazze, bağımsız bir Filistin devleti kurma gibi daha geniş bir hedefin öncesinde, öncelikle Mısır'ın ulusal güvenlik çıkarlarına hizmet ediyor.

Bütün bu faktörler göz önüne alındığında, Mısır’ın Gazze’deki istikrar gücünün liderliği, diplomatik etki ve potansiyel yardım akışı sağlamasına rağmen, yüksek riskli bölgesel ve uluslararası ortamda potansiyel kazançlardan daha ağır basan ciddi risklerle dolu olduğu kesin olarak söylenebilir.

Ancak bütün bu zorluklara rağmen Mısır’ın ilerlemekten başka seçeneği yok, çünkü güvenli ve yaşayabilir bir Gazze, bağımsız bir Filistin devleti kurma gibi daha geniş bir hedefin öncesinde, öncelikle Mısır'ın ulusal güvenlik çıkarlarına hizmet ediyor.