Moritanya'da halk gözaltında ölüm üzerine sokağa döküldü

Pazartesi günü Nuakşot'un bazı sokaklarında gerçekleşen öfkeli protestolara dair sosyal medyada dolaşan bir görüntü
Pazartesi günü Nuakşot'un bazı sokaklarında gerçekleşen öfkeli protestolara dair sosyal medyada dolaşan bir görüntü
TT

Moritanya'da halk gözaltında ölüm üzerine sokağa döküldü

Pazartesi günü Nuakşot'un bazı sokaklarında gerçekleşen öfkeli protestolara dair sosyal medyada dolaşan bir görüntü
Pazartesi günü Nuakşot'un bazı sokaklarında gerçekleşen öfkeli protestolara dair sosyal medyada dolaşan bir görüntü

Pazartesi akşamı, Moritanya'nın başkent Novakşot ve Nouadhibou şehirlerinin bazı mahallelerinde öfkeli gençler ve çevik kuvvet polisi arasında çatışmalar patlak verdi. Polis memurları cinayete karıştı.

Öfkeli gençler lastikleri ateşe verdi ve polis memurlarına taş atarken bazı sokakları kapattı. Polis göz yaşartıcı gaz ile karşılık verdi. Protestolar başkent Novakşot'un güneybatısındaki Sabkha bölgesinin mahallelerinde yoğunlaştı. Ammar Job adlı genç burada öldü.

Söz konusu gencin hangi koşullar altında öldüğü konusunda çelişkili açıklamalar yapıldı. Ancak, Ulusal Güvenlik Genel İdaresi Pazartesi akşamı bir açıklama yayınlayarak, bir polis devriyesinin Ammar Job'u 29 Mayıs’ın erken saatlerinde kaçmayı başaran 3 genç adamla "şiddetli bir tartışma ve kavga" içindeyken gözaltına aldığını açıkladı.

Soruşturma ve koşulların açıklanması

Emniyet Müdürlüğü, Ammar Job'un “psikotropik madde kullanımı sonucu neredeyse tamamen bilinç kaybı durumunda” olduğunu ve bu nedenle "soruşturma ve koşulların açıklanması amacıyla" Komisyon'da gözaltında tutulabileceğini belirtti. Ancak polis, “sabah saat iki sularında nefes darlığından şikayet ettiğini, bu nedenle Job’un derhal Ulusal Hastaneye nakledildiğini; doktorun kendisini muayene ederek reçete yazdığını” söyledi.

Şarku’l Avsat’ın güvenlik departmanından aktardığına göre genç adamın “sağlık durumunun kötüleşmesinin ardından” hastanede öldüğünü doğrulayarak, polisin Batı Novakşot Mahkemesi’ndeki Cumhuriyet Savcısı’nı “ölüm nedenlerini belirlemek amacıyla adli tıp tarafından yürütülen otopsi işlemlerine” başlaması için bilgilendirdiğini kaydetti.

Ölen gencin ailesi, ölüm nedeninin ortaya çıkarılması için otopsi yapılmasını talep etmiş ve bu işlem aile üyeleri, bir doktor ve aile tarafından görevlendirilen bir avukatın huzurunda gerçekleştirilmişti. Muhalefet partilerinin liderleri ise hastane avlusunda toplanarak soruşturma açılmasını ve faillerin cezalandırılmasını talep etti.

Bu arada, Ulusal İnsan Hakları Komitesi bir açıklama yaparak “kendi ifadelerine göre bir polis karakolunda ölen Ammar Job'un yakınlarından bir şikayet aldıklarını” söyledi. Komite, “araştırma ve inceleme yapmak üzere bir heyet gönderdiğini; laboratuvar otopsisine katıldığını ve gerekli önlemlerin alınması için davayı yakından takip ettiğini” teyit ettiğini de sözlerine ekledi.

Benzer olay

Son olay, 3 ay önce meydana gelen benzer bir olayı akla getirdi; bu olayda Nuakşot'taki bir polis karakolunda genç bir adam öldürülmüş, bu olay yaygın halk protestolarına ve isyanlara neden olmuş, ancak yetkililer durumu kontrol altına almış ve sonunda polis memurlarının tutuklanması ve haklarında suç duyurusunda bulunulmasıyla sonuçlanan bir soruşturma başlamıştı.

Sonuç olarak, son olay yeni boyutlar kazanarak polis sektörüne yönelik öfkeli bir halk duruşuna dönüştü ve Ulusal Güvenlik Genel Müdürü'nün istifası talep edilirken, politikacılar vatandaşların güvenliğinden sorumlu polis sektörüne duyulan güvensizliğin ciddiyeti konusunda uyarıda bulundu.

Bu olaylar, muhalefetin 13 Mayıs'ta düzenlenen yasama, bölgesel ve yerel seçimlerin sonuçlarını reddetmesi ve bu muhalefetin hileli olarak adlandırdığı sonuçlara karşı gösteri yapmak için sokaklara dönme tehdidi sonrası Moritanya'da oluşan siyasi gerilimin ortasında meydana geldi.



HDK’nin İHA saldırılarında onlarca kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarında yer alan Ebu Şuk Mülteci Kampı’ndaki Sudanlılar (AP)
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarında yer alan Ebu Şuk Mülteci Kampı’ndaki Sudanlılar (AP)
TT

HDK’nin İHA saldırılarında onlarca kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarında yer alan Ebu Şuk Mülteci Kampı’ndaki Sudanlılar (AP)
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarında yer alan Ebu Şuk Mülteci Kampı’ndaki Sudanlılar (AP)

Hükümet, sağlık ve yardım kaynakları ile görgü tanıklarına göre, insansız hava aracı (İHA) savaşının bir devamı olarak, Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından Sudan ordusunun kontrolü altındaki Kuzey Kordofan eyaletinin başkenti el-Ubeyd'deki aşırı kalabalık bir hapishane ve Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki bir mülteci kampı da dahil olmak üzere Sudan'ın çeşitli yerlerinde düzenlenen saldırılarda onlarca kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı. Öte yandan geçici idari başkent olan Port Sudan şehri, bir hafta boyunca havalimanı, konteyner limanı, otel ve yakıt deposunda meydana gelen patlamaların ardından sakin bir gün geçirdi.

Sudan Hükümet Sözcüsü ve Kültür ve Enformasyon Bakanı Halid el-İaysir dün yaptığı açıklamada, ülkenin merkezindeki Kuzey Kordofan eyaletinin başkenti el-Ubeyd'deki hapishane ve hastaneyi hedef alan HDK’ye ait bir İHA’nın bombalaması sonucu 20 kişinin hayatını kaybettiğini ve 50 kişinin de yaralandığını söyledi. El-İaysir yaptığı açıklamada, el-Ubeyd’deki hapishanede yaşananların tam teşekküllü bir savaş suçu olduğunu ve milislerin Sudanlı sivillere yönelik ihlal kayıtlarına eklendiğini belirtti. El-İaysir, bir terör eylemi olarak nitelendirdiği saldırıyı en sert ifadelerle kınadı.

frgty6
Kuzey Darfur'daki çatışmalardan kaçan yerlerinden edilmiş Sudanlılar, 27 Nisan 2025 (Reuters)

Sudan Doktorlar Ağı ise yaklaşık 5 bin mahkûmun bulunduğu hapishaneye düzenlenen saldırıda 21 kişinin yaşamını yitirdiğini, bazıları ağır olmak üzere 47 kişinin de yaralandığını açıkladı. Ağ, uluslararası insani yardım ve insan hakları örgütlerini, silahsız sivillere yönelik ihlallerin genişlemesini ve nüfus yoğunluğu yüksek büyük şehirlerin hedef alınmasını durdurması için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmaya çağırdı.

HDK, yakın bir saldırının sinyalleri arasında el-Ubeyd'i birçok yönden kuşatıyor.

Ebu Şuk Mülteci Kampı bombalandı

Yardım kaynaklarına göre, HDK'nin Darfur bölgesinde yerinden edilmiş kişilerin kaldığı Ebu Şuk Mülteci Kampı’nı hedef alan bombardımanında aynı aileden 14 Sudanlı hayatını kaybetti. Ebu Şuk Mülteci Kampı Acil Servisi’nden dün yapılan açıklamada, kampın ‘HDK tarafından ağır topçu ateşine’ maruz kaldığı, aynı aileden 14 kişinin yaşamını yitirdiği ve çok sayıda kişinin de yaralandığı belirtildi. Ebu Şuk Mülteci Kampı, son dönemde HDK'nin yoğun saldırılarına sahne olan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’de yer alıyor. Bu saldırılarda onlarca kişi hayatını kaybederken yüz binlerce kişi de şehrin mülteci kamplarından göç etmek zorunda kaldı.

dfrgthy
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarındaki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) unsurları (Telegram)

Buna karşılık el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu (yerel bir grup), HDK'nin dün erken saatlerde şehre yeni bir ağır topçu bombardımanı dalgası başlattığını ve aynı zamanda sivil yerleri ve hayati tesisleri ayrım gözetmeksizin hedef alan kamikaze İHA’lar uçurduğunu bildirdi. Grubun resmi Facebook sayfası üzerinden yapılan paylaşımda, “Mermiler ayrım gözetmeksizin yoğun nüfuslu yerleşim bölgelerine yağıyor, kurbanların sayısını arttırıyor ve yıkım alanını genişletiyor. Bu ölümcül döngü her gün tekrarlanıyor. Sabah bombardımanla başlıyor, ardından uzun sürmeyen temkinli bir sükûnet geliyor ve sonra yeni bir şiddetli bombardıman dalgasına dönüşüyor” ifadeleri yer aldı.

El-Faşir, HDK'nin şehre saldırıp kontrol altına alma girişimlerinin Sudan ordusu ve müttefik Darfurlu gruplar tarafından engellendiği bir yıl boyunca yüzlerce saldırıya maruz kaldı. Nisan ayının son haftasında el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, ‘el-Faşir şehrine ve savunmasız sakinlerine karşı kanlı bir katliam’ olarak tanımladığı olayda 750'den fazla havan topu, roket, tank ve ağır top mermisi kullanıldığını belgeledi.

HDK'nin el-Faşir'deki Zemzem Mülteci Kampı’na yönelik saldırıları, kamp sakinlerinin komşu şehirlere kaçmasına yol açtı ve Birleşmiş Milletler'e (BM) göre yaklaşık bir milyon kişinin yaşadığı kamp ‘neredeyse boş’ hale geldi.

dfrgtyh
Darfur'dan Çad'daki Adre'ye giden yerlerinden edilmiş Sudanlılar (Arşiv - Reuters)

El-Faşir şehri, geniş Darfur bölgesinde HDK'nin kontrolü dışında kalan tek büyük şehir olması nedeniyle ordu ile HDK arasındaki savaşta stratejik bir öneme sahip. BM ve uluslararası gözlemciler önümüzdeki günlerde yaygın vahşetlerin yaşanabileceği uyarısında bulundu.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) 450 binden fazla insanın el-Faşir, Zemzem ve Ebu Şuk kamplarındaki saldırılardan kaçarak Kuzey Darfur'daki Tavile'ye ulaştığını bildirdi. UNICEF ve ortaklarının sahada 14 sağlık merkezinde hayat kurtarıcı bakım sağladıkları, çocukları taradıkları ve hayat kurtarmak için sağlık hizmeti verdikleri belirtildi.

Port Sudan'da sükûnet

Ülkenin doğusundaki Port Sudan'da, bir hafta süren saldırıların ardından temkinli bir sükûnetin geri geldiğini belirten yerel kaynaklar, ülkede savaşın başladığı Nisan 2023'ten bu yana ilk kez bu tür saldırılara tanık olan kentte hâkim olan endişe ve gerginlik atmosferinin ardından hayatın normale döndüğünü ifade etti. Geçtiğimiz pazar gününden bu yana geçici idari başkent Port Sudan, her gün İHA’larla düzenlenen ve havaalanı, liman ve ana yakıt depolarının yanı sıra Osman Dikne Hava Üssü gibi altyapı ve sivil tesisleri hedef alan yoğun saldırılara maruz kaldı. Ayrıca Sudan ordusunun Kızıldeniz'deki en büyük deniz üssü olan Flamingo Deniz Üssü de hedef alındı.