Lübnan: Beiteddine Festivali 40. yıl programını açıkladı

Diva Farah ed-Dibani tarafından açılacak ve Chicago ve Guy Manoukian tarafından tamamlanacak

Festival, mimari şaheserlerden biri olarak kabul edilen ve yaklaşık 200 yıllık Prens Beşir Sarayı’nda gerçekleşiyor (Getty Images)
Festival, mimari şaheserlerden biri olarak kabul edilen ve yaklaşık 200 yıllık Prens Beşir Sarayı’nda gerçekleşiyor (Getty Images)
TT

Lübnan: Beiteddine Festivali 40. yıl programını açıkladı

Festival, mimari şaheserlerden biri olarak kabul edilen ve yaklaşık 200 yıllık Prens Beşir Sarayı’nda gerçekleşiyor (Getty Images)
Festival, mimari şaheserlerden biri olarak kabul edilen ve yaklaşık 200 yıllık Prens Beşir Sarayı’nda gerçekleşiyor (Getty Images)

İlk lansmanından 40 yıl sonra, Beiteddine Festivali'nin hayranları ve organizasyon komitesi üyelerinin de katılımıyla dün Beyrut'taki Milli Kütüphane'de Festivalin Başkanı Nura Canbolat'ın etrafında bir araya geldi. Canbolat, Turizm Bakanı Velid Nassar, Enformasyon Bakanı Ziyad Mekkari ve Kültür Bakanı Muhammed Visam el-Murteza’nın da katılımıyla 2023 Yaz Programını duyurdu.

Lübnan’da tüm ihtilafların içerisinde ülkenin içinden geçtiği tüm zor koşullara rağmen festivallerin devam etmesi konusunda bir fikir birliği söz konusu. Enformasyon Bakanı toplantıda “Bu festival, Lübnan'ı, kültürünü ve mirasını temsil ediyor ve Lübnan'daki mimari kendi içinde duran önemli bir miras” dedi. Festival, mimari şaheserlerden biri olarak kabul edilen ve yaklaşık 200 yıllık Prens Beşir Sarayı’nda gerçekleşiyor. Turizm Bakanı Velid Nassar ise Bakanlıkta bugüne kadar 82'den fazla festival etkinliğinin kaydedildiğini ve gurbetçilerin festivallerin yapılıp yapılmayacağını sorduğunu belirtti.

Beiteddine Festivali Başkanı Nura Canbolat, 2023 sezonunun, ekonomik çöküşün ışığında Lübnan'a hayatın dönüşünün kesin kanıtı olduğunu vurguladı.

Fotoğraf Altı:  Festival Başkanı Canbolat ve üç bakan geçtiğimiz Salı günü basın toplantısı gerçekleştirirken (Şarku'l Avsat)
Festival Başkanı Canbolat ve üç bakan geçtiğimiz Salı günü basın toplantısı gerçekleştirirken (Şarku'l Avsat)

“Bugün, tamamı refah içinde geçmeyen 40. yılı kutluyoruz. 1980’li yıllarda savaş sırasında başlayan festival, barış ve gelişme ile gelişerek Arap dünyasının gelmiş geçmiş en parlak festivallerinden biri haline geldi. Ancak 2019'daki ekonomik çöküşten ve ardından gelen karantina ve salgından bu yana olanlar, zarif, sunduğu sanatları geliştirmeye yönelik sonsuz arayış açısından oldukça sert oldu.

Ancak festival, kuruluşunun başlangıcında zorlu koşullara uyum sağladığı gibi uluslararası alanda büyüme sağladı. Yıllar boyunca birçok başarı ve rekor elde ederek, 500'den fazla etkinliğin düzenlendiği, 6 bin 600'den fazla sanatçı, müzisyen ve mucide ev sahipliği yaptı. Tarihi sarayın avlularında 700 binden fazla izleyiciyle paylaşım imkânı sağlandı. İşte bugün festival, Lübnan'daki ekonomik çöküşün dayattığı yeni koşullara uyum sağlıyor. 2023 sezonunu Lübnan'ın kültürel ve sanatsal rolüne olan inançlarını ve güçlü medeniyet mesajlarını vurguluyor.”

Bu ifadeler, konferansta söylendi. Verilen bilgilerle birlikte, çöküş öncesi döneme benzer bir program duyuruldu. Ancak bu sefer, Lübnan-Arap kimliğini vurgulayarak, bugün herkesin karşılayamayacağı yabancı gruplardan vazgeçildi.

Fotoğraf Altı:  Diva Farrah el-Dibany açılış yaparken (Festival Yönetimi)
Diva Farrah el-Dibany açılış yaparken (Festival Yönetimi)

Geçen yıl kısa ve ücretsiz olan program, Beiteddine'e özel olarak koordine edilen iki konserle yeniden gerçekleştirildi. Diva Farrah el-Dibany'nin orkestra şefi Maestro Lübnan Baalbaki eşliğinde şarkı söyleyeceği açılış töreni 20 Temmuz'da yapılacak. Açılışı ödüllü Mısırlı-Fransız sanatçı, Beiteddine Festivali için özel olarak hazırlanan bir programla yapacak. Bu program, klasik eserlerin yanı sıra Feyruz, Esmahan ve Dalida gibi Arap dünyasının büyük yıldızlarının şarkılarını içerecek. Diva Farrah el-Dibany, Berlin Devlet Operası’nda eğitim aldı. Çin Operası, Venedik ve Paris Sanat Festivali'nde şarkılar söyledi. Fransız Milli Marşı'nı Emmanuel Macron'un yeniden seçildiği gün ve 2022 FIFA Dünya Kupası'nın Katar'daki kapanış töreninde muhteşem bir şekilde seslendirdiği için birçok kişi tarafından hatırlanan Diana Haddad’ın da programda yer alması bekleniyor.

22 Temmuz'daki açılışından iki gün sonra gerçekleşecek olan ikinci konser, flamenko ve oryantal ezgilerin bir araya geldiği müzikal bir buluşma ile gerçekleşecek. Program iki bölümden oluşuyor. İlk bölümde Chiquillo grubu ile ve grubun yetenekli gitaristi ve kurucusu Juan Gomez'e bir dans grubu sahne alacak. İkinci bölümde Lübnanlı sevilen şarkıcı, piyanist ve popüler besteci Guy Manoukian yer alacak. Juan Gomez, geçtiğimiz 30 yıl boyunca yerel ve uluslararası birçok gösteri sunup, büyük sanatçılarla çalıştı. Doğu melodilerini modern müzikle harmanlayan tarzıyla tanındı. Müzik konserlerinin biletleri Londra, Singapur, Kahire, Paris, Dubai ve birçok uluslararası festivalde tükendi.

25 Temmuz gecesi, iç avluda, Lübnan'ın önde gelen caz sanatçılarını bir araya getiren bir caz gecesi olacak. İlk bölümde, besteci ve müzisyen Donna Khalifeh, kendi grubuyla birlikte sahne alacak. İkinci bölümde ise piyanist ve besteci Arthur Satyan ve grubu yer alacak. O, bölgede en önemli caz müzisyenlerinden biri ve büyük etkisi var.

Fotoğraf Altı:  Lübnanlı sanatçı ve piyanist Guy Manoukian, ikinci kez Beiteddine'de sahne oluyor (Getty)
Lübnanlı sanatçı ve piyanist Guy Manoukian, ikinci kez Beiteddine'de sahne oluyor (Getty)

27 Temmuz'da, Lübnan asıllı Amerikalı sanatçı Maisa Karaa'nın beklenen konserlerden biridir. Maisa Karaa, Grammy adayı bir şarkıcı ve söz yazarı. 27 Temmuz'da vereceği konserde pop, rock ve Arap müziği karışımı sunacak. Konser, ünlü Lübnanlı besteci ve keman virtüözü Yusuf Samirat tarafından özel olarak Beiteddine Festivali için hazırlandı. Ayrıca, tanınmış Lübnanlı ud virtüözü Charbel Rouhana da özel bir performans sergileyecek. Müzik grubu, Maisa'nın profesyonel müzisyen meslektaşlarından oluşuyor. Son olarak, müzikal dünya başyapıtı Chicago Musical in Arabic’i izleme fırsatı bulamayanlar için müjde vermek istiyoruz. Gösteri 2, 3 ve 5 Ağustos'ta, Beyrut Sarayı’nda sergilenecek.

Chicago Musical in Arabic Broadway'den lisanslı ilk Arapça müzikal olup, yetenekli Lübnanlı Roy Khoury tarafından yazılan, tasarlanan ve yönetilen bir yapıt. Önemli oyuncular arasında Mirva Kadi, Cynthia Karam, Fouad Yammine, Yumna Bou Hadir, Matteo El Khoder ve Elias Christophoridis yer alıyor.

Fotoğraf Altı: Chicago Musical in Arabic’ten bir sahne (Festival Yönetimi)
Chicago Musical in Arabic’ten bir sahne (Festival Yönetimi)

Grup, 20 dansçı, 20 müzisyen ve şarkıcıdan oluşuyor. Besteci Eliyo Klassi ve şarkı yazarı Anthony Adonis'in yanı sıra, prodüksiyonu Naela Khoury tarafından yapılıyor. Gösteri, Lübnan'daki bir kumarhanede ilk kez beş tamamıyla tükenen gösteriyle sahnelenmiştir. Casino du Liban'da kapalı gişe beş gösteriyle prömiyerini yaptı.

Her yıl olduğu gibi, saray ziyaretçileri bu kez ‘Tecrid’ başlıklı bir sergiyle soyutlama sanatını Lübnan'da temsil eden Saleh Barakat'ın yönetimindeki bir sergiye katılma fırsatı bulacak.



HDK’nin İHA saldırılarında onlarca kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarında yer alan Ebu Şuk Mülteci Kampı’ndaki Sudanlılar (AP)
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarında yer alan Ebu Şuk Mülteci Kampı’ndaki Sudanlılar (AP)
TT

HDK’nin İHA saldırılarında onlarca kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarında yer alan Ebu Şuk Mülteci Kampı’ndaki Sudanlılar (AP)
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarında yer alan Ebu Şuk Mülteci Kampı’ndaki Sudanlılar (AP)

Hükümet, sağlık ve yardım kaynakları ile görgü tanıklarına göre, insansız hava aracı (İHA) savaşının bir devamı olarak, Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından Sudan ordusunun kontrolü altındaki Kuzey Kordofan eyaletinin başkenti el-Ubeyd'deki aşırı kalabalık bir hapishane ve Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'deki bir mülteci kampı da dahil olmak üzere Sudan'ın çeşitli yerlerinde düzenlenen saldırılarda onlarca kişi hayatını kaybetti, çok sayıda kişi de yaralandı. Öte yandan geçici idari başkent olan Port Sudan şehri, bir hafta boyunca havalimanı, konteyner limanı, otel ve yakıt deposunda meydana gelen patlamaların ardından sakin bir gün geçirdi.

Sudan Hükümet Sözcüsü ve Kültür ve Enformasyon Bakanı Halid el-İaysir dün yaptığı açıklamada, ülkenin merkezindeki Kuzey Kordofan eyaletinin başkenti el-Ubeyd'deki hapishane ve hastaneyi hedef alan HDK’ye ait bir İHA’nın bombalaması sonucu 20 kişinin hayatını kaybettiğini ve 50 kişinin de yaralandığını söyledi. El-İaysir yaptığı açıklamada, el-Ubeyd’deki hapishanede yaşananların tam teşekküllü bir savaş suçu olduğunu ve milislerin Sudanlı sivillere yönelik ihlal kayıtlarına eklendiğini belirtti. El-İaysir, bir terör eylemi olarak nitelendirdiği saldırıyı en sert ifadelerle kınadı.

frgty6
Kuzey Darfur'daki çatışmalardan kaçan yerlerinden edilmiş Sudanlılar, 27 Nisan 2025 (Reuters)

Sudan Doktorlar Ağı ise yaklaşık 5 bin mahkûmun bulunduğu hapishaneye düzenlenen saldırıda 21 kişinin yaşamını yitirdiğini, bazıları ağır olmak üzere 47 kişinin de yaralandığını açıkladı. Ağ, uluslararası insani yardım ve insan hakları örgütlerini, silahsız sivillere yönelik ihlallerin genişlemesini ve nüfus yoğunluğu yüksek büyük şehirlerin hedef alınmasını durdurması için HDK üzerinde daha fazla baskı kurmaya çağırdı.

HDK, yakın bir saldırının sinyalleri arasında el-Ubeyd'i birçok yönden kuşatıyor.

Ebu Şuk Mülteci Kampı bombalandı

Yardım kaynaklarına göre, HDK'nin Darfur bölgesinde yerinden edilmiş kişilerin kaldığı Ebu Şuk Mülteci Kampı’nı hedef alan bombardımanında aynı aileden 14 Sudanlı hayatını kaybetti. Ebu Şuk Mülteci Kampı Acil Servisi’nden dün yapılan açıklamada, kampın ‘HDK tarafından ağır topçu ateşine’ maruz kaldığı, aynı aileden 14 kişinin yaşamını yitirdiği ve çok sayıda kişinin de yaralandığı belirtildi. Ebu Şuk Mülteci Kampı, son dönemde HDK'nin yoğun saldırılarına sahne olan Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir’de yer alıyor. Bu saldırılarda onlarca kişi hayatını kaybederken yüz binlerce kişi de şehrin mülteci kamplarından göç etmek zorunda kaldı.

dfrgthy
Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir civarındaki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) unsurları (Telegram)

Buna karşılık el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu (yerel bir grup), HDK'nin dün erken saatlerde şehre yeni bir ağır topçu bombardımanı dalgası başlattığını ve aynı zamanda sivil yerleri ve hayati tesisleri ayrım gözetmeksizin hedef alan kamikaze İHA’lar uçurduğunu bildirdi. Grubun resmi Facebook sayfası üzerinden yapılan paylaşımda, “Mermiler ayrım gözetmeksizin yoğun nüfuslu yerleşim bölgelerine yağıyor, kurbanların sayısını arttırıyor ve yıkım alanını genişletiyor. Bu ölümcül döngü her gün tekrarlanıyor. Sabah bombardımanla başlıyor, ardından uzun sürmeyen temkinli bir sükûnet geliyor ve sonra yeni bir şiddetli bombardıman dalgasına dönüşüyor” ifadeleri yer aldı.

El-Faşir, HDK'nin şehre saldırıp kontrol altına alma girişimlerinin Sudan ordusu ve müttefik Darfurlu gruplar tarafından engellendiği bir yıl boyunca yüzlerce saldırıya maruz kaldı. Nisan ayının son haftasında el-Faşir Direniş Komiteleri Koordinasyonu, ‘el-Faşir şehrine ve savunmasız sakinlerine karşı kanlı bir katliam’ olarak tanımladığı olayda 750'den fazla havan topu, roket, tank ve ağır top mermisi kullanıldığını belgeledi.

HDK'nin el-Faşir'deki Zemzem Mülteci Kampı’na yönelik saldırıları, kamp sakinlerinin komşu şehirlere kaçmasına yol açtı ve Birleşmiş Milletler'e (BM) göre yaklaşık bir milyon kişinin yaşadığı kamp ‘neredeyse boş’ hale geldi.

dfrgtyh
Darfur'dan Çad'daki Adre'ye giden yerlerinden edilmiş Sudanlılar (Arşiv - Reuters)

El-Faşir şehri, geniş Darfur bölgesinde HDK'nin kontrolü dışında kalan tek büyük şehir olması nedeniyle ordu ile HDK arasındaki savaşta stratejik bir öneme sahip. BM ve uluslararası gözlemciler önümüzdeki günlerde yaygın vahşetlerin yaşanabileceği uyarısında bulundu.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) 450 binden fazla insanın el-Faşir, Zemzem ve Ebu Şuk kamplarındaki saldırılardan kaçarak Kuzey Darfur'daki Tavile'ye ulaştığını bildirdi. UNICEF ve ortaklarının sahada 14 sağlık merkezinde hayat kurtarıcı bakım sağladıkları, çocukları taradıkları ve hayat kurtarmak için sağlık hizmeti verdikleri belirtildi.

Port Sudan'da sükûnet

Ülkenin doğusundaki Port Sudan'da, bir hafta süren saldırıların ardından temkinli bir sükûnetin geri geldiğini belirten yerel kaynaklar, ülkede savaşın başladığı Nisan 2023'ten bu yana ilk kez bu tür saldırılara tanık olan kentte hâkim olan endişe ve gerginlik atmosferinin ardından hayatın normale döndüğünü ifade etti. Geçtiğimiz pazar gününden bu yana geçici idari başkent Port Sudan, her gün İHA’larla düzenlenen ve havaalanı, liman ve ana yakıt depolarının yanı sıra Osman Dikne Hava Üssü gibi altyapı ve sivil tesisleri hedef alan yoğun saldırılara maruz kaldı. Ayrıca Sudan ordusunun Kızıldeniz'deki en büyük deniz üssü olan Flamingo Deniz Üssü de hedef alındı.