Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Mişri’ye Zaviye’de tepki

Bathiliy, Menfi’ye ‘Libyalı önemli’ taraflarla görüşmesi hakkında bilgi verdi

Salih, Libya’nın doğusunda kalan el-Kubbe’deki ofisinde Bathiliy ile bir araya geldi (Salih’in medya ofisi)
Salih, Libya’nın doğusunda kalan el-Kubbe’deki ofisinde Bathiliy ile bir araya geldi (Salih’in medya ofisi)
TT

Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Mişri’ye Zaviye’de tepki

Salih, Libya’nın doğusunda kalan el-Kubbe’deki ofisinde Bathiliy ile bir araya geldi (Salih’in medya ofisi)
Salih, Libya’nın doğusunda kalan el-Kubbe’deki ofisinde Bathiliy ile bir araya geldi (Salih’in medya ofisi)

Abdulhamid ed-Dibeybe liderliğindeki Libya Geçici Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) tarafından ez-Zaviye şehrinde ‘kaçakçıların’ bulunduğu yerlere yapılan hava saldırıları neticesinde Batı, Libya’daki bölünmenin gittikçe derinleşmesinden endişe duyarken, özellikle Devlet Yüksek Konseyi (DYK) Başkanı Halid el-Mişri’nin bir Zaviye toplantısından çıkarılmasının ardından Batı Libya’da gerilim ve kutuplaşma artıyor.

Geçen haftanın başından beri başkent Trablus’taki yürütme organı, gergin durumu takip etmek için güvenlik liderleriyle toplantılar yapıyor. En son çarşamba akşamı Dibeybe, kuvvetlerinin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Muhammed el-Haddad, Batı Kıyısı Askeri Bölge Komutanı, Operasyonlar Odası Başkanı ve Deniz Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı ile bir araya geldi.

Dibeybe Trablus’ta güvenlik güçlerinin komutanları ile bir araya geldi (Hukumetina (Hükümetimiz) platformu)
Dibeybe Trablus’ta güvenlik güçlerinin komutanları ile bir araya geldi (Hukumetina (Hükümetimiz) platformu)

Dibeybe’nin medya ofisi, toplantının ‘Libya ordusunun suç çeteleri, uyuşturucu ve silah ticareti, insan kaçakçılığı ve yurtdışına akaryakıt kaçakçılığıyla mücadele etmek için ülkenin batısındaki bölgelerde yürüttüğü güvenlik operasyonunun gidişatını takip etme’ amacıyla yapıldığını bildirdi.

Savunma Bakanı görevini de üstlenen Dibeybe ‘hava saldırılarının, kendisine verilen görevleri yerine getiren Hava Kuvvetleri tarafından üstlenilen titiz profesyonel kurallara bağlılığına ve hedefleri belirlemede askeri unsurların ve istihbarat teşkilatlarının geri kalanıyla koordinasyon içinde olunmasına’ övgüde bulundu.

Haddad, ‘ordu güçlerinin vatandaşların güvenliğini korumak ve ülkeyi silahlı ve organize suç çetelerinden temizlemek için her zaman görevini yapmaya hazır olduğunu’ vurguladı.

Toplantıya aynı zamanda Elektronik Havacılık Otoritesi, Batı Bölgesi İstihbaratı ve Genelkurmay Başkanlığı tarafından Ortak Operasyonlar Odası’nda Batı bölgesinin güvenlik planını geliştirmekle görevlendirilen güvenlik komitesinin başkanları da katıldı. Toplantıda gerçekleştirilen hava saldırılarının bir sunumu yapıldı ve saldırıların ayrıntılarının yanı sıra gerçekleştirilen hedeflere değinildi.

Dibeybe’nin ofisine göre toplantıda ayrıca güvenlik operasyonlarının geliştirilen plana göre önümüzdeki aşamalarda devam etmesinin takibi ele alındı ​​ve bunların ‘istenen hedeflere ulaşana kadar devam edecekleri’ vurgulandı.

Fotoğraf altı: Mişri’nin Zaviye şehrinde öfkeli insanlar tarafından kovulmadan önceki gergin halinin kameralara yansıması (Sosyal medyada dolaşan bir videonun karesi)
Mişri’nin Zaviye şehrinde öfkeli insanlar tarafından kovulmadan önceki gergin halinin kameralara yansıması (Sosyal medyada dolaşan bir videonun karesi)

Dibeybe hükümetinin Savunma Bakanlığı’na bağlı uçaklar tarafından gerçekleştirilen hava saldırıları ile ilişkili olarak çarşamba akşamı Zaviye kentinde yapılan bir toplantıya katılanlar toplantıda DYK Başkanı Mişri’yi kovdular.

Sosyal medyada dolaşan bir videoda bir grup öfkeli Libyalının, Dibeybe hükümetinin ‘kaçakçıların inlerine’ yaptığını söylediği askeri operasyona karşı Mişri’nin takındığı tavıra itiraz ettiği görüldü.

Mişri Batı Libya’nın sahil şehirlerindeki hükümetin yürüttüğü operasyona yönelik duruşunu haklı çıkarmak için çaba sarf etse de kendisine karşı çıkanların sesleri yükseldi ve salondan ayrılmasını isteyerek “Defol, defol” diye bağırdılar.

Böyle Mişri, kendi şehri Zaviye’den ikinci kez kovulmuş oldu. Daha önce 17 Şubat Devrimi’nin 11. yılını kutlayanlar, Meclis’te onaylanan anayasa değişikliğindeki tutumu nedeniyle Mişri’yi yine kovmuşlardı.

Şarku’l Avsat’ın Fransız gazetesi Le Monde’dan aktardığı habere göre gazetenin başkent içindeki bölünmeleri yeniden alevlendiren ‘tehlikeli bir gelişme’ olarak nitelendirdiği hava saldırılarının ardından Mişri, Dibeybe’yi ‘suçla mücadele kisvesi altında farklı siyasi taraflarla politik hesaplaşmalarını görmek için insansız hava araçlarını (İHA) kullanmakla’ suçlamıştı. Daha sonra Genelkurmay Başkanlığı ve Başsavcı ile koordinasyon içinde suç ve kaçakçılıkla mücadele dosyasının liderliğini üstlendiği, bu dosyayı yönettiği ve bunun başbakan tarafından siyasi olarak kullanılmasına engel olduğu için Başkanlık Konseyi’ne teşekkür etmişti.

Zaviye Üniversitesi Eğitim ve Dil fakültelerinden bir grup kız öğrenci, fakülteleri önünde toplanarak ‘suç ve kaçakçılığa hayır’ sloganları atıp Libya Hava Kuvvetleri’nin batı bölgesinde yürüttüğü operasyonlara desteklerini gösterdiler.

Fotoğraf altı: Menfi, Bathiliy'i Trablus'taki Başkanlık Konseyi merkezinde kabul etti (Başkanlık konseyi)
Menfi, Bathiliy'i Trablus'taki Başkanlık Konseyi merkezinde kabul etti (Başkanlık konseyi)

BM Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathiliy dün Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi’ye mevcut durumun öncelikleri konusunda Libyalı önemli taraflarla yaptığı görüşmeler hakkında bilgi verdi. Menfi’nin medya ofisi, toplantıda, bu yıl herkes için ‘bağımsız, şeffaf ve kapsayıcı’ bir seçimin yapılmasını sağlayacak seçim yasalarını hazırlamak ve tamamlamak için 6+6 Komitesi’nin çalışmalarındaki gelişmelerin tartışıldığını söyledi.

Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih ve Bathiliy yaptıkları görüşmede, başta siyasi gelişmeler olmak üzere ülkede yaşananları ‘her düzeyde’ ele aldılar ve seçim yasalarını hazırlamaktan sorumlu 6+6 Komitesi’nin görevini yerine getirmesi için desteklenmesini görüştüler.

Çarşamba akşamı Libya’nın doğusundaki Kubbe şehrinde düzenlenen toplantıda, ‘Libya’daki çözümün, bu aşamayı sonlandıracak seçimlerin yapılmasından geçtiği’ vurgulandı. Salih Libya halkının iradesinin gerçekleşmesi için seçimlerin yapılmasını sağlayacak ‘tek’ bir hükümetin kurulmasının gerekliliğini vurguladı. Bathiliy ise “Temsilciler Meclisi Başkanı’nı, komite üyelerini tartışmalarını Libyalılarla sınırlı tutmaya ve şeffaflık ve saygının bir işareti olarak vardıkları sonucu Libya topraklarında kamuoyuna açıklamaya teşvik etmeye çağırdım” ifadelerini kullandı.

Fotoğraf altı: Kuzeybatı Libya’da savaştan kalan bir füze bulundu (Beni Valid Ulusal Güvenlik Kurumu)
Kuzeybatı Libya’da savaştan kalan bir füze bulundu (Beni Valid Ulusal Güvenlik Kurumu)

Öte yandan Beni Velid (kuzeybatı Libya) kentindeki Ulusal Güvenlik Kurumu, çalışma ekiplerinden birini, eski kale binasında savaş kalıntıları bulan bir vatandaşın ihbarıyla ilgilenmesi için yönlendirdiğini duyurdu. Kurum, ekibin kalenin içinde bulunan 500 kilogramlık patlamamış bir uçak füzesini kaldırmayı başardığını belirtti.



Gazze ateşkesi: Anlaşmanın imzalanacağına dair sinyaller artıyor

Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir mülteci kampına düzenlenen saldırıda yaralanan ve tedavisi altına alınan küçük bir kız çocuğu (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir mülteci kampına düzenlenen saldırıda yaralanan ve tedavisi altına alınan küçük bir kız çocuğu (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Anlaşmanın imzalanacağına dair sinyaller artıyor

Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir mülteci kampına düzenlenen saldırıda yaralanan ve tedavisi altına alınan küçük bir kız çocuğu (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir mülteci kampına düzenlenen saldırıda yaralanan ve tedavisi altına alınan küçük bir kız çocuğu (AFP)

Gazze Şeridi'ndeki ateşkes müzakereleri, arabulucu ABD'nin Gazze Şeridi'nde 60 günlük ateşkes için sunduğu yeni öneriyle yeni bir aşamaya girdi.

ABD Başkanı Donald Trump'ın yaptığı açıklamada, ilk kez Hamas'ın talep ettiği savaşın sona erdirilmesi konusunun tartışılacağı vurgulanırken Hamas’ın öneriyi kabul etmesi gerektiği, aksi takdirde durumun daha da kötüye gideceği belirtildi. Şarku’l Avsat’a konuşan Hamas liderlerinden biri, bu sözlerin müzakerelere ivme kazandırdığını ve ABD tarafından İsrail üzerinde gerçek bir baskısı oluşturulması durumunda bir ateşkes anlaşması imzalanabileceğine dair yeni bir işaret taşıdığını söyledi.

Hamas Hareketi tarafından dün yazılı olarak yapılan basın açıklamasında, arabulucu kardeş ülkelerin, savaşan taraflar arasındaki uçurumun kapatılması, bir çerçeve anlaşmaya varılması ve ciddi müzakerelerin başlatılması için yoğun çaba sarf ettikleri belirtildi. Açıklamada Hamas’ın yüksek sorumluluk bilinciyle hareket ettiğini ve arabulucuların önerilerini tartışmak üzere ulusal istişareler yürüttüğünü, saldırıların sona erdirilmesi, geri çekilmenin sağlanması ve Gazze Şeridi'ndeki halkımızın acil olarak yardım alması için bir anlaşmaya varılması için çalıştığını vurguladı.

gthy
Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir mülteci kampına düzenlenen saldırıda ölen Filistinlilerin cenaze töreninde yakınlarını kaybedenlerin gözyaşları ve feryatları (AFP)

Hamas'tan üst düzey bir yetkili dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, müzakere masasında, ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un daha önce önerdiği çerçeve anlaşmasını içeren ve Katar'ın arabuluculuğunda üzerinde değişiklikler yapılan bir öneri olduğunu ve bu önerinin 60 günlük bir ateşkes ve bu süre içinde savaşı tamamen sona erdirecek bir anlaşma sağlanmasını öngördüğünü söyledi.

Hamas’ın İsrail'in Filistinlilere yönelik soykırımını sona erdirecek tüm önerilere açık olduğunu vurgulayan kaynak, Kahire'de bir Hamas heyetinin bulunduğunu belirterek, savaşın tamamen durdurulması, yardımların ulaştırılması ve İsrail'in Gazze'den çekilmesi olmak üzere üç temel talebin yerine getirilmesinin önemine dikkati çekti.

Hamas'ın şu anki tutumunu, Trump'ın Washington'da ABD’li ve İsrailli yetkililerle yaptığı toplantının ardından sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı, “İsrail, 60 günlük ateşkesin tamamlanması için gerekli şartları kabul etti ve bu süre zarfında savaşı sona erdirmek için tüm taraflarla birlikte çalışacağız” şeklindeki açıklamasından sonra sergilemeye başladı.

frgty
İsrail'in Han Yunus'un kuzeyindeki mülteci kampına düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Barışı sağlamak için yoğun çaba sarf eden arabulucular Katar ve Mısır’ın bu nihai öneriyi sunacaklarını söyleyen Trump, “Ortadoğu'nun iyiliği için Hamas'ın bu anlaşmayı kabul etmesini umuyorum. Aksi takdirde durum düzelmeyecek, hatta daha da kötüye gidecek” ifadelerini kullandı.

Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Witkoff, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Başkan Yardımcısı JD Vance ve İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ile bir araya geldi.

İsrail gazetesi Haaretz, İsrailli bir kaynağın Dermer'in yeni öneriye insani yardım ve ateşkes süresince İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden kademeli olarak çekilmesini öngören maddeyi kabul ettiğini söylediğini bildirdi. Bunu ‘İsrail'in verdiği bir taviz’ olarak değerlendiren kaynak, buna karşın önerinin savaşı sona erdirmek için açık ve net bir taahhüt içermediğinin altını çizdi.

ABD Başkanı Trump salı günü gazetecilere yaptığı açıklamada, önümüzdeki hafta rehinelerin serbest bırakılması karşılığında ateşkes anlaşması sağlanmasını umduğunu söyledi. ABD merkezli haber sitesi Axios'a göre Trump, pazartesi günü Beyaz Saray'da Netanyahu ile görüşecek.

“Temel sorun”

Filistinli siyasi analist ve Hamas uzmanı İbrahim el-Medhun, mevcut bilgilere göre önerinin Hamas liderlerinin sınır dışı edilmesi veya silahlarının toplatılmasına ilişkin açık bir madde içermediğini söyledi. Medhun, “Öneri, ateşkesin sağlanmasına ve aşamalı bir takas anlaşmasının uygulanmasına odaklanıyor. Anlaşma, ilk günlerde sekiz rehinenin serbest bırakılmasıyla başlayacak ve 60’ıncı güne kadar aşamalı olarak devam edecek” dedi.

Ancak Medhun, Hamas’a göre önerinin savaşın kalıcı ve kapsamlı bir şekilde durdurulması için gerçek garantiler sunmaması ve özellikle Gazze Şeridi'ndeki felaketi ele almak için etkili bir insani protokolün uygulanmasını garanti etmemesi temel bir sorun teşkil ediyor.

cdfrgth
Gazze Şeridi'nin orta kesimlerinde yer alan ve yerinden edilmiş kişilerin sığındığı UNRWA'ya ait bir okuldaki yıkımı inceleyen Filistinliler (AFP)

Hamas'ın bu konudaki tutumuna değinen Medhun, Hamas’ın devam eden girişimlere büyük bir ciddiyet ve açıklıkla yaklaşacağını ve anlaşmanın sağlanacağına dair işaretlerin artmasıyla birlikte şartlı bir esneklik sergilediğini düşünüyor. Medhun’a göre bu tutum, iki önceliğe dayanıyor. Bunlardan biri saldırıların tamamen durdurulması, ikincisi ise herhangi bir bahaneyle soykırım ve açlık politikasına geri dönülmeyeceğine dair gerçek garantiler verilmesi ve bunun süre dolduğunda kapsamlı bir anlaşmaya varılamaması durumunda da geçerli olması.

Medhun'a göre Hamas, aşamalı çözümleri kabul etmeye karşı değil, ancak bunun için ‘önce savaşın durdurulması, ardından saldırı sonrası düzenlemelere geçilmesi, şantaj veya askeri baskı yapılmaması’ gibi açık ve kesin şartlar konulması gerektiğini savunuyor.

Washington'ın müzakerelere başlamadan önce savaşın durdurulmasını şart koşarak İran meselesini ele aldığı önceki deneyiminin, bu konuda örnek alınabilecek bir model olduğunu vurgulayan Filistinli siyasi analist, “Bombardıman altında müzakere yapılamaz ve katliamlar devam ederken güven inşa edilemez” dedi.

Trump'ın savaşı sona erdireceğine dair sözleri müzakerelere ivme kazandırsa da bu sözlerin ötesine geçip somut adımlar atılması gerekiyor.

“Fırsat kaçırılmamalı”

İsrail'in tutumu da bu gelişmelerden uzak değildi. ABD Dışişleri Bakanı Gideon Sa'ar dün sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı bir paylaşımda, Gazze Şeridi'nde tutulan rehinelerin serbest bırakılmasını sağlamak amacıyla bir anlaşmaya varılması için ‘bu fırsatın kaçırılmaması’ gerektiğini söyledi. İsrailli Bakan paylaşımında “Halkın ve hükümetin büyük çoğunluğu rehinelerin serbest bırakılmasına yol açacak bir anlaşmayı destekliyor. Böyle bir fırsat kaçırılmamalı” diye yazdı.

Eski muhalefet lideri Yair Lapid, dün X platformundaki hesabından Netanyahu'ya tüm rehineleri geri getirmesini tavsiye ederek, “(Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar) Ben-Gvir ve (Maliye Bakanı Bezalel) Smotrich'in 13 milletvekiline karşı durmak için, rehine anlaşması için 23 milletvekilini güvenlik ağı olarak kullanabilirsiniz. Hepsini şimdi evlerine geri getirmeliyiz” diye seslendi.

İsrail televizyonu Kanal 12’nin aktardığına göre Lapid, Ben-Gvir ve Smotrich'in, Gazze Şeridi'nde ateşkes ve esir takası anlaşmasının imzalanmasını engellemek için hükümet koalisyonu içinde ortak hareket etme niyetinde olduklarını belirtti.

İsrail'de hem iktidar hem de muhalefet tarafından ateşkesin önemi hakkında konuşulurken, medya da bu konuya büyük ilgi gösteriyor. İsrail Yayın Kurumu (IBA), İsrail'e sunulan yeni öneriye göre 60 günlük bir ateşkesin ilan edileceğini, ilk gün sekiz rehinenin serbest bırakılacağını ve 50’nci günde iki rehinenin daha serbest kalacağını aktardı.

Haaretz gazetesi ise, yeni esir takası anlaşması taslağında, 60 günlük ateşkes süresi içinde bir anlaşmaya varılamaması halinde, arabulucuların İsrail ile Hamas arasındaki müzakereleri nihai bir anlaşmaya varılana kadar sürdürmekle yükümlü olacağını belirten bir maddenin yer aldığını doğruladı.

Bu değişiklikler çerçevesinde Medhun, yakında bir anlaşmaya varılması olasılığını dışlamazken, aksine ABD'nin uluslararası bir irade ortaya koyması ve İsrail’e saldırılarını açıkça ve kesin olarak durdurması için baskı yapması halinde, ateşkes anlaşmasına varılmasının her zamankinden daha mümkün olduğunu düşünüyor.

O, topun artık arabulucuların, özellikle de ABD'nin sahasında olduğunu ve onların girişimlerinin sadece bir kriz yönetimi değil, savaşın sona ermesi ve yeni bir dönemin başlaması için bir kapı olduğunu kanıtlamaları gerektiğini düşünüyor.

Topun artık arabulucuların, özellikle de ABD'nin sahasında olduğunu söyleyen Medhun, arabulucuların girişimlerinin sadece bir kriz yönetimi değil, savaşın sona ermesi ve yeni bir dönemin başlaması için aralanacak bir kapı olduğunu kanıtlamaları gerektiğini vurguladı.