Gazze Şeridi: Masumların, karnı açların mezarlığı

Fon krizleri BM bağışçılarını Filistinlilere yönelik katkılarını kesmeye itiyor

Yardımın azaltılması yönündeki adımlar, Gazze halkına daha çok zarar verecek / Fotoğraf: Meryem Ebu Dakka- Independent Arabia
Yardımın azaltılması yönündeki adımlar, Gazze halkına daha çok zarar verecek / Fotoğraf: Meryem Ebu Dakka- Independent Arabia
TT

Gazze Şeridi: Masumların, karnı açların mezarlığı

Yardımın azaltılması yönündeki adımlar, Gazze halkına daha çok zarar verecek / Fotoğraf: Meryem Ebu Dakka- Independent Arabia
Yardımın azaltılması yönündeki adımlar, Gazze halkına daha çok zarar verecek / Fotoğraf: Meryem Ebu Dakka- Independent Arabia

İzzeddin Ebu Ayşe

Gazze Şeridi mahallelerinde hüküm süren ekonomik kriz, daha fazla açlığı, yoksulluğu ve hayal kırıklığını peşinde getiriyor.

Zira uluslararası kuruluşlar, bu yoksul bölgeye yaptıkları yardımları ve gıda yardımlarını azaltıyor. Bu durum insani bir felaketi işaret ediyor. 

Birleşmiş Milletler (BM) teşkilatları, Gazze Şeridi'ne yardım sağlamaya devam edemeyeceklerini açıklarken, ABD ise Filistinlilere yaptığı aylık mali katkıyı kesti. 

İsrail, Gazze Şeridi'ndeki yoksullara ve Gazze hükümeti çalışanlarına tahsis edilen Katar hibe fonlarının girişini engelleyerek durumu daha da kötüleştirdi.

Değişen öncelikler ve fon kaynaklarının kıtlığı nedeniyle, birçok ülke yardım ve insani krizlere hızlı müdahale alanında çalışan uluslararası ve yerel kuruluşlara yönelik mali yardımlarını durdurdu. 

Gıda güvensizliği, yoksulluk ve işsizlik oranlarında artış kaydedilirken ekonomi uzmanları ise yardımın azaltılması yönündeki adımların Gazze halkına daha fazla zarar vereceğini vurguluyor.

Bu adımların sonuçları, gıda yardımı ile bağlantılı olduğu için Filistinlilerin hayatlarında etkisini hızla gösteriyor. 

BM, art arda ve ani kesintileri uluslararası fonlardaki düşüşe, değişen bağışçı önceliklerine ve küresel ekonomik krize bağlıyor.

Ancak geçen yıl kaydettiği uyarılarda bu krizleri odak alan BM, nüfusun koşullarını önemli ölçüde iyileştirmeye çalışmıştı.

BM Dünya Gıda Programı (WFP), Gazze'deki yoksullara yönelik gıda yardımını ilk durduran kuruluş oldu.

Ardından gelen BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) ise önümüzdeki ağustos ayı sonuna kadar yararlanıcılara gıda yardımı yapamayacağını açıkladı. 

Uluslararası kaygı

Temel gıda ve acil yardım hizmetlerini destekleyen BM kurumlarının karşı karşıya kaldığı fon kriziyle ilgili endişelerini dile getiren BM Orta Doğu Barış Süreci Özel Koordinatörü Tor Wennesland, şu aaçıklamada bulundu:

Fon sağlanmadığı taktirde Filistinlilere yönelik gıda yardımını bırakmamız gerekecek. Tüm ülkeler Gazze halkına acil fon sağlamaya teşvik ediliyor olsa da, bağışçı desteği önemli ölçüde azaldı. Bu, hayati hizmetleri sürdürmek için acil bir önceliktir. Hükümetler ödeme yapmadığı taktirde, insani açıdan ve belki de güvenlik hususunda ciddi derecede sorunlar ile karşı karşıya kalacağız. Şiddet döngüsünün dışında kalmak için fonlar gereklidir. 

Dünya Bankası Batı Şeria ve Gazze Ülke Direktörü Stefan Emblad de"Kasvetli bir döneme giriyoruz, zirâ Gazze halkı hala yabancı bağışçılara bağımlı halde. Yerli finansman kaynakları bulunmuyor. Yaşam standartları yükseltilmediği, kamu mali hesaplarının sürdürülebilirliği iyileştirilmediği, işsizlik anlamlı bir şekilde azaltılmadığı taktirde insani açıdan ve güvenlik hususunda risk ile karşı karşıya kalacağız. Gazze'de gıda güvensizliği artıyor, ekonomik gerileme yüksek, hayat pahalılığı insanları yoruyor, nitekim durum vahim. Her üç kişiden ikisi yemek bulmakta zorlanıyor, bu oldukça endişe verici. Haziran ayının başında Gazze ekonomisi, azalan fon nedeniyle milyonlarca dolar kaybedecek" şeklinde konuştu. 

En çok etkilenen UNRWA 

UNRWA'nın medya danışmanı Adnan Ebu Hana, ajansın 10 yıldır mali kriz içinde olduğunu söyledi.

Ancak bütçeyi daha fazla kısamayacaklarını, mali açık nedeniyle hizmetlerinin bir kısmını durdurmak zorunda kaldıklarını vurguladı.

Hibeleri azaltma kararının tüm BM kurumları için geçerli olduğunu, ancak sadece gönüllü bağışlara bağlı olması dolayısıyla UNRWA'nın statüsünün daha hassas olduğunu belirten Adnan Ebu Hana, yaklaşık 1,2 milyon kişinin bulunduğu Gazze'deki gıda yardım fonlarını hala karşılayamadıklarına dikkat çekti. 

Miktarın çok büyük ve şok edici olduğunu söyleyen Adnan Ebu Hana, hangileri olduğunu belirtmediği birkaç ülkenin finansmanı durdurduğuna değindi.

Yalnızca "Finansmanı durdurma kararının büyük ve tehlikeli neticeleri olacak" ifadelerini kullanmakla yetindi. 

Filistinlilerin adımları 

Söz konusu gelişmelerin ardından Filistin Otoritesi ise Gazze'yi kurtarmak için harekete geçti.

Bu gelişmelerin getireceği risklerden kaçınmak için çeşitli taraflarla diyaloglar kurduğunu açıklayan Başbakan Muhammed İştiyye, "Kriz farklı yönleriyle etki edecek. Artan yoksullukla sınırlı kalmayıp elektriği de etkileyecek" vurgusunda bulundu. 

İştiyye'nin açıkladığına göre, ABD gerek Gazze gerek ise Batı Şeria'daki Filistinlilere yönelik yaklaşık 500 milyon dolar değerindeki yardımını durdurdu.

Bu miktarın 300 milyonu UNRWA, 200 milyonunun ise Filistin'e yardım için olduğu biliniyor. 

Filistinli kalkınma işleri uzmanı Nihad Ebu Guş, Gazze'ye yönelik hibelerin durdurulması ve azaltılması kararlarının Filistinlilerin hayatlarında etkisini hızla göstereceğini, zirâ gıda ile bağlantılı olduğunu vurguladı.

Bu kapsamda gıda güvensizliği, yoksulluk ve işsizlik oranlarının artacağını, elektrik sektörünün de bundan etkileneceğini, neticede gerek Filistin Otoritesi, gerek ise Gazze hükümetine bağlı çalışanların maaşlarının düşeceğini de sözlerine ekledi. 

Ayrıca Guş, "Gazze'de kaydedilen, insani felaket sınırlarını aşarak korkunç bir insanlık dramı boyutuna ulaşan ekonomik baskılar ve azalan hizmetler neticesinde vatandaş yoksullaşacak, hayatını sürdüremez hale gelecektir. Bağışçılar bu kararları alarak aslında halkın yoksullaşmasına yol açıyor. Sonrasında olacaklar hesaplanmıyor. Uluslararası toplum ise Gazze'yi destekleme sorumluluklarından kaçıyor. Nüfusun ayda 40 milyon dolara ihtiyacı var, dolayısıyla sektörün uluslararası toplum üzerindeki yükü çok düşük. Bu, diğer ülkelere yapılan hibelerle asla kıyaslanamaz" şeklinde konuştu.

Fon kaynaklarının kıtlığının ve değişen önceliklerin ikna edici bir neden olmadığına, bunun bağışçıları değiştirerek önlenebileceğine değinen Nihad Ebu Guş, "Bu siyasi nitelikte bir mesele. Bir caydırıcılık denklemi kurulu. Bu bizi güvenlik zafiyeti dahil olmak üzere tehlikeli sonuçlara götürüyor" diye vurguladı.

 

Independent Arabia



Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.


Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.


Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.