Yemen: Afrikalı göçmen kaçakçılığı merkezlerini kapatmaya yönelik operasyonlar yürütüyor

Kral Selman Yardım ve İnsani Çalışmalar Merkezi, mülteciler için gönüllü geri dönüş uçuşlarını finanse ediyor.

Göçmen toplama ve ticaretine yönelik bir tesis (Yemen askeri medyası)
Göçmen toplama ve ticaretine yönelik bir tesis (Yemen askeri medyası)
TT

Yemen: Afrikalı göçmen kaçakçılığı merkezlerini kapatmaya yönelik operasyonlar yürütüyor

Göçmen toplama ve ticaretine yönelik bir tesis (Yemen askeri medyası)
Göçmen toplama ve ticaretine yönelik bir tesis (Yemen askeri medyası)

Kral Selman Yardım ve İnsani Çalışmalar Merkezi (KSRelief) tarafından finanse edilen bir program kapsamında 800 Etiyopyalı göçmen, gönüllü olarak ülkelerine döndü. Yemenli yetkililer, kurtarılan bölgelerde göçmenler için gözaltı ve kaçakçılık merkezlerini kapatmak ve onları kaçakçıların pençesinden kurtarmak için operasyonlar yürütmeye başladı.

Aden'in kuzeyinde bulunan Lahic kentinin hükümet kaynakları ve sakinler Şarku'l Avsat'a, Tuğgeneral Hamdi Şukri liderliğindeki 2. Devler Tugayı'na bağlı askeri birliklerin, kaçakçıların eyalet kıyılarına gelen Afrikalı göçmenleri taşımak için kullandıkları Tur el-Baha’daki bölgeleri hedef alan büyük bir askerî harekât gerçekleştirildiğini aktardı.

Kaynaklar, harekâtın bölge sakinlerinden ve insan hakları örgütlerinden toplanan bilgilere dayandığını ve bunun da kaçakçıların son dönemde genellikle Cibuti’nin Kızıldeniz'e bakan kıyılarına gelen Afrikalı göçmenleri alıkoymak için alanlar oluşturduğunu gösterdiğini söyledi.

Gangsterlerin dönüşü

Aynı kaynaklara göre, insan kaçakçılığı çetelerini takip etme kampanyaları, Husi milislerinin meşru yönetime yönelik darbesinden beri durdu ve kaçakçıların geri dönmesiyle kaçakçılık faaliyetleri arttı. Son dönemde Tur el-Baha’nın ed-Damisi bölgesinde Afrikalı göçmenler için toplanma yerleri açıldı.

Kaynakların aktardığına göre kaçakçılar kıyıya vardıklarında göçmenleri durduruyor, ardından onları gözaltı kamplarına götürüyor, burada mali olarak gasp ediyor ve onları Yemen topraklarından Körfez ülkeleriyle sınır bölgelerine kaçıran çetelere satıyor.

Yerel insan hakları ve güvenlik kuruluşları birçok göçmenin tecavüz de dahil olmak üzere ağır ihlallere maruz kaldığını belirtti. Kaynaklar, 2. Devler Tugayı’na bağlı birliklerin, göçmenleri alıkoymak ve ticaretini yapmak amacıyla kurulan ‘el-Ahvaş’ adlı merkezlerde konuşlanan kaçakçılarla çatıştığını bildirdi. Söz konusu merkezler ayrıca, Afrika Boynuzu'nda bulunan Lahic kenti kıyı şeridinden getirilen kaçak ürünler dahil olmak üzere çeşitli malların toplanması için ayrılmıştı.

(foto altı) Buldozerler gözaltı merkezlerini yıkıyor (Yemen askeri medyası)
Buldozerler gözaltı merkezlerini yıkıyor (Yemen askeri medyası)

Buldozerlerin eşlik ettiği askeri operasyonlar, bu merkezlerin duvarlarını ve içlerinde kurulan gözaltı odalarını yıktı ve hükümet kaynaklarına ve bölge sakinlerine göre çoğu Etiyopya uyruklu büyük bir göçmen grubunu özgürleştirmeyi başardı. Özgürlüğüne kavuşan göçmenler arasında söz konusu merkezlerden birinde tutulan kadın ve çocuklar da var. Gözaltına alınan kaçakçılar, göçmenleri canlı kalkan olarak kullandıkları çatışmalar sırasında göçmenlerden birinin öldürüldüğünü söyledi.

Beklenmedik kaçakçılar

Bu güvenlik adımlarına açıklık getirmek için 2. Devler Tugayı’nın medya merkezi, operasyonun kaçakçıları ve güvenlik güçleri tarafından arananları şaşırttığını belirtti. Kaçakçılardan bazıları gözaltına alınırken diğerleri kaçmayı başardı ve kaleleri yok edildi. Operasyonun, tamamı yakalanana kadar kaçakları kovalamaya devam edeceği vurgulandı.

Sosyal medyada yer alan video görüntülerinde, merkezleri yıkan araçlar, kaçakçılar tarafından dikilen çitler ve askerî harekât mensuplarının belirli noktalarda konuşlandığı görülüyor.

Afrikalı göçmenler için gözaltı merkezlerine baskın düzenleme operasyonu, İkinci Devler Tugayı’nın güvenlik ve istikrar sağlamak ve Tur el-Baha bölgesindeki güvenlik kaosunu sona erdirmek için geniş bir askerî harekât başlatmasından günler sonra geldi.

(foto altı) Afrikalı göçmenlerin baskına uğradıktan sonra alıkonulduğu merkezler (Yemen askeri medyası)
Afrikalı göçmenlerin baskına uğradıktan sonra alıkonulduğu merkezler (Yemen askeri medyası)

Bölge sakinlerinin ifadesine göre, silah taşımanın yasaklanması büyük başarı sağladı. Bu karar neticesinde çok sayıda otomatik tüfeğe el konuldu. Askeri güçler, yolcuların durdurulduğu ve mallarının, para veya mücevherlerinin yağmalandığı olaylara tanık olan Lahic kentini Taiz vilayetine bağlayan ana yolu da emniyete aldı.

Tehlikeli yol

Birleşmiş Milletler (BM), Afrika Boynuzu'ndan Yemen'e olan göç yolunu en kalabalık ve en tehlikeli yol olarak tanımlıyor. Kızıldeniz ve Aden Körfezi kıyılarında faaliyet gösteren insan kaçakçılığı çetelerinin göçmenleri kandırarak, Körfez ülkelerine göndereceklerini söyledikleri biliniyor. Yemen kıyılarına geldiklerinde ulaştıklarını haber veriyorlar ama diğer çeteler bu göçmenleri alıp topluyor. Göç kontrolü ve göçmenlerin maruz kaldığı ihlalleri izleyen iki alan araştırmacısının Şarku’l Avsat'a aktardığına göre daha sonra şantaj ve istismar edilmeye başlıyorlar.

Birkaç gün önce Uluslararası Göç Örgütü (IOM), KSRelief'in desteğiyle 800'den fazla Etiyopyalı göçmenin Yemen'den ülkelerine gönüllü ve güvenli bir şekilde uçaklarla geri döndüğünü duyurdu. Zira bu program ülke genelinde mahsur kalan göçmenler için adeta bir cankurtaran simidi.



Hamas iki aylık ateşkesi ihtiyatlı bir şekilde değerlendiriyor

İsrail'in Han Yunus'a düzenlediği saldırıda hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninde gözyaşı döken Filistinli bir kadın (AFP)
İsrail'in Han Yunus'a düzenlediği saldırıda hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninde gözyaşı döken Filistinli bir kadın (AFP)
TT

Hamas iki aylık ateşkesi ihtiyatlı bir şekilde değerlendiriyor

İsrail'in Han Yunus'a düzenlediği saldırıda hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninde gözyaşı döken Filistinli bir kadın (AFP)
İsrail'in Han Yunus'a düzenlediği saldırıda hayatını kaybedenler için düzenlenen cenaze töreninde gözyaşı döken Filistinli bir kadın (AFP)

Hamas kaynaklarına göre Hamas yönetimi, ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail'in şartlarını kabul ettiğini açıkladığı Gazze Şeridi'nde iki aylık (60 günlük) ateşkes önerisini inceliyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar, bu kaynaklardan birinin önerideki ‘tuzaklar’ olarak nitelendirdiği hususlar nedeniyle yeni öneri üzerindeki müzakerelerde ‘ihtiyatlı’ davranıldığını ve kaynakların tahminlerine göre ‘savaşı sona erdirecek net bir şart’ konusunun halen belirsiz olduğunu söyledi.

Gazze Şeridi'ndeki ateşkes müzakereleri, 20 aydır devam eden ve on binlerce kişinin ölümüne yol açan savaşı sona erdirecek kapsamlı bir anlaşmaya varmak üzere müzakerelerin ikinci aşamada sürdürülmesi temelinde geçici bir anlaşmaya varılması amacıyla ABD'nin de aralarında bulunduğu arabulucular tarafından hummalı bir çalışmaya sahne oluyor.

Xnjc
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde İsrail tarafından bombalanan bir bölgeyi inceleyen Filistinliler (Reuters)

Trump dün akşam sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda, İsrail'in yeni bir ateşkes önerisini kabul ettiğini duyurdu ve yönetiminden temsilcilerin ‘İsraillilerle Gazze konusunda uzun ve verimli bir toplantı’ yaptığını açıkladı.

Hamas'ın savaşın sona ermemesine ilişkin kaygılarına dolaylı bir yanıt verdiği anlaşılan Trump, 60 günlük süre zarfında tüm tarafların savaşı sona erdirmek için çalışacağını söyledi.

Trump, Hamas'ı anlaşmayı kabul etmeye çağırdı ve anlaşmayı reddetmenin vahim sonuçları olacağı konusunda uyardı. Trump, “Hamas'ın Ortadoğu'nun iyiliği için bu anlaşmayı kabul etmesini umuyorum. Çünkü durum daha iyiye gitmeyecek, daha da kötüleşecek” ifadelerini kullandı.

Güncellenmiş bir versiyon

Hamas'tan önde gelen kaynaklar Şarku’l Avsat'a Trump'ın bahsettiği teklifin ‘harekete ulaştığını’ ifade ederek, bunun ‘ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un önceki teklifinin güncellenmiş bir versiyonu’ olduğunu belirtti.

Kaynaklar, Hamas liderliğinin ‘varılabilecek herhangi bir anlaşmayı destekleyecek bir Filistin mutabakatı’ elde etmek amacıyla öneriyi Filistinli gruplara ilettiğini bildirdi.

Ckkdk
Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Reuters)

Bazı Hamas kaynaklarına göre yeni öneri de öncekiler gibi Filistinlilerin haklarını karşılayan tüm talepleri karşılamıyor ve aşılması gereken pek çok tuzak içeriyor. Muhtemelen derinlemesine incelendikten sonra, gruplarla istişare edilerek kapsamlı bir Filistin pozisyonu ile yanıt verilecek.

Görmezden gelinen noktalar

Hamas'tan bir kaynak ‘bu teklifin, özellikle 60 günlük ateşkes olarak bilinen Witkoff teklifinde Katarlı arabulucu tarafından sunulan bazı değişikliklerle ilgili olarak son günlerde ve haftalarda yapılan toplantılarda müzakere heyetinin talep ettiği bazı noktaları görmezden geldiğine’ dikkat çekti.

Hamas'tan aynı kaynaklar, Filistinli grupların ‘İsrail'in Gazze Şeridi'nden çekilmesi konusuyla ilgili net maddelere ihtiyaç duyduklarını ve savaşın sona ermesiyle ilgili net bir madde elde etme ihtiyacında ısrar ettiklerini’ doğruladı.

Kaynaklar ayrıca, ‘insani yardım protokolünün özellikle hastanelerin, okulların ve altyapının yeniden inşasıyla ilgili maddesinin halen gevşek olduğu ve İsrail'in bunu yapması için herhangi bir zorunluluk taşımadığı’ uyarısında bulundu. Kaynaklara göre madde sadece Gazze Şeridi'ne yardım taşıyan tırların sayısının arttırılmasından bahsediyor.

Değişikliklerle birlikte olumlu tahminler

Kaynaklar, ‘müzakerelerin ardından, arabuluculara iletilecek bazı değişikliklerle birlikte teklifin olumlu karşılanmasını’ bekliyor.

Ancak diğer kaynaklar, ‘önerinin şu anki haliyle gönülsüzce kabul edileceğini’ belirterek, “Kabul, arabulucuların ve ABD'nin müzakereler devam ettiği sürece anlaşmanın devamını garanti altına alma taahhüdü, yani müzakereler devam ettiği sürece 60 gün sonra savaşın yeniden başlamayacağına dair verdikleri bazı güvenceler ışığında gerçekleşecek” dedi.

Kaynaklar, işlerin Filistin halkının isteklerine uygun şekilde gitmesi halinde bir ya da iki hafta içinde bir anlaşmaya varılabileceğini öne sürdü.

Buna karşılık bazı kaynaklar, Trump'ın ve İsrail'in “bu dosyada olumlu gelişmeler olduğu” yönündeki açıklamalarının bir aldatmaca olduğu tahmininde bulunarak, “Teklif derinlemesine inceleniyor” dedi ve yanıtın gelmesinin uzun sürmeyeceğini bildirdi.

Sayıyla ilgili bir sorun yok

Kaynaklar, şu anda meselenin esas olarak serbest bırakılacak İsrailli esirlerin sayısı ya da bunlar arasında ölenlerin cesetlerinin teslimi süreciyle ilgili olmadığına dikkat çekti. İsrail Kanal 14 televizyonunun İsrailli bir siyasi kaynaktan aktardığına göre, savaşı sona erdirmeye yönelik herhangi bir formüle, Amerikan tarafının Hamas'ın silahsızlandırılması ve liderlerinin Gazze Şeridi dışına gönderilmesiyle ilgili taleplerinin karşılanmaması halinde İsrail'in çatışmalara yeniden başlayabileceğini garanti eden bir mektup eşlik edecek.

İsrail'in savaşı sona erdirme şartını, koşullarının yerine getirilmemesi halinde yeniden savaşa dönme konusunda Amerikan garantisi almaya bağladığı açıkça görülüyor.

Sunulan teklifin küçük değişikliklerle Witkoff'un teklifiyle aynı olduğuna dikkat çeken bir kaynak, İsrail'in Hamas yönetimine son verilmesi, Gazze Şeridi'nin silahsızlandırılması ve hareketin üst düzey liderlerinin yurt dışına sürgün edilmesi gibi önemli şartlarında halen ısrarcı olduğunu kaydetti.

Mfkdj
ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile birlikte (DPA)

Diğer yandan İsrail'in ilerleme fırsatı olduğunu düşünmesi halinde bir İsrail heyetinin yakında Katar'a gidebileceği belirtildi.

İsrail Yayın Kurumu ile İsrail Kanal 12 ve Kanal 13 televizyonları tarafından Trump'ın açıklamalarından önce yayınlanan bir haberde, müzakerelerde önemli bir ilerleme kaydedildiği ve Katar'ın Witkoff'un önerisinde yaptığı değişikliklerin İsrail tarafından kabul edilebilir olduğu, ancak halen üzerinde çalışıldığı belirtildi.

İsrail Yayın Kurumu'na göre Katar tarafından sunulan öneri 60 günlük ateşkesi, esirlerden 8'inin ilk gün, 2'sinin ellinci gün sağ olarak serbest bırakılmasını ve kaçırılan 18 İsraillinin cesedinin 3 aşamada teslim edilmesini içeriyor.

Değiştirilen teklif, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin güneyinde yakın zamanda İsrail tarafından oluşturulan ve Han Yunus'u Refah'tan ayıran Morag Ekseni’ne çekilmesini öngörüyor ki bu da İsrail güçlerinin bu bölgenin kontrolünü elinde tutmaya devam etmesi anlamına geliyor. Hamas bunu şiddetle reddediyor ve İsrail’in Gazze Şeridi'nin tüm bölgelerinden tamamen çekilmesinde ısrar ediyor.

Söz konusu teklif ayrıca, Gazze Şeridi'ne insani yardım akışının arttırılmasını da öngörüyor.

İsrail Yayın Kurumu, savaşı sona erdirme koşulları ve İsrail ordusunun çekileceği yer konusunda anlaşmazlıklar olduğuna dikkat çekti.

Kanal 12, gerçek bir ilerleme olduğunu ve İsrail'in daha önce hazır olmadığı diğer formülleri, özellikle de savaşı sona erdirmek için garantiler sağlama konusunda daha istekli olduğunu belirterek, son günlerde büyük bir Amerikan baskısının arttığına işaret etti.

İsrail'in bir anlaşmaya varılabileceğine dair olumlu söylemlerine rağmen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas'la herhangi bir anlaşmayı reddeden ve Gazze Şeridi'ndeki savaşın devam etmesini ve genişlemesini talep eden bakanlar Bezalel Smotrich ve Itamar Ben-Gvir'in tutumuyla ilgili bir zorlukla karşı karşıya.

Jdjjdj
Gazze şehrine giden bir Dünya Gıda Programı (WFP) konvoyundan indirilen gıda ve insani yardım çuvallarını taşıyan Filistinliler, 16 Haziran 2025 (AP)

Gün içinde Smotrich ve Ben-Gvir arasında anlaşmazlıklar yaşandı. Ben-Gvir, blok oluşturmak ve herhangi bir anlaşmayı reddetmek üzere aralarında bir toplantı yapılacağını iddia etti. Smotrich bunu yalanladı ve Ben-Gvir'i Gazze Şeridi'nde elde edilen ‘zafer’ pahasına kişisel siyasi kazançlar peşinde koşmakla suçladı. Bu, Smotrich'in anlaşma konusundaki pozisyonunda olası bir değişime işaret ediyor.

Netanyahu cumartesi akşamı, ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmek üzere Washington'a gitmeden önce Knesset'te bir oturum düzenleyecek; yeni teklifle ilgili son oylama yapılacak.