Yemen: Afrikalı göçmen kaçakçılığı merkezlerini kapatmaya yönelik operasyonlar yürütüyor

Kral Selman Yardım ve İnsani Çalışmalar Merkezi, mülteciler için gönüllü geri dönüş uçuşlarını finanse ediyor.

Göçmen toplama ve ticaretine yönelik bir tesis (Yemen askeri medyası)
Göçmen toplama ve ticaretine yönelik bir tesis (Yemen askeri medyası)
TT

Yemen: Afrikalı göçmen kaçakçılığı merkezlerini kapatmaya yönelik operasyonlar yürütüyor

Göçmen toplama ve ticaretine yönelik bir tesis (Yemen askeri medyası)
Göçmen toplama ve ticaretine yönelik bir tesis (Yemen askeri medyası)

Kral Selman Yardım ve İnsani Çalışmalar Merkezi (KSRelief) tarafından finanse edilen bir program kapsamında 800 Etiyopyalı göçmen, gönüllü olarak ülkelerine döndü. Yemenli yetkililer, kurtarılan bölgelerde göçmenler için gözaltı ve kaçakçılık merkezlerini kapatmak ve onları kaçakçıların pençesinden kurtarmak için operasyonlar yürütmeye başladı.

Aden'in kuzeyinde bulunan Lahic kentinin hükümet kaynakları ve sakinler Şarku'l Avsat'a, Tuğgeneral Hamdi Şukri liderliğindeki 2. Devler Tugayı'na bağlı askeri birliklerin, kaçakçıların eyalet kıyılarına gelen Afrikalı göçmenleri taşımak için kullandıkları Tur el-Baha’daki bölgeleri hedef alan büyük bir askerî harekât gerçekleştirildiğini aktardı.

Kaynaklar, harekâtın bölge sakinlerinden ve insan hakları örgütlerinden toplanan bilgilere dayandığını ve bunun da kaçakçıların son dönemde genellikle Cibuti’nin Kızıldeniz'e bakan kıyılarına gelen Afrikalı göçmenleri alıkoymak için alanlar oluşturduğunu gösterdiğini söyledi.

Gangsterlerin dönüşü

Aynı kaynaklara göre, insan kaçakçılığı çetelerini takip etme kampanyaları, Husi milislerinin meşru yönetime yönelik darbesinden beri durdu ve kaçakçıların geri dönmesiyle kaçakçılık faaliyetleri arttı. Son dönemde Tur el-Baha’nın ed-Damisi bölgesinde Afrikalı göçmenler için toplanma yerleri açıldı.

Kaynakların aktardığına göre kaçakçılar kıyıya vardıklarında göçmenleri durduruyor, ardından onları gözaltı kamplarına götürüyor, burada mali olarak gasp ediyor ve onları Yemen topraklarından Körfez ülkeleriyle sınır bölgelerine kaçıran çetelere satıyor.

Yerel insan hakları ve güvenlik kuruluşları birçok göçmenin tecavüz de dahil olmak üzere ağır ihlallere maruz kaldığını belirtti. Kaynaklar, 2. Devler Tugayı’na bağlı birliklerin, göçmenleri alıkoymak ve ticaretini yapmak amacıyla kurulan ‘el-Ahvaş’ adlı merkezlerde konuşlanan kaçakçılarla çatıştığını bildirdi. Söz konusu merkezler ayrıca, Afrika Boynuzu'nda bulunan Lahic kenti kıyı şeridinden getirilen kaçak ürünler dahil olmak üzere çeşitli malların toplanması için ayrılmıştı.

(foto altı) Buldozerler gözaltı merkezlerini yıkıyor (Yemen askeri medyası)
Buldozerler gözaltı merkezlerini yıkıyor (Yemen askeri medyası)

Buldozerlerin eşlik ettiği askeri operasyonlar, bu merkezlerin duvarlarını ve içlerinde kurulan gözaltı odalarını yıktı ve hükümet kaynaklarına ve bölge sakinlerine göre çoğu Etiyopya uyruklu büyük bir göçmen grubunu özgürleştirmeyi başardı. Özgürlüğüne kavuşan göçmenler arasında söz konusu merkezlerden birinde tutulan kadın ve çocuklar da var. Gözaltına alınan kaçakçılar, göçmenleri canlı kalkan olarak kullandıkları çatışmalar sırasında göçmenlerden birinin öldürüldüğünü söyledi.

Beklenmedik kaçakçılar

Bu güvenlik adımlarına açıklık getirmek için 2. Devler Tugayı’nın medya merkezi, operasyonun kaçakçıları ve güvenlik güçleri tarafından arananları şaşırttığını belirtti. Kaçakçılardan bazıları gözaltına alınırken diğerleri kaçmayı başardı ve kaleleri yok edildi. Operasyonun, tamamı yakalanana kadar kaçakları kovalamaya devam edeceği vurgulandı.

Sosyal medyada yer alan video görüntülerinde, merkezleri yıkan araçlar, kaçakçılar tarafından dikilen çitler ve askerî harekât mensuplarının belirli noktalarda konuşlandığı görülüyor.

Afrikalı göçmenler için gözaltı merkezlerine baskın düzenleme operasyonu, İkinci Devler Tugayı’nın güvenlik ve istikrar sağlamak ve Tur el-Baha bölgesindeki güvenlik kaosunu sona erdirmek için geniş bir askerî harekât başlatmasından günler sonra geldi.

(foto altı) Afrikalı göçmenlerin baskına uğradıktan sonra alıkonulduğu merkezler (Yemen askeri medyası)
Afrikalı göçmenlerin baskına uğradıktan sonra alıkonulduğu merkezler (Yemen askeri medyası)

Bölge sakinlerinin ifadesine göre, silah taşımanın yasaklanması büyük başarı sağladı. Bu karar neticesinde çok sayıda otomatik tüfeğe el konuldu. Askeri güçler, yolcuların durdurulduğu ve mallarının, para veya mücevherlerinin yağmalandığı olaylara tanık olan Lahic kentini Taiz vilayetine bağlayan ana yolu da emniyete aldı.

Tehlikeli yol

Birleşmiş Milletler (BM), Afrika Boynuzu'ndan Yemen'e olan göç yolunu en kalabalık ve en tehlikeli yol olarak tanımlıyor. Kızıldeniz ve Aden Körfezi kıyılarında faaliyet gösteren insan kaçakçılığı çetelerinin göçmenleri kandırarak, Körfez ülkelerine göndereceklerini söyledikleri biliniyor. Yemen kıyılarına geldiklerinde ulaştıklarını haber veriyorlar ama diğer çeteler bu göçmenleri alıp topluyor. Göç kontrolü ve göçmenlerin maruz kaldığı ihlalleri izleyen iki alan araştırmacısının Şarku’l Avsat'a aktardığına göre daha sonra şantaj ve istismar edilmeye başlıyorlar.

Birkaç gün önce Uluslararası Göç Örgütü (IOM), KSRelief'in desteğiyle 800'den fazla Etiyopyalı göçmenin Yemen'den ülkelerine gönüllü ve güvenli bir şekilde uçaklarla geri döndüğünü duyurdu. Zira bu program ülke genelinde mahsur kalan göçmenler için adeta bir cankurtaran simidi.



Gazze ateşkesi: Anlaşmanın imzalanacağına dair sinyaller artıyor

Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir mülteci kampına düzenlenen saldırıda yaralanan ve tedavisi altına alınan küçük bir kız çocuğu (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir mülteci kampına düzenlenen saldırıda yaralanan ve tedavisi altına alınan küçük bir kız çocuğu (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Anlaşmanın imzalanacağına dair sinyaller artıyor

Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir mülteci kampına düzenlenen saldırıda yaralanan ve tedavisi altına alınan küçük bir kız çocuğu (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir mülteci kampına düzenlenen saldırıda yaralanan ve tedavisi altına alınan küçük bir kız çocuğu (AFP)

Gazze Şeridi'ndeki ateşkes müzakereleri, arabulucu ABD'nin Gazze Şeridi'nde 60 günlük ateşkes için sunduğu yeni öneriyle yeni bir aşamaya girdi.

ABD Başkanı Donald Trump'ın yaptığı açıklamada, ilk kez Hamas'ın talep ettiği savaşın sona erdirilmesi konusunun tartışılacağı vurgulanırken Hamas’ın öneriyi kabul etmesi gerektiği, aksi takdirde durumun daha da kötüye gideceği belirtildi. Şarku’l Avsat’a konuşan Hamas liderlerinden biri, bu sözlerin müzakerelere ivme kazandırdığını ve ABD tarafından İsrail üzerinde gerçek bir baskısı oluşturulması durumunda bir ateşkes anlaşması imzalanabileceğine dair yeni bir işaret taşıdığını söyledi.

Hamas Hareketi tarafından dün yazılı olarak yapılan basın açıklamasında, arabulucu kardeş ülkelerin, savaşan taraflar arasındaki uçurumun kapatılması, bir çerçeve anlaşmaya varılması ve ciddi müzakerelerin başlatılması için yoğun çaba sarf ettikleri belirtildi. Açıklamada Hamas’ın yüksek sorumluluk bilinciyle hareket ettiğini ve arabulucuların önerilerini tartışmak üzere ulusal istişareler yürüttüğünü, saldırıların sona erdirilmesi, geri çekilmenin sağlanması ve Gazze Şeridi'ndeki halkımızın acil olarak yardım alması için bir anlaşmaya varılması için çalıştığını vurguladı.

gthy
Gazze Şeridi'nin güneyindeki bir mülteci kampına düzenlenen saldırıda ölen Filistinlilerin cenaze töreninde yakınlarını kaybedenlerin gözyaşları ve feryatları (AFP)

Hamas'tan üst düzey bir yetkili dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, müzakere masasında, ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff’un daha önce önerdiği çerçeve anlaşmasını içeren ve Katar'ın arabuluculuğunda üzerinde değişiklikler yapılan bir öneri olduğunu ve bu önerinin 60 günlük bir ateşkes ve bu süre içinde savaşı tamamen sona erdirecek bir anlaşma sağlanmasını öngördüğünü söyledi.

Hamas’ın İsrail'in Filistinlilere yönelik soykırımını sona erdirecek tüm önerilere açık olduğunu vurgulayan kaynak, Kahire'de bir Hamas heyetinin bulunduğunu belirterek, savaşın tamamen durdurulması, yardımların ulaştırılması ve İsrail'in Gazze'den çekilmesi olmak üzere üç temel talebin yerine getirilmesinin önemine dikkati çekti.

Hamas'ın şu anki tutumunu, Trump'ın Washington'da ABD’li ve İsrailli yetkililerle yaptığı toplantının ardından sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı, “İsrail, 60 günlük ateşkesin tamamlanması için gerekli şartları kabul etti ve bu süre zarfında savaşı sona erdirmek için tüm taraflarla birlikte çalışacağız” şeklindeki açıklamasından sonra sergilemeye başladı.

frgty
İsrail'in Han Yunus'un kuzeyindeki mülteci kampına düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Barışı sağlamak için yoğun çaba sarf eden arabulucular Katar ve Mısır’ın bu nihai öneriyi sunacaklarını söyleyen Trump, “Ortadoğu'nun iyiliği için Hamas'ın bu anlaşmayı kabul etmesini umuyorum. Aksi takdirde durum düzelmeyecek, hatta daha da kötüye gidecek” ifadelerini kullandı.

Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi Witkoff, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Başkan Yardımcısı JD Vance ve İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ile bir araya geldi.

İsrail gazetesi Haaretz, İsrailli bir kaynağın Dermer'in yeni öneriye insani yardım ve ateşkes süresince İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden kademeli olarak çekilmesini öngören maddeyi kabul ettiğini söylediğini bildirdi. Bunu ‘İsrail'in verdiği bir taviz’ olarak değerlendiren kaynak, buna karşın önerinin savaşı sona erdirmek için açık ve net bir taahhüt içermediğinin altını çizdi.

ABD Başkanı Trump salı günü gazetecilere yaptığı açıklamada, önümüzdeki hafta rehinelerin serbest bırakılması karşılığında ateşkes anlaşması sağlanmasını umduğunu söyledi. ABD merkezli haber sitesi Axios'a göre Trump, pazartesi günü Beyaz Saray'da Netanyahu ile görüşecek.

“Temel sorun”

Filistinli siyasi analist ve Hamas uzmanı İbrahim el-Medhun, mevcut bilgilere göre önerinin Hamas liderlerinin sınır dışı edilmesi veya silahlarının toplatılmasına ilişkin açık bir madde içermediğini söyledi. Medhun, “Öneri, ateşkesin sağlanmasına ve aşamalı bir takas anlaşmasının uygulanmasına odaklanıyor. Anlaşma, ilk günlerde sekiz rehinenin serbest bırakılmasıyla başlayacak ve 60’ıncı güne kadar aşamalı olarak devam edecek” dedi.

Ancak Medhun, Hamas’a göre önerinin savaşın kalıcı ve kapsamlı bir şekilde durdurulması için gerçek garantiler sunmaması ve özellikle Gazze Şeridi'ndeki felaketi ele almak için etkili bir insani protokolün uygulanmasını garanti etmemesi temel bir sorun teşkil ediyor.

cdfrgth
Gazze Şeridi'nin orta kesimlerinde yer alan ve yerinden edilmiş kişilerin sığındığı UNRWA'ya ait bir okuldaki yıkımı inceleyen Filistinliler (AFP)

Hamas'ın bu konudaki tutumuna değinen Medhun, Hamas’ın devam eden girişimlere büyük bir ciddiyet ve açıklıkla yaklaşacağını ve anlaşmanın sağlanacağına dair işaretlerin artmasıyla birlikte şartlı bir esneklik sergilediğini düşünüyor. Medhun’a göre bu tutum, iki önceliğe dayanıyor. Bunlardan biri saldırıların tamamen durdurulması, ikincisi ise herhangi bir bahaneyle soykırım ve açlık politikasına geri dönülmeyeceğine dair gerçek garantiler verilmesi ve bunun süre dolduğunda kapsamlı bir anlaşmaya varılamaması durumunda da geçerli olması.

Medhun'a göre Hamas, aşamalı çözümleri kabul etmeye karşı değil, ancak bunun için ‘önce savaşın durdurulması, ardından saldırı sonrası düzenlemelere geçilmesi, şantaj veya askeri baskı yapılmaması’ gibi açık ve kesin şartlar konulması gerektiğini savunuyor.

Washington'ın müzakerelere başlamadan önce savaşın durdurulmasını şart koşarak İran meselesini ele aldığı önceki deneyiminin, bu konuda örnek alınabilecek bir model olduğunu vurgulayan Filistinli siyasi analist, “Bombardıman altında müzakere yapılamaz ve katliamlar devam ederken güven inşa edilemez” dedi.

Trump'ın savaşı sona erdireceğine dair sözleri müzakerelere ivme kazandırsa da bu sözlerin ötesine geçip somut adımlar atılması gerekiyor.

“Fırsat kaçırılmamalı”

İsrail'in tutumu da bu gelişmelerden uzak değildi. ABD Dışişleri Bakanı Gideon Sa'ar dün sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı bir paylaşımda, Gazze Şeridi'nde tutulan rehinelerin serbest bırakılmasını sağlamak amacıyla bir anlaşmaya varılması için ‘bu fırsatın kaçırılmaması’ gerektiğini söyledi. İsrailli Bakan paylaşımında “Halkın ve hükümetin büyük çoğunluğu rehinelerin serbest bırakılmasına yol açacak bir anlaşmayı destekliyor. Böyle bir fırsat kaçırılmamalı” diye yazdı.

Eski muhalefet lideri Yair Lapid, dün X platformundaki hesabından Netanyahu'ya tüm rehineleri geri getirmesini tavsiye ederek, “(Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar) Ben-Gvir ve (Maliye Bakanı Bezalel) Smotrich'in 13 milletvekiline karşı durmak için, rehine anlaşması için 23 milletvekilini güvenlik ağı olarak kullanabilirsiniz. Hepsini şimdi evlerine geri getirmeliyiz” diye seslendi.

İsrail televizyonu Kanal 12’nin aktardığına göre Lapid, Ben-Gvir ve Smotrich'in, Gazze Şeridi'nde ateşkes ve esir takası anlaşmasının imzalanmasını engellemek için hükümet koalisyonu içinde ortak hareket etme niyetinde olduklarını belirtti.

İsrail'de hem iktidar hem de muhalefet tarafından ateşkesin önemi hakkında konuşulurken, medya da bu konuya büyük ilgi gösteriyor. İsrail Yayın Kurumu (IBA), İsrail'e sunulan yeni öneriye göre 60 günlük bir ateşkesin ilan edileceğini, ilk gün sekiz rehinenin serbest bırakılacağını ve 50’nci günde iki rehinenin daha serbest kalacağını aktardı.

Haaretz gazetesi ise, yeni esir takası anlaşması taslağında, 60 günlük ateşkes süresi içinde bir anlaşmaya varılamaması halinde, arabulucuların İsrail ile Hamas arasındaki müzakereleri nihai bir anlaşmaya varılana kadar sürdürmekle yükümlü olacağını belirten bir maddenin yer aldığını doğruladı.

Bu değişiklikler çerçevesinde Medhun, yakında bir anlaşmaya varılması olasılığını dışlamazken, aksine ABD'nin uluslararası bir irade ortaya koyması ve İsrail’e saldırılarını açıkça ve kesin olarak durdurması için baskı yapması halinde, ateşkes anlaşmasına varılmasının her zamankinden daha mümkün olduğunu düşünüyor.

O, topun artık arabulucuların, özellikle de ABD'nin sahasında olduğunu ve onların girişimlerinin sadece bir kriz yönetimi değil, savaşın sona ermesi ve yeni bir dönemin başlaması için bir kapı olduğunu kanıtlamaları gerektiğini düşünüyor.

Topun artık arabulucuların, özellikle de ABD'nin sahasında olduğunu söyleyen Medhun, arabulucuların girişimlerinin sadece bir kriz yönetimi değil, savaşın sona ermesi ve yeni bir dönemin başlaması için aralanacak bir kapı olduğunu kanıtlamaları gerektiğini vurguladı.