Mısır-İsrail sınırındaki en belirgin güvenlik olaylarıhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4364951-m%C4%B1s%C4%B1r-i%CC%87srail-s%C4%B1n%C4%B1r%C4%B1ndaki-en-belirgin-g%C3%BCvenlik-olaylar%C4%B1
Mısır-İsrail sınırındaki en belirgin güvenlik olayları
Mısır ile İsrail arasında 1979 yılında imzalanan barış anlaşmasından bu yana iki ülke sınırları zaman zaman güvenlik gerilimlerine sahne oldu. Kuzeyde Refah'tan güneyde Taba'ya kadar uzanan 233 kilometre uzunluğundaki sınır şeridinde iki ülkenin güvenliği artırma çabalarına rağmen bazı olayların yaşanması engellenemedi. Mısır'da 25 Ocak 2011 devriminden sonra bu olaylar zirveye ulaştı. Bu dönem, birçok “terörist” unsurun Sina'ya sığınmasının yanı sıra, insan ve uyuşturucu kaçakçılığı yapanların faaliyetlerinde artışa tanık oldu.
Mısır-İsrail sınırında en çok öne çıkan güvenlik olayları
Ekim 1985: Mısırlı asker Süleyman Hater tarafından Mısır-İsrail sınırında “Ras Barka” operasyonu gerçekleştirildi. Hater, ülkesinin sınırlarına konuşlanmış olan 7 İsrailliyi öldürdü. Bu olay Mısır kamuoyunu çokça meşgul etti. Hater daha sonra, Askeri Cezaevi Hastanesi'nde intihar ederek yaşamına son verdi.
Kasım 2004: Bir İsrail tankının Mısır ile Gazze Şeridi arasındaki sınıra ateş açması sonucu Mısır Merkezi Güvenlik Güçleri’nin 3 mensubu öldürüldü. Mısır bu olayı kınadı.
Haziran 2006: Mısır güvenlik kaynakları, İsrail'in, Mısır sınırı yakınlarında iki kişiyi öldürdüğünü açıkladı. Mısır ölenlerin, devriye gezerken yanlışlıkla sınırı aşarak İsrail tarafına geçen Merkezi Güvenlik Güçlerine bağlı Mısırlı iki subay olduğunu duyurdu.
Ağustos 2011: Refah'ın güneyindeki Mısır sınırına yönelik İsrail hava saldırısında 5 Mısırlı sınır muhafızı öldü. Olayın ardından Mısır Dışişleri Bakanlığı, protesto amaçlı İsrail maslahatgüzarını çağırdı ve İsrail’den özür talep etti. Kahire olayı aydınlatmak için ortak bir resmi soruşturma yürütme talebinde bulundu.
Şubat 2012: İsrail ordusu, Mısır sınırından geçen bir grupla çıkan çatışmada bir askeri ile 3 silahlı kişinin öldürüldüğünü duyurdu.
Mısır sınırında pazar günü gerçekleşen olayda ölen 3 askerden biri olan Ohad Dahan'ın tabutu İsrail askerlerinin omuzlarında (AFP)
Nisan 2012: Sina Yarımadası'ndan İsrail'in Kızıldeniz kıyısındaki Eilat tatil beldesine bir füze fırlatıldı. Olayda herhangi bir can kaybı yaşanmadı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, "Sina, teröristler için bir üs haline geldi" dedi.
Ağustos 2012: İsrail sınırındaki bir Mısır güvenlik karakoluna kimliği belirsiz kişilerce düzenlenen saldırıda 16 Mısırlı sınır muhafızı öldü. Silahlı kişiler iki zırhlı araca el koydu ve onlardan biri ile İsrail topraklarına girdiler. Daha sonra İsrail Hava Kuvvetleri onları etkisiz hale getirdi.
Ekim 2016: "El-Avce" geçidi yakınında kaçakçılar ile Mısır sınır muhafızları arasında çatışma çıktı. Çatışma sonucunda Mısır ile İsrail sınırında kaçakçılığı önlemek için inşa edilen İsrail duvarının yapımında çalışan bir İsrailli işçi öldürüldü.
Haziran 2023: İsrail ordusu, Mısır sınırı yakınlarında 3 askerinin kurşunlanarak öldürüldüğünü, 2 askerinin ise yaralandığını duyurdu. Olayda karşılıklı ateş açılması sonucu bir Mısırlı asker de yaşamını yitirdi. Şarku’l Avsat’ın ulaştığı bilgilere göre Mısır olayla ilgili açıklamasında, sınır güvenlik güçlerinden bir askerin uyuşturucu kaçakçılarını kovalarken güvenlik bariyerini aştığını ve çatışma çıktığını belirtti.
Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep ettihttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5161876-%C5%9Farku%E2%80%99l-avsat%E2%80%99-konu%C5%9Fan-filistinli-kaynak-hamas-60-g%C3%BCnl%C3%BCk-ate%C5%9Fkes-%C3%B6nerisinde-3
Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli kaynak: Hamas 60 günlük ateşkes önerisinde 3 değişiklik talep etti
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırısının ardından küçük bir çocuğu kucağında taşıyan bir adam (AFP)
Hamas Hareketi’nin 60 günlük ateşkes önerisini kabul etmesi ve dolaylı müzakerelere hazır olduğunu duyurmasıyla Gazze Şeridi'ndeki ateşkes görüşmeleri yeni bir aşamaya girdi. Öte yandan İsrail'in, şimdiye kadar Gazze Şeridi'nin yüzde 65'ini kontrol altına aldığı bölgelerden çekilme konusunda engeller çıkaracağına dair bazı endişeler hakim.
Şarku’l Avsat’a konuşan uzmanlar, ABD’nin Gazze’deki savaş konusunda gösterdiği gayret ve krizin iki tarafının da olumlu tepkisinin ‘olası engelleri aşabileceğini, bunların en önemlilerinin ise geri çekilme ve savaşın sona erdirilmesine dair garantiler olduğunu’ düşünüyor. Uzmanlar, ateşkes anlaşmasının yakında, belki de Başbakan Binyamin Netanyahu'nun pazartesi günü Beyaz Saray'ı ziyaret edip Başkan Donald Trump ile görüşmesinden sonra veya kısa bir süre sonra sonuçlanacağını tahmin ediyorlar.
AlQahera News haber kanalının cuma akşamı kimliğini açıklamadığı Mısırlı kaynaklardan aktardığı bilgilere göre Mısır, tüm taraflar arasında mutabakat sağlayacak nihai bir formüle ulaşmak için çeşitli taraflarla yoğun temaslara başlarken taraflar arasında dolaylı müzakereler yeniden başladı. Hamas arabuluculara son tekliflerine cevabını iletti ve cevabında, kabul edilmesi halinde 60 günlük ateşkes sağlanması için dolaylı müzakerelere kapıyı aralayacağını belirtti.
Müzakerelerin gidişatını yakından takip eden Filistinli bir kaynak, dün Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Hamas'ın öneriyi kabul ettiğini, ancak bazı değişiklikler talep ettiğini söyledi. Bu değişikliklerin başında savaşın sona erdirilmesi, insani yardımların Gazze Şeridi’ne girişiyle ilgili mekanizmanın yeniden düzenlenmesi ve İsrail'in 2 Mart öncesindeki mevzilerine geri çekilmesi geldiğini söyleyen kaynağa göre bu değişikliklerin sebebi ocak ayında varılan ateşkes anlaşmanın çökmesinin ardından İsrail’in daha fazla bölgeye genişlemesi. Kaynak, yeni müzakerelerin Doha ve Kahire arasında yapılacağını, çünkü iki ülke arasında anlaşma maddelerinin uygulanmasına ilişkin ortak dosyalar olduğunu belirtti.
İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyine düzenlediği hava saldırılarında öldürülen Filistinliler (AFP)
Hamas tarafından cuma günü yapılan açıklamada, arabuluculara öneriye ilişkin ‘olumlu’ yanıt verildiği ifade edildi. Önerinin içeriğine değinilmeyen açıklamada, ‘önerinin uygulama mekanizması hakkında müzakerelere derhal başlamaya ciddiyetle hazır olduğu’ vurgulandı.
İsrail gazetesi Hayom, müzakerelerin devam etmesindeki en büyük zorluğun İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden çekilme haritası olacağını bildirdi. Hamas tam çekilme talep ederken, İsrail ‘Morag Koridoru’ adı verilen hattı ve onun güneyindeki tüm bölgeleri elinde tutmak istiyor.
İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee cuma günü X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, ordunun Gazze Şeridi’nin yaklaşık yüzde 65'ini operasyonel olarak kontrol altına aldığını söyledi.
İsrail Yayın Kurumu’nun kaynaklardan aktardığına göre ‘Hamas’ın yanıtında önerilen değişikliklerin İsrail karar vericileri için bir zorluk oluşturacağı’ düşünülüyor. İsrail hükümeti Bakanlar Kurulu, anlaşmayı görüşmek üzere cumartesi akşamı toplanacağını açıkladı.
İsrail ve Filistin meselelerinde uzman olan siyaset bilimi profesörü Dr. Tarık Fehmi, İsraillilerin geri çekilme konusunda biraz oyalanacağını, ancak Hamas'ın anlaşmaya varmaya yönelik esnek tutumunu göz önünde bulunduracağını, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmeden önce bir miktar uzlaşma göstermeye mecbur kalacağını ve savaşan tarafların ABD Başkanı’nı kazanmak ve ona olumlu mesajlar vermek için çaba göstereceğini tahmin ediyor.
Her iki tarafın da çekinceleri nedeniyle Kahire ve Doha'da düzenlenen müzakerelerde tam çekilme konusunun gündeme gelmeyeceğini düşünen Dr. Fehmi’ye göre buna karşın İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılması ve nüfuslu bölgelerin dışına ve bazı koridorlardan çekilmesi söz konusu olabilir.
Ana çekilme noktalarının mevcut müzakereleri engellemesini beklemeyen Dr. Fehmi, savaşan tarafların önerilen çerçeve anlaşmasına onay verdiğini ve ayrıntıların taktiksel noktalar içerdiğini, gerçek anlamda radikal olmadığını, özellikle de Hamas'ın insani yardımların girişini öncelikli gördüğünü ve ABD ve İsrail destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı (GHF) dışında uluslararası kuruluşların da insani yardım çalışmalarına dahil edilmesi için baskı yapacağını belirtti.
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye’ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)
Filistinli siyasi analist Dr. Eymen er-Rakab, anlaşmanın şu anki en önemli engelinin Hamas'ın işgalcilerin 2 Mart öncesindeki durumuna geri dönmesini talep etmesi olduğunu düşünüyor. İsrail, bu konudaki anlaşmayı kabul ederse, özellikle de Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 20'sini oluşturan Refah'ta kalma niyetinde olduğu için, büyük bir taviz vermiş olacak. Nihai durum ve tam çekilme konusundaki tartışmaların, yaklaşan ateşkes dönemine ertelenmesi bekleniyor. Bu ateşkes, ilerleyen aşamalarda İsrail'in uluslararası ve Arap güçlerinin varlığı karşılığında tam çekilmeyi kabul etmesini içerebilir.
İsrail gazetesi Yedioth Ahronoth, kimliği açıklanmayan İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde Trump'ın Netanyahu ile görüşmesi sırasında Gazze'de ateşkes anlaşması yapıldığını açıklayabileceğini yazdı.
ABD Başkanı Trump, geçtiğimiz cuma günü, Hamas'ın Gazze'deki ateşkes önerisine ‘olumlu’ yanıt vermesinin ‘iyi’ olduğunu söyledi. Başkanlık uçağı Air Force One’da gazetecilere açıklamalarda bulunan Trump, Gazze konusunda ‘birkaç gün içinde’ bir anlaşma sağlanabileceğini belirtti.
ABD merkezli televizyon ağı CNN’nin cuma günü aktardığına göre İsrailli 10 rehine canlı olarak, 18 rehine ise ölü olarak tam zamanında serbest bırakılacak ve herhangi bir tören veya kutlama yapılmayacak. Ateşkesin yürürlüğe girmesiyle birlikte Gazze'ye insani yardım akışı hemen başlayacak.
Dr. Fehmi’ye göre Beyaz Saray’a gitmek isteyen Netanyahu, Trump’ı ziyaret etmeden önce ateşkes anlaşmasının ilan edilmesini engelleyen ve formalitede kalan tüm anlaşmazlıkları, tüm sorunları ve önemli fikir ayrılıklarını bir kenara bırakarak siyasi çıkarlarına, İran dosyasına ve yeni Ortadoğu düzenlemelerine odaklanıyor.
Dr. Rakab ise önümüzdeki günlerde özellikle Netanyahu’nun Beyaz Saray ziyareti sırasında, 60 günlük ateşkesin yakında yürürlüğe girmesinden sonra ABD'nin savaşı kesin olarak durdurma arzusunun gerçek olup olmadığının daha net bir şekilde anlaşılacağına dikkati çekti.
