Suriye muhalefetinden Şam ile doğrudan müzakerelerin yeniden başlatılması çağrısıhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4365341-suriye-muhalefetinden-%C5%9Fam-ile-do%C4%9Frudan-m%C3%BCzakerelerin-yeniden-ba%C5%9Flat%C4%B1lmas%C4%B1
Suriye muhalefetinden Şam ile doğrudan müzakerelerin yeniden başlatılması çağrısı
BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Komisyon toplantısına katıldı.
Suriye Muhalefeti Müzakere Komitesi, Şam'ın 12 yılın ardından Arap Birliği’ne dönmesi ile temsil edilen siyasi değişiklikler kapsamında, rejimle Birleşmiş Milletler'in (BM) himayesinde doğrudan müzakerelerin yeniden başlatılması çağrısında bulundu.
Suriye Muhalefeti Müzakere Yüksek Kurulu, Suriye Ulusal Koalisyonu başkanlığındaki muhalefet temsilcilerinin ve Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu’nun da (SMDK) yer aldığı Cenevre'de düzenlenen toplantının ardından kardeş ve dost ülkeleri, BM’nin 2254 sayılı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararı (BMGK) hükümlerine uygun olarak kapsamlı bir siyasi çözümün uygulanması için gerekli tüm kararları alma çabalarını destekleyeceğini bildirdi.
BM himayesinde birkaç tur müzakere sırasında ana muhalefet heyetini oluşturan müzakere komitesi, BM kararına dayalı belirli bir gün ve takvime göre ‘Suriye meselesine ilişkin aktif hareketin doğrudan müzakerelerin yeniden başlaması için uygun bir ortam oluşturulmasını’ ele aldı.
Birleşmiş Milletler, Suriye’deki çatışmanın ilk yıllarından bu yana hükümet ile muhalefet arasında arabulucu rolü oynadı ve çoğu Cenevre'de düzenlenen ve sonuncusu 2018'de gerçekleştirilen bazı müzakere turlarına liderlik etti. Muhalefetin Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'siz siyasi geçiş talebi ve Şam'ın geleceğini tartışmama ısrarı ışığında hepsi çıkmaza girdi.
İki taraf arasındaki müzakerelerin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından Birleşmiş Milletler'in çabaları, yeni bir anayasa taslağı için müzakereler düzenlemeye odaklandı, ancak herhangi bir ilerleme sağlanamadı.
Çatışmanın ilk yıllarında, müzakere turları da dahil olmak üzere, Suriye muhalefeti birkaç Arap ülkesinden destek aldı. Ancak bu destek, siyasi sürecin durgunlaşması ve saha denklemlerinin Şam lehine değişmesiyle giderek azaldı.
Siyasi ve askeri muhalefetin 2011 yılında patlak veren 12 yıllık yıkıcı savaş sürecinde, çatışmanın ilk yıllarındaki ivmesine artık yakalayamıyor. Çatışmanın patlak vermesi sonrasında Arap ülkelerinin Şam ile ilişkilerini kesmesinin ardından Arap Birliği geçtiğimiz ay Şam'ın yaklaşık 12 yıl sonra koltuğuna döneceğini duyurdu. Suudi Arabistan ise Şam ile ilişkilerini yeniden başlattı. Esed’in geçtiğimiz ay Cidde'deki Arap Zirvesi'ne katılımı, Şam'ın bölgesel izolasyonunun kalkmasıyla sonuçlandı.
Şarku’l Avsat’ın gözlemlerine göre Arap ülkeleri dün yaptıkları açıklamalarla Suriye ihtilafına siyasi bir çözüm bulunmasında ‘öncü’ bir rol oynamayı hedefliyor.
BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, bölgede yenilenen diplomatik faaliyetini bir fırsat ve Suriye'de siyasi bir çözüm arama çabalarında bir değişiklik oluşturabileceğini düşünüyor.
Arap açıklığı ve muhalefetin önde gelen destekçisi Ankara'nın Şam'la yakınlaşma süreci, muhalefetin şartlar dayatma ve gelecekteki herhangi bir müzakerede kendi lehine bir ihlal gerçekleştirilmesine karşı müdahalede bulunmasını sınırlıyor. Müzakere Komitesi, rejimin Arap Birliği’ne geri dönmesinin, onu ‘siyasi çözüme devam etmeyi reddetmesine’ neden olabileceğine inanıyor.
Yıkıntılar arasında Hartum... Hayata çekingen bir dönüşhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5165876-y%C4%B1k%C4%B1nt%C4%B1lar-aras%C4%B1nda-hartum-hayata-%C3%A7ekingen-bir-d%C3%B6n%C3%BC%C5%9F
Yıkıntılar arasında Hartum... Hayata çekingen bir dönüş
Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
Ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında iki yılı aşkın süredir devam eden şiddetli savaşın ardından, Sudan'ın başkenti Hartum'da ticari faaliyetler ve günlük yaşam yavaş yavaş normale dönmeye başladı. Modernliğin ve güzelliğin sembolü olan şehir, bugün yıkımın enkazı üzerinde duruyor ve yeniden ayağa kalkmaya çalışıyor. Binlerce yıkık bina, başkentte Mehdi Devrimi’nden bu yana ilk kez yaşanan savaşın şiddetini gözler önüne seriyor.
Sudan Merkez Bankası binası ve yakınındaki bir otelde meydana gelen hasarın izleri (Şarku’l Avsat)
Savaşın izleri binalarda ve sokaklarda halen açıkça görülüyor. Başkentin birçok simgesel yapısı tamamen veya kısmen yakıldı ya da yıkıldı, binaların duvarlarında kurşun delikleri var. Bankalar ve devlet daireleri kapısız ve penceresiz hale geldi; içlerinden yangın ve is kokusu yayılıyor.
Toplu taşımaya temkinli dönüş
Hartum'un merkezindeki ana ulaşım istasyonu olan ve Jackson durağı olarak bilinen istasyonda, toplu taşıma araçları eyaletin şehirlerinden ve ilçelerinden vatandaşları taşımaya yeniden başladı, ancak Hartum'un en ünlü pazarlarından biri olan Arap Pazarı’na ulaşmak için halen yürüyerek veya özel araçlarla gitmek gerekiyor.
Yetmişli yaşlarında bir adam yorgun adımlarla pazara doğru yürüyordu. Yürümekten yorgun düşen adam, başındaki takkesini kaldırarak terini sildi. Şarku’l Avsat’a eski dükkanını kontrol etmek ve 200 bin Sudan cüneyhi (73 dolar) değerinde mal ve eşya satın almak istediğini söyledi. Şehrin en büyük ve en ünlü ticaret merkezi olan Vaha Hartum’u çevreleyen yıkıma işaret eden yaşlı adam, gözlerinden umut ışığı saçarak, “Bu yıkım yeniden inşa edilecek, önemli olan dersimizi almamız” dedi ve sonra sessizliğe büründü.
Altınlar nereye gitti?
Yanan Vaha Hartum'un yakınında arabalar hareket ediyor ve insanlar dolaşıyor, ancak dükkanlar henüz açılmadı. Bazıları sadece mallarını kontrol etmekle yetiniyor, diğerleri ise el-Fercabi Eczanesi yazan tabelanın altında arabalarının bakımını yapmaya devam ediyor.
Savaşın izlerini taşıyan yıkık bir ticaret merkezi (Şarku'l Avsat)
Bir zamanlar Sudan'ın en büyük altın ticaret merkezlerinden biri olan Altın Binası, yangına rağmen halen ayakta duruyor. Öte yandan, Hartum Valisi ile şirket sahipleri arasında bölgedeki altın ticaretini canlandırmanın yollarını görüşmek üzere bir toplantı yapılacağı konuşuluyor.
Hartum Ulu Camii
1901 yılında Hidiv Abbas Hilmi Paşa tarafından açılan ve tarihi bir mimari eser olan Hartum Ulu Camii, savaştan nasibini aldı ve çevresi ile birlikte büyük hasara uğradı. Bakım çalışmaları tamamlanmak üzere olan caminin birkaç gün içinde ibadete açılması planlanıyor. Savaştan önce Hartum Ulu Camii, ibadet etmek ve ders halkalarına katılmak için Hartum'un dört bir yanından gelenlerden yoğun ilgi görüyordu.
Başkentin merkezindeki bir ticaret merkezinde meydana gelen yıkımdan (Şarku'l Avsat)
Saray Caddesi
Hartum'un merkezindeki ana caddelerden biri olan Saray Caddesi, adını, güney kapısında bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı’ndan almıştır. Çatışmalar sırasında büyük bir savaş alanı olan cadde, son dönemde yeniden hareketlendi; özellikle Cumhuriyet Caddesi ile kesiştiği noktada özel araçların gelip gittiği görülüyor.
Cumhuriyet Caddesi'nin çukur kısımlarındaki su birikintileri (Şarku'l Avsat)
Diğer caddelerin aksine Saray Caddesi her iki yanında küçük su birikintileri olmasına rağmen en temiz cadde olarak kabul ediliyor. Seyyid Abdurrahman Caddesi ile kesiştiği noktada ise el-Ehli Bankası binasında bakım çalışmaları başladı; bankanın faaliyetlerine yeniden başlaması için hazırlıklar yapılıyor.
Hürriyet Caddesi
Hürriyet Caddesi, Hartum'un batı kesiminde, elektrikli ev aletleri mağazalarının bulunduğu bölgede yer alıyor. Esnaflardan bazıları dükkanlarına geri döndü; yetkililerin bölgeyi güvenli hale getirecekleri ve yıl sonuna kadar devlet vergilerinden muaf tutacakları sözü vermeleri üzerine, caddede nispeten canlanma başladı.
Dükkân sahipleri kurban kesip, şeker ve meyve suyu dağıttılar. Özgürlük Caddesi'ni Sudan bayraklarıyla süslediler ve hoparlörlerden milli marşlar çalarak Hartum'un ticaret merkezinde hayatın normale döndüğünü ilan ettiler.
Başkent Hartum’un batısındaki Hürriyet Caddesi'nde hareketlilik yaşandı. (Şarku'l Avsat)
40 yıldır elektrikli ev aletleri satıcısı olan Babekir Hasan, “Bu dönüş, Hartum'da hayatın normale döndüğü anlamına geliyor. Tüm esnafı geri dönmeye çağırıyorum, çünkü durum şu anda istikrarlı” diyerek mutluluğunu dile getirdi. Bir diğer esnaf Salah Surkti ise, mallarını makul fiyatlarla satabilmek için vergilerin düşürülmesini talep etti ve savaş sırasında 200 milyon Sudan cüneyhi (73 bin dolar) kaybettiğini belirterek, “Tüccar kaybını üzülerek günlerini geçirmemeli, ayağa kalkıp yeniden başlamalı” dedi.
Başkent Hartum'da işlerine geri dönen dükkanlar (Şarku'l Avsat)
Devlet ayağa kalkmaya çalışıyor
Başkent Hartum’daki yeni boyanmış binalar, istikrara dönüşün işaretlerini yansıtıyor. Öte yandan Hartum genelindeki birçok devlet kurumunda restorasyon çalışmaları başladı. Hartum Yasama Konseyi'ndeki (eyalet parlamentosu) hasara rağmen, bazı çalışanlar elektrik ve su olmadan çalışıyor. Yakındaki Elektrik İdaresi binası ise tamamen yanmış gibi görünüyor.
Başkent Hartum’da yaşanan savaş nedeniyle onlarca dükkân ve alışveriş merkezi yıkıma uğradı. (Şarku'l Avsat)
Bir çalışan, hizmetlerin yeniden sağlanmasının yakın olduğunu, ancak ‘en önemli konunun güvenliğin sağlanması’ olduğunu vurguladı.
Nil Nehri'nin iki kolunun birleştiği nokta, Hartum'un Omdurman'a açılan kapısı
El-Mukran bölgesi, adını Beyaz ve Mavi Nil nehirlerinin kesiştiği noktadan alıyor. Hartum ve Omdurman arasında yoğun trafik hareketliliğine sahne olan bu bölge, Omdurman'a giriş kapısı olmasının yanı sıra, Sudan Merkez Bankası Başkanlığı, Zain Telekomünikasyon Şirketi binaları, oteller, Sudan Müzesi ve diğer büyük kurumların da bulunduğu bir bölgedir. Ancak bu bölge de yıkım ve tahribattan nasibini aldı.
Başkent Hartum’daki bir çarşıda dükkanının yıkıntıları önünde duran bir esnaf (Şarku'l Avsat)
Büyük kayıplara ve geniş çaplı yıkıma rağmen Hartum yavaş ama emin adımlarla yeniden ayağa kalkmaya başladı. Dükkanların ve çarşıların yeniden açılması, camilerin ve devlet binalarının onarılması, savaşın yaralarını yaşayan bu şehrin, halkının desteği ve azmiyle yeniden ayağa kalkabileceğinin işaretleri.
