Hasan el-Eşref
Fas'ta çalışmaları ve burada yürütülen faaliyetleri düzenleyen yasalara tabi tutulan kumarhaneler, devlet hazinesine kâr sağlıyor.
Ancak kumar bağımlılarının sonunun genellikle iflas ile bittiği, hatta bazen kişilerin intihara sürüklendiği trajik hikayelere sahne oluyor.
Fas'ta kumarın yanı sıra, diğer çeşitli oyunların oynandığı 8 kumarhane bulunuyor.
Bunlardan üçünün Agadir şehrinde, ikisinin Marakeş'te, birinin Ouarzazate'de, birinin Tanca'da, diğerinin ise Mazagan'da olduğu biliniyor.
Mazagan'daki kumarhanenin Fas'taki en büyük kumarhane olduğu biliniyor. Burada 46 oyun masası, 410 slot makinesi ve 467 farklı oyun bulunuyor.
Marakeş'teki kumarhane ise üç bölüme ayrılıyor: İlk bölümde slot makinesi oyunları, ikinci bölümde rulet, blackjack ve poker masaları, sonuncu bölümde ise diğer oyunlar yer alıyor.
Tanca'daki gazino ise lüks Mövenpick otelde yer alıyor. 7/24 açık oluşu ile diğerlerinden ayrılan bu kumarhanede en az 200 slot makinesi ve diğer oyunlar bulunuyor.
Bazı kaynaklar, Fas'taki en eski kumarhanenin Marakeş'teki Saadi kumarhanesi olduğunu, tarihinin 1952'ye uzandığını söylüyor.
Diğer kaynaklar ise 1940'larda ABD kuvvetleri Kuneytira'da bulunduğu sırada burada kurulan bir başka kumarhaneden bahsediyor.
Sosyal ve Ekonomik Konsey'in son istatistiklerine göre, Fas'ta en az 3,3 milyon kişi kumar oyunları oynuyor. Konsey, birkaç ay önce yayınlanan raporunda, kumarhane faaliyetlerinin teknik ve etik açıdan düzenlemesi ve izlenmesi için ulusal bir otorite oluşturulması çağrısında bulunmuştu.
Yasal düzenleme
Fas'taki kumarhanelere ilişkin yasal düzenlemelerden bahseden avukat Vehabi Reşid, kumarhanelerin alkol veya alkollü içecek satışının düzenlenmesine ilişkin Kraliyet Mahkemesi Genel Müdürünün 17 Temmuz 1967 tarih ve 3.177.66 sayılı kararıyla düzenlendiğini söylüyor.
Fas'ta kumar oynamanın yetkililerden lisans alındığı taktirde yasal olduğunu, Borçlar ve Sözleşmeler Kanunu'nun 1092 ile 1097. bölümleri mucibince, kanun hükmünce geçersiz sayılan aldatıcı sözleşmelerinden biri olarak kabul edildiğini de ekliyor.
Aynı zamanda, "Bir kumarhaneyi lisans olmadan işleten ya da lisanssız piyango satan veya teşvik eden herkes, Ceza Kanunu'nun 282 ila 286. maddelerinde kabahatli sayılır. İhlalde bulunan kişi, üç ay ila bir yıl arasında hapis cezası veya 100 bin dirheme kadar para cezası ile cezalandırılabilir. Yahut Ceza Kanunu'nun 609. bölümünce yalnızca para cezasına çarptırılabilir. Kumar yahut piyango oynayanlar değil, ancak kumar veya bahiste fahiş harcamada bulunanlar cezalandırılır. Ceza Kanunu'nun 557. maddesi uyarınca iflasının ilan edilmesine neden olur" açıklamalarında bulundu.
Yoksulların avuntusu yok
Kumarhanelerdeki oyunlarda ciddi miktarda paraların dönmesi dolayısıyla, dar gelirli kimseler genellikle kumarhaneleri tercih etmiyor. Bu sebeple kumarhaneler belli sınıflara özel hizmet veriyor.
Fas'taki bir kumarhanede güvenlik görevlisi olarak çalışan bir kişi, meraklı ve davetsiz misafirlerin buraya girmemesi için buradaki ziyaretçilerin güvenliğini sağlamakla görevli olduğunu söylüyor.
Oynanan oyunlarda ortaya belli bir paranın konması gerektiği için ve kâr beklentisinin olması dolayısıyla buralarda yalnızca zengin kimselerin girebildiğini söyleyen şahıs, restoran ve barlarda da hizmet verildiğini, ön kayıt ve giriş ücreti gibi koşulların geçerli olduğunu da ekliyor.
Yoksul kimselerin ise kahvehaneler gibi daha sınırlı meblağların döndüğü oyun mekanlarında kumar oynadığını veya at yarışları üzerine bahis oynadıklarını söylüyor.
Trajediler
Kumarhaneler, birçok varlıklı insanın bir heves uğruna iflasına, birçok ailenin dağılmasına, hatta intiharlara sahne oluyor.
Fas medyasında yer aldığına göre, bir Körfez ülkesinden gelerek Tanca'da kumar oynayan bir adam, uğradığı ciddi maddi kayıp neticesinde kalp krizi geçirerek hayatını kaybetti.
Bir şirkette kıdemli bir çalışanın bir arkadaşı vesilesiyle kumar bağımlısı olduğu, ardından ise iflas edip borç batağına düşerek hapse girdiği anlatılıyor.
Ailesi ve çocuklarının ısrarına rağmen kumarhanelere giderek bağımlı hale gelen bir mühendisin ise gece eve başkalarının omuzlarında gelecek derecede alkol kullandığı, bu sebeple yuvasının dağıldığı ve neticede evsiz kaldığı söyleniyor.
Kumarhane dünyasının gece geç saatlerde de aydınlık olduğunu söyleyen sosyolojik araştırmacı İbtisam eş-Avfir ise "Kumarhane dünyasına giren bir kişinin sonu meçhuldür. Zirâ buralar sınırlara veya kısıtlamalara tabi tutulmayan göz alıcı yerlerdir. Geç saatlere kadar ayakta kalmayı ve eğlenmeyi seven bazı kişiler bu mekanlara bağımlı olabilir. Bu mekanlara veya kumara bağımlılık; iflas, akıl kaybı, boşanma, kişilik bozukluğu ve intihar gibi trajedilere yol açabilir" ifadelerini kullanıyor.
Independent Arabia
Korgeneral Muhammed el-Haddad'ın ölümü Libya kamuoyunda birçok soru işaretine yol açtı (AFP)
