Yemen’in Husiler tarafından kontrol altına tutulan başkenti Sana’da Ticaret ve Sanayi Odaları Genel Federasyonu liderliği, Husi milislerin ticari sektöre yaklaşımına yönelik itirazları yönetiyordu. Söz konusu kurumun ortadan kalkmasının ardından Husi hükümetine bağlı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, ürünler için bağlayıcı fiyat uygulaması kisvesi altında dükkanlara baskın ve tüccarlara yönelik gasp kampanyalarını yeniden başlattı. Atılan bu adımlara itiraz edenler ise dükkanlarının veya markalarının nihai olarak kapatılması da dahil olmak üzere sert tedbirlere maruz bırakmakla tehdit edildi.
Sana'daki ticaret sektöründen kaynaklar Şarku'l Avsat'a verdikleri demeçte, Husi milislere bağlı ve başkentin ilçelerinde konuşlanan ekiplerin, grubun belirlediği fiyatlara uymalarını sağlama gerekçesiyle dükkan ve şirketlere gruba bağlı Yüksek Siyasi Konsey Başkanı Mehdi el-Meşat’ın eşliğinde baskın düzenlediğini aktardı. Söz konusu fiyatlandırmaya, anayasaya ve hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle Ticaret ve Sanayi Odaları Genel Federasyonu tarafından karşı çıkıldığı biliniyor.
Kaynaklar, söz konusu adımın tüccarlara tanınan bir haftalık sürenin ardından geldiğini belirttiler. Husilere bağlı Sanayi Bakanı Muhammed Mutahhar ve Sana’yı kontrol eden Husi lider Halid el-Medani, Ticaret ve Sanayi Odaları Genel Federasyonu binasının basılmasını denetlemişti. Bu kapsamda, odanın herkesçe tanınan iş insanı Hasan el-Kabus başkanlığındaki liderliği görevden alınmıştı. Bu liderlik, iş dünyasında tanınmayan Ali el-Hadi’ye devredilmişti.
Başkentin güneyindeki es-Sebin semtinde iki farklı dükkan sahibi Şarku’l Avsat’a verdikleri demeçte, Husi lider Muhammed el-Veşili’nin markaları ve dükkanları hedef alan bu yeni kampanyaya liderlik ettiğini bildirdi. Milis medyası tarafından aktarıldığına göre tüccarları halkın çektiği acıları körüklemekle suçlayan Husi lider Veşili, müfettişleri saha ziyaretlerini yoğunlaştırmaya, grup tarafından belirlenen üst fiyat tavanlarını ihlal edenlere karşı katı önlemler almaya çağırdı. Hadda bölgesindeki Sanayi Ofisi Müdür Abdulkerim Şerefeddin ise yeni fiyat listesini ihlal edenlere karşı caydırıcı önlemler alma tehdidinde bulundu.
Tüccarlar ve dükkan sahipleri de yeni gasplara maruz kaldıklarını doğruladılar. Husi teftiş ekiplerinin yeni fiyatları empoze etmek için şehrin pazarlarında konuşlandırıldığı, satıcıları Husi hükümeti tarafından belirlenen fiyatlara uyma sözü vermeye mecbur ettiği belirtildi. Ancak bu fiyatlara tüccarlar ve şirketler karşı çıkıyor.
Husi ekipleri, Sana’daki Ezal bölgesinde buranın Sanayi ve Ticaret Dairesi Genel Müdürü Macid es-Sade eşliğinde pazar ve dükkanları teftiş etti. Macid es-Sade, bu uygulamaların Sanayi ve Ticaret Bakanlığı liderliğinin plan ve direktiflerini ortaya koyduğunu, yeni bir kontrol ve gözetim aşamasının başlangıcı olduğunu, ihlalleri tespit etme sürecinin kademeli olarak takip edildiğini vurguladı. Ayrıca bu kapsamda para cezalarının uygulandığı, uyarılara cevap verilmemesi durumunda ise dükkanların kapatıldığı bilgisi paylaşıldı.
Et-Tahrir bölgesinde de Husi hükümetinin Sanayi Bakanı’na bağlı unsurlar dükkan, eczane ve şirketlere baskınlar düzenledi. Milis liderliğinin direktifleri ve Sanayi ve Ticaret Bakanı'ndan alınan talimatlar uygulandı.
Tüccarları açgözlülükle suçlayan grup liderleri, bu konuda kimseye müsamaha göstermeyeceklerini, saha kontrol ekiplerinin yeni fiyat listesini tüm market, merkez ve dükkanlarda uygulamak ve ihlal edenleri tutuklamak için çalışacaklarını vurguladı.
Yemen hükümeti, Husi milislerin Ticaret ve Sanayi Odaları Genel Federasyonu’na dair attığı adımların milislerin kendi lehlerine olacak şekilde özel sektörü yok etme, kendi kontrolleri altındaki bölgelerdeki ticari evleri ortadan kaldırma planlarını doğruladığını vurguladı.
Yemen hükümetinin açıklamalarına göre milisler, zorlu ekonomik ve insani koşulları gözetmeksizin ticaret sektörünü ve ülke ekonomisini tamamen kontrol altına almayı, özel sektöre ve ticari şirketlere yönelik keyfi tedbirlerini devam ettirmeyi hedefliyor. Ancak bu hususta bir yasal gerekçe veya mahkeme kararı bulunmuyor.
Yemen Enformasyon Bakanı Muammer el- İryani uluslararası toplumu, Birleşmiş Milletler’i ve Yemen Özel Temsilcisi’ni Husi milislerin ticarethanelere ve sermaye sahiplerine karşı başlattığı ‘açık savaş’ karşısında harekete geçme çağrısında bulundu. Söz konusu ticarethanelerin ve sermaye sahiplerinin zor şartlara rağmen ayakta kalarak ticari faaliyetini sürdürdüklerini vurgulayan İryani, özel sektöre karşı uygulanan, ekonomik koşulları çöküş ile tehdit eden, insanların çektiği acıları körükleyen sistematik yıkımın durdurulması için pratik adımlar atılmasını istedi.
Söz konusu gelişmeler öncesinde Ticaret ve Sanayi Odaları Genel Federasyonu, milislerin özel sektöre yönelik eylemlerine, başkent Sana ve milis kontrolündeki diğer bölgelerdeki şirket ve ticari işletmelerin kapatılmasına ilişkin açıklamada bulunmuştu. Açıklamada, ekonomik bir felaketin yaşanabileceği, ithalatın duracağı, emtia ve temel malzeme stoklarının zarar göreceği, ticari ve ekonomik güvenlik arayışıyla ulusal sermayenin yer değiştireceği ve göç dalgasının başlayacağı hususunda uyarı yapıldı.
Sayda yakınlarındaki el-Gaziye'de İsrail hava saldırısında hedef alınan aracın önünde toplanan insanlar (AFP)