BM’den Libya’ya göçmen uyarısı: İnsan haklarını ihlal etmeyin

Spot: BM Libya Misyonu ülke makamlarından göçmenlere uluslararası yükümlülükler uyarınca insan onuru çerçevesinde muamele edilmesini talep etti

BM’den Libya’ya göçmen uyarısı: İnsan haklarını ihlal etmeyin
TT

BM’den Libya’ya göçmen uyarısı: İnsan haklarını ihlal etmeyin

BM’den Libya’ya göçmen uyarısı: İnsan haklarını ihlal etmeyin

Birleşmiş Milletler Libya Misyonu (UNSMIL), Libyalı yetkililerin “binlerce erkek, kadın ve çocuğu sokaklardan, evlerinden ya da insan tacirlerine ait olduğu iddia edilen kamp ve depolara yapılan baskınlar sonrasında” tutukladığını belirterek, ülkenin her yerine ulaştığını söylediği düzensiz göçmen ve sığınmacılara yapılan “kitlesel keyfi gözaltılardan” duyduğu endişeyi dile getirdi.

UNSMIL, Libya'nın doğu ve batı olarak ikiye bölünmüş olması nedeniyle keyfi gözaltıların ülkedeki hangi yönetim tarafından yapıldığını belirtmedi. UNSMIL yaptığı açıklamada “hamile kadınlar ve çocuklar da dâhil olmak üzere çok sayıda göçmenin aşırı kalabalık ve sağlıksız koşullarda alıkonulduğunu ve binlercesinin bu muameleye maruz bırakıldığını” ifade etti. UNSMIL’den yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı: “Libya’ya yasal yollardan girmiş olan göçmenler de dahil olmak üzere, yasal süreç ve inceleme olmaksızın sınır dışı edildiler. Keyfi tutuklama ve sınır dışı etme kampanyasına, internette ve medyada yabancılara karşı nefret söylemi ve ırkçı retorikte endişe verici bir artışın eşlik ediyor”.

Görsel kaldırıldı.
Libya'nın doğusundaki Emsaad sınır kapısından sınır dışı edilmeden önce düzensiz göçmenler (Şahat şehrindeki Yasadışı Göçmenlik Ajansı)

Libyalı insan hakları aktivisti Tarık Lemleum “geçtiğimiz günlerde Libya'nın çoğu bölgesinde insanları renk, ırk ve cinsiyet temelinde hedef alan” güvenlik operasyonlarının varlığından bahsetmiş ve “yüzlerce göçmenin resmi havaalanlarından varışlarının ardından, pasaportlarıyla otellerde ve evlerdeyken tutuklandığını belirtmişti. Binden fazla (düzenli) göçmenin gözaltına alınması ve 5 gün boyunca açık havada bırakılmasının son derece ahlaksızca olduğunu ve yerel ve uluslararası ahlaki ve yasal sorumluluklardan kaçmak olduğunu” da ifade etmişti.

Görsel kaldırıldı.
Arap ve Afrika uyruklu göçmenler Libya çölünde yollarını kaybettikten sonra bulundu (Sınır Muhafaza Servisi)

BM Libya Misyonu, Libya makamlarına “bu tedbirleri durdurmaları ve uluslararası yükümlülükleri doğrultusunda göçmenlere onurlu ve insani muamele etmeleri” çağrısında bulundu. Misyon, “Libyalı yetkililer, Birleşmiş Milletler kuruluşlarına ve uluslararası sivil toplum örgütlerine, acil korumaya ihtiyaç duyan tutuklulara engelsiz erişim hakkı vermelidir” dedi.

Libya'nın doğusu ve batısındaki güvenlik makamları zaman zaman yüzlerce düzensiz göçmeni sınır dışı ederken, insan hakları ve Batılı örgütler binlerce Mısırlı göçmenin Emsaad sınır kapısından Libya'nın doğusundaki ajanslar tarafından aşağılayıcı olarak nitelendirilen bir şekilde yaya olarak sınır dışı edilmesinden duydukları öfkeyi dile getirdiler.

Libya küresel ısınma, siyasi istikrarsızlık, işsizlik ve terörizm sebebiyle Afrika’nın Sahra altı bölgesinden Avrupa’ya gitmeye çalışan göçmenlerin geçiş rotasında bulunuyor. 



Suriye-İsrail görüşmelerinde “büyük uçurum”

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)
TT

Suriye-İsrail görüşmelerinde “büyük uçurum”

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, cumartesi günü Bakü'deki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın terasından etrafı izlerken (AP)

Şam ve Tel Aviv'den Bakü'de yapılacak Suriye-İsrail görüşmesi hakkında çelişkili haberler çıkarken, Şarku’l Avsat’a konuşan siyasi kaynaklar, iki ülke arasındaki ön görüşmelerin pozisyonlar arasında “büyük bir uçurum” olduğunu ve Şam'ın İsrail’in işgali altındaki Suriye toprakları Golan Tepeleri’nden tamamen çekilmesi talebinden vazgeçmediği sürece İsrail'in derin bir normalleşme konusunda istekli olmadığını ortaya koyduğunu söyledi.

Aynı kaynaklar, İsrail'in Suriye’nin normalleşmenin ‘bir miktar’ olması ve Beşşar Esed rejiminin düşüşünden sonra işgal ettiği bölgelerden çekilmesiyle sınırlı kalması yönündeki tutumunu reddettiğini ve bu bölgelerin büyük bir kısmında kalmak karşılığında daha fazla normalleşme istediğini söyledi. Kaynaklar, İsrail'in Şeyh dağlarının zirvelerinde ve Golan Tepeleri’nin doğusunda işgal ettiği 9 bölgede kalmakta ısrar ettiğini vurguladı.

İsrail, Suriye'deki birçok tarafın Golan Tepeleri’ndeki Yahudi yerleşimlerine saldırı düzenleme niyetinde olduğuna dair bilgilere sahip olduğunu iddia etti. Bu bilginin, İsrail ordusunun geçtiğimiz haftalarda Suriye'nin iç kesimlerinde gerçekleştirdiği tutuklamalarla doğrulandığını ve İran'a bağlı milis güçlerin üyelerinin, Suriye'nin güneyinde faaliyet gösteren cihatçı gruplarla iş birliği içinde yerleşim yerlerine saldırı düzenlemeyi planladıklarını itiraf ettiklerini öne sürdü.

cvfgh
İşgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki bir eğitim alanında askeri eğitim sırasında ilk yardım eğitimi alan İsrail askerleri (AFP)

İsrailli bir yetkili, hükümetinin Suriye yönetimine güvenmediğini ve onun vaatlerine güvenemeyeceğini belirterek, İsrail ordusunun sadece İsraillilerin güvenliğini sağlayacak savunma önlemleri almakta kararlı olduğunu, bu nedenle sıkı güvenlik garantileri içeren tam bir barış anlaşmasının imzalanmasının bu güvenliği sağlamanın tek yolu olduğunu düşündüğünü söyledi.

İsrailli kaynaklar, Suriye yönetiminin şu aşamada İsrail ile ‘karşılıklı olarak saldırganlığı durdurma’ garantisi veren bir güvenlik anlaşması yapmakla ilgilendiğini doğruladı. Bu anlaşma, 1974 yılında imzalanan iki ülke arasındaki kuvvetlerin ayrılması anlaşmasına ve İsrail'in bu anlaşmada kabul edilen sınır hattına çekilmesine dayanıyor.

Ancak İsrail, ilişkilerin bir miktar normalleşmesi ile bağlantılı olsa bile geri çekilmeyi reddediyor. İsrail ordusu, Suriye ile birincisi İsrail sınırları içinde (yani İsrail'in Golan Tepeleri’nde işgal ettiği bölge) olup, burada İsrail ordusu büyük bir kuvvet ve ağır tahkimatlarla konuşlanacağı, ikincisi, sınır boyunca 3-5 kilometre genişliğinde bir güvenlik kuşağı oluşturulması ve bu kuşağın içinde silahlı kişilerin bulunmasının yasaklanacağı, üçüncü ise Şam'dan güney ve güneybatıya kadar silahsızlandırılacak üç bölge oluşturulmasını öngören ‘yeni bir güvenlik doktrini’ belirlemişti. Söz konusu güvenlik kuşağında 9 adet müstahkem askeri üs kuran İsrail, bu üsleri kalıcı olmasında ısrar ediyor.

vfbghyj
İsrail ordusuna ait Hummer araçları, 8 Temmuz'da işgal altındaki Golan Tepeleri'ndeki bir eğitim alanında askeri tatbikat sırasında (AFP)

İsrail'in Arapça, İbranice, İngilizce ve Fransızca yayın yapan haber sitesi I24 dün, ‘Suriyeli bir kaynağa’ dayandırdığı haberinde Şara'nın ‘cumartesi günü Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de İsrailli yetkililerle en az bir kez yüz yüze görüşme yaptığını’ bildirdi.

I24, Şara’ya yakın olduğu belirtilen kaynağın, görüşmenin iki taraf arasında Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani ve Suriye hükümetinin İsrail ile güvenlik toplantılarını koordine eden Ahmed ed-Dalati'nin de katıldığı iki veya üç toplantılık görüşmelerde yer aldığını açıkladığını iddia etti.

vfgbhy
İşgal altındaki Golan Tepeleri ile Suriye arasındaki sınır yakınlarında bir İsrail askeri aracı, 4 Mayıs 2025 (Reuters)

İsrail heyetinin Başbakan Binyamin Netanyahu’nun özel temsilcisinin yanı sıra üst düzey güvenlik ve askeri yetkililerden oluştuğunu söyleyen aynı kaynağa göre toplantılar, Suriye ve İsrail arasında olası bir güvenlik anlaşmasını görüşmek ve İran'ın Suriye ve Lübnan’daki varlığı, Hizbullah'ın silahları, Filistinli silahlı gruplar, Lübnan'daki kamplar, Gazze'den gelen Filistinli mültecilerin geleceği ve Şam’da diplomatik nitelikte olmayan bir İsrail koordinasyon ofisi açılması olasılığını ele almak amacıyla gerçekleştirildi.

İsrail televizyonu KAN, cumartesi günü Bakü'de Suriye ve İsrail yetkilileri arasında bir toplantı yapıldığını ve bu toplantıda tarafların Suriye'nin güneyinden İsrail güçlerinin çekilmesi talebini ve iki taraf arasında çok sayıda ‘koordinasyon’ konusunu görüştüğünü bildirdi. KAN ayrıca Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani ile İsrailli mevkidaşı Gidon Sa'ar'ın bugün Brüksel'deki Avrupa Birliği (AB) merkezinde bir araya geleceğini, ancak ayrı bir ikili toplantı konusunda kesin bir bilgi olmadığını aktardı.