Libyalı "Milletvekilleri" seçimlerin yapılması için "Devlet Yüksek Konseyi" ile birlikte çalışacak

Hafter ve Salih, Bingazi'de Temsilciler Meclisi üyelerinin huzurunda görüştü (Ulusal Ordu)
Hafter ve Salih, Bingazi'de Temsilciler Meclisi üyelerinin huzurunda görüştü (Ulusal Ordu)
TT

Libyalı "Milletvekilleri" seçimlerin yapılması için "Devlet Yüksek Konseyi" ile birlikte çalışacak

Hafter ve Salih, Bingazi'de Temsilciler Meclisi üyelerinin huzurunda görüştü (Ulusal Ordu)
Hafter ve Salih, Bingazi'de Temsilciler Meclisi üyelerinin huzurunda görüştü (Ulusal Ordu)

Libya Temsilciler Meclisi, cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin yapılmasına destek vermek için Devlet Yüksek Konseyi ile birlikte çalışacağını duyurdu. Bu bağlamda meclis, tüm siyasi partilerle iletişim kuracak ve seçim kanunları hakkındaki görüşlerini alacak bir komite oluşturacak.

Libya Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih, Seçim Yasalarını Belirleme (6+6) Komitesi'nin, misyonunu gerçekleştirmesi için mevcut dönemin "son dönem" olduğunu söyledi.

Ülkenin doğusunda konuşlu "Ulusal Ordu"nun Başkomutanı Mareşal Halife Hafter, dün (Salı) Bingazi kentindeki karargahında Salih ile bir araya geldi. Hafter, günün erken saatlerinde çalışmalarına yeniden başlayan Temsilciler Meclisi'nin 90 üyesinin katılımıyla gerçekleştiğini söylediği toplantının içeriğinden bahsetmedi.

Libya Temsilciler Meclisi Sözcüsü Abdullah Buleyhık, parlamentonun dünkü (Salı) oturumda, Libya Devlet Yüksek Konseyi ve Temsilciler Meclisi temsilcilerinden müteşekkil “Seçim Yasalarını Belirleme (6+6) Komitesi” tarafından kabul edilen maddeleri memnuniyetle karşıladığını söyledi.

Meclis Başkanı Akile Salih, meclisin cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerini düzenleme konusunda üzerine düşeni yerine getirdiğini söyledi. Salih, ortak komitenin (6 + 6) ulaştığı hususların müzakeresinin komitenin bulgularının resmen Temsilciler Meclisi'ne teslim edilene kadar ertelendiğini belirtti.

Meclis Başkanı Akile Salih, pazartesi akşamı bir TV kanalında yaptığı açıklamalarda: “Mevcut dönem, komitenin (6 + 6) seçimlerin hangi temelde yapılacağı konusunda fikir birliğine varması için son tarihtir. Ellerimiz kollarımız bağlı beklemeyeceğiz, yoksa seçimler olmayacak. Seçimler, "6+6" komitesinde anlaşma sağlanamaması durumunda meclisin daha önce çıkardığı yasalara göre yapılacak. Kanun iptal edilene veya değiştirilene kadar kanundur ve biz kanunları komite aracılığıyla değiştirebilirsek, tadil ederiz. Bu mümkün olmazsa, daha önce çıkarılan kanunları devreye sokarız. Libya'nın çıkarlarının ve birliğinin korunması kanunlardan daha üstündür. Seçeceğimiz cumhurbaşkanı kanunları değiştirme, kanun hükmünde kararname çıkarma, uzlaştırma ve diğer başka işleri yapma yetkisine sahip olacaktır. Ama sonsuza kadar beklemeyeceğiz. Önemli olanın aday uyruğu değil, devlet kurumlarının yeniden inşa edilmesidir. Çünkü Libya'da devlet çöktü ve başlangıç, yasaları inşa edecek bir komitenin oluşturulmasıdır." ifadelerini kullandı

Sandığın, Libyalıların iradesi için yargıç ve arabulucu olduğunu söyleyen Salih, “Seçimleri aksatacak hiçbir argüman yok. Tüm Libyalılar için seçimlerin kabul edilebilir olmasını istiyoruz.” dedi.

Meclis Başkanı ayrıca Libya dışında başka vatandaşlığı olan bir adayın kazanması halinde, Libya dışındaki vatandaşlığından feragat etmesinin isteneceği, ancak adayın bu isteği reddetmesi halinde ikinci ve üçüncü adaylar arasında cumhurbaşkanlığı seçimleri için ikinci tur düzenleneceğine dair önerisini sunduğunu açıkladı.

Bu konuda Salih şunları söyledi: "Çifte vatandaş olan birisinin cumhurbaşkanlığı seçimini kazanması durumunda, Libya dışındaki vatandaşlığından vazgeçtiğini ilan edene kadar seçim sonuçlarının açıklanmamasını talep ettik.” dedi.

Salih diğer yandan, Temsilciler Meclisi için binlerce aday ve devlet başkanlığı için yaklaşık 100 aday olduğunu ortaya koyan verileri açıkladı.

Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri, dün Trablus'ta Demokrat Parti Genel Başkanı Muhammed Savan ile yaptığı görüşmede partilerin siyasi süreçteki rolünün ve seçim sürecini desteklemek için bilinçlendirme ve savunma faaliyetlerinin oluşturulmasına katılımının önemini konuştu. İkili ayrıca Cumhurbaşkanlığı ve Meclis seçimleri yasalarına ilişkin ortak komitenin (6 + 6) ulaştığı sonuçları da müzakere etti.

Mişri'nin, Savan ile görüşmesi (Devlet Yüksek Konseyi)
Mişri'nin, Savan ile görüşmesi (Devlet Yüksek Konseyi)

Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Sirenayka'da (Barka) şeyhler ve ileri gelenlerden oluşan bir heyet ile Başkanlık Konseyi'nin ulusal uzlaşma, sosyal hizmet organizasyonu ve Libyalıların seçime gitme arzusunun gerçekleştirilmesi dosyasındaki çabaları desteklemenin yollarını görüştü.

Menfi'nin Sirenayka Şeyhleri heyetiyle görüşmesinden (Başkanlık Konseyi)
Menfi'nin Sirenayka Şeyhleri heyetiyle görüşmesinden (Başkanlık Konseyi)

Türk İhraç Ürünleri Fuarı

Öte yandan, Libya'nın doğusundaki Bingazi kentinde "Türk İhraç Ürünleri Fuarı" önceki akşam (Pazartesi) faaliyetlerine başladı. 38 Türk firması ve 65 Türk iş adamının katıldığı fuarın açılışını Türkiye’nin Trablus Büyükelçisi Kenan Yılmaz yaptı.

Açılışta konuşan Türkiye-Libya İş Konseyi Başkanı Murtaza Karanfil, Libya’nın jeostratejik konumu itibarıyla hem Afrika'nın dünyaya açılan kapısı hem de dünyanın Afrika'ya açılan kapısı olduğunu söyledi.

Bingazi'nin yatırım açısından cazibe merkezlerinden biri haline geldiğine dikkat çeken Karanfil, Türk iş adamlarının, ülkenin çeşitli alanlardaki ihtiyaçlarını karşılamak ve kalkınmasına katkıda bulunmak için Libya'daki yatırım fırsatlarından yararlanabileceğini ifade etti.



Gazze'de 21 aylık savaşın ardından yaşanan katliam ve yıkımın boyutu nedir?

Gazze Şeridi'nin kuzeyinde savaş nedeniyle yıkılan binalar (AP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyinde savaş nedeniyle yıkılan binalar (AP)
TT

Gazze'de 21 aylık savaşın ardından yaşanan katliam ve yıkımın boyutu nedir?

Gazze Şeridi'nin kuzeyinde savaş nedeniyle yıkılan binalar (AP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyinde savaş nedeniyle yıkılan binalar (AP)

İsrail, Hamas'ın sınır ötesi saldırısına yanıt olarak Ekim 2023'te Gazze Şeridi'ni işgal etti. O tarihten bu yana geçen 21 ay içinde İsrail'in askerî harekâtı Filistin topraklarının büyük bir bölümünü yerle bir etti.

Aşağıda, çoğu Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi'nin (OCHA) raporlarına dayanan vefat sayısı ve yıkımın bir özeti yer alıyor.

Gazze Şeridi'ndeki ölümler

Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı, 7 Ekim 2023 ile 13 Temmuz 2025 tarihleri arasında en az 58 bin 26 Filistinlinin hayatını kaybettiğini ve 138 bin 500'den fazla kişinin yaralandığını bildirdi. Buna 18 Mart'ta ateşkesin çökmesinden bu yana öldürülen 7 bin 200'den fazla kişi de dâhil.

Bakanlığın rakamları siviller ve savaşçılar arasında ayrım yapmıyor, ancak öldürülenlerin yarısından fazlasının kadın ve çocuk olduğunu belirtiyor. Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığına göre İsrail en az 20 bin kişinin Hamas mensubu olduğunu iddia ediyor.

Birleşmiş Milletler (BM) 11 Temmuz'da yaptığı açıklamada, ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'nın gıda dağıtımına başladığı mayıs sonundan bu yana 798 kişinin gıdaya erişmeye çalışırken öldürüldüğünü bildirdi. Bu ölümlerin 615'inin Gazze İnsani Yardım Vakfı tesislerinin yakınlarında, 183'ünün ise çoğunlukla BM yardım konvoylarının güzergâhlarında gerçekleştiği kaydedildi.

Filistin Merkezi İstatistik Bürosu 10 Temmuz'da yaptığı açıklamada, 2023 yılında 2 milyon 226 bin 544 olan Gazze Şeridi nüfusunun 2 milyon 129 bin 724'e düştüğünü bildirdi. Savaşın başlamasından bu yana yaklaşık 100 bin Filistinlinin Gazze Şeridi'ni terk ettiği tahmin ediliyor.

İsrail’in kayıpları

İsrail resmi kaynaklarına göre 7 Ekim 2023 ile 13 Temmuz 2025 tarihleri arasında yaklaşık bin 650 İsrailli ve yabancı öldürüldü.

Buna 7 Ekim günü öldürülen bin 200 kişi ve Ekim 2023'te kara harekâtının başlamasından bu yana Filistin bölgesinde veya İsrail sınırında öldürülen 446 asker de dâhil. Mart ayında çatışmaların yeniden başlamasından bu yana 37 asker öldürüldü ve 197 asker yaralandı.

Öldüğü ilan edilen ve cesetleri alıkonulan 28 esir de dâhil olmak üzere 50 kadar İsrailli ve yabancı hâlâ Gazze Şeridi'nde tutuluyor.

Yerinden edilme

Diğer yandan İsrail ordusu bu yıl 18 Mart'tan bu yana Gazze Şeridi'nin yaklaşık yüzde 81'ini kapsayan 54 yerinden edilme emri yayınladı.

BM Dünya Gıda Programı (WFP) bu süre zarfında 700 binden fazla insanın yerinden edildiğini açıkladı. 9 Temmuz itibariyle Gazze Şeridi'nin yüzde 86'sı İsrail askeri bölgeleri içinde ya da yerinden edilme emirlerine tabi durumda.

OCHA, birçok kişinin aşırı kalabalık yerinden edilme alanlarına, geçici barınaklara, hasarlı binalara ve sokaklara sığındığını bildirdi.

Gıda ve açlık

WFP, 5 Temmuz'da yaptığı güncellemede, sınır kapılarının sınırlı miktarda yardım geçişi için yeniden açıldığı 21 Mayıs'tan bu yana 18 bin 247 ton gıda yardımı taşıyan bin 200'den fazla tır gönderdiğini açıkladı.

WFP tarafından yapılan açıklamada, “Bu çabalara rağmen şu ana kadar ulaştırılan gıda, iki milyonu aşkın nüfusun hayatta kalmak için ihtiyaç duyduğu gıdanın çok küçük bir kısmını oluşturuyor” denildi.

Gazze Şeridi'ne gıda yardımı taşıyan tırların çoğu aç siviller tarafından durduruluyor. İsrail ile mutabık kalınan hedefin Gazze Şeridi'ne her gün 2 bin ton gıda yardımı ulaştırmak olduğu belirtildi.

WFP, bu yıl mayıs ve eylül ayları arasında yaklaşık 470 bin kişinin ‘feci bir açlıkla’ karşı karşıya kalmasının beklendiğini bildirdi. Gazze Şeridi’nde yetersiz beslenme artıyor ve yaklaşık 90 bin çocuk ve kadının acil tedaviye ihtiyacı var.

Gazze İnsani Yardım Vakfı mayıs ayı sonunda az sayıda dağıtım merkezi aracılığıyla gıda dağıtımına başladı. Vakıf, BM dışında faaliyet gösteriyor ve İsrail tarafından destekleniyor. Gazze İnsani Yardım Vakfı 8 Temmuz'da yaptığı açıklamada, bir ay içinde 66 milyon öğünden fazla ücretsiz yemek dağıttığını duyurdu.

İsrail ordusu yardım dağıtım merkezlerinin yakınlarında Filistinli sivillerin zarar gördüğünü kabul etti ve İsrail güçlerine ‘alınan dersler’ olarak tanımladığı yeni talimatlar verildiğini kaydetti.

Hasar raporları

OCHA, 9 Temmuz itibariyle tahminen 436 bin konutun (toplam konutların yüzde 92'si) hasar gördüğünü veya yıkıldığını; Gazze Şeridi'ndeki tüm binaların yüzde 70'inin ve tüm yolların yüzde 81'inin hasar gördüğünü veya yıkıldığını bildirdi.

Nisan ayında yayınlanan bir BM raporunda ekilebilir arazilerin yüzde 83'ünün, tarımsal su kuyularının yüzde 83'ünün ve seraların yüzde 71'inin tahrip edildiği belirtildi.

Sağlık Hizmetleri

OCHA Gazze Şeridi'ndeki 36 hastaneden sadece 18'inin kısmen faaliyette olduğunu açıkladı. 16 sahra hastanesinden 10'u çalışıyor ve Gazze Şeridi'ndeki birinci basamak sağlık merkezlerinin üçte birinden biraz fazlası kısmen çalışıyor.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) bir milyondan fazla çocuğun bir tür psikososyal desteğe ihtiyacı olduğunu duyurdu. OCHA çatışmalar sırasında bin 580 sağlık çalışanının öldürüldüğünü açıkladı.