Libya’ya karadan göç yolunda en yüksek ölüm oranı kayda geçti

IOM gerçek sayının, bildirilenlerden çok daha fazla olduğunu bildirdi.

Göçmenler, Libya kıyılarından bindikleri ölüm botları ile Avrupa’ya gitmeye çalışıyor. (AP)
Göçmenler, Libya kıyılarından bindikleri ölüm botları ile Avrupa’ya gitmeye çalışıyor. (AP)
TT

Libya’ya karadan göç yolunda en yüksek ölüm oranı kayda geçti

Göçmenler, Libya kıyılarından bindikleri ölüm botları ile Avrupa’ya gitmeye çalışıyor. (AP)
Göçmenler, Libya kıyılarından bindikleri ölüm botları ile Avrupa’ya gitmeye çalışıyor. (AP)

Uluslararası Göç Örgütü (IOM) Kayıp Göçmenler Projesi’nden yeni yayınlanan verilere göre, geçen yıl Orta Doğu ve Kuzey Afrika’dan düzensiz göç yollarında 3 bin 800 kişi öldü. IOM bunun, 4 bin 255 ölümün kaydedildiği 2017’den bu yana en yüksek rakam olduğunu bildirdi. IOM dün yayınlanan raporunda, 2022’de bir önceki yıla göre yüzde 11 artışla 3 bin 789 ölüm kayda geçtiğini açıkladı.

Son rapora göre Kayıp Göçmenler Projesi tarafından kaydedilen toplam ölümlerin yarısından fazlası Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da meydana geldi. Raporda, özellikle Sahra Çölü’ne dikkat çekildi. Bu tehlikeli karadan geçiş rotasında, Kuzey Afrika’da 203, Ortadoğu’da ise 825 karayolu ölümünün gerçekleştiği açıklandı. 117 ölümün meydana geldiği Libya’nın, Kuzey Afrika’daki kara yollarında en fazla sayıda ölüme sahne olduğu, bunu 54 ile Cezayir, 13 ile Fas, 10 ile Tunus ve 9 vaka ile Mısır’ın izlediği vurgulandı.

Yeterli resmi veri olmamasının yanı sıra sivil toplum ve uluslararası kuruluşların kara yollarına sınırlı erişimi, Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesindeki göç yollarında gerçek ölüm sayısının açıklanandan çok daha fazla olabileceğini gösteriyor. Raporda, Kayıp Göçmenler Projesi’ne ev sahipliği yapan Küresel Veri Enstitüsü Müdürü Coco Warner şu açıklamada bulundu:

Verilerimiz, bu tehlikeli yolda ölen insanların yüzde 92’sinin kimliğinin belirsiz kaldığını gösteriyor. Tehlikeli göç yollarındaki trajik ölümler, verilerin ve analizin harekete geçmedeki önemini ortaya koyuyor.

IOM Ortadoğu ve Kuzey Afrika Bölge Direktörü Osman el-Belbesi de açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesindeki ve dışındaki göç yollarındaki bu endişe verici ölüm sayısı, göçmenlerin güvenliğini ve korunmasını artırmak için acil çabalar gerektirdiğini ortaya koyuyor. IOM, Küresel Göç Sözleşmesi’nin sekizinci hedefi doğrultusunda, bu insani krizi ele almak ve daha fazla ölümü önlemek için uluslararası ve bölgesel iş birliğinin artırılmasını talep ediyor.

2022’de Ortadoğu ve Kuzey Afrika’dan Avrupa’ya giden deniz yollarında, Lübnan’dan kalkan teknelerin Yunanistan ve İtalya’ya gitmesinin ardından, artan sayıda ölümcül kaza meydana geldi. Bu girişimlerin ardından, geçen yıl doğu Akdeniz güzergahındaki toplam ölüm sayısının neredeyse yarısı olmak üzere en az 174 ölüm kaydedildi. Deniz yollarında ölenlerin yaklaşık yüzde 84’ünün kimliği belirsiz kaldı.

Romanya ve İtalya’ya yönelik göç sürüyor. (UNHCR)
Romanya ve İtalya’ya yönelik göç sürüyor. (UNHCR)

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre IOM,veri boşluklarını gidermek amacıyla Libya’da 2021’in sonlarında büyük göç yolları ve Libya sınırları boyunca uzak bölgelerdeki bilgi kaynakları tarafından bildirilen olayları izlemek için bir sistem başlattı.

Kayıp Göçmenler Projesi, Berlin’deki IOM Küresel Veri Enstitüsü çerçevesinde Küresel Göç Veri Analiz Merkezi’nin önemli bir girişimi olarak biliniyor.

Ruanda, Romanya ve İtalya’ya göç edenlerin bir kısmının,134 mülteci ve sığınmacının Libya’dan ayrılarak Ruanda’daki Acil Transit Merkezi’ne gittiği bildirildi. Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (UNHCR), göçmenlere barınma, temel ihtiyaçlar, tıbbi bakım, piskososyal destek ve dil dersleri sağlayacağı belirtildi.

UNHCR geçtiğimiz pazartesi akşamı yaptığı açıklamada, üçüncü ülkelere yeniden yerleşim veya mümkün olan her yerde gönüllü geri dönüş gibi kalıcı çözümler bulmalarına yardımcı olmayı hedeflediklerini kaydetti. UNHCR, risk altındaki çocuklara ve kadınlara, şiddetten kaçanlara, sağlık sorunları olanlara ve insan kaçakçılığından kurtulanlara yönelik özel çalışmalarının olduğunu bildirdi.

Romanya ve İtalya’ya yönelik göç sürüyor. (UNHCR)
Romanya ve İtalya’ya yönelik göç sürüyor. (UNHCR)

UNHCR, 2017’den bu yana 10 binden fazla göçmenin yeniden yerleşim, tahliye ve ek güzergahlarla üçüncü ülkelere gitmesine yardımcı olduğunu belirtti.

UNHCR, ülkeleri korunmaya muhtaç sığınmacılara ve mültecilere yardım etmek için daha fazla yasal yol sağlamaya çağırıyor. Ayrıca insani tahliye uçuşlarını kolaylaştırmadaki destekleri ve iş birlikleri için de Libya makamlarına övgüde bulunuyor.



Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.