Tunus muhalefetinden Kays Said’e suçlama

Tunus Cumhurbaşkanı Said, siyasi faaliyetleri ‘kriminalize’ etmekle suçlanıyor.

Ahmed Necip eş-Şabi, devletin güvenliğine karşı komplo kurmak suçlamasıyla ifade verdi. (AFP)
Ahmed Necip eş-Şabi, devletin güvenliğine karşı komplo kurmak suçlamasıyla ifade verdi. (AFP)
TT

Tunus muhalefetinden Kays Said’e suçlama

Ahmed Necip eş-Şabi, devletin güvenliğine karşı komplo kurmak suçlamasıyla ifade verdi. (AFP)
Ahmed Necip eş-Şabi, devletin güvenliğine karşı komplo kurmak suçlamasıyla ifade verdi. (AFP)

Tunus'ta muhalefetin çatı oluşumu Ulusal Kurtuluş Cephesi lideri Ahmed Necip eş-Şabi, Cumhurbaşkanı Kays Said’i ülkedeki siyasi faaliyetleri ‘kriminalize’ etmekle suçladı.78 yaşındaki Şabi’nin bu açıklaması, 'devletin güvenliğine karşı komplo kurmak' soruşturması kapsamında başkentte ifadeye çağrılması öncesinde gazetecilere verdiği demeç sırasında geldi.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Tunuslu bir avukat, hakimin devletin güvenliğine karşı komplo kurmak soruşturmasıyla ifade veren Şabi’yi serbest bıraktığını aktardı.

Tunus medyasında yer alan habere göre Siyasi Tutukluları Savunma Komitesi üyesi Samir Dilo, avukatların savunmalarında, davanın ‘siyasi’ olarak değerlendirilmesine odaklandığını söyledi. AFP’nin haberine göre Şabi gazetecilere yapığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

“Soruşturmada iş birliği yapmayacağım ve devlet güvenliğine karşı komplo kurmak gibi bana atfedeceğiniz hiçbir şey bulamayacaksınız. Çatışma sizinle değil, çatışma Kays Said iledir.”

Şabi, Tunus Cumhurbaşkanı’nın yaptıklarını anayasaya karşı bir ‘darbe’ olarak görüyor. Tunus yargısı aynı davada onlarca muhalifi soruşturuyor. Bu kapsamda Nahda Hareketi dün, demokratik muhalefetin sembollerini sistematik olarak hedef alan politikaya, kamuoyunu aldatmaya ve onu ülke yönetimindeki başarısızlıktan uzaklaştırmaya yönelik girişimlere son verilmesi çağrısında bulunarak, bu durumun ülkede ciddi bir ekonomik krize sebep olduğunu vurguladı.

Uluslararası Af Örgütü geçtiğimiz mayıs ayında, Tunus makamlarının sanıklar listesine dört muhalif avukatı ekleyerek komplo iddiasıyla ilgili cezai soruşturmanın kapsamını genişletme kararının baskıyı sertleştirmeyi planladıklarına dair oldukça endişe verici bir işaret olduğunu açıkladı.

Yeni sanıklar arasında önde gelen insan hakları avukatı Ayachi Hammami, feminist avukat Büşra Belhac Hamida, Nureddin el Behari bulunuyor. Yetkililer, Nahda Hareketi'nin üst düzey liderleri de dahil olmak üzere bir dizi siyasi muhalifi hedef alan büyük bir gözaltı kampanyası başlattı.

Avukat da olan Şabi, Habib Burgiba (1956-1987) ve Zeynel Abidin Bin Ali’nin (1987-2011) cumhurbaşkanlığı döneminde en büyük rakip konumundaydı. Şabi, Bin Ali rejimini deviren 2011 devriminin ardından bakanlık görevini üstlendi, ardından Ulusal Kurucu Meclis'e milletvekili seçildi.

Tunus Cumhurbaşkanı, muhalifleri 'devletin güvenliğine karşı komplo kurmakla’ suçlarken, onları terörist olarak tanımlıyor. Muhalefet ise 2021 yılından beri ülkede gücü tekelinde tutan Said’i suçlayarak, siyasi muhaliflerini tasfiye etmek amacıyla yargının gücünü kullanmakla itham ediyor.



Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
TT

Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)

Suriye Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon halinde, Nada el-Gabra, Lema es-Savaf, Rana el-Baba ve devrik rejim döneminde gözaltına alınan ve kaybolan muhaliflerin kayıp çocuklarıyla ilgili dosyada yer alan diğer sanıkların tutuklandığını duyurdu. Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü, sanıklara yönelik tutuklama emrinin, çocukların aileleri ve yakınlarının kişisel iddiaları ve açılan davalar üzerine Şam Savcılığı tarafından çıkarıldığını bildirdi.

Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü Samir el-Kirbi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi'ni yöneten Nada el-Gabra ve Lema es-Savaf ile Şam'daki el-Mubarrah Yetim Sponsorluk Derneği'ni yöneten Rana Muvaffak el-Baba'nın, ‘Şam Cumhuriyet Savcılığı tarafından çıkarılan bir tutuklama emrine göre, kaybolan çocukların dosyasının saklanmasına karışan diğer sanıklarla birlikte tutuklandığını’ belirtti.

El-Kirbi bu önlemin, önceki dönemlerde mahkûmların çocuklarının kaybolmasıyla ilgili davalara karıştıkları yönündeki suçlamaların arka planında geldiğini söyledi. El-Kirbi, “Resmi ve sivil makamların yanı sıra konuyla ilgili herhangi bir bilgiye sahip olan herkesi, bu çocukların akıbetini aydınlatmak ve haklarını güvence altına almak için soruşturma komitesiyle iş birliği yapmaya çağırıyoruz” dedi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, çocukların dosyasıyla ilgili bir dizi kişi tutuklandı ve bu kişiler, ‘çocukların akıbetiyle ilgili olası suiistimal ve ihlallere karıştıklarından şüphelenildiği için resmi soruşturma altına alındı.’ Söz konusu adımlar, Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı’nın 2025 tarihli ve 1806 sayılı kararı uyarınca, bu dosyayı araştırmak ve çocukların akıbetini takip etmek üzere özel bir komite oluşturulmasını takiben atıldı.

3 bin 700 çocuk yetimhanelere yerleştirildi

İnsan hakları örgütleri ve medya raporları, eski rejime muhalif mahkûmların Şam'daki yetimhanelere veya çocuk esirgeme kurumlarına yönlendirilen 3 bin 700 çocuğu olduğunu gösteriyor. Esed'in devrilmesi ve kaçışından sonra yayınlanan gizli Suriye istihbarat belgelerine göre, yaklaşık 400 çocuk tutukluluk yılları boyunca muhaliflerin ailelerinden ayrılarak Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi, Daru’r Rahme Yetimhanesi ve Çocuk Köyleri de dahil olmak üzere dört yetimhaneye yerleştirildi.

 Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi bir televizyon röportajında, eski rejimin yıkılmasından önce 2015-2024 yılları arasında 27 çocuğun kendisiyle birlikte yetimhanede kaldığını ve güvenlik güçlerinin bu çocukları gizli notlarla şube mahzenlerinden yetimhaneye gönderdiğini itiraf etti. Güvenlik güçleri bu çocukları gizli emirlerle yetimhaneye gönderiyor, isimlerini değiştiriyor ve Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı'ndan yazılı onay almadıkça kimsenin onları ziyaret etmesine izin vermiyordu.

Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)

Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi Müdürü Meys Acib bir televizyon kanalında yayınlanan açıklamalarında, kompleksin geçmişte özel durumları olan çocukları kabul ettiğini ve devrik Devlet Başkanı’nın eşi Esma Esed'in bu çocukların dosyalarını bizzat takip ettiğini itiraf etti. Öte yandan SOS Çocuk Köyleri yetkilileri de 2014-2018 yılları arasında resmî belge ve kayıtları olmayan 139 çocuğu kabul ettiğini ve bunların çoğunu Esed'in yetkililerine iade ettiğini ve o dönemde bakanlıktan bu tür vakaların gönderilmemesini istediğini kabul etti.

Samir el-Kirbi, çocukların akıbetinin belirlenmesi ve halen hayatta olup olmadıkları ya da toplu mezarlara gömülüp gömülmedikleri konusunda, bu çocuklar için özel toplu mezarların varlığının söz konusu olmadığını vurguladı. El-Kirbi, “Bugüne kadar yaptığımız dikkatli araştırma ve incelemeler sonucunda çocuklar için toplu mezarların varlığına rastlamadık, ancak bu çocukların yetimhanelere ve çocuk derneklerine yönlendirildiğini kanıtlayan belge ve kanıtlara sahibiz. Kayıp Çocuklar Komitesi, gerçeği ortaya çıkarmak ve çocukların ailelerine ve yakınlarına adalet sağlamak amacıyla bu dosyaları ilgili bakanlıklarla paylaşıyor” ifadelerini kullandı.

 Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Mart 2011'den bu yana Suriye'de Esed rejimi tarafından en az 23 bin çocuğun öldürüldüğünü, bunlardan 190'ının işkence altında hayatını kaybettiğini ve 5 bin 200 çocuğun da zorla kaybedildiğini belgeledi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı Hind Kabavat tarafından kurulan Kayıp Çocuklar Komitesi'nde Adalet, İçişleri ve Vakıflar bakanlıklarından birer temsilci ile devrik rejim döneminde kaybolan kişiler ve mahkûmlar konusunda çalışan sivil derneklerin başkanları yer alıyor.