Libya: Dibeybe seçimler için ‘adil yasaları’ şart koştu

BM Libya Destek Misyonu Başkanı Bathiliy, Yüksek Seçim Komisyonu’na teknik ve istişari destek sağlamanın yollarını ele aldı

Dibeybe, Libya’nın başkenti Trablus’ta Bathiliy ile bir araya geldi (Libya Ulusal Birlik Hükümeti)
Dibeybe, Libya’nın başkenti Trablus’ta Bathiliy ile bir araya geldi (Libya Ulusal Birlik Hükümeti)
TT

Libya: Dibeybe seçimler için ‘adil yasaları’ şart koştu

Dibeybe, Libya’nın başkenti Trablus’ta Bathiliy ile bir araya geldi (Libya Ulusal Birlik Hükümeti)
Dibeybe, Libya’nın başkenti Trablus’ta Bathiliy ile bir araya geldi (Libya Ulusal Birlik Hükümeti)

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe, ülkede ertelenen seçim sürecinin başarısı için “adil ve uygulanabilir yasaların” çıkarılmasını şart koşarken, Mısırlı ve Libyalı kaynaklar, Mısır Meclis Başkanı Hanefi Cibali’nin saatler içerisinde Libya’nın doğusundaki Bingazi kentine bir ziyaret gerçekleştirmeyi planladığından söz ettiler.

Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi ve BM Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Başkanı Abdullah Bathiliy, Libya’nın durumu hakkında BM Güvenlik Konseyi’ne yeni bir brifing vermeden önce başkent Trablus’ta Dibeybe ile görüştü. Dibeybe’nin ofisi tarafından yapılan bir açıklamaya göre, söz konusu görüşmede seçim süreci ve bunu başarıya ulaştırmanın yolları ele alındı. Dibeybe, hükümetinin seçimlerle ilgili yaklaşımının temelini “adil ve uygulanabilir yasaların” oluşturduğunu açıkladı.

Dibeybe bunu, “ülkenin bu dönemde tanık olduğu istikrar durumunu sürdürmek amacıyla seçim sürecinin başarısı için bir ön koşul” olarak nitelendirdi. Ayrıca Dibeybe “iletişimi güçlendirmek ve seçimlerin başarısını destekleyen programları uygulamak amacıyla hükümetin, mevcut komiteler aracılığıyla UNSMIL ile çabaları koordine etmeye devam edeceğine” işaret etti.

Dibeybe, Bathiliy ile bu yılın ilk yarısındaki hükümet harcamalarının göstergelerini tartıştıklarını açıkladı. Harcamaların çeşitli bölgelerdeki tüm vatandaşlara adil bir şekilde dağıtılmaya devam edilmesi gerektiğine işaret eden Dibeybe, harcamaların yüzde 80’den fazlasının maaşlar, ilaveler ve sübvansiyonlarla bütün vatandaşlara doğrudan ve eşit bir şekilde gittiğine dikkat çekti.

Fotoğraf altı: İmad es-Sayih ve Bathiliy, Trablus’taki Libya Yüksek Seçim Komisyonu’nun genel merkezinde bir araya geldi (Libya Yüksek Seçim Komisyonu)
 İmad es-Sayih ve Bathiliy, Trablus’taki Libya Yüksek Seçim Komisyonu’nun genel merkezinde bir araya geldi (Libya Yüksek Seçim Komisyonu)

Bathiliy, bu görüşmeden önce Libya Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı İmad es-Sayih ile seçim süreci ile ilgili son gelişmeleri tartışmıştı.

Yüksek Seçim Komisyonu tarafından dün yapılan açıklamada, toplantıda Yüksek Seçim Komisyonu’nun hazırlık durumunu artırma ve beklenen seçimlerin yapılması için uygun bir ortam oluşturma doğrultusunda teknik ve istişari destek sağlamanın yollarının tartışıldığı belirtildi.

Sayih, Bathiliy’nin UNSMIL’nin ve genel olarak uluslararası toplumun Libya seçimlerini desteklemeye devam edeceğini vurgulayarak Yüksek Seçim Komisyonu’nun uluslararası kabul görmüş standart ve ilkeler düzeyinde seçimleri yapmalarını sağlayacak hazırlık düzeyine övgüde bulunduğunu söyledi.

Öte yandan Libya Devlet Yüksek Konseyi (DYK) Başkanı Halid el-Mişri  yaptığı açıklamada, 6+6 Ortak Komitesi’nin toplantılarında varılan cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçim yasalarının “nihai ve bağlayıcı” sonuçlarını BM Libya Özel Temsilcisi’ne havale ettiğini duyurdu.

Mısır ve Libya kaynaklarına göre, Mısır Meclis Başkanı’nın bugün Akile Salih başkanlığındaki Libya Temsilciler Meclisi’nin Bingazi kentindeki genel merkezinde yapacağı oturuma katılması bekleniyor.

Mısır veya Libya meclislerinden bu ziyaretle ilgili herhangi bir resmi açıklama gelmedi. Ancak Libya Temsilciler Meclisi üyeleri yerel basına, oturumun iki parlamento (Libya ve Mısır) arasında ortak çalışmalar ve deneyim alışverişi konusunda bir anlaşmaya tanık olacağını söylediler. Ayrıca Temsilciler Meclisi ve DYK’den oluşan seçim yasalarını hazırlamaktan sorumlu 6+6 Ortak Komitesi’nin de oturuma katılacağını ve çalışmalarının sonuçlarının tartışılacağını belirttiler.

Öte yandan Dibeybe, Trablus’ta yerel liderlerle yaptığı bir toplantıda, seçim sürecini desteklemeye, sonuçları kabul etmeye ve belediye başkanlarıyla anayasa belgesini hazırlama planlarında çabaları birleştirmeye vurgu yaptı.

UNSMIL Özel Koordinatörü Risdon Zeninga ve bir dizi bakan ve büyükelçinin katılımıyla başkent Trablus’ta yapılan mahalle muhtarlarının ilk toplantısının bitiminde Dibeybe, yerel yönetimdeki en önemli idari kademelerden biri olarak bu kişilerin “önemli bir rolü” olduğuna dikkat çekti. Ayrıca Yerel Yönetimler Bakanlığı’nın bu kişilerin çalışmalarını organize etme ve idari, teknik ve mali meselelerini çözme çabalarına övgüde bulundu.

Dibeybe, Libya’daki yerel yönetimin ilk kademesini temsil etmesi nedeniyle bu rolün temelde etkili ve güçlü bir yerinin olduğunu söyledi. Tüm mahalle muhtarlarının toplantıya katılım göstermesinin, aslında Libya’nın birlik ve beraberliğini somutlaştırdığını kaydetti. Ülkede yaşanan siyasi gerilimlerden uzak kalarak görevlerini yerine getirmedeki rollerini öven Dibeybe, muhtarlara yerinden edilmiş kişilere yardım etme ve ihtiyaçlarını karşılama çağrısında bulundu.

Bu sırada UNSMIL, kendisine bağlı Ateşkes İzleme Grubu’nun, Tunus'ta Libyalıların liderlik ettiği ve sahip olduğu ateşkes izleme mekanizmasının uygulanmasında ilerleme kaydetmeye ilişkin Ortak Askeri Komite ve Libyalı gözlemcilerle yapılan iki günlük toplantısının cumartesi akşamı tamamlandığını duyurdu. Görüşmede paralı askerlerin, yabancı güçlerin ve yabancı savaşçıların ülkeden gönderilmesine ilişkin prosedürlerin ele alındığına işaret etti.

Öte yandan Temsilciler Meclisi Başkanı’nın Medya Danışmanı Fethi el-Merimi, ismini vermediği bazı tarafların 6+6 Ortak Komitesi tarafından hazırlanan seçim yasalarındaki bazı anlaşmazlıklar hakkında görüş alışverişinde bulunduğunu ve komitenin cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turuna ilişkin gözlemlerini kullanmasını beklediğini duyurdu.

Merimi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Libya Ulusal Ordusu (LUO) Komutanı Halife Hafter’in son açıklamasının, UNSMIL’e ve resmi kurumlara bir yandan seçim sürecinde rol oynamaları ve seçimleri düzenlemeleri, diğer yandan da seçimleri denetleyecek mini bir hükümet kurmaları yönünde bir çağrıyı temsil ettiğini söyledi. Seçim sürecinin gerçekleşmesi ve sonuçlarının kabul edilmesi için yasaların Libyalılar arasında bir anlaşma olmasını gerektirdiğine dikkat çekti.

Libya Merkez Bankası Başkanı Sıddık el-Kebir dün yaptığı açıklamada, Hollanda Büyükelçisi Dolf Hogewoning ile Merkez Bankası çalışanlarına yönelik eğitim kurslarının Hollanda Merkez Bankası’yla koordinasyon içinde hazırlanması ve düzenlenmesi konusundaki iş birliğini görüştüğünü söyledi. Ayrıca görüşmede Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) Libya’ya ilişkin “olumlu raporunun” ve Libya’nın yenilenebilir enerji alanındaki çalışmalarının tartışıldığına dikkat çekti.



Tunus mahkemesi, cumhurbaşkanı adayı el-Ayaşi Zemal'e 1 yıl 8 ay hapis cezası verdi

Tunuslu işadamı, eski milletvekili ve cumhurbaşkanı adayı el-Ayaşi Zemal (videodan alınan ekran görüntüsü)
Tunuslu işadamı, eski milletvekili ve cumhurbaşkanı adayı el-Ayaşi Zemal (videodan alınan ekran görüntüsü)
TT

Tunus mahkemesi, cumhurbaşkanı adayı el-Ayaşi Zemal'e 1 yıl 8 ay hapis cezası verdi

Tunuslu işadamı, eski milletvekili ve cumhurbaşkanı adayı el-Ayaşi Zemal (videodan alınan ekran görüntüsü)
Tunuslu işadamı, eski milletvekili ve cumhurbaşkanı adayı el-Ayaşi Zemal (videodan alınan ekran görüntüsü)

Tunus cumhurbaşkanı adayı el-Ayaşi Zemal’in avukatı, Cendube Mahkemesi’nin dün (Çarşamba) Zemal'i bir yıl sekiz ay hapis cezasına çarptırdığını ve bunun muhalefetin Cumhurbaşkanı Kays Said'in yeniden seçilmesini amaçlayan adil olmayan seçimlere ilişkin korkularını güçlendiren son hamle olduğunu söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığı habere göre, 6 Ekim'de yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde, Tunus Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu’nun bu ay üç önemli adayı diskalifiye etmesinin ardından tansiyon yükseldi. Bu hareket bir eleştiri seline yol açtı.

Binlerce Tunuslu geçen hafta muhalefetin ve sivil toplum örgütlerinin çağrısıyla sokaklara dökülerek Tunus Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu’nun muhalifleri ve adayları baskı altına almamasını talep etti.

Seçim Kurulu sadece Said, Zuheyr el-Mağzavi ve el-Ayaşi Zemal'in adaylıklarını onaylayarak seçim anlaşmazlıklarını karara bağlayan en yüksek yargı organı olan İdare Mahkemesi'nin kararına meydan okudu.

Dün alınan kararı yorumlayan Zemal'in avukatı Abdussettar el-Mesudi Reuters'e şunları söyledi: “Karar siyasi amaçlıdır; adil değildir. Zemal’in cumhurbaşkanlığı yarışındaki şansını baltalamayı ve onu Tunuslulara dürüst olmayan biri olarak göstermeyi amaçlamaktadır.”

Zemal iki hafta önce ‘belge uydurmak ve halk desteğini tahrif etmek’ suçlamasıyla gözaltına alınmıştı.

Said'in muhalifleri, üyelerini kendisinin atadığı Tunus Bağımsız Yüksek Seçim Kurulu’nu rekabeti bastırmak ve adayları sindirmek suretiyle yeniden seçilmesini sağlamak için kullandığını söylüyor.

Said ise hainlerle, paralı askerlerle, yolsuzluk yapanlarla savaştığını ve diktatör olmayacağını söyleyerek suçlamaları reddediyor.

Özgür Anayasa Partisi lideri Abir Musi kamu güvenliğine zarar vermek suçlamasıyla geçen yıldan bu yana hapiste. Önde gelen siyasetçi Lutfi el-Merahi de 2019 seçimlerinde hile yapmak suçlamasıyla bu yıl hapse atıldı.

Her iki isim de seçimlere katılma niyetlerini açıklamış, ancak hapsedilmiş ve adaylıklarını sunmaları engellenmişti.

Geçtiğimiz ay bir başka mahkeme de cumhurbaşkanlığı seçimlerine aday olan dört siyasetçiyi hapis cezasına çarptırdı ve ömür boyu adaylıktan menetti.

Said 2019 yılında demokratik yollarla seçildi. Ancak zamanla iktidar üzerindeki kontrolünü sıkılaştırdı ve 2021 yılında muhalefetin ‘darbe’ olarak nitelendirdiği bir kararname yayınladı. Söz konusu kararnameyle Said yasama yetkisini kendisine devrederek ülkeyi yönetmeye başladı.