Mısır Meclisi Nasır Akademisi’nin adının değiştirilmesini onayladı

Mısır Temsilciler Meclisi, gelen itirazlara rağmen Nasır Akademisi’nin adının değiştirilmesini onayladı

Askeri Yükseköğrenim ve Stratejik Araştırmalar Akademisi Rektörü ve Hilvan Üniversitesi Rektörü geçtiğimiz ocak ayında bir iş birliği protokolü imzaladı (Askeri Yükseköğrenim ve Stratejik Araştırmalar Akademisi)
Askeri Yükseköğrenim ve Stratejik Araştırmalar Akademisi Rektörü ve Hilvan Üniversitesi Rektörü geçtiğimiz ocak ayında bir iş birliği protokolü imzaladı (Askeri Yükseköğrenim ve Stratejik Araştırmalar Akademisi)
TT

Mısır Meclisi Nasır Akademisi’nin adının değiştirilmesini onayladı

Askeri Yükseköğrenim ve Stratejik Araştırmalar Akademisi Rektörü ve Hilvan Üniversitesi Rektörü geçtiğimiz ocak ayında bir iş birliği protokolü imzaladı (Askeri Yükseköğrenim ve Stratejik Araştırmalar Akademisi)
Askeri Yükseköğrenim ve Stratejik Araştırmalar Akademisi Rektörü ve Hilvan Üniversitesi Rektörü geçtiğimiz ocak ayında bir iş birliği protokolü imzaladı (Askeri Yükseköğrenim ve Stratejik Araştırmalar Akademisi)

Mısır Temsilciler Meclisi, siyasi çevrelerin muhalefetine rağmen Nasır Askeri Yükseköğrenim Akademisi’nin adının Askeri Yükseköğrenim ve Stratejik Araştırmalar Akademisi olarak değiştirilmesini onayladı. Bu, merhum Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdunnasır’ın adının silinmesi nedeniyle büyük çaplı tartışmalara yol açtı.

Temsilciler Meclisi “1981 tarihli 128 sayılı Kanunla çıkarılan Nasır Askeri Yükseköğrenim Akademisi Yasası’nın bazı hükümlerini değiştirmek” için hükümet tarafından sunulan bir yasa tasarısını nihai olarak genel oturumunda onayladı. Temsilciler Meclisi Savunma ve Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı Tümgeneral Ahmed el-Avadi’ye göre “kanun tasarısı, ilk maddenin değiştirilmesini ve Nasır Askeri Yükseköğrenim Akademisi adının Askeri Yükseköğrenim ve Stratejik Araştırmalar Akademisi şeklinde yeni bir adla değiştirilmesini içeriyor”.

Yerel basına göre Avadi genel oturumda “amacın sadece isim değiştirmek olmadığını, aynı zamanda hedefleri de değiştirmek olup akademinin yükseköğrenim çalışmalarının yanı sıra stratejik araştırmaları da kapsamasının” hedeflendiğini vurguladı.

Nasır Askeri Akademisi’nin kuruluşu merhum Cumhurbaşkanı Cemal Abdunnasır dönemine uzanıyor. Cumhurbaşkanlığı kararı 18 Ocak 1965’te çıkarılmış ve aynı yılın mart ayında açılış yapılmıştı.

Temsilciler Meclisi’nin genel oturumu çok sayıda milletvekilinin isim değişikliğine yönelik itirazına ve tartışmasına sahne oldu. Milletvekili Mustafa Bekri oturumda “Merhum lider Cemal Abdunnasır’ın adını Nasır Askeri Akademisi’nden çıkarmak benim için zor” dedi ve “bu değişikliğin onaylanmasının olumsuz bir etkisi olacağını” vurguladı. Bekri Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’ye “yasayı imzalamaması” çağrısında bulundu.

Öte yandan askeri uzman Tümgeneral Hüsam Suveylem, Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda “Yeni isim daha kalıcı, kapsamlı ve derin. Dünyadaki trende uygun. Zira dünyada hiçbir ülke tesislerine başkanlarının adını koymuyor” dedi.

Vefd Partisi’nin parlamento heyetinin başkanı Milletvekili Abdulalim Davud değişikliğe karşı olduğunu ifade ederek oturumda “Ben Nasırcı değilim ama Cemal Abdunnasır’ın adının akademiden çıkarılmasına karşıyım” dedi.

Tecemmu Partisi’nin parlamento heyetinin başkanı milletvekili Atıf el-Megaveri, Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda “Kanun tasarısında yer alan değişiklik sadece iki madde içeriyor. Birincisi isim değişikliği, ikincisi ise Resmi Gazete’de yayınlanmasına ilişkin kanuni madde” dedi. Megaveri “Değişikliğin amacı sadece isim değişikliği gibi görünüyor. sim değiştirmekle gelişim arasında herhangi bir ilişki görmüyorum. Akademinin geliştirilmesinden ve silahlı kuvvetlerin etkinliğinin artırılmasından yanayız ve isim, gelişime zıtlık oluşturmuyor” ifadelerini kullandı.

Megaveri “Cemal Abdunnasır’ın isminin kaldırılması, olumsuz bir mesaj taşıyor. Hele de, Mısır halkının 1967 yenilgisinden sonra cumhurbaşkanının arkasında toplandığı ve ardından gelen yıpratma savaşına tanık olduğu haziran ayındayken” dedi. Megaveri diğer milletvekillerine katılarak “Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi’yi yasayı onaylamamaya” çağırdı.

Öte yandan bazı milletvekilleri, akademinin adının değiştirilmesinin “yeni hedefleri ile uyumlu olduğunu” söylediler. Milletvekili Muhammed Ebu Hemile oturumda, “Nasır Akademisi’nin adının değiştirilmesi, silahlı kuvvetlerin çalışmalarını geliştirme ve verimliliğini artırmada oynadığı hedef ve rolle uyumlu” yorumunda bulundu.



Lübnan: Cumhuriyetin sancıları

Beyrut'un bombalanması sonrası yükselen dumanlar (AFP)
Beyrut'un bombalanması sonrası yükselen dumanlar (AFP)
TT

Lübnan: Cumhuriyetin sancıları

Beyrut'un bombalanması sonrası yükselen dumanlar (AFP)
Beyrut'un bombalanması sonrası yükselen dumanlar (AFP)

İbrahim Hamidi

ABD ve Fransa'nın sponsorluğunda İsrail ile Hizbullah arasında imzalanan ateşkes anlaşmasının metnine göre Lübnan bir dönüm noktasının eşiğinde. Bu doğum sancıları cumhuriyetin kanının tazelenmesine mi, yoksa yeni üçüncü ya da dördüncü bir cumhuriyetin doğuşuna mı yol açacak?

Bu, el-Mecelle'nin Aralık ayı sayısının kapak haberi ve ateşkesten senaryolar, ordunun rolü, Hizbullah yenilgisinden sonra Şiilerin geleceği, mültecilerin geri dönüşü ve toplum mühendisliğine kadar konuyu her yönüyle ele alıyoruz.

Lübnan, 60 günlük ateşkes, Hizbullah ile İsrail'in güneyden çekilmesi, boşluğu Lübnan ordusu ile BM’ye bağlı UNIFIL güçlerinin doldurması, her iki taraftan da yerinden edilenlerin geri dönmesi, Meclis'in cumhurbaşkanını seçmek için toplanması, başbakanın atanması, hükümetin kurulması ve yeniden imar ile karşı karşıya bulunuyor.

Aylarca süren müzakereler ve bir yılı aşkın süredir Gazze için sürdürülen “destek savaşı”nın ardından gelen anlaşma uygulanırsa, ülke, cumhuriyetin temellerine dönüşe ya da yeni bir doğuşa tanık olacak. Lübnan Cumhuriyeti, şu anda bildiğimiz mezhepçi kotaların öncesinde, Fransız Mandası döneminde doğmuştu. İlk anayasa hazırlanıp 1926 yılında Katolik hukukçu Şarl Debbas cumhurbaşkanı seçildiğinde doğdu. O dönemde başbakanlık da Maruni Hıristiyanların elindeydi.

Bazıları, Birinci Cumhuriyet'in 1926'da doğduğuna ve 1943'te cumhurbaşkanı seçilen Şeyh Bişara el-Huri’ye kadar bir dizi Hıristiyan cumhurbaşkanı tarafından yönetildiğine inanıyor. Huri Sünni olan başbakanı Riyad el-Sulh ile ittifak kurdu ve ikisi birlikte, cumhurbaşkanlığını Marunilere, başbakanlığı Sünnilere ve meclis başkanlığını Şiilere tahsis eden sözlü bir ulusal uzlaşının temelini attılar. Saib Selam'ın anılarında, 1943'te Sabri Hamada’nın Şii olduğu için değil, en yaşlı milletvekili olduğu için yasama organının başına getirildiğini söylediğine de dikkat çekelim.

Bu nedenle pek çok kişi Birinci Cumhuriyet'in ulusal sözleşme ile doğduğuna inanıyor ve kendisi 21 Kasım 1943'teki bağımsızlık ilanına da tanıklık etti. Birinci Cumhuriyetin 1926 Anayasası ile değil de 1943 yılında doğduğunu düşünürsek, bu cumhuriyet 1975 yılında iç savaşın başlamasıyla mı yıkıldı yoksa savaşın sonuna ve 1989'daki İkinci Cumhuriyet'in başlangıcı olan Taif Konferansı’na kadar mı devam etti?

Birinci cumhuriyet 1943'ten 1975'e, ikincisi 1975'ten 1989'a ve üçüncüsü o zamandan bu yana mı?

Adı ne olursa olsun, mevcut cumhuriyetin belki de en belirgin özelliği, Taif Anlaşması’nın Hıristiyan cumhurbaşkanı pahasına Sünni başbakanı güçlendirmesiydi. Başbakan Refik Hariri'nin 2005'te suikasta kurban gitmesiyle sona eren Suriye varlığını kabul etmesiydi. Temmuz 2006 savaşı ve Hizbullah’ın İran'ın nüfuzunu genişletmek için ülke içinde ve bölgesel olarak artan rolü ile sonuçlanmasıydı.

Hizbullah ve İran'ın baskın rolünün gerilemesi ve muhaliflerinin beklentileri karşısında Lübnan yeni bir doğuşla mı karşı karşıya?

Zafer sloganları bir yana, Hizbullah'ın büyük bir yenilgiye uğradığı tartışılamaz. Zira Lübnan süreci Gazze sürecinden ayrıldı. İsrail, aralarında Hasan Nasrallah'ın da bulunduğu askeri ve sembolik liderlerini öldürdü, iletişim ve liderlik yapısını dağıttı. 1701 sayılı kararın uygulanmasını, Litani Nehri'nin arkasına çekilmeyi, dahası belki de bir İsrail tampon bölgesinin oluşturulmasını, silah tedarikinin kesilmesini ve füze üretiminin engellenmesini kabul etmek zorunda kaldı. Bunlara bir de Hizbullah’ın kuluçka ortamının ödediği muazzam insani ve ekonomik bedel ekleniyor.

Hizbullah ve İran'ın baskın rolünün gerilemesi ve muhaliflerinin beklentileri karşısında Lübnan yeni bir doğuşla mı karşı karşıya? Netanyahu, (bu sayımızda ona da özel bir dosya ayırdığımız) ABD başkanı seçilen Trump ile olan ilişkisinden ve Beyaz Saray'ın başına geçmeden önce “savaşları bitirmesi” için ona verdiği “armağan”dan destek alarak şunlarda ısrar ediyor; Hizbullah'ın kendisini yeniden silahlandırmamasını veya askeri yapısını yeniden inşa etmemesini garanti altına almak için Lübnan'da bir gözetim mekanizması kurulması, en büyük düşman olan İran'ın denetim ve “maksimum baskı” altında tutulması. Odağını özellikle Gazze Şeridi'ne kaydıran İsrail, Lübnan’da herhangi bir ihlal ile başa çıkılmaması durumunda Lübnan'a müdahale etme olanağına sahip olmak istiyor. Tel Aviv bu “haktan” vazgeçmezken, Hizbullah ve Lübnan da bunu kabul edemez.

Milisler ve rejimler bir noktada buluşmaktadır, o da dışarıda yenildikleri zaman içeride zafer aramaları, uzaktaki bir düşman tarafından yaralandıklarında ise yakın komşularından intikam almalarıdır

Burada şu sorular ortaya çıkıyor; bu durum Lübnan'da siyasi olarak nasıl ifade bulacak? Eski siyasi sözleşmenin yeniden canlandırılmasında veya yenisinin formüle edilmesinde bölgesel ve uluslararası güçlerin rolü nedir? Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdunnasır'ın Haziran 1967 savaşından sonra çıkıp “yenilgiyi” kabul etmesi gibi, Hizbullah'ın yeni Genel Sekreteri Naim Kasım da neden çıkıp yenilgiyi kabul etmekte gecikti? Neden Hizbullah ve İran'a sadık olanlar yaşananları bir “zafer” veya “direniş” olarak değerlendirmekte ısrar ediyor?

Herhangi bir savaşın insani ve ekonomik maliyeti konusunda devlet ile milislerin farklı davrandıkları doğru, ancak devletler ile örgütlerin zaman ve tarihle ilişkilerinde farklı oldukları da doğrudur. En tehlikelisi ise milislerin ve rejimlerin bir noktada buluşmasıdır, o da dışarıda yenildikleri zaman içeride zafer aramaları, uzaktaki bir düşman tarafından yaralandıklarında ise yakın komşularından intikam almalarıdır.

Kapak konusu olan Lübnan dosyası ve Başkan Donald Trump'ın seçilmesi ve bunun Ortadoğu ve dünyadaki yansımalarına ilişkin özel dosyaya ek olarak, Aralık sayısında siyaset, ekonomi, bilim ve kültür üzerine yazılar, analizler ve röportajlar da yer alıyor.

*Bu makale Şarku'l Avsat tarafından Londra merkezli Al Majalla dergisinden çevrilmiştir.