Lübnan hükümeti, Özgür Yurtsever Hareket bakanları olmadan toplanıyor

Ara diploma sınavları, güvenliğin sağlanmasının zorluğu nedeniyle iptal edildi.

Başbakan Necib Mikati, kabine oturumlarının sona ermesinin ardından hükümet kararlarını imzaladı. (Dalati ve Nahra)
Başbakan Necib Mikati, kabine oturumlarının sona ermesinin ardından hükümet kararlarını imzaladı. (Dalati ve Nahra)
TT

Lübnan hükümeti, Özgür Yurtsever Hareket bakanları olmadan toplanıyor

Başbakan Necib Mikati, kabine oturumlarının sona ermesinin ardından hükümet kararlarını imzaladı. (Dalati ve Nahra)
Başbakan Necib Mikati, kabine oturumlarının sona ermesinin ardından hükümet kararlarını imzaladı. (Dalati ve Nahra)

Lübnan hükümeti, son yıllarda artan çağrıların ardından sivil savunma gönüllülerinin atanmasına yönelik ‘açık kararlar’ alırken, Başbakan Necib Mikati de subayları terfi ettiren bir kararname imzaladı. Ayrıca ara diploma sınavları, Eğitim Bakanı Abbas el-Haleb,i’yi öfkelendiren bir kararla iptal edildi. Halebi daha sonra yaptığı açıklamada, söz konusu iptalin güvenlik güçleriyle yaşanan lojistik zorluklardan kaynaklandığını belirtti.

Söz konusu kararlar, Özgür Yurtsever Hareket’e mensup bakanların çoğunun boykotuna rağmen gerçekleştirilen bir hükümet toplantısında alındı. Hareket, cumhurbaşkanlığı boşluğu sürerken hükümet oturumları düzenlemeyi reddediyor ve başta Lübnan Kuvvetleri Partisi olmak üzere diğer Hristiyan güçlerle fikir birliğine varmış durumda. Başbakan Mikati, Yurtsever Hareket’in bu tavrı nedeniyle oturumun başında itirazların ‘engelleme, kibir ve inat hevesi taşıyanlar’ tarafından yapıldığını söyleyerek eleştiride bulundu.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre ara diploma sınavlarını iptal kararı ise şaşkınlık yarattı. Öyle ki karar, Eğitim Bakanlığı yetkililerinin resmi sınavlar için fon sağlandığını açıklamasının ertesi günü alınırken durum, Eğitim Bakanı Abbas el-Halebi’nin öfkelenmesine neden oldu. Hükümet kaynakları, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, İçişleri Bakanı Bessam Mevlevi’nin kabineye bakanlığın ortaöğretim ve üniversite sınavlarını güvence altına almak için güvenlik personeli sağlayamadığını ve iki sınavdan birini seçmek zorunda kaldıklarını bildirdiğine dikkat çekti. Kaynaklara göre güvenlik personeli yetersizliğinden, güvenlik güçlerinin yaşadığı zorluklardan, ekonomik ve mali krizden ve kaynak yetersizliğinden kaynaklanıyor. Bu çerçevede ise sadece bu yıl için iptal kararı alındı.

Halebi, kabine oturumunun sona ermesinin ardından, “Meclis, bu yıl için ara diploma sınavlarının iptalini talep etti. Öyle görünüyor ki güvenlik güçleriyle ilgili lojistik zorluklar var. Bu yüzden bu kararı almaya karar verdik ve lise sınavları finanse edildi” dedi.

Diğer yandan Mikati oturum sırasında şu açıklamada bulundu:

“Kabineyi toplama kararı aldığımızdan beri, cumhurbaşkanının yetkilerine el koyduğumuz gerekçesiyle engelleme, kibir ve inat hevesi taşıyan bazılarının itirazlarını ve oturumun anayasaya uygunluğunu sorgulayan, bizi ve Bakanlar Kurulu’nu yaralayıcı sözler duyuyoruz. Bazıları, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde görevlerini yerine getirmemeye devam ediyor ve hükümete zarar veriyor. Bu nedenle cumhurbaşkanının bir an önce seçilmesi çağrısında bulunuyoruz. Sorun yaratma taraftarı değiliz ve yaptığımız şey kurumları korumak, insanlara hizmet etmek ve acil meseleleri yönetmektir. Son yasama meclisi oturumunda, bütçe ve sunum tarihi hakkında sorular duyduk. Bu bağlamda onay için sürekli toplantılar yapmaya hazırlık olarak, Maliye Bakanlığı ekibinin, Sayın Bakanımızın gayreti ve takibi ile, bütçe kanun taslağının ay sonuna kadar tamamlanarak bakanlara gönderilmesi için büyük çaba sarf ettiğini söyleyebilirim. Bazıları, bütçe onaylanır onaylanmaz, ‘hükümetin bütçeyi onaylama yetkisi olmadığı ve bugün bütçe çağrısı yapanların kendileri olduğu’ şeklindeki meşhur slogan altında hükümete karşı bir kampanya başlatacak. Siyasi sorunların ve süregelen engellemenin son bulmasını temenni ediyoruz.”

Mikati açıklamasının devamında yaşanan bakan sorununa dikkat çekti:

 “Kendisi bakanlıklardaki günlük görevlerini sürdürürken ve işlerini yürütürken, bazı bakanlar siyasi gerekçelerle Bakanlar Kurulu toplantılarını boykot etmeye devam ediyor. Genel Sekreterliğe yazılar yazarak, bakanlığındaki dosyalarının çözümlenmek üzere kabine masasına konulmasını talep ediyor. Her seferinde bir bakan eksikliğini aşarak, dosyayı Bakanlar Kurulu’na sunacağız. Çünkü amacımız milletin işlerini yönetmek.”

Hükümet oturumu, ilki yıllardır ertelenen, memurların terfileriyle ilgili olan iki ayrıntılı maddeyi içeriyor. İkinci madde, yıllardır açık haklarından mahrum bırakılan ve sayıları yaklaşık 2 bin 184’ü bulan sivil savunma gönüllülerinin tespitiyle ilgili.

Mikati, oturumun hemen ardından 2023 yılı albaylık terfi takvimine ilişkin kararnamelere ek olarak ordu, iç güvenlik güçleri, asayiş ve devlet güvenliğindeki subayların albaylıktan tuğgeneralliğe terfilerine ilişkin kararnameleri imzaladı. Başbakan ayrıca Bakanlar Kurulu Genel Müdürlüğü’ne gelen tüm güvenlik güçlerinin her kademesinden unsurların 2023 yılı terfi takvimine alınmasına ilişkin kararnamelere de imza attı.

Başbakan Necib Mikati bunun yanı sıra Expo Katar’a katılım konusunda Ekonomi ve Turizm Bakanları arasındaki anlaşmazlıklara da son vererek “Herkes tarafından kabul edilebilecek uygun bir formül bulmaya karar vermemiz sonrasında bu konu kapalı duvarlar ardında yürütülüyor” dedi. Mikati, söz konusu iki bakana ise “Bu sayfayı çevirin. Çünkü önemli olan hükümetin çalışmalarının faydalı olması ve Lübnan varlığının kısır ve yararsız tartışmalardan uzak, tüm forumlarda ve en güzel şekilde etkili olmasıdır” çağrısı yaptı.



Safadi, ‘direniş ekseni’ görüşmelerini tamamlamak üzere Şam'da

Safadi, ‘direniş ekseni’ görüşmelerini tamamlamak üzere Şam'da
TT

Safadi, ‘direniş ekseni’ görüşmelerini tamamlamak üzere Şam'da

Safadi, ‘direniş ekseni’ görüşmelerini tamamlamak üzere Şam'da

Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen Safadi'nin dün (Pazar) Şam'a yaptığı ziyaret, bölgenin ve komşu ülkelerin tanık olduğu gerilim ışığında Amman'ın Suriye ile kuzey sınırındaki istikrarsızlığın yansımalarını hafifletmeyi amaçlayan bir dizi diplomatik faaliyetin bir parçası olarak gerçekleşti.

Son on yıldır Ürdün'ün kuzey komşusu, uyuşturucu kaçakçıları ve silah çetelerinden oluşan konvoyların sınırı geçme girişimleriyle sürekli uğraşan Ürdün ordusu için bir güvenlik sorunu teşkil ediyor. Bu durum geçen yılın sonunda silahlı çatışmalara yol açarak ölümlere ve Ürdün içindeki hücrelerle bağlantıları olan kaçakçıların tutuklanmasına neden oldu.

asxdcfg
Ürdün Kralı 2. Abdullah Amman'da Veliaht Prens Hüseyin'le birlikte Lübnan Başbakanı Necib Mikati’yi ağırladı. (AFP)

Amman geçen hafta Lübnan Başbakanı Necib Mikati ve İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi'yi kabul etti. Safadi ise dün sabah Ürdün Kralı 2. Abdullah'ın Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'e gönderdiği ve içeriği açıklanmayan sözlü bir mesajla ülkeden ayrıldı.

Bu görüşmeler, Ürdün'ün bölgedeki tehlikeli askeri gerilim ve krallığın ateş hattındaki konumu ışığında çıkarlarını korumak amacıyla ‘direniş eksenine’ diplomatik açıklık göstermesi olasılığını destekliyor.

 c
Ürdün-Suriye sınırındaki Cabir Sınır Kapısı Captagon kaçakçılığı girişimlerine sahne oldu. (AFP)

Ürdün'deki bilgi sahibi siyasi elitler arasında, Suriye içinden gelen uyuşturucu kaçakçılığı tehdidinin, özellikle Suriye'nin güneyindeki bölgelerin uyuşturucu üretim fabrikalarına dönüşmesi ve kaçakçılık yoluyla Ürdün üzerinden Arap ve yabancı pazarlara aktarılması ışığında, iki ülke arasındaki kuzey sınırında (370 kilometre) olağanüstü halin sürdürülmesini gerektiren önemli bir güvenlik sorunu olmaya devam ettiğine inanılıyor.

Bu durum, 2012'den bu yana devam eden ekonomik kanamaya, mültecilerin kabulü ve kalışlarının maliyetine ve mültecilere ev sahipliği yapan ülkelere yönelik uluslararası müdahale planlarının azalan etkisine ek olarak gerçekleşiyor. Ürdün, çoğu kendilerine tahsis edilen kampların dışında ikamet eden yaklaşık 1,3 milyon Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapıyor.

xcsv
İşgal altındaki Golan Tepeleri'nde yaşayan Suriyeliler, Hizbullah bombardımanı sonucu çıkan yangını söndürme çalışmalarına katıldı. (AFP)

Söz konusu ziyaret Ürdün'ün en önemli dosyası olan güvenlik dosyasından ayrı tutulamaz. Suriye'nin güneyi İran ve Hizbullah milisleri için bir tiyatro sahnesi olduğu sürece Ürdün, Filistin'de ‘direniş’ niyetindeki silahlı unsurların Amman üzerinden sızabileceği korkusuyla kuzey için endişelenmeye devam edecektir.

Suriyeli mültecilerin dönüşü

Ürdün Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı kısa açıklamada, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Gurbetçiler Bakanı Eymen Safadi'yi kabul ettiğini ve Safadi'nin Ürdün Kralı 2. Abdullah'ın Suriye krizinin çözümü ve tüm sonuçlarının ele alınmasına yönelik çabalar, bir dizi ikili konu ve bölgedeki durumla ilgili sözlü mesajını ilettiğini belirtti.

zcvfd
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed, Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen Safadi ile Şam'da bir araya geldi. (SANA)

Mesajda ayrıca, bölgedeki tehlikeli gerilime ve bunu sona erdirme çabalarına da değinilerek, bunun ilk adımının Gazze ve Lübnan'a yönelik saldırganlığın ve İsrail'in Batı Şeria'daki yasadışı tedbirlerinin durdurulması olduğu belirtildi.

csdv
Ürdün'ün başkenti Amman'ın eteklerindeki bir mülteci kampında Suriyeli çocuklar (Reuters)

Bakanlıktan yapılan bir başka açıklamada da Safadi'nin Suriye Dışişleri Bakanı Bassam es-Sabbağ ile Suriye krizinin çözümüne yönelik çabalar, mülteci sorunu, uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele, bölgedeki tehlikeli gerilim ve bunun sona erdirilmesine yönelik çabaların ele alındığı kapsamlı bir görüşme gerçekleştirdiği belirtildi.

Dışişleri Bakanlığı tarafından dün akşam yapılan açıklamada, Esed ve Safadi'nin Suriyeli mültecilerin ülkelerine geri dönüşü konusunu ele aldıkları belirtildi. Esed, Suriyeli mültecilerin gönüllü ve güvenli bir şekilde geri dönüşlerinin sağlanmasının Suriye hükümetinin önceliği olduğunu vurguladı ve geri dönüşe yardımcı olacak tedbirler konusunda özellikle yasal ve hukuki alanlarda önemli ilerlemeler kaydedildiğini söyledi.

Safadi, Suriye krizinin, Suriye'nin birliğini, bütünlüğünü ve egemenliğini garanti altına alacak, halkının isteklerini yerine getirecek, güvenliğini ve istikrarını yeniden tesis edecek ve mültecilerin gönüllü geri dönüşü için koşullar yaratacak şekilde çözülmesinin, Ürdün'ün başarmak için sürekli çalıştığı bölgesel bir gereklilik olduğunu vurguladı.

Genişletilmiş görüşmeler

Suriyeli mevkidaşı Sabbağ ile kapsamlı bir görüşme gerçekleştiren Safadi, mülteci meselesi ve Ürdün'ün tüm imkânlarıyla mücadele etmeye devam ettiği bir tehdit olduğunu vurguladığı uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele çabalarına odaklandı.

csdvfgt
Ağustos 2023'te Kahire'de toplanan Arap Birliği zirvesinden (Arap Birliği)

İki bakan, geçen yıl temmuz ayında çalışmalarına başlayan Ürdün-Suriye Sınır Ötesi Uyuşturucu Kaçakçılığıyla Mücadele İşbirliği Ortak Komitesi aracılığıyla bu tehditle mücadelede iş birliğinin yoğunlaştırıldığını yineledi.

İki bakan Suriyeli mültecilerin gönüllü geri dönüşlerinin kolaylaştırılmasına yönelik çabalar konusunda sürekli bir diyalog başlatma konusunda mutabık kaldı. Safadi, mülteci sorununun çözümünün mültecilerin anavatanlarına dönmeleri olduğunu, ancak bu gerçekleşene kadar uluslararası toplumun mültecilere karşı sorumluluklarını yerine getirmeye

Safadi ve Sabbağ tüm ikili dosyaların en kısa zamanda her iki tarafça belirlenecek bir tarihte ilgili bakanlar düzeyinde yapılacak bir toplantıda ele alınması konusunda mutabık kaldılar.

İki bakan, geçen yıl 1 Mayıs'ta Amman Bildirisi ile onaylanan ilkeler, çerçeveler ve metodoloji doğrultusunda Suriye krizinin çözümüne yönelik somut pratik adımların atılması amacıyla, Arap Birliği Temas Komitesi aracılığıyla Suriye krizinin çözümüne yönelik çabalarda iş birliğinin devam edeceğini belirtti.