Irak Göç ve Yerinden Edilenler Bakanlığı dün (Cuma) yaptığı açıklamada, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) Duhok vilayetindeki yerinden edilmiş 108 kişinin, Yezidilerin çoğunlukta olduğu Sincar’daki evlerine geri döndüğünü duyurdu.
DEAŞ, 2014 yazında Sincar’ı kontrol altına almış, binlerce kadın ve erkeği öldürüp bazılarını da kaçırmıştı. Bakanlık tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:
“Geri dönüş, iki valilikteki güvenlik güçleri ve yerel yönetimler, Müşterek Harekât Komutanlığı ve Ninova Harekât Komutanlığı ile koordinasyon içinde geri dönüşleri sağlamak için yürürlüğe giren hükümet programının uygulanmasıyla gerçekleşti.”
Bakanlık geçen hafta, Türkiye ve Suriye sınırlarındaki bölgelerde yaşayan yerinden edilmiş 102 Iraklının Ninova, Selahaddin ve Anbar vilayetlerindeki ana vatanlarına geri döndüğünü duyurdu. Irak Göç Bakanlığı'na göre, 25 binden fazla Yezidi aile halen IKBY'deki 20 kampta yaşıyor. Uluslararası Göç Örgütü'ne (IOM) göre ise iki binden fazla Yezidi'nin akıbeti hâlâ bilinmiyor.
Duhok vilayeti
Diğer tahminler, Yezidilerin yaklaşık yüzde 60'ının halen kendi bölgelerinin dışında yaşadığını, büyük çoğunluğunun Duhok vilayetinde olduğunu ve bir kısmının ABD ve Batı ülkelerine gitmek üzere Irak'ı kalıcı olarak terk ettiğini gösteriyor. Birleşmiş Milletler (BM) İyi Niyet Elçisi ve Nobel Barış Ödülü sahibi Yezidi Nadia Murad, 2014 yılında Sincar'dan kaçırıldıktan sonra Suriye'de DEAŞ tarafından alıkonulan 6 Yezidi kadının Haziran ayı başlarında özgürleştirildiğini duyurdu.
Bazı Yezidi ailelerin Cuma günü Sincar'a dönüşünden bahseden Zeyd Hadr, diğer ailelerin de benzer geri dönüşler yapmaya teşvik edilebileceğine inanıyor. Ancak Hadr, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, ‘kısa vadede, Yezidilerin geri dönüşleriyle ilgili birçok gerçekçi neden göz önüne alındığında, yerinden edilmiş ailelerin büyük bir dönüşüne tanık olunması’ ihtimalini dışladı. Hadr, “Sincar'daki kötü altyapı ve yeniden yapılanmadaki gecikme, birçok kişinin geri dönmesini engelliyor” dedi.
Yeniden yapılanma için fon tahsisi
Irak hükümeti, bölgenin yeniden inşası için iki kez kaynak ayırmasına rağmen, çabalar buradaki hizmet durumuna yansımadı. Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani geçtiğimiz Nisan ayında, hükümetin tahsis ettiği ikinci mali ödeme olan yeniden inşa operasyonları için 50 milyar Irak dinarı (yaklaşık 34 milyon dolar) tahsis edilmesini emretti. Bazı insani ve uluslararası kuruluşların çabalarına ek olarak, ilçedeki altyapı koşulları halen iç açıcı değil.
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) tarafından Haziran ayı başında hazırlanan bir raporda şu ifadeler yer aldı:
“Bağdat hükümeti ile IKBY arasındaki siyasi anlaşmazlık, daha önce yeniden inşa için tahsis edilen fonların kullanılmasını engelledi. Siyasi iç çekişmeler mevcut fonların kullanılmasını engellerken, Sincar halkı bir belirsizlik içinde kalmaya devam ediyor. Silahlı grupların 3 okulu askeri üs olarak kullanması, eğitime erişimi engelliyor. 12 silahlı grup Sincar'ı kontrol etmek için rekabet ederken okulların altyapısını saldırı riskiyle karşı karşıya bırakıyor.”
Gazze'deki gıda yardımı dağıtımına akın eden aç çocuklar (Arşiv-AFP)
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde Gazze İnsani Yardım Vakfı tarafından dağıtılan gıda paketini taşıyan bir çocuk (AFP)