Libya'da TM'ye bağlı hükümetten yargı yoluyla petrol ihracatını durdurma tehdidi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA
TT

Libya'da TM'ye bağlı hükümetten yargı yoluyla petrol ihracatını durdurma tehdidi

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

 Libya'nın doğusundaki Tobruk kentinde bulunan Temsilciler Meclisinin (TM) görevlendirdiği hükümet, yargı yoluyla petrol ihracatını durdurmakla tehdit etti.

TM tarafından 16 Mayıs'ta Başbakan olarak görevlendirilen Usame Hammad başkanlığındaki hükümet, Abdulhamid ed-Dibeybe başkanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti ile petrol gelirleri konusunda yaşanan anlaşmazlık devam ederken yazılı bir açıklama yayımladı.

Açıklamada, "Hükümet, servetin adil dağılımı ilkesine ilişkin anayasa beyannamesine dayanarak, 2022 yılı ve sonrası için 130 milyar dinarı (27 milyar dolar) aşan petrol gelirlerine idari haciz işlemlerini tamamladı." ifadesi kullanıldı.

Haczedilen malların yönetimiyle ilgili kayyum atanması için yargıya başvurulacağı belirtilen açıklamada, gerekirse yargı yoluyla mücbir sebep ilamı çıkarılarak petrol ve gaz akışının engelleneceği ve petrol ihracatının durdurulacağı vurgulandı.

Açıklamada, alınan tedbirlerin, Dibeybe hükümetinin, ülke şartlarının gerektirdiğinin aksine abartılı bir şekilde yaptığı milyarlık harcamalarından kaynaklandığı ifade edildi.

Dibeybe hükümetinden konuya ilişkin henüz bir açıklama yapılmadı.

TM'deki Enerji Komitesi, Maliye Bakanlığından, 2022 yılı ve sonrası için 130 milyar dinara (27 milyar dolar) ulaşan petrol gelirlerine idari haciz uygulamasını istemişti.

TM 12 Haziran da toplanarak, petrol gelirleri ve diğer ülke servetlerinin adil dağıtılması, kalkınma alanlarında kullanılması ve siyasi amaçlarla kullanımının engellenmesi meselesini görüşmüştü.

Meclis üyeleri, ülke serveti ve petrol gelirlerinin dağıtılmasına ilişkin hukuki düzenleme komisyonu oluşturulması ve bu servete el uzatılmasının engellenmesi hedefiyle hazırlanan yasa tasarısına onay vermişti.

TM'deki Enerji Komitesi Başkanı İsa el-Aribi de petrol gelirlerinin bölgelere göre adil dağıtımı gerçekleşene dek ülke dışına petrol satışının durdurulmasına ilişkin karar alınmasını talep etmişti.

Libya'da petrol gelirlerinin adil dağılımı konusu, ülkenin en önemli sorunları arasında yer alıyor. Nitekim TM tarafından atanan hükümet, petrol gelirleri üzerinde kontrolün sağlanmasıyla ilgili Dibeybe hükümetiyle anlaşmazlık yaşıyor.

Birleşmiş Milletler de bölünen ekonomik kurumları birleştirmek ve petrol gelirlerinin adil dağılımı için bir plan oluşturmak amacıyla Libyalılar arasında ekonomik bir diyalog yürütüyor.



Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.