Libya'da TM'ye bağlı hükümetten yargı yoluyla petrol ihracatını durdurma tehdidihttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4400951-libyada-tmye-ba%C4%9Fl%C4%B1-h%C3%BCk%C3%BCmetten-yarg%C4%B1-yoluyla-petrol-ihracat%C4%B1n%C4%B1-durdurma-tehdidi
Libya'da TM'ye bağlı hükümetten yargı yoluyla petrol ihracatını durdurma tehdidi
Fotoğraf: AA
Libya'nın doğusundaki Tobruk kentinde bulunan Temsilciler Meclisinin (TM) görevlendirdiği hükümet, yargı yoluyla petrol ihracatını durdurmakla tehdit etti.
TM tarafından 16 Mayıs'ta Başbakan olarak görevlendirilen Usame Hammad başkanlığındaki hükümet, Abdulhamid ed-Dibeybe başkanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti ile petrol gelirleri konusunda yaşanan anlaşmazlık devam ederken yazılı bir açıklama yayımladı.
Açıklamada, "Hükümet, servetin adil dağılımı ilkesine ilişkin anayasa beyannamesine dayanarak, 2022 yılı ve sonrası için 130 milyar dinarı (27 milyar dolar) aşan petrol gelirlerine idari haciz işlemlerini tamamladı." ifadesi kullanıldı.
Haczedilen malların yönetimiyle ilgili kayyum atanması için yargıya başvurulacağı belirtilen açıklamada, gerekirse yargı yoluyla mücbir sebep ilamı çıkarılarak petrol ve gaz akışının engelleneceği ve petrol ihracatının durdurulacağı vurgulandı.
Açıklamada, alınan tedbirlerin, Dibeybe hükümetinin, ülke şartlarının gerektirdiğinin aksine abartılı bir şekilde yaptığı milyarlık harcamalarından kaynaklandığı ifade edildi.
Dibeybe hükümetinden konuya ilişkin henüz bir açıklama yapılmadı.
TM'deki Enerji Komitesi, Maliye Bakanlığından, 2022 yılı ve sonrası için 130 milyar dinara (27 milyar dolar) ulaşan petrol gelirlerine idari haciz uygulamasını istemişti.
TM 12 Haziran da toplanarak, petrol gelirleri ve diğer ülke servetlerinin adil dağıtılması, kalkınma alanlarında kullanılması ve siyasi amaçlarla kullanımının engellenmesi meselesini görüşmüştü.
Meclis üyeleri, ülke serveti ve petrol gelirlerinin dağıtılmasına ilişkin hukuki düzenleme komisyonu oluşturulması ve bu servete el uzatılmasının engellenmesi hedefiyle hazırlanan yasa tasarısına onay vermişti.
TM'deki Enerji Komitesi Başkanı İsa el-Aribi de petrol gelirlerinin bölgelere göre adil dağıtımı gerçekleşene dek ülke dışına petrol satışının durdurulmasına ilişkin karar alınmasını talep etmişti.
Libya'da petrol gelirlerinin adil dağılımı konusu, ülkenin en önemli sorunları arasında yer alıyor. Nitekim TM tarafından atanan hükümet, petrol gelirleri üzerinde kontrolün sağlanmasıyla ilgili Dibeybe hükümetiyle anlaşmazlık yaşıyor.
Birleşmiş Milletler de bölünen ekonomik kurumları birleştirmek ve petrol gelirlerinin adil dağılımı için bir plan oluşturmak amacıyla Libyalılar arasında ekonomik bir diyalog yürütüyor.
İnsani krizler karşısında Sudan'ı desteklemeye yönelik uluslararası çabaların artırılmasıhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5130939-i%CC%87nsani-krizler-kar%C5%9F%C4%B1s%C4%B1nda-sudan%C4%B1-desteklemeye-y%C3%B6nelik-uluslararas%C4%B1-%C3%A7abalar%C4%B1n
İnsani krizler karşısında Sudan'ı desteklemeye yönelik uluslararası çabaların artırılması
Uluslararası yardımların bir parçası (Şarku’l Avsat)
Sudan'da devam eden insani kriz ve ülke içinde ve komşu ülkelerde nüfusun artan temel ihtiyaçları ışığında, 2023 yılında çatışmaların patlak vermesinden bu yana devam eden zor durumunda Sudan halkına destek sağlamaya yönelik uluslararası çabaların önemi artıyor.
Raporlar, Sudan'ın, özellikle ülke içinde ve dışında savaştan etkilenen insanların ve mültecilerin sayısının artmasıyla birlikte gıda, sağlık, barınma ve eğitim dahil olmak üzere acil insani yardıma ihtiyaç duyduğunu gösteriyor.
İnsani yardım kuruluşları
Geçtiğimiz yıl boyunca insani yardım kuruluşları Sudan genelinde 15,6 milyondan fazla insana 1,8 milyar dolarlık destekle ulaştı. Sağlanan yardımlar arasında 13 milyondan fazla insan için gıda ve geçim desteğinin yanı sıra su, sanitasyon, hijyen, sağlık, beslenme ve barınma yardımı da yer aldı.
Komşu ülkelerde faaliyet gösteren insani yardım kuruluşları bir milyondan fazla kişiye gıda, yarım milyon kişiye tıbbi destek ve 800 binden fazla kişiye koruma hizmetleri sağlayarak hayat kurtarıcı yardımlarda bulundu.
Kötüleşen koşullar
Bu bağlamda Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), insani krizin başlangıcından bu yana Sudan'a destek sağlıyor. Suudi Arabistan, Nisan 2023'te krizin patlak vermesinden önce daha sürdürülebilir müdahaleler uygulamaya yönelen Kral Selman Yardım ve İnsani Çalışmalar Merkezi'nin (KSrelief) çabalarının bir parçası olarak, birçok coğrafi alana ve insani sektöre dağıtılan 132 milyon dolarlık insani yardım da dâhil olmak üzere Sudan'a 3 milyar dolardan fazla destek sağladı.
KSrelief, çatışma nedeniyle kötüleşen insani durumun bu kazanımları heba ettiğini, bunun da KSrelief’i acil yardım sağlamak için geri dönmeye zorladığını ve Nisan 2023'ten bu yana Birleşmiş Milletler (BM) ve diğer insani yardım kuruluşlarıyla iş birliği içinde 73 milyon dolardan fazla maliyetle 70'ten fazla insani yardım projesi uyguladığı Sudan'daki ihtiyaç alanlarındaki çabalarını iki katına çıkardığını açıkladı.
Kalkınma projeleri
BAE Dışişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan son istatistikler, BAE'nin 2014-2025 yılları arasında 3,5 milyar dolar değerinde insani yardım ve kalkınma yardımı sağladığını ortaya koyarken, 2023'te çatışmanın patlak vermesinden bu yana 600,4 milyon dolar tahsis edildi. Bu yardımlardan iki milyondan fazla kişi doğrudan faydalandı.
Sudan'a yönelik Suudi yardımı hava yoluyla ulaştırıldı. (Şarku’l Avsat)
Bu çabaların bir parçası olarak BAE, Şubat 2025'te Addis Ababa'da düzenlenen Sudan için Üst Düzey İnsani Yardım Konferansı'nda 200 milyon dolar taahhüt etti. BAE ayrıca 162 uçak ve bir deniz sevkiyatı aracılığıyla, 6 bin 388 tonu Sudan içinde ve 280 tonu tıbbi yardım olmak üzere 12,6 bin ton gıda, sağlık ve yardım malzemesi dahil olmak üzere yardımların ulaştırılmasına katkıda bulundu.
Sudanlı mültecileri desteklemek üzere Çad'a 6 bin ton ve Uganda'ya 200 ton gönderildi. Ayrıca bir sağlık merkezine destek sağlandı, 3 su kuyusu açıldı ve 10 sağlık tesisi inşa edildi. BAE ayrıca, Güney Sudan'daki mültecilere 300 ton yardım sağladı.
Sağlık sektörü
Sağlık sektöründe BAE, Çad'da 90 bin 889'dan fazla hastaya tıbbi hizmet sağlayan iki sahra hastanesi kurdu ve Güney Sudan'ın Bahr el-Gazal eyaletinde bir hastane açtı. Ayrıca 14 Sudan eyaletinde 127 sağlık tesisi desteklendi.
İstatistikler, BAE'nin Sudan'da faaliyet gösteren BM kurum ve kuruluşlarına 70 milyon dolar, komşu ülkelerdeki Sudanlı mültecilere de 30 milyon dolar sağladığını gösterdi. Buna Dünya Gıda Programı (WFP) için sağlanan 25 milyon dolar da dahil.
BAE yardımı, Sudan'da mağdur olanlara yardım etmek için çeşitli kalemler içeriyor. (WAM)
Söz konusu mali katkılar şöyle: WFP’ye 25 milyon dolar, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'ne (UNHCR) 20 milyon dolar, Dünya Sağlık Örgütü'ne (WHO) 8 milyon dolar, Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'na (UNICEF) 7 milyon dolar, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO) yaklaşık 5 milyon dolar ve Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi’ne (OCHA) yaklaşık 5 milyon dolar.
Ek destek
BAE ayrıca, krizden etkilenen Sudanlı mülteci kadınlar için WHO’ya 3 milyon dolar, UNHCR'ye 3 milyon dolar, Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu'na (UNFPA) 2 milyon dolar, Kadın Barış ve İnsani Yardım Fonu'na 2 milyon dolar ve Çad'daki Toplumsal Cinsiyete Dayalı Müdahale Programı'na 250 bin dolar olmak üzere 10,25 milyon dolar değerinde ek destek sağladı.
Eğitime destek bağlamında BAE, UNICEF ile Çad'daki Sudanlı mültecilerin eğitimine 4 milyon dolar destek sağlamak üzere bir anlaşma imzaladı.
Bu çabalar, Sudan'ın hem ülke içinde hem de mülteci kamplarında milyonlarca insanın yaşam koşullarının kötüleştiği bir ortamda, insani krizi hafifletmek için daha koordineli bir uluslararası desteğe ihtiyacı olduğunu vurguluyor.
