Mısır cumhurbaşkanlığı yarışı: ‘Yeni olası adaylar’ seçim rekabetini nasıl etkiler?

2018 seçimleri sırasında Kahire caddesinde Mısır Cumhurbaşkanı Sisi’nin afişi (EPA)
2018 seçimleri sırasında Kahire caddesinde Mısır Cumhurbaşkanı Sisi’nin afişi (EPA)
TT

Mısır cumhurbaşkanlığı yarışı: ‘Yeni olası adaylar’ seçim rekabetini nasıl etkiler?

2018 seçimleri sırasında Kahire caddesinde Mısır Cumhurbaşkanı Sisi’nin afişi (EPA)
2018 seçimleri sırasında Kahire caddesinde Mısır Cumhurbaşkanı Sisi’nin afişi (EPA)

Olası adayların Mısır'daki cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılım niyetlerine ilişkin açıklamaları, bunun rekabeti artırma üzerindeki etkisine ilişkin tartışmaları artırdı. Şarku'l Avsat'a konuşan analistler, ciddi rakipler listesinin belirlenmesinin daha fazla zaman alacağına inanırken bazıları ise artan sayıların rekabete hizmet etmeyeceğine, oyların parçalanmasına yol açabileceğine inandıklarını ifade ettiler.

Dün Demokratik Barış Partisi, lideri Ahmed el-Fadali’nin cumhurbaşkanlığı adaylığını açıkladı. Mısır Cumhuriyet Halk Partisi’nden de bir adayının cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılımı için düzenleyici organlarıyla bir iç toplantı yapmayı planladığına dair bir açıklama geldi.

Mısır anayasasının 142. Maddesine göre cumhurbaşkanlığına aday olma koşullarında adayın Temsilciler Meclisi'nin en az 20 üyesi veya en az 25 bin vatandaş tarafından desteklenmesi, en az 15 ilde seçim hakkına sahip olması, her ilden en az bin destekçisinin bulunması gerekiyor. Kanunda düzenlendiğine göre birden fazla adayın desteklenmesine izin verilmiyor.

Temsilciler Meclisi verilerine, Demokratik Barış Partisi Temsilciler Meclisi'nde herhangi bir üye tarafından temsil edilmiyor. Mısır Cumhuriyet Halk Partisi’nin ise 40'tan fazla milletvekili bulunuyor.

Geçtiğimiz haftalarda açıklanan ve cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılma ihtimali olan beş isim bulunuyor. Eski milletvekili Ahmed Tantavi, cumhurbaşkanlığı adaylığını açıklamıştı. Muhafazakar partinin genel başkanı Ekmel Kartam ise konuyu incelemeye devam ediyor. Diğer yandan Vefd Partisi, parti Başkanı Abdussened Yemame ve partinin eski genel sekreteri Fuad Bedravi arasında bir iç yarışa tanıklık ediyor. Cumhuriyet Halk Partisi'nin başkanı Hazim Ömer’i seçimlere katılıma zorlayacağına dair beklentiler de mevcut. 

Ulusal Diyalog Mütevelli Heyeti üyesi Dr. Amru Haşim Rabi, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Teoride ve genel olarak çeşitlilik her seçimde fayda sağlar. Şartları sağlayan herkesin aday olma ve oy kullanma hakkı garanti altına alınmıştır. Çoğu gelişmekte olan ülkede ve Mısır örneğinde, aday sayısındaki artış, oyların parçalanması ve resmi çoğulculuğun habercisi olarak görülebilir. Şuana dek cumhurbaşkanlığı seçimlerinde seçim sahnesinin öncekilerden pek farklı olmayacağı söylenebilir. Olası adaylar, daha önce olduğu gibi ikincilik için yarışacak. Öte yandan ciddi adaylar, yarışma yoluyla gerçek varlıklarını teyit ederek katılımlarını derinleştirebilirler” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanlığı seçimleri için adaylık kapısının en geç 3 Aralık’a kadar açık kalması bekleniyor. Mısır Anayasası'nın 2014'te yayınlanan mükerrer 241. maddesine ve 2019'da Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi yönetiminde yapılan değişikliklere göre, mevcut cumhurbaşkanının görev süresi, 2018 yılında Cumhurbaşkanı seçildiğini ilan ettiği tarihten itibaren altı yılın dolması ile sona eriyor. Bir dahaki sefere yeniden seçilebiliyor.

Şarku’l Avsat’a konuşan Siyaset Bilimi Profesörü Dr. Mustafa Kamil es-Seyyid ise “Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde beklenen tablonun bütüncül bir vizyonunu oluşturmak için henüz çok erken. Birçoğunun adaylık niyetlerini açıklaması birçok soruyu beraberinde getiriyor. Örneğin, gerçekten yetenekleri var mı? Adaylığın açıklanması, vatandaşların imzası, Temsilciler Meclisi üyelerinin tavsiyesi gibi yasal koşulların karşılandığı anlamına gelmiyor. Seçim kampanyasının milyonlar tutabilen maliyeti de adayların önünde bir başka engel olacak. Çok ciddi olmayan olası adayların yanında farklı bir şekilde isimler de yer alıyor. Kamuoyu nezdinde kabul gören bir program sundukları ve seçim kampanyalarını profesyonelce yönetme becerisine sahip oldukları taktirde seçimlerde rekabeti artırabilirler” dedi.



Mısır, Filistin Yönetimi'nin Gazze'yi yönetme yetkisini elinde tutmasında ısrarcı

Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli dün Mısır’ın el-Alameyn şehrinde Filistinli mevkidaşı Muhammed Mustafa ile bir araya geldi (Mısır Bakanlar Kurulu)
Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli dün Mısır’ın el-Alameyn şehrinde Filistinli mevkidaşı Muhammed Mustafa ile bir araya geldi (Mısır Bakanlar Kurulu)
TT

Mısır, Filistin Yönetimi'nin Gazze'yi yönetme yetkisini elinde tutmasında ısrarcı

Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli dün Mısır’ın el-Alameyn şehrinde Filistinli mevkidaşı Muhammed Mustafa ile bir araya geldi (Mısır Bakanlar Kurulu)
Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli dün Mısır’ın el-Alameyn şehrinde Filistinli mevkidaşı Muhammed Mustafa ile bir araya geldi (Mısır Bakanlar Kurulu)

Mısır, Gazze Şeridi’nin yönetiminin Filistin Yönetimi’ne devredilmesi gerektiğini bir kez daha vurguladı. Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli, ‘ülkesinin Filistin Yönetimi başkanlığında Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ndeki Filistin topraklarının birliğini desteklediğini’ vurguladı.

Medbuli, ülkesinin ‘Filistin meselesine ilişkin uluslararası meşruiyet kararlarına saygı gösterilmesi gerektiği’ yönündeki tutumunu yineledi. Mısır'ı ziyaret eden Filistinli mevkidaşı Muhammed Mustafa ile yaptığı görüşmede, ‘Gazze Şeridi'nde ateşkesin yeniden sağlanması, savaşın sona erdirilmesi ve bölgeye insani yardımların sürdürülebilir bir şekilde ulaştırılması amacıyla, birçok uluslararası forumda ve Katar ve ABD ile yapılan arabuluculuk çalışmaları kapsamında ülkesinin çabalarını sürdürdüğünü’ belirtti.

Filistin Başbakanı Mustafa ile Mısır’ın kuzey kıyılarındaki el-Alameyn şehrinde bir araya gelen Medbuli, iki ülkenin heyetlerinin katılımıyla geniş kapsamlı görüşmelerde bulundu. Mısır Bakanlar Kurulu tarafından yapılan açıklamaya göre görüşmelerde işgal altındaki Filistin topraklarındaki son gelişmeler ele alındı.

dfgrt
Mısır ve Filistin hükümet temsilcileri arasında pazar günü el-Alameyn'de geniş kapsamlı görüşmeler gerçekleşti (Mısır Bakanlar Kurulu)

Filistin Başbakanlık Basın Ofisi’nden yapılan açıklamaya göre Başbakan Mustafa, dün İsrail’in Gazze Şeridi'nde yürüttüğü savaşın durdurulmasını görüşmek üzere Mısır’a resmi bir ziyaret gerçekleştirdi. Açıklamada, “Başbakan, pazartesi günü Refah Sınır Kapısı’nı ziyaret edecek, insani yardım depolarını gezecek ve bölgedeki sahra hastanesini ziyaret edecek” denildi.

Medbuli, Mısır ve Filistin heyetleri arasındaki görüşmeler sırasında, ülkesinin Filistinlileri topraklarından sürmeyi ve Filistin meselesini ortadan kaldırmayı amaçlayan her türlü girişimi ve planı kesin ve kesin bir şekilde reddettiğini yinelerken Filistin topraklarında evlerin yıkılması ve yerleşim yerlerinin genişletilmesi politikalarının devam etmesini kesin bir şekilde reddettiğini vurguladı.

Geçtiğimiz ay New York'ta Suudi Arabistan'ın himayesinde ve Fransa'nın katılımıyla düzenlenen barışçıl çözüm konferansının sonuçlarının uygulanmasının ve iki devletli çözümün hayata geçirilmesinin önemine dikkati çeken Mısır Başbakanı, bunu ‘iki devletli çözümü uygulamak ve bağımsız Filistin devletini tanımak için belirli bir zaman sınırı koymak için doğru yolda atılmış bir adım’ olarak nitelendirdi.

Başbakan Medbuli, ülkesinin Refah Sınır Kapısı aracılığıyla Gazze Şeridi’ne gerekli her türlü desteği vermeye devam edeceğini ve ‘Filistinlilere daha fazla insani yardım ulaştırmak için çabalarını sürdüreceğini’ vurguladı.

Mısır'ın Katar ve ABD ile arabuluculuk kapsamında ateşkesin sağlanması, savaşın sona erdirilmesi ve daha fazla insani yardımın ulaştırılması için çabalarını sürdürdüğünü, Kahire'de erken iyileşme ve yeniden inşa konferansı düzenleneceğini söyledi.

Kahire, daha önce Birleşmiş Milletler (BM) ile iş birliği içinde, Gazze Şeridi'ndeki erken iyileşme ve yeniden inşa çabalarını desteklemek amacıyla uluslararası bağışçılar konferansı düzenlemeye çağırmıştı.

rfty6
Başbakanlar Medbuli ve Mustafa, istişare toplantısı sırasında (Mısır Bakanlar Kurulu)

Öte yandan Filistin Başbakanı Mustafa, Arap-İslam Ülkeleri Planı’nın Gazze'de yerinden edilme olmadan yeniden inşa edilebileceğini vurguladığını söyledi. Yeniden inşa aşamasına hazırlanmak için bazı bağışçı ülkelerle temaslarda bulunulduğunu belirten Mustafa, Mısır'ın ‘Filistinlilerin yerinden edilmesine karşı sergilediği sert tutuma’ övgüde bulundu.

Filistin Başbakanı Medbuli’nin Mısır ziyareti, Mısır ile Gazze'deki durumla ilgili prosedür düzeyindeki düzenlemeler için kritik bir zamanda gerçekleşti. Kudüs Üniversitesi Siyaset Bilimi Profesörü Eymen er-Ragab, Başbakan Mustafa’nın ziyaretinin bir diğer amacının Refah Sınır Kapısı’ndan her gün Gazze'ye giren yardımların miktarını öğrenmek olduğunu söyledi.

Mısır hükümeti, İsrail'in engellemelerine rağmen, insani yardım sağlamak için Refah Sınır Kapısı’nı Mısır tarafında açık tutmaya devam edeceğini vurguluyor.

Prof. Ragab, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede ziyaretin Filistinli grupların Kahire'de yürüttüğü müzakerelerle aynı zamana denk geldiğini belirterek “Kahire, Gazze'deki işgale karşı strateji ve Filistin Destek Komitesi tarafından bölgenin nasıl yönetileceği konusunda tartışmalara ev sahipliği yapıyor” dedi.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdulati, geçtiğimiz günlerde ülkesinin Filistin polisini ‘Gazze Şeridi'ndeki savaşın sona ermesinden sonra bölgenin güvenliğini sağlamak üzere eğittiğini’ açıklamıştı.