Dibeybe, Libya’daki ‘dış müdahaleleri’ sonlandırma çağrısında bulundu

Temsilciler Meclisi, Devlet Yüksek Konseyi’ni hiçe sayarak önemli makamlara tek başına yetkililer atıyor.

 Dibeybe, Rusya’nın yeni Trablus Büyükelçisi Aydar Aganin’i kabul etti (Dibeybe’nin ofisi)
Dibeybe, Rusya’nın yeni Trablus Büyükelçisi Aydar Aganin’i kabul etti (Dibeybe’nin ofisi)
TT

Dibeybe, Libya’daki ‘dış müdahaleleri’ sonlandırma çağrısında bulundu

 Dibeybe, Rusya’nın yeni Trablus Büyükelçisi Aydar Aganin’i kabul etti (Dibeybe’nin ofisi)
Dibeybe, Rusya’nın yeni Trablus Büyükelçisi Aydar Aganin’i kabul etti (Dibeybe’nin ofisi)

Libya geçici Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe, Rusya’nın Trablus Büyükelçisi Aydar Aganin ile Rus büyükelçiliğinin çalışmalarını önümüzdeki ağustos ayında Trablus’a taşımak için anlaştığını duyururdu. Temsilciler Meclisi ise tek taraflı olarak egemen mevkilerdeki yetkilileri seçerek Devlet Yüksek Şurası ile olan anlaşmazlığını tırmandırdı.

Dibeybe, Rusya Büyükelçisi’ni dün başkent Trablus’taki makamında kabul etti. Kendisiyle Rusya’nın Libya’daki diplomatik çalışmalarına yeniden başlamasını görüştükten sonra, toprak bütünlüğü ve egemenliği açısından Libya’ya yönelik uluslararası tutumları birleştirmenin ve ülkedeki her türlü dış müdahaleye son vermenin önemine dikkat çekti.

Dibeybe’nin ofisinin açıklamasına göre Büyükelçi Aganin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in iki ülke arasındaki ikili ilişkilerin güçlendirilmesinin, UBH’nin istikrarın sağlanmasına yönelik çabalarının desteklenmesinin ve seçimlerin yapılmasının önemini vurguladığını aktardı. Rus Büyükelçi Rusya ve bölgedeki son gelişmeler hakkında bilgi verirken, Dibeybe de bu bağlamda “durumu yatıştırmak ve mantık diline öncelik vermek için uluslararası çabalara desteğini” dile getirdi.

Öte yandan Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, “kapsamlı ve dışlayıcı olmayan seçimler” düzenleme taahhüdünde bulundu. Başkent Trablus’ta pazartesi akşamı İtalya ve Rusya büyükelçileri ve Fransa’nın Libya Özel Temsilcisi ile yaptığı görüşmeleri fırsat bilerek Konsey’in “bağımsız, şeffaf ve dışlayıcı olmayan parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerini” düzenlemek üzere çalışacağına söz verdi.

DYK Başkanı Halid el-Mişri ise pazartesi akşamı Fransa’nın Libya Özel Temsilcisi ile bir araya geldi. Halid el-Mişri, seçimlerin yapılması ile sonuçlanacak bir yol haritası önerisini yineleyerek, bunun gözden geçirilip onaylanmak üzere Temsilciler Meclisi ve DYK’ye sunulacağını belirtti. Mişri’ye göre Fransız temsilci, ülkesinin Temsilciler Meclisi ve DYK’den oluşturulan 6+6 Ortak Komitesi’nin çalışmalarının sonuçlarını memnuniyetle karşıladığını ve Libya egemenliğini ve aldığı kararları desteklediğini vurgulayarak, seçimlerin bir an önce tamamlanması için bir yol haritası çizilene kadar çalışmaların devam etme temennisini dile getirdi.

Diğer yandan ABD’nin Libya Büyükelçisi ve Özel Temsilcisi Richard Norland dün Twitter üzerinden yaptığı bir paylaşımda, Cezayir’in Trablus Büyükelçisi Süleyman Şenin ile Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathiliy’nin seçimlerin başarıyla yapılmasına yönelik yol haritası üzerinde son dokunuşları yapmayı amaçlayan siyasi müzakereleri başlatma çabalarını desteklemenin ve Libya’yı bölgesel huzursuzluklardan korumanın önemini görüştüklerini belirtti. Öte yandan Temsilciler Meclisi, pazartesi akşamı kapalı bir oturum düzenleyerek Anayasa Mahkemesi başkanı ve üyelerini seçmek için oylama yaptığını duyurdu.

Temsilciler Meclisi Sözcüsü Abdullah Belihak’a göre Temsilciler Meclisi, üyelerin İdari Denetim Kurumu Başkanı’nın görevden alınıp yerine Halid el-Mebruk'un getirilmesi yönündeki taleplerini oybirliğiyle kabul etti. Meclis ayrıca, bazı üyelerin Ulusal Planlama Meclisi Yönetim Kurulu Başkanı ve üyelerinin görevden alınması ve Ahmed Halife başkanlığında yeni bir kurul seçilmesi yönündeki talebini de oybirliğiyle kabul etti.

DYK’den konuyla ilgili yorum gelmezken, İhvan-ı Müslimin (Müslüman Kardeşler) örgütüne bağlı Adalet ve İnşa Partisi, bu adımları siyasi anlaşmanın hükümlerinin açık bir ihlali olarak değerlendirerek, Meclis’in siyasi bir taraf olarak yargı gücünü tekeline almaya çalıştığını ve bunun çatışma ve bölünmeyi körükleyeceğini vurguladı.

Temsilciler Meclisi’nin bazı üyeleri bu kararları reddettiklerini açıklayarak, özellikle bu oylama DYK’ye danışılmadan ve Yüksek Mahkeme’nin Temsilciler Meclisi’nin Bingazi’de mahkeme kurma kararının anayasaya aykırı olduğuna hükmetmesine rağmen yapıldığından, kararların iptal edilip Kurban Bayramı’ndan sonra yeterli çoğunluğun sağlandığı bir oturumda yeniden görüşülmesini talep ettiler.

Dibeybe, Ez-Zaviye’de güvenlik ve istikrarın sağlandığı, belediye seçimlerinin ertelenmesi için herhangi bir sebep olmaması nedeniyle seçimlerin yapılması için Yerel Yönetimler Bakanı’nı bir zaman çizelgesi oluşturmakla görevlendirmişti. Dibeybe’nin ofisi tarafından yapılan açıklamaya göre Dibeybe, Zaviye Belediyesi’nin ileri gelenleri ile yaptığı bir toplantıda katılımcıların Savunma Bakanlığı’nın Batı sahili belediyelerindeki kaçakçılık ve suç yuvalarıyla mücadele planını desteklediklerini dile getirerek, bunu yıllarca eksik olan güvenliği sağlama yolunda önemli bir adım olarak nitelendirdiklerini aktardı. Aynı zamanda projeleri Libya’nın tüm bölgelerine ulaşan Hayata Dönüş Planı için de şükranlarını dile getirdiklerini kaydetti.

Öte yandan UBH, Avrupa Birliği’nin (AB) desteği ve sponsorluğu ile Libya Sahil ve Liman Güvenliği birimini desteklemek için imzalanan anlaşmalar çerçevesinde bir Trablus üssünün İtalya’dan Krubia tipi iki tekne teslim aldığını duyurdu. Libya Deniz Kuvvetleri Komutanı Nureddin el-Buni’nin iki tekneyi Libya devletinin egemenliği altındaki sularda görevlerine başlamadan önce denetlediğini kaydetti.

Paralel İstikrar Hükümeti’nin Başkanı Usame Hammad ise pazartesi akşamı, Bingazi şehrinde Libya Ulusal Petrol Kurumu (NOC) Başkanı Ferhat bin Kıdara ile Temsilciler Meclisi’nin ulusal zenginliklerin dağıtımına ilişkin kararını uygulama mekanizmalarını ve Planlama ve Maliye Bakanlığı, Merkez Bankası, İdari Denetim Kurumu ve Sayıştay’dan oluşan ilgili bir komitenin oluşturulmasını görüştü.



Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.