Sudan’da Zırhlı Birlikler karargahı çevresinde çatışmalar yoğunlaştı

Savaş uçakları başkent Hartum'da yoğun hava saldırıları düzenliyor

Geçtiğimiz ay Hartum'da imha edilen Hava Savunma Kuvvetleri karargahındaki bir HDK üyesi (Reuters)
Geçtiğimiz ay Hartum'da imha edilen Hava Savunma Kuvvetleri karargahındaki bir HDK üyesi (Reuters)
TT

Sudan’da Zırhlı Birlikler karargahı çevresinde çatışmalar yoğunlaştı

Geçtiğimiz ay Hartum'da imha edilen Hava Savunma Kuvvetleri karargahındaki bir HDK üyesi (Reuters)
Geçtiğimiz ay Hartum'da imha edilen Hava Savunma Kuvvetleri karargahındaki bir HDK üyesi (Reuters)

Sudan’da Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK), cumartesi sabahından bu yana Hartum'un güneyindeki eş-Şecera bölgesinde bulunan ve halen ordunun elindeki en önemli noktalardan biri olan Zırhlı Birlikler karargahının kontrolünü ele geçirmek amacıyla yoğun saldırılar başlattı. Kaynaklar, ordu ile HDK arasında hafif ve ağır silahlarla yaşanan çatışmaların başkent Hartum'daki stratejik noktalardan biri olan karargahın çevresindeki yerleşim bölgelerine de yayıldığını belirttiler.

Görgü tanıkları, orduya ait savaş uçaklarının, HDK'nın başkent Hartum'daki en büyük askeri üssü olan Tiba Üssü’nün güneyindeki bazı bölgelerdeki HDK mevzilerine hava saldırıları düzenlediğini söylediler.

Hartum'un güneydoğu bölgesinde büyük ve art arda patlama sesleri duyuldu. Bir yandan savaş uçakları havalanırken diğer yandan yoğun bir şekilde duman sütunlarının yükseldiği görüldü. Uçaklar, HDK’nın karargâhını hedef aldı.

cdsds
Çatışmaların başlamasından bu yana başkent Hartum semalarına dumanlar yükselmeye devam ediyor (AFP)

Şarku’l Avsat’a konuşan bir görgü kaynağı, HDK’nın Zırhlı Birlikler karargahını birkaç yönden kuşattığını, ancak karargaha saldırma girişiminde bulunmadığını söyledi. Buna karşın ordunun, HDK’nın karargaha yönelik birçok saldırı girişimini püskürttüğüne dair haberler alındı.

HDK’nın geçtiğimiz hafta Hartum’un güneyindeki Merkez Yedek Polis Güçleri karargahını ele geçirmesinden bu yana, ‘zırhlı araçlar’ ve ‘mühimmat’, HDK içi iki önemli hedef haline geldi.

Hava sahası kapatılması kararı uzatıldı

Öte yandan Sudan Sivil Havacılık Otoritesi, dün, ordu ile HDK arasında çatışmalar devam ederken insani yardım ve tahliye uçuşları haricinde hava sahasının kapatılması kararının 10 Temmuz’a kadar uzatıldığını duyurdu. Karar, ilk olarak nisan ayı ortalarında ordu ile HDK arasında patlak veren çatışmaların ardından alınmıştı.

Diğer taraftan el-Fetihab bölgesi ve Mühendisler Birliği Odası çevresinde silah sesleri giderek azaldı ve yerini sessizliğe bıraktı. Orduya ait savaş uçakları, Hartum’da ve Omdurman’da keşif uçuşları gerçekleştirirken HDK, karadan uçaksavarlarla uçuşları püskürtmeye çalıştı.

defdr
Geçtiğimiz ay Hartum'daki önemli noktalardan birinde konuşlu olan Sudan ordusu askerleri (AFP)

El-Mukrin Su İstasyonu’ndaki güç trafosunun arızalanmasının ardından istasyonun çalışması durdu. Bu yüzden El-Fetihab bölgesindeki bazı mahallelerde mahalle sakinleri içme suyuna ulaşmada sıkıntı çekmeye devam ediyor.

Özel Kuvvetler

Öte yandan yerel kaynaklar, iki taraf arasında yaşanan şiddetli çatışmanın ardından Omdurman’a bağlı Arda bölgesinde Özel Kuvvetlerin HDK ile çatışarak geri çekilmeye zorladığını bildirdi.

Sudan Doktorlar Birliği, HDK unsurlarının, Bahri şehrinin kuzeyindeki ed-Deruşab ilçesindeki eş-Şuheda Hastanesi’nde bir sağlık personeline suikast düzenlediklerini duyurdu.

Doktorlar Birliği’nden yapılan açıklamada, HDK unsurlarının, hastanedeki tüm laboratuvarı yaktığı, tüm hastaları, refakatçilerini ve sağlık personelini dövdüğü, bunun üzerine tüm hastanenin boşaltıldığı ve olayın hastanenin tamamen hizmet dışı kalmasına yol açtığı belirtildi. Doktorlar Birliği, ülkedeki savaş halini, silahlı çatışmayı, silahsız sivillere, devlet kurumlarına ve Sudan halkının özel mülklerine yönelik aralıksız olarak yapılan ihlalleri şiddetle kınadı.

ddffrr
HDK unsurları (AFP)

Hastaneye yapılan saldırıyı ve bunun sonucunda sağlık personeline yönelik suikastı ve hastalara yönelik saldırıyı, insan haklarının açıkça ihlal edilmesi olarak nitelendiren Doktorlar Birliği, hastanenin hizmet dışı kalması sonucu Bahri şehrinin, ordu ile HDK arasındaki çatışmaların ortasında kalan sivillere tıbbi hizmet sağlayan önemli bir sağlık tesisini kaybettiğine dikkati çekti.

Hastane baskını

Buna karşın HDK, unsurlarının hastaneye baskın düzenlediğini yalanladı ve bunu ‘gerçekle hiçbir ilgisi olmayan yanıltıcı ve yanlış bilgi’ olarak değerlendirdi. HDK tarafından dün yapılan açıklamada, söz konusu hastanenin ordu ve ona bağlı gruplar tarafından işgal edildiği ve hastaneyi yaralı unsurların tedavisi için kullandıkları belirtildi. Açıklamada ayrıca HDK unsurlarının sağlık çalışanlarına yönelik herhangi bir ihlale karıştığını kanıtlanması halinde HDK’nın onları bundan sorumlu tutmaktan çekinmeyeceği vurgulandı.

Nisan ayı ortalarında savaşın patlak vermesinden bu yana, başkent Hartum'daki hastanelerin yüzde 50'den fazlası tamamen hizmet dışı kaldı. Çatışma, bombardıman ve tıbbi yardımların yetersizliğinin yanı sıra sağlık personeline yönelik ağır ihlaller sonucunda nisan ayı ortalarından bu yana 20'den fazla doktor öldürüldü.



Gazze ateşkesine ilişkin Trump anlaşması metni ve Hamas’ın değişiklikleri

Gazze ateşkesine ilişkin Trump anlaşması metni ve Hamas’ın değişiklikleri
TT

Gazze ateşkesine ilişkin Trump anlaşması metni ve Hamas’ın değişiklikleri

Gazze ateşkesine ilişkin Trump anlaşması metni ve Hamas’ın değişiklikleri

ABD Başkanı Donald Trump'un bu akşam Washington'da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile görüşmeden önce tamamlanması için baskı yaptığı İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının yeni metni elde edildi. “Trump anlaşması” olarak bilinen öneri, iki aylık ateşkes, rehinelerin ve esirlerin serbest bırakılması ve İsrail ile Hamas'ın cesetleri iadesini içeriyor.

Londra merkezli al Majalla dergisinin elde ettiği yeni metin, Hamas'ın daha önce iki tarafa teslim edilen metinle ilgili görüşlerini dikkate alıyor

Gazze ateşkes müzakerelerine yakın bir kaynak, bugün “Al-Majalla” dergisine verdiği demeçte, Katar ve Mısır arabuluculuğunda müzakerelerin bugün, Trump-Netanyahu görüşmesi öncesinde Doha'da yeniden başladığını söyledi. Yetkili, Hamas'ın “Al-Majalla” dergisinde yayınlanan anlaşma taslağının üçüncü, beşinci ve on birinci maddelerinde üç değişiklik yapılmasını talep ettiğini ve bu değişikliklerin şunları içerdiğini açıkladı:

Birincisi, insani yardımın ulaştırılma yönteminde köklü değişiklikler yapılması ve bu yardımların “Gazze İnsani Yardım Kuruluşu” dışındaki BM kuruluşlarını da kapsaması.

İkincisi, 60 gün sonraki görüşmeler sırasında Katar, Mısır ve ABD'nin garantisinde ateşkesin sürdürülmesi.

Üçüncüsü, İsrail ordusunun Gazze'nin kuzeyindeki diğer bölgelerden ve Netzarim ekseninden çekilmesi.

İsrail heyeti Hamas'ın değişikliklerini reddetti, ancak taraflar müzakerelerin bugün devam etmesinde anlaştı.

Trump geçen salı günü, İsrail'in Hamas ile 60 gün sürecek ateşkesin son ayrıntılarını belirlemek için gerekli şartları kabul ettiğini ve bu süre zarfında iki tarafın savaşı sona erdirmek için çalışacağını söylemişti. Hamas'a yakın bir kaynak, hareketin, ABD'nin desteklediği yeni ateşkes önerisinin İsrail'in Gazze'deki savaşını sona erdireceğine dair garantiler almaya çalıştığını söyledi.

Şarku’l Avsat’ın  Majalla’dan aktardığı İsrail ile Hamas arasında anlaşmada Amerikan önerisinin tam metni:

1- Süre: 60 günlük ateşkes. Başkan Trump, İsrail'in kararlaştırılan süre boyunca ateşkesin uygulanmasını garanti eder.

2- Rehinelerin serbest bırakılması: “58 kişilik listeden” 10 canlı ve 18 ölü İsrailli rehine, 1, 7, 30, 50 ve 60. günlerde aşağıdaki şekilde serbest bırakılacaktır:

İlk gün 8 rehine canlı olarak serbest bırakılacak.

7. günde 5 rehine cesedi teslim edilecek.

30. günde 5 rehine canlı olarak serbest bırakılacak.

50. günde 2 rehine canlı olarak serbest bırakılacak.

60. günde 8 rehine cesedi teslim edilecek.

thy
Filistinliler, 29 Mayıs 2025'te Gazze Şeridi'nde insani yardım malzemeleri taşıyor. (Reuters)

3- İnsani yardım: Yardımlar, Hamas'ın ateşkes anlaşmasını kabul etmesinin ardından derhal Gazze'ye gönderilecektir. Bu yardımlar, sivil halka yönelik yardımlarla ilgili olarak varılacak ve anlaşma süresince uygulanacak bir anlaşma uyarınca sağlanacak ve anlaşma, 19 Ocak 2025 tarihli insani yardım anlaşmasına uygun olarak yoğun ve yeterli miktarda yardımın ulaştırılmasını içerecektir. Yardımlar, Birleşmiş Milletler ve Kızılay da dahil olmak üzere üzerinde mutabık kalınan kanallar aracılığıyla dağıtılacaktır.

İsrail'in Gazze'deki tüm saldırı faaliyetleri bu anlaşma yürürlüğe girdiğinde durdurulacak.

4- İsrail'in askeri faaliyetleri: Bu anlaşma yürürlüğe girdiğinde, İsrail'in Gazze'deki tüm saldırı amaçlı askeri faaliyetleri durdurulacaktır. Ateşkes süresince, Gazze Şeridi'nde hava trafiği (askeri ve gözetleme) günde 10 saat, rehine ve mahkumların takası yapılacak günlerde ise günde 12 saat durdurulacaktır.

vfgyju
3 Temmuz 2025'te İsrail'in gerçekleştirdiği hava saldırısının ardından Güney Gazze'den dumanlar yükseliyor. (AP)

5- İsrail ordusunun yeniden konuşlandırılması:

A – İlk gün, İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasından sonra (8 kişi), Gazze Şeridi'nin kuzey kesiminde ve Netzarim koridorunda, insani yardımla ilgili 3. maddeye uygun olarak ve üzerinde anlaşmaya varılacak haritalara göre yeniden konuşlandırılacaktır.

b) 7. gün, İsrailli rehinelerin cesetlerinin teslim edilmesinden sonra (5 ölü), insani yardımla ilgili 3. maddeye uygun olarak ve üzerinde mutabık kalınacak haritalara göre Gazze Şeridi'nin güney kesiminde yeniden konuşlandırma.

c) Teknik ekipler, hızlı müzakereler yoluyla nihai yeniden konuşlandırma sınırları üzerinde çalışacak.

6- Müzakereler: İlk gün, arabulucuların ve garantörlerin gözetiminde, ateşkesin kalıcı hale getirilmesi için gerekli düzenlemeler hakkında müzakereler başlar. Bu düzenlemeler şunları içerir:

A – İsrail hapishanelerinde bulunan Filistinli tutukluların sayısı üzerinde mutabık kalınacak şekilde, kalan tüm İsrail rehinelerinin takas edilmesinin anahtarları ve koşulları.

B – İsrail güçlerinin yeniden konuşlandırılması ve çekilmesi ile Gazze Şeridi'nde uzun vadeli güvenlik düzenlemeleri ile ilgili konular.

C – Taraflardan herhangi biri tarafından ortaya konacak Gazze Şeridi'nde “ertesi gün” ile ilgili düzenlemeler.

D – Kalıcı ateşkesin ilan edilmesi.

Trump, ateşkes anlaşmasını bizzat kendisi açıklayacak. Başkan, tarafların ateşkes anlaşmasına bağlı kalması konusunda ciddi ve müzakerelerin çatışmaya kalıcı bir çözüm getireceğinden emin.

7- Başkanlık desteği: Başkan (Trump), tarafların ateşkes anlaşmasına bağlı kalması konusunda ciddi ve ateşkes süresince müzakerelerin başarılı bir şekilde sonuçlanması halinde taraflar arasında bir anlaşmaya varılmasının, çatışmanın kalıcı olarak çözülmesine yol açacağı konusunda ısrarcıdır.

dfgthy
ABD Başkanı Donald Trump 3 Temmuz 2025 (AFP)

8- Filistinli mahkumların serbest bırakılması: İsrail, hayatta olan ve ölen İsrailli rehinelerin serbest bırakılması karşılığında ve yukarıdaki 2. maddeye göre, üzerinde mutabık kalınacak sayıda Filistinli mahkumun serbest bırakılmasını sağlayacaktır. Serbest bırakma işlemi, yukarıdaki 2. maddeye göre ve üzerinde anlaşmaya varılan bir mekanizma çerçevesinde, genel bir inceleme ve tören olmaksızın, rehinelerin serbest bırakılmasıyla eş zamanlı olarak gerçekleştirilecektir.

9- Rehineler ve tutukluların durumu: 10. günde Hamas, kalan tüm rehineler hakkında tam bilgi (hayatta olduklarına dair kanıt ve sağlık durumu raporu/ölüm belgesi) sunacaktır. Buna karşılık İsrail, 7 Ekim'den bu yana Gazze Şeridi'nden tutuklanan Filistinli mahkumlar ve İsrail'de bulunan Gazze Şeridi'nden ölenlerin sayısı hakkında tam bilgi verecektir. Hamas, ateşkes süresince rehinelerin sağlığı, bakımı ve güvenliğini garanti altına alacaktır.

10- Anlaşma üzerine kalan rehinelerin serbest bırakılması: Kalıcı ateşkes için gerekli düzenlemelerle ilgili müzakereler 60 gün içinde tamamlanmalıdır. Anlaşma sağlandığında, İsrail tarafından sunulan “58 kişilik liste”deki geri kalan İsrailli rehineler (hayatta olanlar ve ölenler) serbest bırakılacaktır. Söz konusu süre içinde ateşkesin kalıcı hale getirilmesi için gerekli düzenlemelere ilişkin müzakereler tamamlanamazsa, ateşkes aşağıdaki 11. maddeye göre uzatılabilir.

11- Garantörler: Aracılar-Garantörler (ABD, Mısır ve Katar), ateşkesin 60 gün süreyle devam etmesini ve ateşkesin kalıcı hale getirilmesi için gerekli düzenlemeler konusunda ciddi görüşmelerin yapılmasını sağlayacaklardır. Aracılar, gerekirse bu çerçevede kararlaştırılan prosedürlere göre ciddi müzakerelerin ek bir süre boyunca devam etmesini garanti ederler.

12- Temsilcinin başkanlığı: Özel temsilci Büyükelçi Steve Wiggoff bölgeye gelerek anlaşmayı tamamlayacak ve müzakerelere başkanlık edecektir.

13- Başkan Trump: Başkan Trump ateşkes anlaşmasını şahsen açıklayacak. ABD ve Başkan Trump, nihai bir anlaşmaya varılana kadar iyi niyetle müzakerelerin devam etmesini sağlamak için çalışmaya kararlıdır.

* Bu metin 4 Temmuz'da yayınlanmış ve 7 Temmuz 2025 Pazartesi sabahı güncellenmiştir.