Milyonlarca Mısırlının Müslüman Kardeşler (İhvan) örgütünün yönetimine son verilmesi talebiyle bir araya geldiği 30 Haziran 2013 Devrimi’nin üstünden 10 yıl geçti. Resmi açıklamalar ve medyadaki haberler, İhvan yönetiminin kötü yönlerini hatırlamaya, ülkedeki sosyal ve ulusal uyumun önemini vurgulamaya odaklandı.
Mısır kutlamaları 30 Haziran Cuma günü doruk noktasına ulaşmıştı. Ancak kutlama tezahürleri devlete bağlı medya aracılığıyla bir aydan uzun bir süre önce başlamıştı. Medya Hizmetleri Ortak Grubu, çeşitli kanalları aracılığıyla programlar ve belgeseller yayınladı. Söz konusu yayınlarda, İhvan mensubu merhum Mısır Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi'nin iktidara gelişinin bir yıl ardından, halk gösterileri başlamadan önce siyasi, ekonomik ve toplumsal atmosfer, terörle mücadele çabaları, ordu ve polisin fedakarlıkları aktarıldı.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, 30 Haziran Devrimi’nin 10’uncu yıl dönümünde yaptığı açıklamada, “30 Haziran devrimi günleri yıldızlar gibi parlattı, gecenin karanlığını aydınlattı. Zulmün karanlığını dağıtarak, yürüyenlerin yolunu açtı. Onları doğru yola yöneltti” ifadelerini kullandı.
Çoğu devlet yetkilisinden cumhurbaşkanına gönderilen resmi tebrik mesajlarında, ulusal uyanma ile devletin zorluklarla yüzleşmedeki toplumsal uyumuna vurguda bulunuldu.
Mısır dini kurumlarındaki yetkililer de ‘İhvan’ın işlediği suçlara’ dikkat çekti. Mısır Başmüftüsü Şevki Allam, cuma akşamı televizyonda yayınlanan röportajında, ‘radikal ve terörist bir grup’ olarak nitelendirdiği İhvan’ın ‘dini siyasallaştırarak ve şeriatı insanları bölmek için bir araç olarak kullanarak İslam'a karşı suç işlediğini’ ifade etti. “İhvan’ın fikriyatı, Mısır ortamına yabancıdır. Bu nedenle grup, Mısır halkını kontrol altına almayı veya onlarla bütünleşmeyi başaramadı. Zira düşünce ve yaklaşımları kibir üzerine kurulu” dedi.
Mısır Vakıflar Bakanı Muhammed Muhtar da “30 Haziran Devrimi, dini söylemin gidişatının düzeltilmesi ve bu söylemin tacirlerinden kurtarılmasıydı” ifadelerini kullandı.
Mısır hükümeti, Aralık 2013'te İhvan’ı terör örgütü ilan etmiş, tüm faaliyetlerini yasaklamıştı. Karar, bir Mısır mahkemesinin İhvan ve ona bağlı tüm kurumların faaliyetlerini yasaklayan, tüm fonlarına ve merkezlerine el koyan bir karar vermesinin üç ay ardından kaydedildi.
Mısır parlamentosu üyesi Mustafa Bekri, Şarku'l Avsat'a şu açıklamalarda bulundu:
30 Haziran'ın 10’uncu yıl dönümünün yoğun bir şekilde kutlanması, bu yöndeki resmi ve popüler bağlılığı yansıtıyor. Bu, Mısırlılar için İhvan’ın hüküm sürdüğü yıllarda çektikleri acılardan gerçek bir çıkış yolu. Bu vesileyle yapılan resmi açıklamalarda yer alan mesajlarda, Mısır devletinin tüm bileşenleriyle birçok stratejik zorluğun, özellikle İhvan’ın iktidardan çekilmesi ardından kaydedilen güvenlik sorunlarının üstesinden gelme kabiliyetine vurgu yapıldı.
Bekri ayrıca Mısır ordusunun ‘fedakarlıklarına ve terörü yenme çabalarına’ övgüde bulundu.
Kutlamaların milli ittifak fikrinin önemini yansıttığına dikkat çeken Bekri, bunun ‘Mısırlıların 10 yıl önce İhvan yönetiminden kurtulmasının bir yolu olduğunu, başta ekonomik krizler olmak üzere zorluklarla yüzleşme yolu olmaya devam edeceğini’ vurguladı.
El-Ahram Stratejik ve Siyasi Araştırmalar Merkezi Müdür Yardımcısı Dr. Amr Haşim Rabii de Şarku'l Avsat’a verdiği demeçte, gerek resmi gerek ise medya düzeyinde kutlamaların yoğunlaştırılmasının taktiksel bir amacı olduğunu belirterek şunları söyledi:
Mevcut krizlerin çoğu, devlet kurumlarını Mısırlılara İhvan döneminde neler olduğunu hatırlatmak ve bu yönetimin hatalarını vurgulamak için çabalarını seferber etmeye yöneltiyor. Devletin bir sonraki aşamada başardıklarına atıfta bulunularak insanlar sabırlı olmaya ve elde edilenlere bağlı kalmaya çağrılıyor.
Mısır'daki birçok sivil oluşum ve parti, İhvan yönetimine karşı çıktı. 22 Kasım 2012'de, dönemin Cumhurbaşkanı Mursi'nin yayınladığı anayasal beyannameden sonra, siyasi bir blok olan Ulusal Selamet Cephesi kuruldu. Bu cephe, tümü liberal ve sol ideolojilere sahip 35 siyasi ve devrimci parti ve hareketi içeriyordu.
Arap Birliği'nin eski Genel Sekreteri Amr Musa gibi önemli isimler de 2014'te Mısır anayasasının hazırlanmasına dahil oldu. Nasıri lider Hamdin Sabahi, İhvan’ın devrilmesi ardından cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılırken aylarca cumhurbaşkanı yardımcılığı görevini yürüten Muhammed el-Beradai gibi şahsiyetler ise uzaklaştı. Ulusal Selamet Cephesi üyeleri daha sonra muhalefet güçlerinin fikri meseleler olarak tanımladığı hususlar nedeniyle hapse atıldı.
Rabii, 30 Haziran sahnesini oluşturan siyasi ittifakın neticesi konusunda ise koalisyonun dağıldığını, harekete dahil olan kişiliklerin ve güçlerin çoğunun, kendi deyimiyle ‘kasten marjinalleştirme’ ile karşı karşıya kaldığını ifade etti.
Bekri de konuya dair şu değerlendirmelerde bulundu:
Mısır Cumhurbaşkanı’nın tüm çıktılara olan bağlılığını açıkladığı mevcut ulusal diyalog, birkaç ay içerisinde cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılacağı bir zamanda ulusal uyumun önemini, ayrıca tüm ulusal güçlere saygıyı teyit ediyor. Ulusal diyalog, 30 Haziran Koalisyonu’nun yaralarını parlamenter kurumlardan daha esnek ve Mısır siyasi güçlerini temsil eden bir mekanizma aracılığıyla iyileştirme girişimidir. 30 Haziran'ın 10’uncu yıl dönümüne denk gelen bu diyalog, önemli bir adımı temsil ediyor.
Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Mazlum Abdi, geçtiğimiz mart ayında Şam’da hükümet ile SDG arasında yapılan anlaşmayı imzalarken (Arşiv – SANA)
Suriye hükümetinden resmî bir heyet ile Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'ni bir araya getiren tarihi toplantıdan (sosyal medyada paylaşıldı)
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi bölgelerini gösteren bir trafik levhası (Şarku’l Avsat)
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetim liderleri, Suriye'nin kuzeyindeki Rakka kentinde yer alan yönetim binası önünde düzenlenen basın açıklaması sırasında (Şarku’l Avsat)
Özerk Yönetim ve askeri güçlerinin kontrolü altındaki başlıca kentlerden biri olan Kamışlı'nın girişi (Şarku’l Avsat)