Aşırı sağcılar Cenin’den erken çekildiği için Netanyahu’ya tepkili

İsrail’de aşırı sağ, Cenin saldırısını bitirmekte acele ettiği gerekçesiyle Netanyahu'yu eleştiriyor

Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant, Cenin yakınlarındaki Salem bölgesini ziyaret etti (Başbakanlık Ofisi)
Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant, Cenin yakınlarındaki Salem bölgesini ziyaret etti (Başbakanlık Ofisi)
TT

Aşırı sağcılar Cenin’den erken çekildiği için Netanyahu’ya tepkili

Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant, Cenin yakınlarındaki Salem bölgesini ziyaret etti (Başbakanlık Ofisi)
Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant, Cenin yakınlarındaki Salem bölgesini ziyaret etti (Başbakanlık Ofisi)

İsrail ordusu, terörizme indirdiği darbe gücüne kanıtı olarak Cenin mülteci kampındaki yıkım sahnelerini gösterdi. Radikal sağ kesim ise askeri harekata aceleyle son verdiği için orduyu ve uluslararası baskılara boyun eğen Başbakan Binyamin Netanyahu'yu eleştirmeye başladı. Bugün sağ kesim, bu gerilemenin telafisi için daha fazla yerleşim birimine onay verilmesini talep ediyor.

Yerleşim Birimleri Konseyi, Gazze Şeridi'nden çekilme planı kapsamında 2005 yılında Ariel Şaron hükümeti döneminde boşaltılan Cenin yakınlarındaki mevcut dört yerleşim yerinde inşaatın yeniden başlatılmasını talep etti.

Fetih Hareketi’nden bir silahlı, Çarşamba günü Cenin'deki Filistinlilerin cenaze törenine katıldı (Reuters)
Fetih Hareketi’nden bir silahlı, Çarşamba günü Cenin'deki Filistinlilerin cenaze törenine katıldı (Reuters)

Dün (5 Temmuz) Cenin’den çekilen ordu, düzenlediği bu askeri harekatı çok başarılı ve tüm temel hedeflerine ulaşmış olarak özetlemişti. İsrail ordusu Sözcüsü Daniel Hagari, basın toplantısında yaptığı açıklamada, “Filistinli militanların geri dönmesi durumunda ordu onları tutuklamak amacıyla kesinlikle bu kampa geri dönecektir” ifadelerini kullandı. Operasyonun başında silahlı adam sayısının yaklaşık 400 olduğunu, bunların yarısının kaçtığını iddia eden Hagari, yaklaşık 30'unun ise tutuklanarak şuanda Şin Bet’in gözaltı merkezlerinde tutulduğunu söyledi. 

İsrail'in düzenlediği operasyonda hayatını kaybedenlerin cenazesi ardından Filistin Otoritesi’ne bağlı güçler Cenin'de (Reuters)
İsrail'in düzenlediği operasyonda hayatını kaybedenlerin cenazesi ardından Filistin Otoritesi’ne bağlı güçler Cenin'de (Reuters)

Hagari, “Bu militanlara karşı sihirli bir değnek yok. Ancak hareketlerini izliyor, onlar hakkında istihbarat bilgileri toplamaya devam ediyoruz. Geri kalanını da tutuklayacağız. İstihbarat bilgisi sağlandığında her noktaya geleceğiz, terörü önlemek için güçleri püskürteceğiz. İstihbarat bilgisi yoksa operasyonu gerçekleştiren kişiyle hesabı kapatacağız” vurgusunda bulundu.

Operasyonun ciddi bir askeri kazanım elde edemediği yönünde medyada yer alan eleştirilere yanıt veren Hagari, operasyonun terörle mücadelede önemli kazanımlar elde ettiğini öne sürdü. Aynı zamanda, “Cenin kampı güçlü bir terörist altyapıya ev sahipliği yapıyordu. Sokaklara taktiksel iletişim cihazlarına bağlı çok sayıda kamera yerleştirilmiş. Bunlar yüzlerce patlayıcı cihazdan oluşan devasa bir stoğu içeriyordu. Bir kısmı asfaltın altına yerleştirilerek cami ve apartmanların içinde saklanmıştı. Onları bulduk ve bu silahları imha ettik” ifadelerini kullandı.

Güçlerinin, aylarca ve yıllarca aranan önde gelen 30 aktivist dahil olmak üzere kamptan yaklaşık 300 Filistinliyi sorgulanmak üzere tutukladığını açıklayan Hagari, “Diğerleri kaçtı. Savaşmaya gelmediler. Kampı kontrol eden Hamas ve İslami Cihad onlarla dayanışma göstermedi” ifadelerine başvurdu.

İsrail işgalinin ardından Cenin'deki bir duvara fotoğraflar asıldı (AFP)
İsrail işgalinin ardından Cenin'deki bir duvara fotoğraflar asıldı (AFP)

Ancak İsrail askeri analistleri, Cenin kampında düzenlenen askeri operasyonun şehirdeki güvenlik durumunu kökten değiştirmeyeceğini doğruladı. Avi Sakharov, Yedioth Ahronoth'ta yazdığı yazıda, askeri operasyonların genellikle siyasi amaçlara ulaşmak için yürütüldüğünü, siyasi çözümler olmadan başarılı bir operasyondan söz edemeyeceklerini vurguladı. Aynı zamanda, ordunun kendisinin başarısızlığı kabul ettiğini, kampa geri dönebileceğini söylediğini, bunun terörist altyapıyı yok etme hedefine ulaşamadığı anlamına geldiğini de vurguladı.

Knesset'in eski üyesi Shelly Yachimovich, “Ordu teröre darbe vurdu. Ancak İsrail hükümeti siyasi kazanımlar elde edememiş gibi.  Yürüttüğü politika ile terörü teşvik ediyor ve İsrail'e karşı savaşta ölmeye hazır Filistinlilerin sayısını artırıyor” vurgusunda bulundu.

Ulusal Güvenlik Araştırmaları Enstitüsü (INSS) Direktörü Tümgeneral Tamir Hayman, ordunun taktiksel askeri operasyon yürüttüğünü, ancak kapsamlı bir siyasi stratejik altyapı olmadan gerçeklerin uzun süre değişmeyeceğini vurguladı. Aynı zamanda, “Askeri eylem, silahlı operasyonların engellenmesine, silahlı kişilerin öldürülmesine ve daha iyi bir operasyonel gerçeklik sağlanmasına yol açabilir. Ancak tek başına siyasi eylem, uzun vadede istikrarı garanti eder” ifadelerine başvurdu.

Stratejik açıdan dikkatli olunması hususunda İsrail’i uyaran Hayman, “Uluslararası meşruiyetin kum saati tersine döndü. Siyasi bir örtü olmaksızın yalnızca askeri bir eylem olduğu sürece, uluslararası sabır daha kısa olacaktır. Soru şu: İsrail'in siyasi hedefi nedir? Filistin güvenlik güçlerinin Batı Şeria'nın kuzeyine dönüşü için şimdi daha iyi koşullar mı yaratılacak? Yoksa sorumluluk İsrail ordusuna mı bağlı kalacak?” ifadelerini kullandı.

Bu sorular cevapsız kaldığı sürece bu askeri operasyonun güvenlik durumunda taktiksel düzeyde bir iyileşmeye yol açacağına değinen Hayman, ancak bunun uzun süre devam edip etmeyeceğinin kesin olmadığını vurguladı.



Mısır-Somali-Eritre görüşmeleri Afrika Boynuzu'nda iş birliğini derinleştiriyor

Mısır, Eritre ve Somali, ikinci tur başkanlık zirvesi yapma konusunda anlaştı. (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Mısır, Eritre ve Somali, ikinci tur başkanlık zirvesi yapma konusunda anlaştı. (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
TT

Mısır-Somali-Eritre görüşmeleri Afrika Boynuzu'nda iş birliğini derinleştiriyor

Mısır, Eritre ve Somali, ikinci tur başkanlık zirvesi yapma konusunda anlaştı. (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Mısır, Eritre ve Somali, ikinci tur başkanlık zirvesi yapma konusunda anlaştı. (Mısır Dışişleri Bakanlığı)

Kahire dün, Mısır'ın ‘Somali'nin birliğinden ya da Kızıldeniz'e kıyısı olmayan herhangi bir devletin varlığından ödün vermeyi reddetme’ vurgusu eşliğinde, Afrika Boynuzu'nda bölgesel iş birliği, istikrar ve güvenliği güçlendirmeye odaklanan Mısır-Somali-Eritre bakanlık görüşmelerine ev sahipliği yaptı.

Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlara göre üçlü görüşmeler, ‘iş birliğinin ve Afrika Boynuzu'ndaki Mısır-Somali-Eritre ittifakının derinleştirilmesi’ anlamına geliyor. Mısır'ın açıklamaları ise Addis Ababa'ya, Kahire'nin ulusal güvenliği için önemli olan Somali ve Kızıldeniz'de istikrarın sağlanması için ‘daha fazla baskı yapması’ yönünde dolaylı mesajlar gönderiyor.

Mısır, Mogadişu ile Addis Ababa arasında yaşanan krizin ardından Somali ile askeri iş birliğini güçlendirdi ve Etiyopya hükümetinin Ocak 2024'te ayrılıkçı Somaliland bölgesiyle, Etiyopya'nın Somaliland’ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında Addis Ababa'nın Berbera bölgesinde 50 yıl boyunca ticari bir liman ve askeri bir üs de dahil olmak üzere bir deniz çıkışı elde etmesini öngören ön anlaşma imzalamasına karşı çıktı.

Mısır Dışişleri Bakanlığı'nın dün yaptığı açıklamaya göre, Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Faki ve Eritre Dışişleri Bakanı Osman Salih Muhammed arasında ‘bölgesel iş birliğini güçlendirmek ve Afrika Boynuzu'nda güvenlik ve istikrarı desteklemek’ amacıyla kurulan bakanlar komitesinin ilk toplantısı Kahire'de yapıldı.

Mısır Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan ve üç ülkenin ortak basın açıklamasında yer alan bilgiye göre ilk bakanlar toplantısı, Afrika Boynuzu ve Kızıldeniz bölgesinde güvenliğin güçlendirilmesi amacıyla geçtiğimiz ekim ayında Mısır, Eritre ve Somali devlet başkanları arasında düzenlenen Asmara Zirvesi'nin sonuçları temelinde gerçekleştirildi.

Toplantıda, ‘Mısır'ın Somali'deki barışı koruma ve barışı inşa çabalarına katılımı ve bu yılın başından beri planlanan Somali'deki Afrika Birliği Destek ve İstikrar Misyonu'na (AUSSOM) katılımı da dahil olmak üzere iş birliğinin geliştirilmesinde kaydedilen ilerleme’ memnuniyetle karşılanarak Mısır, Eritre ve Somali arasında ‘yakın gelecekte’ ikinci bir başkanlık zirvesi düzenlenmesi kararlaştırıldı.

Mısır Afrika İşleri Konseyi Başkan Yardımcısı ve eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Salah Halime, toplantının ‘özellikle Addis Ababa'nın Somaliland ile imzaladığı mutabakat zaptının, geçen ay Ankara'da anlaşmazlığı sona erdirmek ve şubat ayında dört ay boyunca görüşmeler yapmak üzere varılan mutabakata rağmen iptali konusunda nihai bir anlaşmaya varılamadığı için, Afrika Boynuzu ve Kızıldeniz bölgesindeki güvenlik sorunlarıyla yüzleşmede iş birliğini ve üçlü ittifakı derinleştirmeyi amaçladığına’ inanıyor.

Somalili siyasi analist Abdulveli Cami Berri, üçlü toplantının ‘ortak zorluklarla yüzleşmek ve Kızıldeniz'le bağlantılı stratejik çıkarları geliştirmek için Afrika Boynuzu'nda bölgesel ittifakları derinleştirmenin önemini yansıttığına’ inanıyor. Berri ayrıca, ‘Mogadişu'nun istikrarı Mısır'ın ulusal güvenliğinin bir parçası olduğundan artan iş birliği ve Mısır'ın barışı koruma misyonuna katılmayı onaylamasıyla bunun tercüme edildiğini’ düşünüyor.

Berri, “Kısa bir süre içerisinde yeni bir üçlü başkanlık zirvesi düzenlenmesi, bu ittifakı desteklemek için uluslararası ilgiyi çekmenin yanı sıra, üç tarafın sadece diplomatik anlayışlar değil, uzun vadeli stratejik bir ittifak kurma konusundaki ciddiyetini de göstermektedir” dedi.

Somalili ve Eritreli mevkidaşlarıyla düzenlediği basın toplantısında Abdulati, Etiyopya'ya dolaylı bir mesaj vererek, ‘toplantı sırasında Kızıldeniz'in güvenliğinin sadece kıyıdaş ülkelerin iradesine tabi olduğu ve kıyıdaş olmayan herhangi bir ülkenin varlığının hiçbir şekilde kabul edilemeyeceğinin görüşüldüğünü’ söyledi.

Halime, Mısır'ın kıyıdaş olmayan devletlerle ilgili tutumunu ‘herhangi bir deniz çıkışının uluslararası hukuka uygun olması gerektiği; aksi takdirde herhangi bir devlet için tehdit oluşturacağı’ gerçeğine bağladı. Halime, “Etiyopya-Somali mutabakatları henüz sonuçlandırılmadı, bu da Addis Ababa'nın mevcut tutumunu kabul edilemez kılıyor ve Afrika Boynuzu ile Kızıldeniz'in güvenliğini tehdit ediyor” ifadesini kullandı.

Abdulati'nin Kızıldeniz'le ilgili yorumlarının Kahire'nin kendi ulusal güvenliğini ve Eritre ve Somali dâhil kıyıdaş ülkelerin güvenliğini koruma arzusunu yansıttığını ve Etiyopya'ya bölgede artan rolü konusunda dolaylı mesajlar taşıdığını belirten Berri'ye göre Kahire, Etiyopya'nın Kızıldeniz veya Afrika Boynuzu'na herhangi bir müdahalesini ‘potansiyel tehdit’ olarak görüyor. Berri, Mısır'ın Somali ve Eritre'ye verdiği desteğin ‘Etiyopya'nın artan etkisine karşı bir denge oluşturduğunu’ ve bunun da ‘Mısır ve Somali'nin Etiyopya politikalarına karşı pozisyonunu güçlendirdiğini’ belirtti.

Berri, üçlü ittifakın Etiyopya üzerindeki baskıyı artırabileceğini, ancak ‘Addis Ababa'nın bu iş birliğinin hedefi olduğunu hissetmesi halinde bölgesel gerilimi tırmandırabileceğini’ söyledi. Berri, söz konusu gelişmelerin ‘Afrika Boynuzu'ndaki ittifaklar haritasında önemli değişikliklere işaret ettiğini ve Mısır, Somali ve Eritre arasında bölgesel zorluklara karşı birleşik bir cephe oluşturmak için iş birliğini derinleştirme olasılığı bulunduğunu’ kaydetti.