Sudan’da ordu, HDK’nın Hartum'daki mevzilerine hava saldırısı düzenledi

Dün sabah saatlerinde Hartum’da şiddetli patlama duyuldu. (Reuters)
Dün sabah saatlerinde Hartum’da şiddetli patlama duyuldu. (Reuters)
TT

Sudan’da ordu, HDK’nın Hartum'daki mevzilerine hava saldırısı düzenledi

Dün sabah saatlerinde Hartum’da şiddetli patlama duyuldu. (Reuters)
Dün sabah saatlerinde Hartum’da şiddetli patlama duyuldu. (Reuters)

Sudan ordusu, dün Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) Hartum'un güneyindeki ve doğusundaki mevzilerine hava saldırıları düzenledi. Haber ajanslarına açıklamalarda bulunan görgü tanıkları, dün sabah saatlerinde HDK’nın er-Riyaziyye şehri yakınlarındaki askeri mevzilerini yoğun bir şekilde bombaladığını ve Hartum'un güneyinde ve doğusunda hava saldırıları düzenlendiğini aktardılar.

Hartum'un doğusunda ikamet eden Rami Mahmud, dün sabah başlayıp öğle saatlerine kadar bölgede büyük patlama sesleri duyulduğunu söyledi. Mahmud, bombalanan noktalardan dumanlar yükseldiğini de sözlerine ekledi.

HDK, Hartum'un kontrolünü ele geçirmeye çalışırken ordu, Nil'in her iki yakasındaki Omdurman, Bahri ve Hartum şehirlerini birbirine bağlayan köprülerdeki ikmal yollarını kesmeye çalışıyor.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Nil Nehri'nin Hartum ve Bahri'den ayırdığı Omdurman'da salı akşamı yoğun topçu bombardımanlarının ardından çarşamba sabahı göreceli bir sakinlik hakim oldu.

Hartum Valisi Ahmed Osman Hamza salı günü polise, çarşamba gününden itibaren ordunun kontrolündeki Omdurman'nın kuzeyinde yer alan Karari mevkiinde çalışmalarını yürütme talimatı verdi.

Sosyal medya yayınlanan görüntülerde Sudan ordusu ile HDK arasında 15 Nisan'da çatışmanın patlak vermesinden bu yana ordunun yanında savaşan Merkez Yedek Polis dışında görünmeyen güvenlik güçlerinin çarşamba günü Karari'de konuşlandırıldığını gösterdi.

Çıkış

Diğer yandan Uluslararası Göç Örgütü (IOM) salı günü, çatışma nedeniyle yerinden edilenlerin sayısının üç milyonu aştığını, bunların 2,4 milyonunun Sudan içinde yerinden edildiğini ve 730 binden fazlasının komşu ülkelere kaçtığını açıkladı.

En fazla sayı, ordu ile HDK arasındaki çatışmanın yoğun olduğu başkent Hartum'dan ve etnik temelli şiddetin patlak verdiği Darfur bölgesinden yerinden edilenlerde gözlemlendi.

Ülkedeki siviller zorlu yaşam koşullarından şikayetçi. Elektrik, su, haberleşme ve internet hizmetlerinin uzun saatler boyunca kesilmesi, çok sayıda hastanenin hizmet dışı kalması sonucu Hartum ve ülkenin diğer bölgelerindeki yerleşim yerleri askeri savaş alanına dönüştü.

Ordu ve HDK, Suudi Arabistan ve ABD'nin arabuluculuğunda birkaç kez geçici ateşkes anlaşmasına vardılarsa da Cidde'de gerçekleştirilen müzakereler, geçtiğimiz ay ordu ve HDK’nın birbirlerini ateşkesi ihlal etmekle suçlamalarının ardından askıya alındı.

Sudan'daki siyasi süreç sözcüsü Halid Ömer Yusuf, Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da bulunan siyasi, sivil ve askeri önde gelen isimlerden oluşan heyetin, Afrika Birliği (AfB) Komisyonu Başkanı Musa Feki ve AfB’nin Sudan dosyası sorumlusu Mohamed Al-Hacen Lebatt ile bir araya geldiğini söyledi.

Yusuf, dün Facebook sayfasından yaptığı açıklamada, toplantıda Sudan'daki duruma ilişkin gelişmelerin ele alındığını ve Sudanlı heyetin sivillere yönelik ihlallere değindiğini belirtti.

Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi’nin (IGAD) Addis Ababa’daki toplantısında, Sudan ordusu heyetinin Kenya'nın İGAD başkanlığını üstlenmesine karşı çıkarak toplantıya katılmaması sonucu önemli bir ilerleme kaydedilemedi.

Diğer taraftan Mısır, bugün Sudan’daki krizi sona erdirmenin yollarını ele almak üzere Sudan'ın komşu ülkelerinin katılacağı bir konferansa ev sahipliği yapacak.

 



Fransa'nın Doğu Kudüs ve İsrail'deki mülkleri hakkında ne biliyoruz?

Kudüs'teki Eleona Kilisesi’ne yapmayı planladığı ziyaretin iptal edilmesinin ardından Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot (AFP)
Kudüs'teki Eleona Kilisesi’ne yapmayı planladığı ziyaretin iptal edilmesinin ardından Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot (AFP)
TT

Fransa'nın Doğu Kudüs ve İsrail'deki mülkleri hakkında ne biliyoruz?

Kudüs'teki Eleona Kilisesi’ne yapmayı planladığı ziyaretin iptal edilmesinin ardından Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot (AFP)
Kudüs'teki Eleona Kilisesi’ne yapmayı planladığı ziyaretin iptal edilmesinin ardından Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot (AFP)

İsrail polisinin Kudüs'te Paris'in mülkiyetinde ve yönetiminde bulunan bir dini mekâna izinsiz girmesinin ardından İsrail ile Fransa arasında başlayan yeni diplomatik sorun, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot'un İsrail’e yaptığı ziyareti gölgede bıraktı.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Kudüs civarındaki dört alan Fransız mülkiyeti ve yönetimi altında bulunuyor: Eleona Kilisesi, Kralların Mezarları, Azize Hannah (Anne) Kilisesi ve Meryem Ana Manastırı.

Eleona Kilisesi

19'uncu yüzyıldan bu yana Fransa'ya ait olan Eleona Kilisesi, İsrail'in 1967'den beri işgal ve ilhak ettiği Doğu Kudüs'teki Zeytin Dağı'nda yer alıyor.

Kilise, Hıristiyan geleneğine göre İsa'nın havarilerine ‘Göklerdeki Babamız’ duasını öğrettiğine inanılan Pater Mağarası üzerine inşa edilmiş.

Dördüncü yüzyılda İmparator Konstantin'in annesi Helena tarafından şimdi harabe halinde olan bir katedral inşa edilmiş.

Uzun bir süre boyunca Hıristiyanların buraya girmesine izin verilmemiş. Mülk, 1856 yılında mağaranın üzerine bir manastır inşa eden Aurelie de la Tour d'Auvergne tarafından satın alınmış ve 1874 yılında Fransa'ya bağışlanmış. Karmelit rahipler, 1873'ten beri burada Fransız diplomatik koruması altında yaşıyor.

Kralların Mezarları

Bu alan uzun süre Yahudi krallarının mezarı sanılmış. Ancak bu alanın, otuz kadar ileri gelenle birlikte gömülmüş olan birinci yüzyılda yaşamış Yahudi kraliçesi Adiabene'li Helena'nın mezarı olması daha muhtemel.

Taş mezarların yeraltı odalarına giden dar bir taş merdivenden ve ardından diğer taş mezarlara giden katakomplardan oluşan alan, işgal altındaki Doğu Kudüs'te yer alıyor.

Fransız arkeologlar tarafından yapılan kazılar 1863 yılında başladı. Fransız Yahudi bankerler Perrier kardeşler tarafından satın alınarak, 1886 yılında ‘İsrail'in sadık çocuklarının bilgisi ve hürmeti için korunması amacıyla’ Fransa'ya devredildi.

Ultra-Ortodoks Yahudiler (Haredim) bu mülkiyet hakkına itiraz etmeye devam ediyor. Bu kutsal mekâna girme ve dua etme hakkını elde etmek için düzenli olarak kapının önünde toplanıyorlar.

Mekân, Fransa tarafından finanse edilen 10 yıllık bir çalışmanın ardından 2019 yılında yeniden açıldı.

Azize Hannah (Anne) Kilisesi

Kudüs'ün Eski Şehri'nde, Esbât Kapısı’nın (Aslanlı Kapı) yakınında yer alır. Orijinal Romanesk yapı 12’nci yüzyılda Haçlılar tarafından, annesinin adı Hannah (Hanne) olan Meryem Ana'nın ailesinin yaşadığı varsayılan yerde, Hıristiyan rivayetlerine göre İsa'nın felçli bir adamı iyileştirdiği Beytesta Havuzu’nun yanında inşa edilmiştir.

Selahaddin Eyyubi'nin 1187'de Kudüs'ü fethetmesinden sonra Kur’an kursuna dönüştürülmüştür. 1856'da Osmanlı Sultanı, Kırım Savaşı sırasında Ruslara karşı müdahale ettiği için 3. Napolyon'a teşekkür etmek amacıyla burayı Fransa'ya vermiştir.

1878'den bu yana, Mağrip ve Sahra altı Afrika'da misyonerlik yapan ve Kudüs'teki Doğu Kiliseleri ile diyalog halinde olan Beyaz Babalar Tarikatı tarafından yönetilmektedir.

2020 yılında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un ziyareti sırasında Azize Hannah Kilisesi'nin önünde izdiham yaşanmış ve Macron bir İsrail polisine İngilizce olarak “Gözümün önünde yaptıklarınızdan hoşlanmadım” demişti.

Belki de en kayda değer olay 1996 yılında, merhum Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ın kendisine çok yaklaşan bir İsrail askerine kızarak İngilizce “Uçağıma geri dönmemi mi istiyorsunuz?” diye bağırması ve askerlerden Azize Hannah Kilisesi'nin bulunduğu yeri terk etmelerini istemesidir.

Meryem Ana Manastırı

Kudüs'ün yaklaşık 10 kilometre batısında Müslüman Arap köyü Ebu Guş'ta yer alan manastır, 1976 yılından beri Benedikten rahip ve rahibelerine ev sahipliği yapıyor.

Bu eski komuta merkezi, 12’nci yüzyılda Hospitalier Şövalyeleri’nin emriyle Kudüs'e gitmeden önce burada mola veren hacılar için inşa edilmiş.

Sultan Abdulaziz, 1873 yılında Lod'daki Mar Girgis (Saint George) Kilisesi’nin Rum Ortodokslar tarafından ele geçirilmesini telafi etmek için burayı Fransa'ya bağışlamıştır.