Gazze Şeridi'ndeki abluka ve nüfus yoğunluğu "yeşil alanları" yok ediyor

Gazze Şeridi'nde İsrail'in yıllardır uyguladığı abluka ve artan nüfusun beraberinde getirdiği konut ihtiyacı halkın nefes alabildiği yeşil alanları yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bıraktı.

AA
AA
TT

Gazze Şeridi'ndeki abluka ve nüfus yoğunluğu "yeşil alanları" yok ediyor

AA
AA

İsrail'in 2006 yılından bu yana sürdürdüğü abluka dolayısıyla 365 kilometrekarelik Gazze Şeridi'nde dünyadan kopuk halde yaşayan yaklaşık 2 milyon 300 bin Filistinlinin rahat nefes alabildiği tek yerler olan yeşil alanlar her geçen gün azalıyor.

Yeşil alanlar aynı zamanda bölge halkı için tarımsal üretim alanları olarak da önem arz ediyor. Nitekim Gazze Şeridi, bazı tarımsal ürünlerde kendi kendine yetebildiği gibi bu ürünleri İsrail ve işgal altındaki Batı Şeria'ya da ihraç ediyor.

Ancak çevre uzmanları, yerel yöneticilerin yeşil alanları korumaya dönük çabalarına rağmen hızla artan nüfus ve buna bağlı olarak gelişen yapılaşma ihtiyacı sebebiyle doğal alanların azaldığını belirtiyor.

Gazze'deki İslam Üniversitesi'nde Öğretim Üyesi Doç. Dr. Raid Salihe tarafından hazırlanan ve 2022'de bir Arap dergisinde yayımlanan bilimsel araştırmada, Gazze Şeridi'ndeki meskun alanın, bölgenin toplam yüzölçümünün yüzde 42,8'ini oluşturduğu belirtildi.

Gazze Şeridi'nde tarımsal alanların bölgenin yüzde 24,6'sını oluşturduğu vurgulanan araştırmada, Gazze'de korumaya alınan doğal alanların yüzde 3,18 olduğu, mesire alanlarının ise yüzölçümünün sadece yüzde 1,82'sini oluşturduğu aktarıldı.

Bölgede artan nüfusa bağlı olarak konut ihtiyacının doğduğu vurgulanan araştırmada bunun da tarım alanlarının azalmasına yol açtığına işaret edildi.

Araştırmada, "Gazze Şeridi'ndeki tarım alanları 1975-2015 yılları arasında yaklaşık yüzde 31 azaldı. Gelecek 100 yılda ise bölgede tarımsal alan tümüyle bitebilir." ifadelerine yer verildi.

Halkın nefes alabileceği alanlar azalıyor

Gazze Belediyesi Parklar Dairesi Müdürü Heysem Haccac, AA muhabirine yaptığı açıklamada, şehirde yürüyüş ve dinlenme için toplam 150 dönümlük 18'den fazla yeşil tesis bulunduğunu söyledi.

Nüfusa ve artan büyümeye karşın Gazze Şeridi'nde yeşil alan sıkıntısı olduğunu ifade eden Haccac, kentin çeşitli yerlerinde halkın rahatlaması ve nefes alabilmesi için yeşil alanlara ihtiyaç duyulduğunu belirtti.

Belediyenin sosyal tesislerin yanı sıra sokakları birbirinden ayıran adalara da önem verdiğini ve bunları ağaçlandırmak için çalıştığını belirten Haccac, belediye olarak ayrıca geniş meydanları da oturulabilecek yeşil alanlar ve parklar olarak sınıflandırdıklarını dile getirdi.

Gazze'deki yeşil alanları korumak ve genişletmek için toplumun da üzerine düşeni yapması gerektiğini ifade eden Haccac, "Vatandaşlara her evin önüne bir ağaç dikin tavsiyesinde bulunuyoruz. Bu adımla ağaç sayısı artaracak ve yerleşim yerleri daha sağlıklı hale gelecek." dedi.

Tarım alanları

Tarım Bakanlığı Sözcüsü Edhem el-Besyuni de üretim amaçlı ekili alanın yaklaşık 180 bin dönüm olduğunu söyledi.

Ekili arazinin 100 bin dönümünün sebze üretimine (yılda iki kez yetiştirilen bir tarla), 80 bin dönümünün ise ağaçlandırmaya ayrıldığını belirten Besyuni, yeşil alanların çoğaltılmasına ilişkin şunları kaydetti:

"Bakanlık yeşil alanların korunması ve artırılması kapsamında, her yıl binlerce fidanı ilgililere ve kişilere ücretsiz olarak dağıtmak üzere sektörde 3 büyük fidanlık kurdu. Ancak tarım alanlarının düzleştirilmesi, İsrail'in Gazze 'ye yönelik tekrarlanan saldırıları düzenli olarak iyileştirilen alanlarda azalmaya neden oldu."

Gazze'deki yeşil alanlar

Gazze sakinlerinden Ahmed en-Nebih de kent merkezinde 1928 yılında inşa edilen Belediye Parkı'na her hafta ailesiyle geldiğini dile getirdi.

Belediye Parkı'na girişlerin ücretli olduğuna işaret eden Nebih, "Ekonomik şartlar nedeniyle ücreti yüksek eğlence yerlerine gidemiyorum. Dolayısıyla ben ve ailem yaklaşık 2,7 dolar gibi bir ücret karşılığında burada eğlenmeye ve zaman geçirmeye çalışıyoruz." dedi.

Nebih, ailesiyle yaşadığı bölgede yeşil alanların olmadığını ifade ederek, çocuklarını, ruhsal ve fiziksel açıdan faydalı olan yeşil alanlara getirmeye özen gösterdiğini kaydetti.

Gazze Belediyesi'nin verilerine göre, 40 bin metrekareye yakın bir alana sahip Belediye Parkı'nda 300'den fazla ağaç var. Belediye Parkı'ndaki bazı ağaçların ömrünün 80 yıllık olduğu ifade ediliyor.



Gazze… Uzun süreli bir ateşkes mi, yoksa iki aşamalı bir ateşkes mi?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)
TT

Gazze… Uzun süreli bir ateşkes mi, yoksa iki aşamalı bir ateşkes mi?

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'da yemek dağıtımı için bekleyen Filistinliler, 29 Nisan 2025. (AP)

Konuyla ilgili bilgi sahibi Filistinli kaynaklar dün yaptıkları açıklamada, Gazze Şeridi'ndeki ateşkesle ilgili olarak önümüzdeki günlerde bir müzakere turunun beklendiğini belirtti. Kaynaklar, bunun önemli olduğunu ve İsrail, Hamas ve hatta ABD yönetimi de dahil olmak üzere tüm tarafların ‘tutumlarında kararlı’ olması halinde olası bir anlaşmaya varılabileceğini belirtti.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar, önümüzdeki turda esas olarak Kahire ve Doha'daki bir önceki turda müzakere edilen önerilerin ele alınacağını açıkladı. Kaynaklar, Hamas’ın arabulucular tarafından kendisine sunulan önerilerle ilgili olarak kendi içinde derinlemesine bir çalışma yürüttüğünü ve bazı Filistinli gruplarla kendilerine sunulan önerileri müzakere ettiğini bildirdi.

Müzakerelerin detayları hakkında bilgi sahibi olan kaynaklar, önümüzdeki toplantılarda ABD'nin önemli bir rol oynayacağını ve İsrail'in bir anlaşmaya varılması yönünde baskı görmesini beklediklerini ifade etti. ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Hamas'ın daha fazla taviz vermesi için arabuluculara baskı yapıyor. 

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynakları, hareketin delegasyonunun en az beş yıllık uzun vadeli bir ateşkes, esirlerin tek seferde takası, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmesi, yeniden inşa, kuşatmanın kaldırılması, durumun 2 Mart öncesine döndürülmesi ve Mısır'ın vizyonu çerçevesinde Gazze Şeridi'nin işlerini yönetmek üzere bağımsız kişilerden oluşan ve Toplum Destek Komitesi olarak bilinen yerel bir komitenin kurulmasına dayanan vizyonunu sunduğunu söyledi.

Kaynaklar, o dönemde Hamas heyetine önerilenin birbiriyle bağlantılı iki aşamalı bir ateşkes olduğunu, ilk aşamanın altı ila sekiz ay arasında olacağını ve ikinci aşamanın başlangıcı olarak Amerikan garantisi verileceğini bildirdi.

İlk aşama İsrailli esirlerin yarısının serbest bırakılmasını içerecek, açık ve net Amerikan garantileriyle Gazze Şeridi'ndeki savaşın tamamen sona ermesini, kuşatmanın kaldırılmasını, yeniden inşayı ve Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmeyi öngören ikinci aşamaya geçişi sağlayacaktı.

) Serbest bırakılan İsrailli esirler, Başkan Donald Trump'ın göreve başlamasının 100’üncü günü münasebetiyle 28 Nisan'da Tel Aviv'de düzenlenen bir etkinlik sırasında Gazze Şeridi'nde halen tutulan esirlerin aileleriyle birlikte (AP)Serbest bırakılan İsrailli esirler, Başkan Donald Trump'ın göreve başlamasının 100’üncü günü münasebetiyle 28 Nisan'da Tel Aviv'de düzenlenen bir etkinlik sırasında Gazze Şeridi'nde halen tutulan esirlerin aileleriyle birlikte (AP)

Kaynaklara göre İsrail ve ABD, daha kısa sürede bir anlaşmaya varılmasının önünde engel teşkil eden bazı koşullar belirledi ve bu koşulların, bir anlaşmaya varılmasına olanak sağlayabilecek şekilde, bunun için büyük çaba sarf eden arabulucularla sürekli iletişim yoluyla çözülmesi için çalışmaların sürdüğünü kaydetti.

Söz konusu koşullar özellikle ‘direniş silahı’ ile ilgili terminoloji meselesi ve bu silahın yeteneklerinin akıbeti hakkında.

Kaynaklar, Toplum Destek Komitesi’nin yeniden teyit edildiğini ve ateşkes yürürlüğe girer girmez çalışmalarına başlayacağını belirtti. Bu arada, insani ve uluslararası yardım kuruluşlarından gelen insani yardımlar Arapların gözetiminde taşınacak ve teslim edilecek.

Bir hafta önce Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynakları, Mısır-Katar önerisinin Hamas heyetine sunulduğunu, bu önerinin her iki tarafın da askeri eylemleri durdurması ve ilk aşama olarak bazı ölü ve diri esirlerin takası karşılığında altı aylık geçici ateşkes anlaşmasına varılmasını öngördüğünü söyledi.

Kaynaklara göre altı ay boyunca tam bir ateşkes anlaşması müzakere edilecek, Kahire'de düzenlenen son acil durum” zirvesinde Arap ülkeleri tarafından oybirliği ile kabul edilen Mısır planına göre ertesi güne ilişkin düzenlemeler ve Gazze Şeridi’nin yeniden inşası görüşülecek ve her iki taraftan tüm esirler takas edilecekti.

O dönemde kaynaklar, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani ile Başbakan ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani'nin Hamas heyetinin liderleriyle bir araya geldiğini duyurdu.

Kaynaklar, Mısır-Katar önerisinin yakın zamanda, özellikle de Katar Başbakanı'nın Washington ziyareti ve ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile görüşmesi sırasında her iki tarafça ABD'ye sunulduğunu belirtti.

Gerçekler

Hamas'ın 5 yıllık ateşkes vizyonu

Hamas en az beş yıllık uzun vadeli bir ateşkes, tek seferde tüm esirlerin değişimi, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmesi, yeniden inşa ve kuşatmanın kaldırılmasına dayanan bir vizyon sundu.

Bunun karşılığında Hamas'a, birbiriyle bağlantılı iki aşamalı bir ateşkes önerildi; ilk aşama altı ila sekiz ay sürecek ve ikinci aşamanın başlangıcı olarak Amerikan garantisi verilecekti.