Gazze Şeridi'ndeki abluka ve nüfus yoğunluğu "yeşil alanları" yok ediyorhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4434521-gazze-%C5%9Feridindeki-abluka-ve-n%C3%BCfus-yo%C4%9Funlu%C4%9Fu-ye%C5%9Fil-alanlar%C4%B1-yok-ediyor
Gazze Şeridi'ndeki abluka ve nüfus yoğunluğu "yeşil alanları" yok ediyor
Gazze Şeridi'nde İsrail'in yıllardır uyguladığı abluka ve artan nüfusun beraberinde getirdiği konut ihtiyacı halkın nefes alabildiği yeşil alanları yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bıraktı.
Gazze Şeridi'ndeki abluka ve nüfus yoğunluğu "yeşil alanları" yok ediyor
AA
İsrail'in 2006 yılından bu yana sürdürdüğü abluka dolayısıyla 365 kilometrekarelik Gazze Şeridi'nde dünyadan kopuk halde yaşayan yaklaşık 2 milyon 300 bin Filistinlinin rahat nefes alabildiği tek yerler olan yeşil alanlar her geçen gün azalıyor.
Yeşil alanlar aynı zamanda bölge halkı için tarımsal üretim alanları olarak da önem arz ediyor. Nitekim Gazze Şeridi, bazı tarımsal ürünlerde kendi kendine yetebildiği gibi bu ürünleri İsrail ve işgal altındaki Batı Şeria'ya da ihraç ediyor.
Ancak çevre uzmanları, yerel yöneticilerin yeşil alanları korumaya dönük çabalarına rağmen hızla artan nüfus ve buna bağlı olarak gelişen yapılaşma ihtiyacı sebebiyle doğal alanların azaldığını belirtiyor.
Gazze'deki İslam Üniversitesi'nde Öğretim Üyesi Doç. Dr. Raid Salihe tarafından hazırlanan ve 2022'de bir Arap dergisinde yayımlanan bilimsel araştırmada, Gazze Şeridi'ndeki meskun alanın, bölgenin toplam yüzölçümünün yüzde 42,8'ini oluşturduğu belirtildi.
Gazze Şeridi'nde tarımsal alanların bölgenin yüzde 24,6'sını oluşturduğu vurgulanan araştırmada, Gazze'de korumaya alınan doğal alanların yüzde 3,18 olduğu, mesire alanlarının ise yüzölçümünün sadece yüzde 1,82'sini oluşturduğu aktarıldı.
Bölgede artan nüfusa bağlı olarak konut ihtiyacının doğduğu vurgulanan araştırmada bunun da tarım alanlarının azalmasına yol açtığına işaret edildi.
Araştırmada, "Gazze Şeridi'ndeki tarım alanları 1975-2015 yılları arasında yaklaşık yüzde 31 azaldı. Gelecek 100 yılda ise bölgede tarımsal alan tümüyle bitebilir." ifadelerine yer verildi.
Halkın nefes alabileceği alanlar azalıyor
Gazze Belediyesi Parklar Dairesi Müdürü Heysem Haccac, AA muhabirine yaptığı açıklamada, şehirde yürüyüş ve dinlenme için toplam 150 dönümlük 18'den fazla yeşil tesis bulunduğunu söyledi.
Nüfusa ve artan büyümeye karşın Gazze Şeridi'nde yeşil alan sıkıntısı olduğunu ifade eden Haccac, kentin çeşitli yerlerinde halkın rahatlaması ve nefes alabilmesi için yeşil alanlara ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
Belediyenin sosyal tesislerin yanı sıra sokakları birbirinden ayıran adalara da önem verdiğini ve bunları ağaçlandırmak için çalıştığını belirten Haccac, belediye olarak ayrıca geniş meydanları da oturulabilecek yeşil alanlar ve parklar olarak sınıflandırdıklarını dile getirdi.
Gazze'deki yeşil alanları korumak ve genişletmek için toplumun da üzerine düşeni yapması gerektiğini ifade eden Haccac, "Vatandaşlara her evin önüne bir ağaç dikin tavsiyesinde bulunuyoruz. Bu adımla ağaç sayısı artaracak ve yerleşim yerleri daha sağlıklı hale gelecek." dedi.
Tarım alanları
Tarım Bakanlığı Sözcüsü Edhem el-Besyuni de üretim amaçlı ekili alanın yaklaşık 180 bin dönüm olduğunu söyledi.
Ekili arazinin 100 bin dönümünün sebze üretimine (yılda iki kez yetiştirilen bir tarla), 80 bin dönümünün ise ağaçlandırmaya ayrıldığını belirten Besyuni, yeşil alanların çoğaltılmasına ilişkin şunları kaydetti:
"Bakanlık yeşil alanların korunması ve artırılması kapsamında, her yıl binlerce fidanı ilgililere ve kişilere ücretsiz olarak dağıtmak üzere sektörde 3 büyük fidanlık kurdu. Ancak tarım alanlarının düzleştirilmesi, İsrail'in Gazze 'ye yönelik tekrarlanan saldırıları düzenli olarak iyileştirilen alanlarda azalmaya neden oldu."
Gazze'deki yeşil alanlar
Gazze sakinlerinden Ahmed en-Nebih de kent merkezinde 1928 yılında inşa edilen Belediye Parkı'na her hafta ailesiyle geldiğini dile getirdi.
Belediye Parkı'na girişlerin ücretli olduğuna işaret eden Nebih, "Ekonomik şartlar nedeniyle ücreti yüksek eğlence yerlerine gidemiyorum. Dolayısıyla ben ve ailem yaklaşık 2,7 dolar gibi bir ücret karşılığında burada eğlenmeye ve zaman geçirmeye çalışıyoruz." dedi.
Nebih, ailesiyle yaşadığı bölgede yeşil alanların olmadığını ifade ederek, çocuklarını, ruhsal ve fiziksel açıdan faydalı olan yeşil alanlara getirmeye özen gösterdiğini kaydetti.
Gazze Belediyesi'nin verilerine göre, 40 bin metrekareye yakın bir alana sahip Belediye Parkı'nda 300'den fazla ağaç var. Belediye Parkı'ndaki bazı ağaçların ömrünün 80 yıllık olduğu ifade ediliyor.
Suriye Demokratik Güçleri (SDG) mensuplarının tanksavar füzesi taşıyan bir drone uçurduğu videodan alınan ekran görüntüsü
Türkiye destekli grupların Suriye'nin kuzeyinde kendilerine karşı harekete geçmesi ve Ankara dostu bir grubun Şam'ın kontrolünü ele geçirmesiyle birlikte Suriye'nin başlıca Kürt grupları 13 yıllık savaş boyunca elde ettikleri siyasi kazanımları korumak için savunmaya geçtiler.
Irak'tan İran, Türkiye’ye uzanan daha geniş bir Kürt grubunun parçası olan Suriye Kürtleri, ülkenin neredeyse dörtte birini kontrol ettikleri ve DEAŞ'a karşı ABD'nin kilit müttefiki olan güçlü bir silahlı gruba liderlik ettikleri Suriye çatışmasının şimdiye kadarki birkaç kazananı arasında yer aldı.
Reuters'a konuşan iki analist ve üst düzey bir Batılı diplomat, Heyetu Tahriru’ş-Şam (HTŞ) savaşçılarının bu ay Şam'ı ele geçirerek Devlet Başkanı Beşşar Esed'i devirmesinden bu yana güç dengesinin Kürtler aleyhine olduğunu söyledi.
Suriye'deki sarsıcı değişim ortamında Türkiye'nin etkisini arttırması beklenirken, ABD'deki yönetim değişikliği Washington'un Kürtlerin ağırlıkta olduğu YPG’nin ana omurgasını oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri’ni (SDG) desteklemeye ne kadar devam edeceği konusunda soru işaretleri yaratıyor.
Türkiye için SDG ulusal güvenlik tehdidi oluşturuyor. Ankara bu grupları, 1984'ten bu yana Türk devletine karşı isyan yürüten ve Türkiye, ABD ve diğer güçler tarafından terör örgütü olarak kabul edilen PKK’nın bir uzantısı olarak görüyor.
ABD merkezli düşünce kuruluşu Century International'da çalışan Aron Lund, Suriyeli SDG’nin ‘çok büyük bir sorunla karşı karşıya olduğunu’ ifade etti.
Lund, “Suriye'de denge temelden Türkiye destekli ya da Türkiye'nin müttefiki gruplar lehine değişti. Türkiye bundan en iyi şekilde yararlanmaya kararlı görünüyor” ifadelerini kullandı.
Bu değişim, Suriye Milli Ordusu (SMO) olarak bilinen Türkiye destekli silahlı grupların YPG’nin öncülüğündeki SDG karşı askeri ilerlemeler kaydettiği kuzey bölgesinin kontrolü için yeniden başlayan çatışmalarda kendini gösteriyor.
Kürtlerin liderliğindeki bölgesel yönetimde üst düzey bir yetkili olan Fener el-Kait Reuters'a yaptığı açıklamada, Esed'in devrilmesinin parçalanmış devleti yeniden birleştirmek için bir fırsat olduğunu söyledi.
Esed'in Arap milliyetçisi Baas Partisi on yıllardır Kürtleri baskı altında tutuyordu.
Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Lideri Mazlum Abdi (Reuters)
El-Kait, bölgesel yönetimin Türkiye ile diyaloğa hazır olduğunu ancak kuzeydeki çatışmanın Ankara'nın ‘çok kötü niyetleri’ olduğunu gösterdiğini söyledi. El-Kait, “Bu kesinlikle bölgeyi yeni bir uçuruma ve yeni bir çatışmaya doğru itecektir” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan cuma günü yaptığı açıklamada, Esed'in devrilmesinden sonra yabancı ülkelerin Kürt milislere verdikleri desteği çekmelerini beklediğini söylerken, Ankara YPG’yi izole etmeye çalışıyor.
Reuters'ın sorularını yanıtlayan bir Türk yetkili, çatışmanın temel nedeninin ‘Türkiye'nin bölgeye yönelik vizyonu değil, PKK'nın bir terör örgütü olması’ olduğunu ifade etti.
Yetkili, “PKK ve YPG silahlarını bırakmalı ve Suriye'yi terk etmelidir” dedi.
SDG lideri Mazlum Abdi perşembe günü Reuters'a verdiği bir demeçte, Suriye'deki PKK’lıların varlığını ilk kez kabul etti.
Abdi, PKK savaşçılarının DEAŞ'a karşı mücadelede destek sağladıklarını ve Türkiye ile tam bir ateşkes sağlanması halinde Suriye'yi terk edeceklerini belirtti. Ayrıca PKK ile herhangi bir örgütsel bağı olduğunu da reddetti.
Feminizm ve İslamcı gruplar
Aynı zamanda Şam'daki yeni yönetim Ankara'ya dostça yaklaşıyor ve tüm Suriye'yi merkezi bir yönetim altında birleştirme arzusunu dile getiriyor ki bu da Kürtlerin tercih ettiği adem-i merkeziyetçi yönetime meydan okuyabilir.
Türkiye, SMO'ya doğrudan destek verirken, diğer ülkeler gibi HTŞ'yi geçmişte El-Kaide ile olan bağlantıları nedeniyle terörist grup olarak nitelendiriyor.
Suriye'deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera
Buna rağmen Ankara'nın HTŞ üzerinde önemli bir etkiye sahip olduğuna inanılıyor. Üst düzey bir Batılı diplomat, “Onları (HTŞ’yi) en çok Türklerin etkileyebileceği açık” dedi.
Suriye'deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera bir Türk gazetesine verdiği demeçte, Esed'in devrilmesinin ‘sadece Suriye halkı için değil, aynı zamanda Türk halkı için de bir zafer olduğunu’ söyledi.
Reuters'ın sorularını yanıtlayan Türk yetkili, HTŞ'nin Ankara'nın kontrolünde olmadığını belirterek, HTŞ’yi ‘şartlar gereği iletişim kurulan’ bir yapı olarak tanımladı. Yetkili ayrıca, birçok Batılı ülkenin de bunu yaptığını ifade etti.
Demokratik Birlik Partisi (PYD) ve ona bağlı YPG liderliğindeki Suriyeli Kürt gruplar, 2011 yılında Esed'e karşı başlayan ayaklanmanın ardından ülkenin kuzeyinin büyük bölümünü kontrol altına aldı. Bağımsızlıktan ziyade özerklik istediklerini vurgularken kendi yönetimlerini kurdular.
Sosyalizm ve feminizmi vurgulayan politikaları HTŞ'nin yöneliminden oldukça farklı.
ABD öncülüğündeki güçlerin DEAŞ'a karşı SDG ile ittifak kurarak ağırlıklı olarak Arap olan bölgeleri kontrol altına almasıyla bölgeleri genişledi.
Türkiye destekli SMO’yu oluşturan gruplar, Esed'in devrilmesiyle birlikte SDG'ye karşı saldırılarını şiddetlendirerek 9 Aralık'ta Münbiç şehrini ele geçirdi.
Washington ateşkese aracılık etti, ancak SDG Türkiye ve müttefiklerini ateşkese uymamakla suçladı. Bir Türk savunma bakanlığı yetkilisi böyle bir anlaşma olmadığını söyledi.
ABD'nin SDG'ye verdiği destek, ABD ile NATO üyesi Türkiye arasındaki gerilimi arttırdı.
Washington SDG'yi, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'ın bu dönemi Suriye'deki kabiliyetlerini yeniden inşa etmek için kullanmaya çalışacağı uyarısında bulunduğu DEAŞ'a karşı mücadelede kilit bir ortak olarak görüyor. SDG halen militan örgütle bağlantılı on binlerce kişiyi kamplarda ve cezaevlerinde tutuyor.
Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler geçen hafta yaptığı açıklamada, ülkesinin Suriye'de DEAŞ'ın yeniden canlandığına dair herhangi bir belirti tespit etmediğini bildirdi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan cuma günü Ankara'da Alman mevkidaşıyla yaptığı görüşmede, tutukluların tutulduğu kamp ve cezaevlerinin yönetimi için alternatifler bulunması gerektiğini belirtti.
ABD'nin Yakın Doğu İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Barbara Leaf de cuma günü yaptığı açıklamada, Washington'un Ankara ve SDG ile birlikte ‘SDG'nin ülkenin o bölgesindeki rolüne ilişkin sorunsuz bir geçiş’ üzerine çalıştığını söyledi.
Joe Biden'ın yönetimi ABD güçlerinin Suriye'de kalacağını söyledi, ancak Başkan seçilen Donald Trump 20 Ocak'ta göreve başladığında çekilmelerini emredebilir.
Trump'a mesaj
Trump ilk döneminde Suriye'den çekilmek istemiş, ancak hem kendi ülkesinden hem de ABD'nin müttefiklerinden gelen baskılarla karşılaşmıştı.
Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığına göre Suriyeli Kürt yetkili İlham Ahmed, 17 Aralık'ta Trump'a yazdığı mektupta, Türkiye'nin Trump göreve gelmeden önce kuzeydoğuyu kontrol etmeye hazırlandığını iddia etti.
Mektupta, Türkiye'nin planının ‘terörle mücadelede yıllardır kaydedilen ilerlemeyi geri alma tehdidinde bulunduğunu’ yazan Ahmed, Trump’a hitaben “Bu felaketi önleme gücüne sahip olduğunuza inanıyoruz” dedi.
Trump 16 Aralık'ta yaptığı açıklamada, Türkiye'nin Suriye'de olup bitenleri ‘kontrol altına alacağını’ söyledi, ancak ABD askerlerinin Suriye'de konuşlanmasına ilişkin planlarını açıklamadı.
Oklahoma Üniversitesi'nde Suriye uzmanı olan Joshua Landis, “Kürtler imrenilecek bir konumda değil. Şam’daki yeni yönetim kendine çeki düzen verdiğinde bölgeye girecektir. ABD sonsuza kadar orada kalamaz” ifadelerini kullandı.
HTŞ lideri Ahmed eş-Şera BBC'ye yaptığı açıklamada, ‘Kürtlerin Suriye halkının bir parçası olduğunu’ belirterek, “Suriye bölünmeyecek” dedi. Eş-Şera, silahların tamamen devletin elinde olması gerektiğini ifade etti.
Eş-Şera, Türkiye'nin temel kaygılarından biri olan Suriyeli olmayan Kürt savaşçıların Suriye'deki varlığını kabul etti. Eş-Şera, “Suriye topraklarının Türkiye'ye ya da başka ülkelere tehdit oluşturmasını ve istikrarı bozmasını kabul etmiyoruz” diye konuştu.
Eş-Şera, ‘sorunun çözümü için barışçıl bir formül’ bulmak amacıyla diyalog ve müzakereler yoluyla çalışma sözü verdi.
Kürt yetkili Fener el-Kait, yönetiminin ‘demokratik bir Suriye, adem-i merkeziyetçi bir Suriye, tüm mezhep, din ve etnik kökenlerden tüm Suriyelileri temsil eden bir Suriye’ istediğini bildirdi. El-Kait, SDG'nin ‘yeni Suriye ordusunun çekirdeği’ olacağını belirtti.
SDG Komutanı Mazlum Abdi Reuters'a verdiği demeçte, iki tarafın güçleri arasında çatışma çıkmasını önlemek için HTŞ ile temas kurulduğunu doğruladı, ancak Ankara'nın Şam ile Kürt güçler arasında bir bölünme yaratmaya çalışacağını söyledi.
SDG'nin Şam'daki ‘yeni siyasi aşamaya’ katılması için ABD öncülüğündeki koalisyon da dahil olmak üzere uluslararası taraflardan güçlü bir destek olduğunu söyleyen Abdi, bunu ‘büyük bir fırsat’ olarak niteledi.
Abdi, “Türkiye ve ona bağlı gruplarla aramızda tam bir ateşkes sağlandıktan sonra bu aşamaya katılmaya hazırlanıyoruz” dedi.
