Lübnan hükümeti ülkedeki dolar kurlarını birleştirmeyi amaçlıyor

Lübnan Başbakan Yardımcısı Saade eş-Şami (Lübnan Cumhurbaşkanlığı Twitter hesabı)
Lübnan Başbakan Yardımcısı Saade eş-Şami (Lübnan Cumhurbaşkanlığı Twitter hesabı)
TT

Lübnan hükümeti ülkedeki dolar kurlarını birleştirmeyi amaçlıyor

Lübnan Başbakan Yardımcısı Saade eş-Şami (Lübnan Cumhurbaşkanlığı Twitter hesabı)
Lübnan Başbakan Yardımcısı Saade eş-Şami (Lübnan Cumhurbaşkanlığı Twitter hesabı)

Lübnan Hükümeti Genel Sekreterliği, Maliye Bakanlığı'ndan aldığı 2023 yılı bütçe yasa tasarısını görüşmek üzere önümüzdeki hafta Bakanlar Kurulu’nda art arda oturumlar düzenleyeceğini duyurdu. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre ilk Bakanlar Kurulu oturumunun 24 Temmuz saat 15:00'te yapılması bekleniyor.

Maliye Bakanı Yusuf el-Halil, 2022 yılı bütçe kanunu ile karşılaştırmalı olarak 2023 yılı genel bütçe kanun taslağını ve farklılıkları incelenmesi, onaylanması ve kurallara uygun bir şekilde parlamentoya sevk edilmesi için Genel Sekreterliğ’e sundu.

aswdf
Lübnan Maliye Bakanı Yusuf Halil (AP)

Yeni bütçenin, Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) tavsiyeleriyle teyit edilen ortak bir döviz kurunun kabul edilmesini sağlaması bekleniyor.

Başbakan Yardımcısı Saade eş-Şami, daha önce tüm vergiler dolar karşısında 1 dolar = 86 bin lira olarak belirlenen döviz kuru üzerinden ödenecek şekilde döviz kurunu standartlaştırma hedefini açıklamıştı. Şami, bunun devlet hazinesi için daha fazla gelir sağlayacağını, böylece maaşların yükseltilebileceğini ifade etmişti.

Ekonomistler, Merkez Bankası mevduat sahiplerinin mevduatlarını çekmesine izin verme kararı almadığı taktirde satın alım gücünün daha da düşeceğini öngörüyor.

Lübnan parlamentosu, son oturumunda kamu sektöründeki tüm çalışanlara ve emeklilik maaşından yararlanan emeklilere geçici tazminat vermek için yeni kredilerin açılmasını, kamu sektöründeki tüm çalışanlar için sigortalı ulaşım tazminatının artırılmasını onaylamıştı. Bu, parlamentonun gereklilik bahanesiyle bütçeyi aştığını düşünen bazı milletvekilleri tarafından eleştirilmişti.

IMF, son raporunda Lübnan devletinin temel adımlarla istikrar ve büyümeye götüren bir yol izlemesi, borcu sürdürülebilir sınırlar içinde tutma kabiliyetinin yeniden sağlanması, sosyal harcamaları ve kalkınma harcamalarını artırmak için gerekli alanı yaratma yönünde orta vadeli bir finansal stratejinin uygulanması gerektiğini vurgulamıştı. Gümrük ve vergi amaçlı olarak ortak döviz kurunu kullanan, belirli vergiler ile enflasyon oranı arasında uyum sağlayan bir 2023 bütçesinin kabul edilmesinin ilk adım olması gerektiğini belirtmişti. Ayrıca bu bütçenin gerekli kamu harcamaları için finansman sağlaması, zamanla daha yüksek verimliliğe yol açacak kritik kamu sektörü reformları ile başlaması gerektiğine dikkat çekmişti.

IMF tarafından yapılan açıklamada, “Döviz kurlarının birleştirilmesi rant kollama fırsatlarına son verecek, Merkez Bankası döviz rezervleri üzerindeki baskıyı azaltacak ve piyasa güçlerinin belirlediği döviz kurunun önünü açacaktır. Bu süreç, mevduat sahipleri için adil çözümler sağlama yönünde ihtiyaç duyulan finansal sistemdeki sınırlı döviz kaynaklarının korunmasına yardımcı olmak için geçici sermaye kontrolleri ile birleştirilmelidir. Döviz kurunun birleştirilmesi sonrasında enflasyonu düşürmeye yardımcı olmak için, daraltıcı para politikası mevcut tüm araçları kullanmalıdır. Devlet sektörünün merkez bankası tarafından finanse edilmesini önlemek için sıkı önlemler alınmalıdır. Döviz piyasasına müdahalenin çok sınırlı olması, piyasa koşullarındaki dengesizlikleri ele almayı amaçlaması gerekiyor” ifadeleri yer aldı.



Hamas'ın askeri operasyonları Gazze Şeridi'ndeki ateşkesi nasıl etkiliyor?

 Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
TT

Hamas'ın askeri operasyonları Gazze Şeridi'ndeki ateşkesi nasıl etkiliyor?

 Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)

Hamas'ın Gazze Şeridi'nde İsrail askerlerine karşı yürüttüğü nitelikli askeri operasyonlar, ateşkes müzakereleri ve Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına varma şansı üzerindeki etkilerinin boyutu hakkında soru işaretleri yaratıyor.

Gözlemciler, direniş operasyonlarının ‘İsrail hükümeti üzerinde ateşkes anlaşmasını kabul etmesi için bir baskı kartı’ oluşturduğuna inanıyor ve ‘askeri operasyonların devam etmesinin, özellikle artan sokak baskısıyla birlikte İsrail tarafını ateşkesi kabul etmeye itebileceğini’ belirtiyor.

Mısır, Katar ve ABD öncülüğünde Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşması imzalanması için yürütülen arabuluculuk çalışmaları aksamaya devam ediyor. Gazze şehrinin doğu bölgelerindeki Refah ve Han Yunus'un yanı sıra Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Hanun ve Beyt Lahiya'da son zamanlarda sık sık düzenlenen direniş operasyonlarında çok sayıda İsrail askeri öldürüldü ve yaralandı.

Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, bu hafta Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde İsrail askerlerinin, tanklarının ve buldozerlerinin hedef alındığını ve İsraillilerin kayıplar verdiğini duyurdu.

Hamas'ın askeri operasyonları, İsrail hükümetinin 19 Mart'ta ateşkes anlaşmasını bozmasından bu yana İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının devam ettiği bir ortamda gerçekleşti.

19 Ocak'ta Hamas ve İsrail uluslararası arabulucuların (Mısır, ABD ve Katar) çabalarıyla Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına vardı. Anlaşmanın ilk aşaması 42 gün sürecek ve bu süre zarfında ikinci ve üçüncü aşamaların uygulanması için görüşmeler yapılacaktı. Ancak İsrail tarafı ilk aşamanın sona ermesinin ardından Gazze Şeridi'nde askeri operasyonlarına yeniden başladı.

Uluslararası Filistin Halkının Haklarını Destekleme Komitesi Başkanı Salah Abdulati, Filistin direnişinin operasyonlarının ‘Filistinlilerin haklarını desteklemek ve saldırganlığı durdurmak için devam eden uluslararası baskı ile Gazze Şeridi'ndeki ateşkes sürecini hızlandırdığına’ inanıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan Abdulati, “Askeri operasyonların devam etmesi, Tel Aviv'de devam eden savaşın kayıpları nedeniyle İsrail sokağının baskısı ve protestoları yoluyla İsrail hükümeti üzerinde bir baskı kartı oluşturuyor. Savaşın İsrail hükümetine yüksek maliyeti, onu saldırganlığı uzatma politikalarını yeniden gözden geçirmeye itiyor” ifadelerini kullandı.

Abdulati'ye göre İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik devam eden saldırganlığı karşısında Hamas'ın elinde ‘İsrailli esirler, direniş, uluslararası ve Arap baskıları’ gibi İsrail tarafına yönelik baskı kartları var.

Hamas 7 Ekim 2023'te İsrail yerleşimlerinden yaklaşık 250 kişiyi esir aldı ve İsrail hükümeti 57 esirin bugün halen Gazze Şeridi'nde olduğunu söylüyor.

Yerlerinden edilmiş Filistinliler, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'ndan yardım alıyor. (AFP)Yerlerinden edilmiş Filistinliler, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'ndan yardım alıyor. (AFP)

Askeri operasyonlar İsrailli karar alıcılar üzerinde bir baskı unsuru oluştursa da uluslararası ilişkiler profesörü Dr. Tarık Fehmi bu operasyonları ateşkes çabalarını ilerletmek için yeterli görmüyor. Fehmi'ye göre bu operasyonlar, İsrail sokağının Netanyahu hükümetine ateşkes anlaşmasını hızlandırması için baskı yapması yoluyla ateşkes süreci için sadece bir katalizör olabilir.

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan Fehmi, Hamas’ın askeri operasyonlarının ‘ateşkes sürecinde güvenilebilecek tek motor olmayacağına’ ve ‘İsrail tarafı üzerindeki etkilerinin sınırlı olduğuna’ inanıyor. Fehmi, İsrail ve Hamas'ın yakında, ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un Gazze Şeridi'nde ateşkes için değiştirilmiş önerisine yanıt vereceğini umuyor.

Witkoff kısa bir süre önce Gazze Şeridi'nde 60 günlük ateşkes, halen esir tutulan 57 kişiden 28'inin bin 200'den fazla Filistinli mahkûmla takas edilmesi ve Gazze Şeridi'ne insani yardım girişini öngören bir öneri sundu.

Gazze Şeridi'ndeki ateşkes, Hamas'ın kalan esirleri ancak İsrail'in savaşı sona erdirmeyi kabul etmesi halinde serbest bırakacağını söylemesi ve Netanyahu'nun Hamas silahsızlandırılmadan ve Gazze Şeridi'nden çıkarılmadan savaşı sona erdirmeyeceğini taahhüt etmesi nedeniyle zorluklarla karşı karşıya.

Fehmi, İsrail'in ‘önümüzdeki dönemde Güney Lübnan'daki gelişmelere ve Yemen'deki Husilerin defalarca bombalanmasının ardından Yemen cephesine odaklanacağını’ düşünüyor. Fehmi, bu gelişmelerin İsrail hükümetini Gazze Şeridi'ndeki durumu sakinleştirmeye itebileceğini ifade etti.