Nahda Barajı müzakereleri yeniden başlıyor

Şarku'l Avsat (115721)
Şarku'l Avsat (115721)
TT

Nahda Barajı müzakereleri yeniden başlıyor

Şarku'l Avsat (115721)
Şarku'l Avsat (115721)

Mısır ve Etiyopya'nın iki yıldan fazla süren durgunluğun ardından Nahda Barajı konusunda müzakere masasına dönme yönünde yaptıkları ortak açıklamanın ardından, Mısır tarafı müzakerelerin başlayacağı beklentisinde. Kahire'nin çıkarlarını savunma yeteneği resmi olarak doğrulandı.

Mısır, Sudan ve Etiyopya'nın Kongo'nun başkenti Kinşasa'da bir araya geldiği son müzakere süreci Nisan 2021'de durmuştu. Şarku'l Avsat'a konuşan uzmanlar, teknik nedenlerle yeni müzakere turunun hızlandırılması gerektiği konusunda güvence veriyor.

Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Ahmed Ebu Zeyd, Pazartesi akşamı televizyonda verdiği bir röportajda, “Mısır her zaman kendi çıkarlarını ve halkının çıkarlarını savunabilen bir ülkedir. Su dosyası 24 saat doğru ve günlük takibe tabidir” ifadelerini kullandı.

13 Temmuz’da Mısır ve Etiyopya ortak açıklamalarında, Mısır, Etiyopya ve Sudan arasında Nahda Barajı'nın doldurulmasına ilişkin anlaşmanın ve işletme kurallarının sonuçlandırılması için acil müzakerelere başlama konusunda anlaştıklarını duyurdu. Dört ay içinde tamamlamak için gerekli tüm çabayı göstermeyi kabul ettiler.

Nil suları ile ilgili bir emrivakinin Mısır’a herhangi bir tarafça dayatılmayacağı konusunda güvence verilip verilemeyeceği sorusunu cevaplayan Ahmed Ebu Zeyd, “Dış politikada çıkarlarını koruyabilen bir devlete emrivaki dayatılamaz. Ancak, bu dosyayla ilgili gerçek zorluklar mevcut. Bunların üstesinden gelmek için tam bir ciddiyetle uğraşıyoruz” açıklamalarında bulundu. Yeni müzakerelerin seyrinin belirli bir zaman dilimine bağlı olduğunu açıkça belirten Ahmed Ebu Zeyd, “İstenilen anlaşmaya varmayı umuyoruz” ifadelerine başvurdu.

Şarku'l Avsat, Mısır Dışişleri Bakanlığı'ndan müzakerelerin başlama zamanı, temel belirleyicileri veya planlanan yeri hakkında bir açıklama alamadı.

Etiyopya'nın barajın dördüncü dolumu işlemine bu ay başlayacağı söyleniyor. Mısırlı su kaynakları uzmanı, Mısır Sulama Bakanı'nın eski danışmanı Dr. Ziyaeddin el-Gavsi, dördüncü dolum ile ilgili nedenlerle müzakerelerin hızlandırılması gerektiğine dikkat çekiyor. Şarku'l Avsat’a konuşan Gavsi, “Müzakereler için belirlenen dört aylık süreyi beklersek, Mavi Nil'den Mısır ve Sudan'a gelen 27 milyar metreküp su alıkonabilir. Bu rakam Nil'in iki eyaletine gelenin yarısından fazlası. Bu büyük miktardaki su barajın kendisinde inşaat sorunlarına yol açabilir. Tutulması Mısır ve Sudan kaynaklarında kesintiye sebep olabilir” ifadelerini kullandı.

Nahda Barajı’na dair teknik hususlara değinen Gavsi, “Bazıları bu yıl dördüncü dolum mekanizmasını, ardından ise diğerlerini ve hızını belirleyecek olan noktalar. Barajın kalıcı olarak işletimi ve yönetimine katılım ve gelecekteki anlaşmazlıkların çözümü için de bir mekanizma bulunmasıyla ilgili bir madde gündemde” ifadelerine başvurdu. Mavi Nil'den Mısır ve Sudan'a 50 milyar metreküp su akışının devamının sağlanması gerektiğini vurgulayan Gavsi, “Bu, iki ülkeye ciddi zarar vermemek anlamına geliyor” ifadelerini kullandı.

Mısır eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Raha Ahmed Hasan ise Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Nahda Barajı meselesi basit bir denklemdir. Baraj Etiyopya için bir kalkınma meselesiyse, Mısır için de hayati bir meseledir” vurgusunda bulundu. Mısır Dışişleri Konseyi üyesi Hasan, ortak bildiride öngörülen dört aylık sürenin nasıl hesaplanacağı hakkında ise “Bu sürenin geçerlilik süresi ilan edildiği tarihten itibaren başlar. Etiyopya'nın samimi bir niyeti varsa, müzakerecilerin bir anlaşmaya varması için dört aydan daha az bir süreye ihtiyacı olabilir” ifadelerini kullandı.



Arabulucular, Gazze ateşkesi için Hamas'a yeni bir öneri sundu

İsrail ordusu, halkı Gazze'nin güneyine nakletmeye hazırlanırken ailesinin sığındığı çadırdan dışarı bakan Filistinli bir kız çocuğu (Reuters)
İsrail ordusu, halkı Gazze'nin güneyine nakletmeye hazırlanırken ailesinin sığındığı çadırdan dışarı bakan Filistinli bir kız çocuğu (Reuters)
TT

Arabulucular, Gazze ateşkesi için Hamas'a yeni bir öneri sundu

İsrail ordusu, halkı Gazze'nin güneyine nakletmeye hazırlanırken ailesinin sığındığı çadırdan dışarı bakan Filistinli bir kız çocuğu (Reuters)
İsrail ordusu, halkı Gazze'nin güneyine nakletmeye hazırlanırken ailesinin sığındığı çadırdan dışarı bakan Filistinli bir kız çocuğu (Reuters)

Kahire'de bulunan Hamas heyeti, Mısırlı ve Katarlı arabuluculardan Gazze Şeridi'nde 60 günlük ateşkes ve İsrailli rehinelerin iki grup halinde serbest bırakılmasına ilişkin yeni bir öneri aldı.

22 aydan fazla bir süredir arabulucuların çabaları savaşta kalıcı bir ateşkes sağlanmasında başarısız oldu. Yeni öneri, İsrail güvenlik kabinesinin Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Gazze şehrini kontrol altına alma planını onaylamasının ve uluslararası toplumun, yıkılmış ve kuşatılmış Gazze Şeridi'nde açlığın yayılması ve kıtlığın eşiğine gelinmesi konusunda uyarıda bulunmasının ardından geldi.

İsminin açıklanmaması koşuluyla AFP’ye konuşan Filistinli bir yetkili, “Halil el-Hayye başkanlığındaki Hamas heyeti Kahire'de Mısırlı ve Katarlı arabuluculardan ateşkes için yeni bir öneri aldı. Bu öneri, ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un son önerisine dayanıyor ve 60 günlük ateşkes ile İsrailli rehinelerin iki grup halinde serbest bırakılmasını öngörüyor” dedi.

Kfkfk
Gazze Şeridi'nin güneyindeki el-Mevasi bölgesinde insani yardım malzemeleriyle dolu bir çanta taşıyan Filistinli kız çocuğu (AFP)

Yetkili bu önerinin, ‘iki taraf (İsrail ve Hamas) arasında kalıcı ateşkes konusunda dolaylı müzakerelerin başlatılmasına yönelik bir çerçeve anlaşması’ olduğunu belirterek, ‘Hamas'ın yeni öneri hakkında kendi lider kadrosu ve fraksiyon liderleriyle istişarelerde bulunacağını’ söyledi.

İslami Cihat Hareketi'nden bir kaynak, Mısır ve Katar temsilcilerinin ‘Filistinli gruplara yeni bir girişim ilettiklerini ve bu girişimin kısmi bir ateşkes anlaşmasını içerdiğini’ doğruladı. Girişimin ‘60 günlük geçici ateşkes ve bu süre zarfında on İsraillinin serbest bırakılması ve bir dizi cesedin (ölen rehinelerin) teslim edilmesini’ içerdiğini belirten kaynak, ‘daha kapsamlı bir anlaşma için acil müzakereler yapılacağını ve bu müzakerelerin, Gazze Şeridi'ndeki savaş ve saldırının sona ermesinden sonraki gün için garantiler içeren bir anlaşmaya varılmasını sağlayacağını’ ifade etti.

Kahire'deki grupların temsilcileri, ‘Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanması için arabulucuların önerdiği planı kabul ederek, Gazze Şeridi'nin işgal edilmesini ve bölge halkının yerinden edilmesini önlemeye’ çalıştıklarını vurguladı ve İslami Cihat Hareketi'nin ‘girişime olumlu ve esnek bir şekilde yaklaştığını, zira ateşkesin Filistin halkının insani acılarının hafifletilmesini sağlayacağını’ belirtti.

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas liderliğindeki Fetih Hareketi de Mısır'ın önerisini desteklediğini açıkladı.

Fetih Hareketi Sözcüsü Munzir el-Hayek, AFP’ye yaptığı açıklamada, Fetih Hareketi'nin ‘soykırım savaşını durdurmak için’ yeni öneriyi desteklediğini ve ‘halkımızın geri kalanını kurtarmak için Hamas'ı bu öneriyi derhal kabul etmeye’ çağırdığını söyledi.

“Hayal edilebilecek her şeyin ötesinde”

Hamas liderlerinden oluşan bir heyet, Halil el-Hayye başkanlığında geçtiğimiz çarşamba günü Kahire'ye geldi. Heyete, İslami Cihat Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nehhale ve Filistin Halk Kurtuluş Cephesi Başkan Yardımcısı Cemil Mazhar başta olmak üzere bir dizi fraksiyon yetkilisi eşlik etti. Heyet, Mısırlı yetkililerle günlük görüşmeler yürütüyor.

Mısır, Katar ve ABD ile birlikte arabuluculuk çabalarına katılıyor.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati bugün Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa'yı kabul ederken, Katar Başbakanı Muhammed Abdurrahman Al Sani'nin ‘en kısa sürede bir anlaşmaya varmak için her iki tarafa da azami baskı uygulamak amacıyla ortak çabaları güçlendirmek için’ Mısır'da olduğunu açıkladı.

Abdulati ve Mustafa bugün Refah Sınır Kapısı’nın Mısır tarafını ziyaret etti. Abdulati, sınır kapısının önünde yaptığı açıklamada, “Şu anda Filistin ve Katar heyetleri Mısır topraklarında bulunmakta ve sistematik öldürme ve aç bırakma eylemlerine son vermek ve masum Filistin halkının kanının akıtılmasını durdurmak için yoğun çabalar sarf etmektedir” dedi.

Abdulati geçen hafta Kahire'nin Doha ve Washington ile birlikte Gazze Şeridi'nde 60 günlük ateşkesi yeniden canlandırmak, bazı rehineleri ve Filistinli mahkûmları serbest bırakmak ve insani ve tıbbi yardımların engelsiz ve koşulsuz olarak ulaştırılmasını sağlamak için çaba gösterdiğini açıklamıştı.

İsrail ile Hamas arasında temmuz ayında Doha'da başlayan dolaylı müzakereler, başlamasından iki haftadan fazla bir süre sonra tıkanmıştı.

“Kasıtlı aç bırakma politikası”

Gazze Şeridi’ndeki Sivil Savunma Müdürlüğü yetkilileri bugün, İsrail'in ateş açması sonucu farklı bölgelerde 11 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı.

Bu arada Uluslararası Af Örgütü bugün yayınladığı raporda İsrail'i Gazze Şeridi'nde ‘kasıtlı’ bir açlık politikası izlemekle suçlarken, Birleşmiş Milletler (BM) ve sivil toplum kuruluşları Filistin'in açlık sınırında olduğu uyarısında bulundu.

Kckxk
İsrail ordusu Gazze şehrinde bölge sakinlerini güney kesime nakletmeye hazırlanırken, arabayla güneye doğru yol alan Filistinli mülteciler (Reuters)

Uluslararası Af Örgütü, 19 Filistinli mülteci ve yetersiz beslenen çocukları tedavi eden iki sağlık görevlisiyle yaptığı röportajlara ve tanıklıklara dayanarak bu açıklamayı yaptı.

Gazze halkının su, gıda ve yakıt kıtlığı nedeniyle çektiği acılar karşısında uluslararası eleştiriler artarken, BM yetersiz beslenme ve geniş çaplı kıtlık tehlikesi konusunda uyarıda bulunuyor. İsrail ise bu suçlamaları her zaman olduğu gibi reddediyor.

BM tarafından güvenilir kabul edilen Gazze Şeridi’ndeki Sağlık Bakanlığı'na göre, savaşın başlamasından bu yana İsrail saldırıları çoğu sivil en az 61 bin 944 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.